Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: WZ 4/13
POSTANOWIENIE
Dnia 28 marca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Edward Matwijów (przewodniczący)
SSN Marek Pietruszyński (sprawozdawca)
SSN Marian Buliński
w sprawie pozwu J. A. B. o wznowienie postępowania w sprawie wypowiedzenia
umowy o pracę w okresie obowiązywania stanu wojennego oraz uznania tego
wypowiedzenia za bezskuteczne, po rozpoznaniu na posiedzeniu w Izbie
Wojskowej zażalenia J. A. B. na postanowienie Wojskowego Sądu Okręgowego w
W. z dnia 14 stycznia 2013 r., o uznaniu swojej niewłaściwości do rozpoznania
sprawy i przekazania jej do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w R. - Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych
na podstawie art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.
p o s t a n o w i ł
uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać
Wojskowemu Sądowi Okręgowemu w W. do ponownego
rozpoznania.
UZASADNIENIE
J. A. B. złożył do Wojskowego Sądu Okręgowego w W. pozew o wznowienie
przez ten Sąd postępowania w przedmiocie wypowiedzenia, w okresie
obowiązywania stanu wojennego, umowy o pracę, zakończonego orzeczeniem
Terenowej Komisji Odwoławczej ds. Pracy w R. z dnia 10 kwietnia 1982 r.
2
Wojskowy Sąd Okręgowy w W. na posiedzeniu w dniu 14 stycznia 2013 r.,
którego przedmiotem było rozważenie kwestii przekazania sprawy w trybie art.
35§1 k.p.k. sądowi właściwemu, orzekając jednoosobowo, postanowił sprawę z
pozwu J. A. B. przekazać do rozpoznania, według właściwości, Sądowi
Rejonowemu w R. –Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.
Na to postanowienie zażalenie wniósł J. A. B. i zarzucił: zaniechanie
odniesienia się przez sąd do wniosku o wznowienie postępowania w sprawie
bezprawnego wypowiedzenia umowy o pracę jako represji za działalność
związkową, naruszenie przy określaniu właściwości sądu art. 2 ustawy z dnia 23
lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób
represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego
(Dz. U. Nr 34, poz. 149 ze zm.), naruszenie procedury karnej przez niewłaściwą
obsadę sądu, nierozważenie wbrew treści art. 8 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o
uznaniu za nieważne orzeczeń…kompetencji rzeczowych i miejscowych w zakresie
odszkodowawczym oraz kompetencji Sądu Okręgowego w R. wbrew treści art. 15
k.p.c., nieodniesienie się do kompetencji rzeczowych i miejscowych sądów po
wprowadzeniu stanu wojennego. W konkluzji skarżący, poza wnioskami
dotyczącymi żądania uchylenia postanowienia Terenowej Komisji Odwoławczej ds.
Pracy, zmiany osoby pozwanego w sprawie o wznowienie, przeprowadzenia
czynności dowodowych w postępowaniu o wznowienie, złożył zasadniczy wniosek
o uchylenie w całości zaskarżonego postanowienia i rozpatrzenie wniosku o
wznowienie przez sąd wojskowy.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Co do zarzutu niewłaściwej obsady sądu, który wydał zaskarżone
postanowienie, należało stwierdzić, że zgodnie z treścią art. 673 k.p.k. in principio
w kwestii wznowienia postępowania orzeka w składzie trzech sędziów wojskowy
sąd okręgowy. W postępowaniu tym w pierwszym rzędzie należy rozstrzygnąć
kwestię właściwości sądu. Rozstrzygnięcie w przedmiocie właściwości sądu do
rozpoznania wniosku o wznowienie postępowania zapada w nurcie
zainicjonowanego postępowania wznowieniowego i zawiera się w pojęciu orzekania
w kwestii wznowienia postępowania. Zatem procedując w przedmiocie tej
właściwości wojskowy sąd okręgowy powinien orzekać w składzie 3 sędziów.
3
Uznanie, że kwestia właściwości wojskowego sądu okręgowego w przedmiocie
wznowienia postępowania jest zagadnieniem wyłącznie natury formalnej i może być
rozstrzygnięta przez sąd na posiedzeniu jednoosobowo prowadziłoby w sposób
nieuprawniony do stworzenia instytucji przedsądu w kwestii wznowienia
postępowania.
Zatem skoro sąd orzekający w kwestii wznowienia postępowania był
nienależycie obsadzony należało z mocy art. 439§1 pkt 2 k.p.k. uchylić zaskarżone
postanowienie i sprawę przekazać sądowi pierwszej instancji do ponownego
rozpoznania.
Z uwagi na charakter rozstrzygnięcia sąd odwoławczy nie był zobowiązany
do czynienie rozważań co do dalszych zarzutów podniesionych w zażaleniu, ale z
uwagi na to, że wnioskodawca występuje w tym postępowaniu samodzielnie bez
pomocy fachowego pełnomocnika, sąd czuł się w obowiązku do poczynienia
pewnych uwag natury prawnej, które mogą okazać się pomocne przy ponownym
rozpoznaniu wniosku.
Przepisy dekretu z dnia 12 grudnia 1981 r. o stanie wojennym (Dz. U. Nr 29,
poz. 154 i z 1982 r. Nr 3, poz. 18) oraz przepisy dekretu z dnia 12 grudnia 1981 r. o
przekazaniu do właściwości sądów wojskowych spraw o niektóre przestępstwa oraz
o zmianie ustroju sądów wojskowych i wojskowych jednostek organizacyjnych
Prokuratury Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w czasie obowiązywania stanu
wojennego (Dz. U. Nr 29, poz. 157) nie ustanowiły uprawnienia sądów wojskowych
do orzekania w sprawach ze stosunku prawa pracy. Właściwość sądów
wojskowych była określona przez wskazane przepisy jak też przepisy
obowiązującego ówcześnie kodeksu karnego i dotyczyła spraw o określone
przestępstwa i związanej z tym odpowiedzialności karnej określonej grupy osób.
Natomiast zgodnie z treścią art. 13 ust. 6 ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o
rozpoznawaniu przez sądy spraw z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń
społecznych (Dz. U. Nr 20, poz. 85 ze zm.) wznowienie postępowania
zakończonego prawomocnym orzeczeniem m.in. komisji odwoławczej do spraw
pracy następuje według przepisów dotychczasowych, ale do wznowienia właściwy
jest z zakresu prawa pracy sąd, który według tej ustawy byłby właściwy do
rozpoznania sprawy w pierwszej instancji. W końcu rozważenie treści art. 1 ust. 1
4
ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń…prowadzi do
wniosku, że orzeczenia z zakresu prawa pracy nie należą do kategorii orzeczeń
podlegających unieważnieniu na podstawie omawianej ustawy. Orzeczenie to nie
jest bowiem równoznaczne z orzeczeniem rozstrzygającym o odpowiedzialności
karnej( por. postanowienie z 2 grudnia 2009 r., II AKz 703/09, KZS 2011/1/113).
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13