Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I UZ 6/11
POSTANOWIENIE
Dnia 8 maja 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Maciej Pacuda (przewodniczący)
SSN Krzysztof Staryk (sprawozdawca)
SSN Halina Kiryło
w sprawie z odwołania K. Przedsiębiorstwa Budowy Szybów SA w B.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w Z.
z udziałem zainteresowanego A. S.
o zwrot nienależnego świadczenia,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 8 maja 2013 r.,
wniosku organu rentowego o wykładnię postanowienia Sądu Najwyższego z dnia
24 marca 2011 r.
oddala wniosek.
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w K. wyrokiem z dnia
2 grudnia 2009 r., sygn. akt …102/09, zmienił zaskarżone decyzje Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych, Oddziału w Z. z dnia 21 maja 2008 r. i z dnia 2 grudnia
2008 r. - ustalając brak obowiązku zwrotu przez „K.” Przedsiębiorstwo Budowy
Szybów S.A. w B. kwot objętych zaskarżonymi decyzjami, uznanymi przez organ
rentowy jako świadczenie nienależne, wypłacone A. S. za okres od 1 maja 2005 r.
do 30 kwietnia 2008 r. - tytułem emerytury górniczej. W punkcie 2 sentencji
zasądzono od organu rentowego na rzecz „K.” Przedsiębiorstwa Budowy Szybów
2
S.A. w B. kwotę 3.600 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego, oddalając
żądanie w pozostałym zakresie.
Po rozpoznaniu apelacji organu rentowego Sąd Apelacyjny Wydział Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 28 października 2010 r., sygn. akt
…297/10, uchylił zaskarżony wyrok oraz poprzedzającą go decyzję organu
rentowego i sprawę przekazał do ponownego rozpoznania Zakładowi Ubezpieczeń
Społecznych, Oddziałowi w Z. Ponieważ uchylenie dotyczyło całego wyroku,
obejmowało również rozstrzygnięcie o kosztach procesu.
Postanowieniem z dnia 15 grudnia 2010 r., sygn. akt …297/10, Sąd
Apelacyjny z urzędu postanowił uzupełnić wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 28
października 2010 r. w ten sposób, że zasądził od organu rentowego na rzecz „K.”
Przedsiębiorstwa Budowy Szybów S.A. w B. kwotę 6.300 zł tytułem zwrotu kosztów
zastępstwa procesowego, oddalając żądanie w pozostałym zakresie. Jako
podstawę prawną orzeczenia o kosztach Sąd wskazał art. 98 § 1 k.p.c. w związku z
§ 6 oraz § 13 pkt 1 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat
za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2002 r. Nr 163
poz.1348).
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. zaskarżył to postanowienie w
całości zażaleniem do Sądu Najwyższego, zarzucając mu naruszenie przepisów o
postępowaniu, w szczególności § 12 ust. 2 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie
oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy udzielonej z
urzędu przez niewłaściwe zastosowanie § 6 pkt 6 tego rozporządzenia. Wniósł o
zmianę zaskarżonego postanowienia przez zasądzenie od organu rentowego na
rzecz „K.” Przedsiębiorstwa Budowy Szybów S.A. w B. kosztów zastępstwa
procesowego w kwocie 60 zł.
Pełnomocnik „K.” Przedsiębiorstwa Budowy Szybów S.A. w B. wniósł o
oddalenie zażalenia.
Postanowieniem z dnia 24 marca 2011 r., I UZ 6/11, Sąd Najwyższy zmienił
zaskarżone postanowienie Sądu Apelacyjnego w ten sposób, że zasądził od
Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w Z. na rzecz „K.” Przedsiębiorstwa
3
Budowy Szybów S.A. w B. kwotę 120 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa
procesowego za instancję apelacyjną, a w pozostałym zakresie zażalenie oddalił.
Pełnomocnik organu rentowego złożył do Sądu Najwyższego wniosek o
wykładnię postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 2011 r., I UZ 6/11,
przez wyjaśnienie: „czy w wyniku jego wydania istnieje bez zmiany orzeczenie w
przedmiocie kosztów zastępstwa procesowego za pierwszą instancję w kwocie
3.600 zł.”. Wnioskodawca wskazał, że występuje różnica w rozumieniu
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 2011 r., I UZ 6/11. W ocenie
organu rentowego Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 24 marca 2011 r.
dokonał zmiany orzeczenia o kosztach zarówno w pierwszej jak i drugiej instancji w
ten sposób, że zasądził kwotę 120 zł za drugą instancję. Tymczasem – jak to
twierdzi się we wniosku – w ocenie strony przeciwnej wydanie przez Sąd
Najwyższy postanowienia z dnia 24 marca 2011 r., I UZ 6/11, spowodowało
pozostawienie bez zmiany orzeczenia w przedmiocie kosztów zastępstwa
procesowego za pierwszą instancję w kwocie 3.600 zł, gdyż Sąd Najwyższy zmienił
jedynie wysokość kosztów za drugą instancję.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Wniosek pełnomocnika strony pozwanej – Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych Oddziału w Z. o dokonanie wykładni postanowienia z dnia 24 marca
2011 r., I UZ 6/11, należało ocenić z punktu widzenia treści art. 352 k.p.c., zgodnie
z którym sąd, który wydał wyrok, rozstrzyga postanowieniem wątpliwości co do jego
treści. Konieczność dokonania wykładni wyroku zachodzi wówczas, gdy jego treść
została sformułowana w sposób niejasny, uniemożliwiający jednoznaczne
rozumienie tekstu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 stycznia 2001
r., I PZ 29/01 – OSNP 2002/17/413). Wykładni podlega zarówno sentencja wyroku,
jak i jego uzasadnienie. Ponadto z art. 352 k.p.c. wynika, że wyjaśnienie
wątpliwości dotyczących treści rozstrzygnięcia należy do sądu, który wydał wyrok.
Na podstawie przytoczonej regulacji można więc stwierdzić, że o ile dopuszczalny
był wniosek pełnomocnika strony pozwanej o wykładnię przedmiotowego
postanowienia, a także wniosek o dokonanie tej wykładni przez Sąd Najwyższy, o
4
tyle wniosek ten nie zasługiwał na uwzględnienie. Uzasadnienie postanowienia
Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 2011 r. wskazywało bowiem w sposób jasny i
zrozumiały podstawy rozstrzygnięcia i zastosowania w sprawie przepisu art. 3941
§
3 k.p.c. w związku z art. 39821
k.p.c. W szczególności w uzasadnieniu
postanowienia z dnia 24 marca 2011 r. Sąd Najwyższy określając granice
dopuszczalności zażalenia strony pozwanej co do kosztów procesu na
postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 15 grudnia 2010 r. uznał, że Sąd
Apelacyjny w zaskarżonym postanowieniu rozstrzygnął o kosztach zastępstwa
prawnego za instancję apelacyjną. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu swojego
rozstrzygnięcia z dnia 24 marca 2011 r. uwzględnił również to, że w wyroku z dnia
28 października 2010 r. Sąd Apelacyjny uchylił w całości wyrok Sądu I instancji, w
tym także orzeczenie o kosztach zastępstwa prawnego, zawarte w punkcie 2
sentencji tego wyroku. W związku z tym kwestia kosztów procesu za pierwszą
instancję została rozstrzygnięta w wyroku z dnia 28 października 2010 r. (przez
uchylenie pkt 2 sentencji wyroku Sądu Okręgowego – Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w K. z dnia 2 grudnia 2009 r.). Uzasadnienie to w sposób pośredni
wskazuje ponadto, że koszty procesu zostały obliczone przez Sąd pierwszej
instancji w sposób zdecydowanie zawyżony.
Mając powyższe okoliczności na uwadze Sąd Najwyższy doszedł do
przekonania, że brak jest potrzeby wykładni postanowienia z dnia 24 marca 2011 r.,
I UZ 6/11 i w związku z tym brak podstaw do uwzględnienia wniosku pełnomocnika
strony pozwanej o jego wykładnię; dlatego wniosek jako bezpodstawny oddalił.