Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZ 8/13
POSTANOWIENIE
Dnia 28 lutego 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marta Romańska (przewodniczący)
SSN Krzysztof Pietrzykowski
SSN Agnieszka Piotrowska (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa E. sp. z o.o. z siedzibą w S.
przeciwko Z. S.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 28 lutego 2013 r.,
zażalenia pozwanego
na postanowienie Sądu Apelacyjnego […]
z dnia 7 listopada 2012 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 7 listopada 2012 r. Sąd Apelacyjny odrzucił ponowny
wniosek pozwanego Z. S. o zwolnienie go od kosztów sądowych (k. 351 akt). W
punkcie 2 postanowienia z dnia 7 listopada 2012 r. Sąd Apelacyjny odrzucił także,
jako nieopłaconą, apelację pozwanego od wyroku Sądu Okręgowego w K. z dnia
20 marca 2012 roku.
W zażaleniu na postanowienie o odrzuceniu apelacji pozwany zarzucił
naruszenie art. 112 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
poprzez jego niewłaściwe zastosowanie oraz naruszenie art. 107 ust. 1 i art. 112
ust. 4 cytowanej ustawy, polegające na odrzuceniu postanowieniem z dnia
7 listopada 2012 roku ponownego wniosku pozwanego o zwolnienie go od kosztów
sądowych mimo, że według twierdzeń pozwanego, jego ponowny wniosek został
oparty na nowych okolicznościach.
Formułując powyższe zarzuty pozwany wniósł o uchylenie zaskarżonego
postanowienia w części odrzucającej jego apelację i zasądzenie od powoda na
rzecz pozwanego kosztów postępowania według właściwych przepisów.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
Zażalenie pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie.
Sąd Apelacyjny wydając postanowienie z dnia 12.10.2012 roku k. 278 akt)
o oddaleniu wniosku pozwanego o zwolnienie go od kosztów sądowych ponad już
uiszczoną opłatę od apelacji 40 zł, oparł się na oświadczeniu pozwanego o stanie
rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania (k. 263-266 akt), zeznaniu
podatkowym za rok 2011 wykazującym dochód w kwocie 135.072 zł (k. 271- 274
akt) oraz bilansie za okres 1.01.2012- 31.08.2012 roku wykazującym sprzedaż na
kwotę 1.247.736 złotych i stratę w prowadzonej przez pozwanego działalności
gospodarczej w wysokości 304.222 zł (k. 275 akt). Wprawdzie postanowienie to nie
zawiera uzasadnienia, wydane zostało bowiem przez Sąd II instancji i nie podlegało
zaskarżeniu, ale wynika z jego sentencji, iż Sąd II instancji uznał, że opisana wyżej
sytuacja pozwanego, mimo wykazanej straty w działalności gospodarczej, nie
uzasadnia żądania zwolnienia pozwanego od opłaty od apelacji w kwocie 8.111 zł
i pozwany jest w stanie opłatę tę uiścić bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla
siebie i rodziny.
3
W ponownym wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych (k. 285-349 akt)
pozwany powołał się na nowe, jego zdaniem, i odmienne od dotychczas
wskazanych okoliczności uzasadniające złożony wniosek, a mianowicie na spór
z nierzetelnym, zdaniem pozwanego, kontrahentem o zapłatę należności za
wykonane przez pozwanego dodatkowe roboty budowlane oraz na złożenie
zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia na szkodę pozwanego przestępstwa
przez zarząd W. spółki z o.o.
Sąd II instancji uznał jednak, że po pierwsze wniosek ten został oparty na
tych samych okolicznościach, co poprzedni, co skutkowało jego odrzuceniem
postanowieniem z dnia 7 listopada 2012 r. wydanym na podstawie art. 107 ustęp 2
ustawy o k.s.s.c. (k. 351 akt), a po drugie wniosek ten nie przerwał biegu terminu
do wniesienia opłaty sądowej od apelacji, do uiszczenia której pozwany został
wezwany (art.112 ustęp 4 ustawy o k.s.s.c.).
Sedno sprawy sprowadza się więc do weryfikacji powyższej oceny Sądu
Apelacyjnego, w szczególności, czy ponowny wniosek pozwanego jest oparty
istotnie na nowych okolicznościach, uzasadniających ewentualne odmienne
rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów sądowych.
W związku z tym podnieść trzeba, że w świetle art. 107 u.k.s.c. oceny, czy
wystąpiły nowe okoliczności dokonuje sąd rozpoznając ponowny wniosek strony
o zwolnienie od kosztów sądowych, z tym że konsekwencją stwierdzenia braku
nowych okoliczności jest odrzucenie wniosku, które podlega kontroli instancyjnej
przeprowadzanej w trybie określonym w art. 380 k.p.c. Natomiast w razie
stwierdzenia, że nowe okoliczności wystąpiły, ponowny wniosek podlega
uwzględnieniu albo oddaleniu, w zależności od oceny, czy nowe okoliczności
uzasadniają przyznanie zwolnienia od kosztów sądowych.
Lektura ponownego wniosku pozwanego o zwolnienie go od kosztów
sądowych i załączników prowadzi do konkluzji, że wskazane w ponownym wniosku
okoliczności dotyczą zaszłości czyli określonych zdarzeń zaistniałych w przeszłości
w toku prowadzonej przez pozwanego działalności gospodarczej, istniejących już
w momencie składania pierwszego wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych
i rzutujących na sytuację finansową i dochody pozwanego, poddane ocenie Sądu
Apelacyjnego przy rozstrzyganiu pierwszego wniosku o zwolnienie pozwanego od
4
kosztów sądowych. Nie ma więc uzasadnionych podstaw do twierdzenia, jak to
czyni w zażaleniu pozwany, że ponowny wniosek powołuje się na inne okoliczności,
niż te którymi pozwany uzasadnił pierwszy wniosek.
W konsekwencji brak jest, w ocenie Sądu Najwyższego, przesłanek
do zakwestionowania zgodności z prawem odrzucenia ponownego wniosku przez
Sąd Apelacyjny na podstawie art. 107 ustęp 2 ustawy o k.s.s.c.
Nie przedstawił bowiem pozwany, wbrew swoim twierdzeniom, nowych nie
istniejących w momencie składania pierwszego wniosku okoliczności, które
mogłyby uzasadniać odmienne rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów sądowych.
Sąd Apelacyjny prawidłowo przyjął, iż ponowny wniosek pozwanego
o zwolnienie od kosztów sądowych nie przerwał biegu terminu do uiszczenia opłaty
od apelacji, co skutkowało zasadnym jej odrzuceniem jako nieopłaconej. W związku
z powyższym na podstawie przepisu art. 3941
§ 3 w związku z 39814
k.p.c.
orzeczono jak w sentencji.
db