V KO 17/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:02-04-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:III KO 34/95 III KO 98/99 IV KO 116/08 IV KO 130/08
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V KO 17/13
POSTANOWIENIE
Dnia 26 marca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Cesarz (przewodniczący)
SSN Kazimierz Klugiewicz
SSN Michał Laskowski (sprawozdawca)
w sprawie M. Ł., J. G., A. P., K. P., A. B., J. Z., A. W. i M. M.
oskarżonych z art. 286 § 1 k.k. i in.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w dniu 26 marca 2013 r.,
wystąpienia Sądu Okręgowego w G. z dnia 13 lutego 2013 r., , o przekazanie
sprawy do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu
na podstawie art. 37 k.p.k.
p o s t a n o w i ł
nie uwzględnić wniosku.
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy w G. wystąpił do Sądu Najwyższego o przekazanie sprawy
do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w W., motywując to potrzebą szybkiego,
sprawnego i ekonomicznego zakończenia procesu, w czym wyrażać się ma dobro
wymiaru sprawiedliwości. W uzasadnieniu swego wystąpienia Sąd Okręgowy w G.
starannie wskazał ile osób podlega wezwaniu na rozprawę oraz w jakiej odległości
od G. osoby te zamieszkują.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Odstąpienie od zasad właściwości miejscowej na podstawie art. 37 k.p.k.
uzasadnione być powinno dobrem wymiaru sprawiedliwości. Bezsporne jest, że
przepis art. 37 k.p.k. ma charakter wyjątkowy. Przewiduje bowiem odstępstwo od
ustawowych reguł określenia właściwości miejscowej sądu, które to reguły stanowią
jedną z gwarancji niezawisłości. Stąd też zastosowanie art. 37 k.p.k. może nastąpić
2
tylko wtedy, gdy zaistniałe w sprawie okoliczności jednoznacznie świadczą o tym,
że jej pozostawienie do rozpoznania sądowi miejscowo właściwemu byłoby
sprzeczne z dobrem wymiaru sprawiedliwości. Takimi okolicznościami mogą zaś
być tego rodzaju sytuacje, które mogą wywierać wpływ na swobodę orzekania lub
stwarzać przekonanie (nawet w istocie mylne, jakkolwiek powzięte w oparciu o
racjonalne przesłanki) o braku warunków do rozpoznania danej sprawy w sposób w
pełni obiektywny (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 13 lipca 1995 r., III
KO 34/95, OSNKW 1995, nr 9-10, poz. 68; z dnia 10 grudnia 1999 r., III KO 98/99,
Prok. i Pr. 2000, z. 3 poz. 7; z dnia 21 października 2008 r., IV KO 116/08, R-
OSNKW 2008, poz. 2072; z dnia 13 listopada 2008 r., IV KO 130/08, R-OSNKW
2008, poz. 2280). Czasami odstąpienie od rozpoznania sprawy przez sąd
miejscowo właściwy może być także uzasadnione schorzeniami oskarżonego o
charakterze trwałym, które uniemożliwiają mu dojazd do sądu właściwego, a nie
stanowią przeszkody dla stawiennictwa w sądzie położonym w pobliżu miejsca
zamieszkania lub pobytu.
Względy ekonomii procesowej, o których mowa w uzasadnieniu wystąpienia
Sądu w G. mogą stanowić podstawę przekazania sprawy innemu aniżeli sąd
miejscowo właściwy sądowi równorzędnemu, ale ustawodawca dla takich sytuacji
przewidział w art. 36 k.p.k. inny tryb postępowania, powierzając orzekanie w takich
sprawach sądom wyższego rzędu na sądami miejscowo właściwymi. Nie można
akceptować sytuacji, w których sąd miejscowo właściwy najpierw wykorzystuje
możliwość przewidzianą w art. 36 k.p.k. i występuje o przekazanie sprawy, a
wypadku, gdy nie zapadnie oczekiwana decyzja procesowa, podejmuje próbę
przekazania sprawy innemu sądowi równorzędnemu w trybie przewidzianym w art.
37 k.p.k. i zwraca się w tej sprawie do Sądu Najwyższego. Podkreślić przy tym
trzeba, że takie działania uznać trzeba za niedopuszczalne nawet w sytuacji, w
której sąd wyższego rzędu, o którym mowa w art. 36 k.p.k. podejmie decyzję
kontrowersyjną lub w ocenie uczestników postępowania a nawet sądu miejscowo
właściwego decyzję błędną. Wyraźne rozdzielenie trybów postępowania w
przypadku przekazania sprawy ze względów ekonomii procesowej – art. 36 k.p.k. i
ze względu na dobro wymiaru sprawiedliwości – art. 37 k.p.k. wynika z woli
ustawodawcy i nieuprawnione byłoby weryfikowanie poprawności orzeczeń
wydawanych na podstawie art. 36 k.p.k. przez Sąd Najwyższy.
3
Z powyższych względów orzeczono jak w części dyspozytywnej
postanowienia.
POSTANOWIENIE
Dnia 26 marca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Cesarz (przewodniczący)
SSN Kazimierz Klugiewicz
SSN Michał Laskowski (sprawozdawca)
w sprawie M. Ł., J. G., A. P., K. P., A. B., J. Z., A. W. i M. M.
oskarżonych z art. 286 § 1 k.k. i in.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w dniu 26 marca 2013 r.,
wystąpienia Sądu Okręgowego w G. z dnia 13 lutego 2013 r., , o przekazanie
sprawy do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu
na podstawie art. 37 k.p.k.
p o s t a n o w i ł
nie uwzględnić wniosku.
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy w G. wystąpił do Sądu Najwyższego o przekazanie sprawy
do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w W., motywując to potrzebą szybkiego,
sprawnego i ekonomicznego zakończenia procesu, w czym wyrażać się ma dobro
wymiaru sprawiedliwości. W uzasadnieniu swego wystąpienia Sąd Okręgowy w G.
starannie wskazał ile osób podlega wezwaniu na rozprawę oraz w jakiej odległości
od G. osoby te zamieszkują.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Odstąpienie od zasad właściwości miejscowej na podstawie art. 37 k.p.k.
uzasadnione być powinno dobrem wymiaru sprawiedliwości. Bezsporne jest, że
przepis art. 37 k.p.k. ma charakter wyjątkowy. Przewiduje bowiem odstępstwo od
ustawowych reguł określenia właściwości miejscowej sądu, które to reguły stanowią
jedną z gwarancji niezawisłości. Stąd też zastosowanie art. 37 k.p.k. może nastąpić
2
tylko wtedy, gdy zaistniałe w sprawie okoliczności jednoznacznie świadczą o tym,
że jej pozostawienie do rozpoznania sądowi miejscowo właściwemu byłoby
sprzeczne z dobrem wymiaru sprawiedliwości. Takimi okolicznościami mogą zaś
być tego rodzaju sytuacje, które mogą wywierać wpływ na swobodę orzekania lub
stwarzać przekonanie (nawet w istocie mylne, jakkolwiek powzięte w oparciu o
racjonalne przesłanki) o braku warunków do rozpoznania danej sprawy w sposób w
pełni obiektywny (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 13 lipca 1995 r., III
KO 34/95, OSNKW 1995, nr 9-10, poz. 68; z dnia 10 grudnia 1999 r., III KO 98/99,
Prok. i Pr. 2000, z. 3 poz. 7; z dnia 21 października 2008 r., IV KO 116/08, R-
OSNKW 2008, poz. 2072; z dnia 13 listopada 2008 r., IV KO 130/08, R-OSNKW
2008, poz. 2280). Czasami odstąpienie od rozpoznania sprawy przez sąd
miejscowo właściwy może być także uzasadnione schorzeniami oskarżonego o
charakterze trwałym, które uniemożliwiają mu dojazd do sądu właściwego, a nie
stanowią przeszkody dla stawiennictwa w sądzie położonym w pobliżu miejsca
zamieszkania lub pobytu.
Względy ekonomii procesowej, o których mowa w uzasadnieniu wystąpienia
Sądu w G. mogą stanowić podstawę przekazania sprawy innemu aniżeli sąd
miejscowo właściwy sądowi równorzędnemu, ale ustawodawca dla takich sytuacji
przewidział w art. 36 k.p.k. inny tryb postępowania, powierzając orzekanie w takich
sprawach sądom wyższego rzędu na sądami miejscowo właściwymi. Nie można
akceptować sytuacji, w których sąd miejscowo właściwy najpierw wykorzystuje
możliwość przewidzianą w art. 36 k.p.k. i występuje o przekazanie sprawy, a
wypadku, gdy nie zapadnie oczekiwana decyzja procesowa, podejmuje próbę
przekazania sprawy innemu sądowi równorzędnemu w trybie przewidzianym w art.
37 k.p.k. i zwraca się w tej sprawie do Sądu Najwyższego. Podkreślić przy tym
trzeba, że takie działania uznać trzeba za niedopuszczalne nawet w sytuacji, w
której sąd wyższego rzędu, o którym mowa w art. 36 k.p.k. podejmie decyzję
kontrowersyjną lub w ocenie uczestników postępowania a nawet sądu miejscowo
właściwego decyzję błędną. Wyraźne rozdzielenie trybów postępowania w
przypadku przekazania sprawy ze względów ekonomii procesowej – art. 36 k.p.k. i
ze względu na dobro wymiaru sprawiedliwości – art. 37 k.p.k. wynika z woli
ustawodawcy i nieuprawnione byłoby weryfikowanie poprawności orzeczeń
wydawanych na podstawie art. 36 k.p.k. przez Sąd Najwyższy.
3
Z powyższych względów orzeczono jak w części dyspozytywnej
postanowienia.