V KK 401/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:11-12-2012
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:V KK 405/10
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V KK 401/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 6 grudnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jerzy Grubba (przewodniczący)
SSN Kazimierz Klugiewicz (sprawozdawca)
SSN Rafał Malarski
Protokolant Barbara Kobrzyńska
w sprawie R. M.
skazanego z art. 292 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w dniu 6 grudnia 2012 r.,
bez udziału stron (art. 535 § 5 k.p.k.),
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego – na korzyść skazanego,
od wyroku Sądu Rejonowego z dnia 27 marca 2012 r.,
uchyla zaskarżony wyrok w odniesieniu do R. M. i sprawę w
tym zakresie przekazuje Sądowi Rejonowemu do ponownego
rozpoznania.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia 27 marca 2012 r., oskarżony R. M.
został uznany za winnego popełnienia przestępstwa z art. 292 § 1 k.k. w zw. z art.
64 § 1 k.k. i za to wymierzono mu karę 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności.
Powyższy wyrok uprawomocnił się w stosunku do oskarżonego R. M. w dniu
4 kwietnia 2012 r.
Kasację od prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego z dnia 27 marca 2012
r. wywiódł – na korzyść skazanego – Prokurator Generalny, który powołując się na
2
zarzut rażącego i mającego istotny wpływ na treść orzeczenia naruszenia przepisu
prawa karnego materialnego, tj. art. 64 § 1 k.k. poprzez błędne przyjęcie, iż
oskarżony dopuścił się występku z art. 292 § 1 k.k. w warunkach powrotu do
przestępstwa określonych w tym przepisie, wniósł w konkluzji o uchylenie tegoż
wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje.
Kasacja Prokuratora Generalnego jest zasadna i to w stopniu oczywistym, co
uzasadniało jej uwzględnienie na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.k.
Nie ulega bowiem najmniejszych wątpliwości, że skarżonym wyrokiem R. M. został
uznany za winnego popełnienia występku opisanego w art. 292 § 1 k.k., a
polegającego na tym, że w miesiącu maju 2011 r. „mogąc przypuszczać na
podstawie towarzyszących okoliczności, że proponowane przedmioty pochodzą z
czynu zabronionego, pomógł w zbyciu T. P. za kwotę 300 zł dwie wkrętarki
akumulatorowe marki Makita oraz piłę elektryczną łańcuchową marki Makita, tj.
przedmioty o łącznej wartości 1700 zł”, w warunkach opisanych w art. 64 § 1 k.k.,
albowiem wcześniej był skazany za przestępstwo podobne z art. 281 k.k. w zw. z
art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności,
która odbywał w okresie od 15.02.2005 r. do 15.06.2005 r. i od 9.12.2009 r. do
17.02.2010 r.
Rzecz jednak w tym, że przepis art. 64 § 1 kk wymaga nie tylko, aby
sprawca uprzednio skazany za przestępstwo umyślne na karę pozbawienia
wolności w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary, popełnił
przestępstwo podobne do przestępstwa, za które był już skazany, ale musi to być –
co istotne – „przestępstwo umyślne”. O ile z pewnością takim przestępstwem było
przestępstwo z art. 281 k.k. w zw. z art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., za
które był uprzednio R. M. skazany, to takim przestępstwem umyślnym nie jest
przestępstwo z art. 292 § 1 k.k. (tzw. paserstwo nieumyślne).
Typ podstawowy paserstwa nieumyślnego różni się od występku z art. 291
k.k. (paserstwo umyślne) stroną podmiotową, która charakteryzuje się istnieniem
nieumyślności w odniesieniu do znamienia pochodzenia rzeczy z czynu
zabronionego. Sprawca tego przestępstwa nie zdaje bowiem sobie sprawy, chociaż
mógł i powinien przypuszczać na podstawie towarzyszących okoliczności, że
nabywa lub pomaga do zbycia albo przyjmuje lub pomaga do ukrycia rzeczy, która
pochodzi z czynu zabronionego.
3
Jeżeli zatem R. M. zarzucano, a następnie w zaskarżonym kasacją wyroku
przypisano popełnienie występku z art. 292 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. w
sytuacji, gdy zgodnie z tym ostatnim przepisem, jednym z warunków przyjęcia
recydywy szczególnej podstawowej jest popełnienie ponownie przestępstwa
umyślnego, to oczywistym jest, że kwalifikacja prawna czynu przypisanego
oskarżonemu w zakresie dotyczącym art. 64 § 1 k.k. była oczywiście błędna (zob.
wyrok sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2011 r., V KK 405/10, Prok. I Pr. – wkł.
2011/6/2).
Powyższa obraza przepisu prawa materialnego miała niewątpliwie charakter
rażący i mogła mieć istotny wpływ na treść wyroku Sądu Rejonowego.
W toku dalszego postepowania Sąd Rejonowy winien mieć na uwadze nie
tylko powyższe wskazania, ale i to, że skoro kasacja Prokuratora Generalnego
została wniesiona na korzyść R. M., to w toku dalszego postępowania
obowiązywał będzie zakaz reformationis in peius (art. 443 k.p.k. w zw. z art. 518
k.p.k.). Wynikający z tego przepisu zakaz wydania surowszego orzeczenia należy
jednocześnie powiązać z art. 434 § 1 k.p.k., a to z kolei oznacza zakaz
pogorszenia sytuacji prawnej oskarżonego w ponownym postępowaniu w stosunku
do poprzednio wydanego wyroku.
Mając zatem powyższe na uwadze, Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok
i sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu do ponownego jej rozpoznania.
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 6 grudnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jerzy Grubba (przewodniczący)
SSN Kazimierz Klugiewicz (sprawozdawca)
SSN Rafał Malarski
Protokolant Barbara Kobrzyńska
w sprawie R. M.
skazanego z art. 292 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w dniu 6 grudnia 2012 r.,
bez udziału stron (art. 535 § 5 k.p.k.),
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego – na korzyść skazanego,
od wyroku Sądu Rejonowego z dnia 27 marca 2012 r.,
uchyla zaskarżony wyrok w odniesieniu do R. M. i sprawę w
tym zakresie przekazuje Sądowi Rejonowemu do ponownego
rozpoznania.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia 27 marca 2012 r., oskarżony R. M.
został uznany za winnego popełnienia przestępstwa z art. 292 § 1 k.k. w zw. z art.
64 § 1 k.k. i za to wymierzono mu karę 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności.
Powyższy wyrok uprawomocnił się w stosunku do oskarżonego R. M. w dniu
4 kwietnia 2012 r.
Kasację od prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego z dnia 27 marca 2012
r. wywiódł – na korzyść skazanego – Prokurator Generalny, który powołując się na
2
zarzut rażącego i mającego istotny wpływ na treść orzeczenia naruszenia przepisu
prawa karnego materialnego, tj. art. 64 § 1 k.k. poprzez błędne przyjęcie, iż
oskarżony dopuścił się występku z art. 292 § 1 k.k. w warunkach powrotu do
przestępstwa określonych w tym przepisie, wniósł w konkluzji o uchylenie tegoż
wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje.
Kasacja Prokuratora Generalnego jest zasadna i to w stopniu oczywistym, co
uzasadniało jej uwzględnienie na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.k.
Nie ulega bowiem najmniejszych wątpliwości, że skarżonym wyrokiem R. M. został
uznany za winnego popełnienia występku opisanego w art. 292 § 1 k.k., a
polegającego na tym, że w miesiącu maju 2011 r. „mogąc przypuszczać na
podstawie towarzyszących okoliczności, że proponowane przedmioty pochodzą z
czynu zabronionego, pomógł w zbyciu T. P. za kwotę 300 zł dwie wkrętarki
akumulatorowe marki Makita oraz piłę elektryczną łańcuchową marki Makita, tj.
przedmioty o łącznej wartości 1700 zł”, w warunkach opisanych w art. 64 § 1 k.k.,
albowiem wcześniej był skazany za przestępstwo podobne z art. 281 k.k. w zw. z
art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności,
która odbywał w okresie od 15.02.2005 r. do 15.06.2005 r. i od 9.12.2009 r. do
17.02.2010 r.
Rzecz jednak w tym, że przepis art. 64 § 1 kk wymaga nie tylko, aby
sprawca uprzednio skazany za przestępstwo umyślne na karę pozbawienia
wolności w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary, popełnił
przestępstwo podobne do przestępstwa, za które był już skazany, ale musi to być –
co istotne – „przestępstwo umyślne”. O ile z pewnością takim przestępstwem było
przestępstwo z art. 281 k.k. w zw. z art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., za
które był uprzednio R. M. skazany, to takim przestępstwem umyślnym nie jest
przestępstwo z art. 292 § 1 k.k. (tzw. paserstwo nieumyślne).
Typ podstawowy paserstwa nieumyślnego różni się od występku z art. 291
k.k. (paserstwo umyślne) stroną podmiotową, która charakteryzuje się istnieniem
nieumyślności w odniesieniu do znamienia pochodzenia rzeczy z czynu
zabronionego. Sprawca tego przestępstwa nie zdaje bowiem sobie sprawy, chociaż
mógł i powinien przypuszczać na podstawie towarzyszących okoliczności, że
nabywa lub pomaga do zbycia albo przyjmuje lub pomaga do ukrycia rzeczy, która
pochodzi z czynu zabronionego.
3
Jeżeli zatem R. M. zarzucano, a następnie w zaskarżonym kasacją wyroku
przypisano popełnienie występku z art. 292 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. w
sytuacji, gdy zgodnie z tym ostatnim przepisem, jednym z warunków przyjęcia
recydywy szczególnej podstawowej jest popełnienie ponownie przestępstwa
umyślnego, to oczywistym jest, że kwalifikacja prawna czynu przypisanego
oskarżonemu w zakresie dotyczącym art. 64 § 1 k.k. była oczywiście błędna (zob.
wyrok sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2011 r., V KK 405/10, Prok. I Pr. – wkł.
2011/6/2).
Powyższa obraza przepisu prawa materialnego miała niewątpliwie charakter
rażący i mogła mieć istotny wpływ na treść wyroku Sądu Rejonowego.
W toku dalszego postepowania Sąd Rejonowy winien mieć na uwadze nie
tylko powyższe wskazania, ale i to, że skoro kasacja Prokuratora Generalnego
została wniesiona na korzyść R. M., to w toku dalszego postępowania
obowiązywał będzie zakaz reformationis in peius (art. 443 k.p.k. w zw. z art. 518
k.p.k.). Wynikający z tego przepisu zakaz wydania surowszego orzeczenia należy
jednocześnie powiązać z art. 434 § 1 k.p.k., a to z kolei oznacza zakaz
pogorszenia sytuacji prawnej oskarżonego w ponownym postępowaniu w stosunku
do poprzednio wydanego wyroku.
Mając zatem powyższe na uwadze, Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok
i sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu do ponownego jej rozpoznania.