V KK 306/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:11-12-2012
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:IV KK 18/06 V KK 256/08
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V KK 306/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 6 grudnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jerzy Grubba (przewodniczący)
SSN Kazimierz Klugiewicz (sprawozdawca)
SSN Rafał Malarski
Protokolant Barbara Kobrzyńska
w sprawie P. S.
skazanego z art. 207 § 1 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w dniu 6 grudnia 2012 r.,
bez udziału stron (art. 535 § 5 k.p.k.),
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego – na korzyść skazanego -
od wyroku Sądu Rejonowego
z dnia 29 lutego 2012 r.
uchyla zaskarżony wyrok w części dotyczącej orzeczenia o
środkach karnych (punkt 2 wyroku) i sprawę w tym zakresie
przekazuje Sądowi Rejonowemu w S. do ponownego
rozpoznania.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia 29 lutego 2012 r., oskarżony P. S. za
występek z art. 207 § 1 k.k. został skazany za karę 6 miesięcy pozbawienia
2
wolności. Jednocześnie na podstawie art. 41a § 1 i 4 k.k. orzeczono wobec
oskarżonego zakaz kontaktowania się z pokrzywdzonym J. S. oraz zakaz zbliżania
się do pokrzywdzonego J. S. na odległość mniejszą niż 10 metrów, a nadto
nakazano mu opuszczenie lokalu w S. przy ul. S. 2B.
Sąd Rejonowy orzekł ponadto o zaliczeniu oskarżonemu na poczet orzeczonej
wobec niego kary pozbawienia wolności okresu rzeczywistego pozbawienia
wolności w sprawie, o kosztach sądowych oraz kosztach nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu.
Powyższy wyrok nie został zaskarżony przez żadną ze stron i uprawomocnił
się w dniu 8 marca 2012 r.
Kasację od prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego S. z dnia 29 lutego
2012 r. - w części dotyczącej orzeczenia o środkach karnych, na korzyść
skazanego P. S. - wywiódł Prokurator Generalny, który powołując się na zarzut
rażącego i mającego istotny wpływ na treść wyroku naruszenia przepisów prawa
karego materialnego, tj. art. 43 § 1 k.k. w zw. z art. 39 pkt 2b k.k., poprzez
orzeczenie wobec P. S. środków karnych w postaci zakazu kontaktowania się z
pokrzywdzonym oraz zakazu zbliżania się do pokrzywdzonego, bez wskazania
okresu obowiązywania orzeczonych zakazów w sytuacji, gdy przepisy te przewidują
możliwość ich orzeczenia na okres od roku do lat 15, wniósł w konkluzji o uchylenie
tegoż wyroku w zaskarżonej części i przekazanie w tym zakresie sprawy do
ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje:
Kasacja Prokuratora Generalnego jest zasadna w stopniu oczywistym, a to
uzasadniało jej uwzględnienie w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
Nie ulega bowiem najmniejszych wątpliwości, że Sąd Rejonowy orzekając wobec
oskarżonego P. S. na podstawie art. 41a § 1 i 4 k.k. środki karne w postaci zakazu
kontaktowania się z pokrzywdzonym oraz zbliżania do niego (art. 39 pkt 2b k.k.)
oraz nakaz opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym (art. 39
pkt 2e k.k.), nie określił czasu ich obowiązywania. Zgodnie natomiast z przepisem
art. 43 § 1 k.k., jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, nakaz wymieniony w art. 39 pkt
2e k.k. orzeka się w latach, od roku do lat 10, natomiast zakazy wymienione w art.
39 pkt 2b k.k. orzeka się w latach, od roku do lat 15. Obowiązkiem sądu
orzekającego było zatem określenie czasu obowiązywania tych zakazów i nakazu
w wyroku, albowiem ustawowy wymóg określenia właśnie w tym orzeczeniu, jak
3
długo ma trwać dany środek karny (zob. art. 413 § 2 pkt 2 k.p.k.), wyklucza
możliwość jego doprecyzowania dopiero w postępowaniu wykonawczym. Czasu
obowiązywania tych zakazów i nakazów nie da się bowiem określić wykorzystując
dyspozycję art. 13 § 1 k.k.w. i zasadę in dubio pro reo opisaną w art. 5 § 2 k.p.k.
(zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 2008 r., V KK 256/08, R-
OSNKW 2008/1/2298; wyrok sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 2006 r., IV KK
18/06, Prok. i Pr. - wkł. 2006/6/6).
Słuszny zatem okazał się podniesiony w kasacji Prokuratora Generalnego zarzut
rażącego i mającego istotny wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia przepisu
prawa karnego materialnego - art. 43 § 1 k.k.
Zauważyć jednak należy, że Prokurator Generalny w swojej kasacji odwołał się
jedynie do środków karnych w postaci zakazów (kontaktowania się z
pokrzywdzonym oraz zbliżania się do niego), a całkowicie pominął tę część
orzeczenia, która odnosi się do nakazu opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie
z pokrzywdzonym. Ponieważ jednak przedmiotowa kasacja została wniesiona na
korzyść P. S. i postulowano w niej uchylenie wyroku w zaskarżonej części (a więc
"w części dotyczącej orzeczenia o środkach karnych"), to nie ma przeszkód, aby w
dalszym toku postępowania Sąd orzekający odniósł się również i do tego nakazu.
Także bowiem środek karny w postaci nakazu opuszczenia lokalu zajmowanego
wspólnie z pokrzywdzonym - zgodnie z przepisem art. 41a § 1 k.k. orzeka się (co
prawda fakultatywnie, w przeciwieństwie do obowiązku orzeczenia takiego nakazu
przewidzianego w art. 41a § 2 k.k.) na czas określony. Jakkolwiek bowiem
wykonanie tego środka ma charakter jednorazowy, to jednak jego istota nie
sprowadza się wyłącznie do opuszczenia lokalu, ale również obejmuje obowiązek
pozostawania poza lokalem zajmowanym wspólnie z pokrzywdzonym przez okres
wskazany w wyroku - od roku do lat 10 (zob.: W. Zalewski, w: M. Królikowski i R.
Zawłocki (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, T. 2, wyd. II, Warszawa
2011, s. 134-135: A. Sakowicz, w: M. Melezini (red.), System Prawa karnego, T. 6,
Kary i środki karne. Poddanie sprawcy próbie, Warszawa 2010, s. 570-573).
Konieczne więc stało się uchylenie wyroku Sądu Rejonowego z dnia 29
lutego 2012 r. - w zaskarżonej części - i przekazanie w tym zakresie sprawy temuż
Sądowi do ponownego rozpoznania.
Z tych też względów, Sąd Najwyższy orzekł jak w wyroku.
4
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 6 grudnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jerzy Grubba (przewodniczący)
SSN Kazimierz Klugiewicz (sprawozdawca)
SSN Rafał Malarski
Protokolant Barbara Kobrzyńska
w sprawie P. S.
skazanego z art. 207 § 1 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w dniu 6 grudnia 2012 r.,
bez udziału stron (art. 535 § 5 k.p.k.),
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego – na korzyść skazanego -
od wyroku Sądu Rejonowego
z dnia 29 lutego 2012 r.
uchyla zaskarżony wyrok w części dotyczącej orzeczenia o
środkach karnych (punkt 2 wyroku) i sprawę w tym zakresie
przekazuje Sądowi Rejonowemu w S. do ponownego
rozpoznania.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia 29 lutego 2012 r., oskarżony P. S. za
występek z art. 207 § 1 k.k. został skazany za karę 6 miesięcy pozbawienia
2
wolności. Jednocześnie na podstawie art. 41a § 1 i 4 k.k. orzeczono wobec
oskarżonego zakaz kontaktowania się z pokrzywdzonym J. S. oraz zakaz zbliżania
się do pokrzywdzonego J. S. na odległość mniejszą niż 10 metrów, a nadto
nakazano mu opuszczenie lokalu w S. przy ul. S. 2B.
Sąd Rejonowy orzekł ponadto o zaliczeniu oskarżonemu na poczet orzeczonej
wobec niego kary pozbawienia wolności okresu rzeczywistego pozbawienia
wolności w sprawie, o kosztach sądowych oraz kosztach nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu.
Powyższy wyrok nie został zaskarżony przez żadną ze stron i uprawomocnił
się w dniu 8 marca 2012 r.
Kasację od prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego S. z dnia 29 lutego
2012 r. - w części dotyczącej orzeczenia o środkach karnych, na korzyść
skazanego P. S. - wywiódł Prokurator Generalny, który powołując się na zarzut
rażącego i mającego istotny wpływ na treść wyroku naruszenia przepisów prawa
karego materialnego, tj. art. 43 § 1 k.k. w zw. z art. 39 pkt 2b k.k., poprzez
orzeczenie wobec P. S. środków karnych w postaci zakazu kontaktowania się z
pokrzywdzonym oraz zakazu zbliżania się do pokrzywdzonego, bez wskazania
okresu obowiązywania orzeczonych zakazów w sytuacji, gdy przepisy te przewidują
możliwość ich orzeczenia na okres od roku do lat 15, wniósł w konkluzji o uchylenie
tegoż wyroku w zaskarżonej części i przekazanie w tym zakresie sprawy do
ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje:
Kasacja Prokuratora Generalnego jest zasadna w stopniu oczywistym, a to
uzasadniało jej uwzględnienie w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
Nie ulega bowiem najmniejszych wątpliwości, że Sąd Rejonowy orzekając wobec
oskarżonego P. S. na podstawie art. 41a § 1 i 4 k.k. środki karne w postaci zakazu
kontaktowania się z pokrzywdzonym oraz zbliżania do niego (art. 39 pkt 2b k.k.)
oraz nakaz opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym (art. 39
pkt 2e k.k.), nie określił czasu ich obowiązywania. Zgodnie natomiast z przepisem
art. 43 § 1 k.k., jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, nakaz wymieniony w art. 39 pkt
2e k.k. orzeka się w latach, od roku do lat 10, natomiast zakazy wymienione w art.
39 pkt 2b k.k. orzeka się w latach, od roku do lat 15. Obowiązkiem sądu
orzekającego było zatem określenie czasu obowiązywania tych zakazów i nakazu
w wyroku, albowiem ustawowy wymóg określenia właśnie w tym orzeczeniu, jak
3
długo ma trwać dany środek karny (zob. art. 413 § 2 pkt 2 k.p.k.), wyklucza
możliwość jego doprecyzowania dopiero w postępowaniu wykonawczym. Czasu
obowiązywania tych zakazów i nakazów nie da się bowiem określić wykorzystując
dyspozycję art. 13 § 1 k.k.w. i zasadę in dubio pro reo opisaną w art. 5 § 2 k.p.k.
(zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 2008 r., V KK 256/08, R-
OSNKW 2008/1/2298; wyrok sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 2006 r., IV KK
18/06, Prok. i Pr. - wkł. 2006/6/6).
Słuszny zatem okazał się podniesiony w kasacji Prokuratora Generalnego zarzut
rażącego i mającego istotny wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia przepisu
prawa karnego materialnego - art. 43 § 1 k.k.
Zauważyć jednak należy, że Prokurator Generalny w swojej kasacji odwołał się
jedynie do środków karnych w postaci zakazów (kontaktowania się z
pokrzywdzonym oraz zbliżania się do niego), a całkowicie pominął tę część
orzeczenia, która odnosi się do nakazu opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie
z pokrzywdzonym. Ponieważ jednak przedmiotowa kasacja została wniesiona na
korzyść P. S. i postulowano w niej uchylenie wyroku w zaskarżonej części (a więc
"w części dotyczącej orzeczenia o środkach karnych"), to nie ma przeszkód, aby w
dalszym toku postępowania Sąd orzekający odniósł się również i do tego nakazu.
Także bowiem środek karny w postaci nakazu opuszczenia lokalu zajmowanego
wspólnie z pokrzywdzonym - zgodnie z przepisem art. 41a § 1 k.k. orzeka się (co
prawda fakultatywnie, w przeciwieństwie do obowiązku orzeczenia takiego nakazu
przewidzianego w art. 41a § 2 k.k.) na czas określony. Jakkolwiek bowiem
wykonanie tego środka ma charakter jednorazowy, to jednak jego istota nie
sprowadza się wyłącznie do opuszczenia lokalu, ale również obejmuje obowiązek
pozostawania poza lokalem zajmowanym wspólnie z pokrzywdzonym przez okres
wskazany w wyroku - od roku do lat 10 (zob.: W. Zalewski, w: M. Królikowski i R.
Zawłocki (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, T. 2, wyd. II, Warszawa
2011, s. 134-135: A. Sakowicz, w: M. Melezini (red.), System Prawa karnego, T. 6,
Kary i środki karne. Poddanie sprawcy próbie, Warszawa 2010, s. 570-573).
Konieczne więc stało się uchylenie wyroku Sądu Rejonowego z dnia 29
lutego 2012 r. - w zaskarżonej części - i przekazanie w tym zakresie sprawy temuż
Sądowi do ponownego rozpoznania.
Z tych też względów, Sąd Najwyższy orzekł jak w wyroku.
4