IV CZ 144/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:03-04-2013
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CZ 144/12
POSTANOWIENIE
Dnia 18 stycznia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)
SSN Maria Szulc (sprawozdawca)
SSN Kazimierz Zawada
w sprawie z powództwa B. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
w likwidacji
przeciwko Gminie K.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 18 stycznia 2013 r.,
zażalenia strony powodowej
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 24 maja 2012 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Apelacyjny odrzucił na podstawie art.
398 6
§ 2 k.p.c. skargę kasacyjną powódki od wyroku tego Sądu z dnia 13 września
2011 r., bowiem wbrew treści art. 112 ust. 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o
kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. nr 90, poz. 594 ze zm.; dalej
u.k.s.c.) nie została opłacona w terminie tygodniowym od doręczenia
pełnomocnikowi odpisu postanowienia, którym prawomocnie oddalono wniosek
powódki o zwolnienie od obowiązku uiszczenia opłaty od skargi kasacyjnej.
W zażaleniu na to postanowienie strona powodowa zarzuciła naruszenie
art. 100 i art. 103 u.k.s.c. oraz art. 3986
§ 2 k.p.c. i art. 233 § 1 k.p.c. przez ich
niewłaściwe zastosowanie. Wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia
i przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania,
ewentualnie jego uchylenie i orzeczenie co do istoty sprawy.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zarzuty zażalenia odnoszą się do prawidłowości rozstrzygnięcia Sądu
Apelacyjnego w przedmiocie odmowy zwolnienia powódki od opłaty od skargi
kasacyjnej w kwocie 28.210 zł i podlegają rozważeniu przez Sąd Najwyższy wobec
złożenia wniosku o rozpoznanie postanowienia z dnia 7 lutego 2012 r. na
podstawie art. 380 k.p.c. w zw. z art. 398 21
k.p.c.
Zgodnie z art. 103 u.k.s.c. sąd może przyznać zwolnienie od kosztów
sądowych osobie prawnej jeżeli wykazała, że nie ma dostatecznych środków na ich
uiszczenie. Oznacza to nałożenie na osobę prawną obowiązku wykazania trwałej
niemożności uzyskania środków na uiszczenie kosztów sądowych. Realizacja tego
obowiązku następuje poprzez przedstawienie dokumentów, które pozwolą określić
jej sytuację majątkową, zaś ich rodzaj zależy od rodzaju i charakteru osoby prawnej
ubiegającej się o zwolnienie. Ocenie sądu podlegają zatem dowody przedstawione
przez stronę, zaś obowiązek przewodniczącego wezwania do uzupełnienia braków
formalnych wniosku na podstawie art. 130 § 1 k.p.c. poprzez złożenie dokumentów
aktualizuje się jedynie w sytuacji, gdy osoba prawna nie wskaże jakichkolwiek
informacji uzasadniających wniosek . Nie odnosi się on natomiast do sytuacji,
w których przedstawione dowody nie uzasadniają, w ocenie sądu orzekającego,
3
uwzględnienia wniosku osoby prawnej o zwolnienie od kosztów sądowych. Ponadto
ustalone jest stanowisko, że w procedurze planowania wydatków związanych
z działalnością gospodarczą podmioty prowadzące tę działalność, przewidując
realizację swoich praw przed sądem, powinny uwzględniać także konieczność
posiadania środków na prowadzenie procesu sądowego.
Mając na względzie powyższe nie można przyjąć, że postanowienie z dnia
7 lutego 2012 r. zapadło z naruszeniem art. 100 i 103 u.k.s.c. oraz art. 233 § 1
k.p.c. Z przedstawionych dokumentów istotnie wynika, że powódka na dzień
wniesienia skargi kasacyjnej nie posiadała środków pieniężnych w kwocie równej
opłacie od skargi. Jednakże skarżąca pominęła fakt wyegzekwowania zasądzonych
świadczeń w łącznej kwocie 241.967,05 w sierpniu 2011 r. oraz uzyskiwania
dochodów z nieruchomości, co nie pozwala na przyjęcie, że nie posiadała środków
na uiszczenie opłaty. Pomoc ze strony Państwa może być przyznana dopiero
wtedy, gdy strona nie ma środków, a nie wtedy, gdy je posiada i zamierza je
przeznaczyć lub przeznacza na inne cele, niż obciążające ją koszty sądowe.
W konsekwencji, skoro skarżąca nie kwestionuje okoliczności, że w terminie
tygodniowym, w którym skarga powinna być opłacona (art. 112 ust. 3 u.k.s.c.),
nie uiściła należnej opłaty, odrzucenie skargi kasacyjnej przez Sąd drugiej instancji
było uzasadnione, co czyni niezasadnym zarzut naruszenia art. 398 6
§ 2 k.p.c.
Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji na podstawie art.
39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.
es
POSTANOWIENIE
Dnia 18 stycznia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)
SSN Maria Szulc (sprawozdawca)
SSN Kazimierz Zawada
w sprawie z powództwa B. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
w likwidacji
przeciwko Gminie K.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 18 stycznia 2013 r.,
zażalenia strony powodowej
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 24 maja 2012 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Apelacyjny odrzucił na podstawie art.
398 6
§ 2 k.p.c. skargę kasacyjną powódki od wyroku tego Sądu z dnia 13 września
2011 r., bowiem wbrew treści art. 112 ust. 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o
kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. nr 90, poz. 594 ze zm.; dalej
u.k.s.c.) nie została opłacona w terminie tygodniowym od doręczenia
pełnomocnikowi odpisu postanowienia, którym prawomocnie oddalono wniosek
powódki o zwolnienie od obowiązku uiszczenia opłaty od skargi kasacyjnej.
W zażaleniu na to postanowienie strona powodowa zarzuciła naruszenie
art. 100 i art. 103 u.k.s.c. oraz art. 3986
§ 2 k.p.c. i art. 233 § 1 k.p.c. przez ich
niewłaściwe zastosowanie. Wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia
i przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania,
ewentualnie jego uchylenie i orzeczenie co do istoty sprawy.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zarzuty zażalenia odnoszą się do prawidłowości rozstrzygnięcia Sądu
Apelacyjnego w przedmiocie odmowy zwolnienia powódki od opłaty od skargi
kasacyjnej w kwocie 28.210 zł i podlegają rozważeniu przez Sąd Najwyższy wobec
złożenia wniosku o rozpoznanie postanowienia z dnia 7 lutego 2012 r. na
podstawie art. 380 k.p.c. w zw. z art. 398 21
k.p.c.
Zgodnie z art. 103 u.k.s.c. sąd może przyznać zwolnienie od kosztów
sądowych osobie prawnej jeżeli wykazała, że nie ma dostatecznych środków na ich
uiszczenie. Oznacza to nałożenie na osobę prawną obowiązku wykazania trwałej
niemożności uzyskania środków na uiszczenie kosztów sądowych. Realizacja tego
obowiązku następuje poprzez przedstawienie dokumentów, które pozwolą określić
jej sytuację majątkową, zaś ich rodzaj zależy od rodzaju i charakteru osoby prawnej
ubiegającej się o zwolnienie. Ocenie sądu podlegają zatem dowody przedstawione
przez stronę, zaś obowiązek przewodniczącego wezwania do uzupełnienia braków
formalnych wniosku na podstawie art. 130 § 1 k.p.c. poprzez złożenie dokumentów
aktualizuje się jedynie w sytuacji, gdy osoba prawna nie wskaże jakichkolwiek
informacji uzasadniających wniosek . Nie odnosi się on natomiast do sytuacji,
w których przedstawione dowody nie uzasadniają, w ocenie sądu orzekającego,
3
uwzględnienia wniosku osoby prawnej o zwolnienie od kosztów sądowych. Ponadto
ustalone jest stanowisko, że w procedurze planowania wydatków związanych
z działalnością gospodarczą podmioty prowadzące tę działalność, przewidując
realizację swoich praw przed sądem, powinny uwzględniać także konieczność
posiadania środków na prowadzenie procesu sądowego.
Mając na względzie powyższe nie można przyjąć, że postanowienie z dnia
7 lutego 2012 r. zapadło z naruszeniem art. 100 i 103 u.k.s.c. oraz art. 233 § 1
k.p.c. Z przedstawionych dokumentów istotnie wynika, że powódka na dzień
wniesienia skargi kasacyjnej nie posiadała środków pieniężnych w kwocie równej
opłacie od skargi. Jednakże skarżąca pominęła fakt wyegzekwowania zasądzonych
świadczeń w łącznej kwocie 241.967,05 w sierpniu 2011 r. oraz uzyskiwania
dochodów z nieruchomości, co nie pozwala na przyjęcie, że nie posiadała środków
na uiszczenie opłaty. Pomoc ze strony Państwa może być przyznana dopiero
wtedy, gdy strona nie ma środków, a nie wtedy, gdy je posiada i zamierza je
przeznaczyć lub przeznacza na inne cele, niż obciążające ją koszty sądowe.
W konsekwencji, skoro skarżąca nie kwestionuje okoliczności, że w terminie
tygodniowym, w którym skarga powinna być opłacona (art. 112 ust. 3 u.k.s.c.),
nie uiściła należnej opłaty, odrzucenie skargi kasacyjnej przez Sąd drugiej instancji
było uzasadnione, co czyni niezasadnym zarzut naruszenia art. 398 6
§ 2 k.p.c.
Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji na podstawie art.
39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.
es