I CSK 644/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:11-09-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:I PKN 266/98 C III 2047/36
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CSK 644/12
POSTANOWIENIE
Dnia 7 czerwca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jan Górowski
w sprawie z powództwa H. S. i H. S.
przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej w S.
o ustalenie nieistnienia obowiązku spłaty kredytu,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 7 czerwca 2013 r.,
na skutek skargi kasacyjnej powodów
od wyroku Sądu Okręgowego w T.
z dnia 24 maja 2012 r.,
skargę odrzuca.
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 24 maja 2012 r. Sąd Okręgowy w T. zmienił
uwzględniający żądanie pozwu wyrok Sądu pierwszej instancji i oddalił powództwo
o ustalenie nieistnienia obowiązku spłaty przez powodów kredytu mieszkaniowego
zaciągniętego przez pozwaną spółdzielnię na budowę bloku nr 20 przy ul. P. w S..,
w którym przydział mieszkania uzyskali skarżący.
W skardze kasacyjnej powodowie wnieśli o uchylenie zaskarżonego wyroku
i oddalenie apelacji spółdzielni, bądź o przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia, który
powinien spełniać wymagania konstrukcyjne określone w art. 3984
§ 1 k.p.c. Ze
względu na to, że jest to środek wnoszony przede wszystkim w interesie
publicznym, brak podstaw do rozszerzającej wykładni tego przepisu.
Skarga kasacyjna zawiera jedno uzasadnienie, co do którego należało
rozstrzygnąć, czy dotyczy ono wniosku o przyjęcie jej do rozpoznania, czy też
powołanej podstawy naruszenia prawa materialnego. Jeśli uwzględnić całość
zawartych w niej motywów, to należało dojść do wniosku, że odnoszą się one do
wskazanego we wniosku o jej przyjęcie zagadnienia „czy osoby przeciwko którym
zapadły prawomocne orzeczenia zasądzające należności z tytułu obowiązku spłaty
kredytu, które zostały już wykonane mogą domagać się ustalenia, że obowiązek
spłaty kredytu faktycznie nie istniał, celem nabycia prawa do domagania się zwrotu
wyegzekwowanego świadczenia w oparciu o przepis dotyczący nienależnego
świadczenia (art. 410 k.c.)". Argumentem decydującym o takiej kwalifikacji
uzasadnienia skargi, przesądza końcowy, wniosek dokonanego wywodu, który jest
powtórzeniem przedstawionego na wstępie zagadnienia. Próba zakwalifikowania
uzasadnienia jako motywów dotyczących podstawy kasacyjnej, oczywiście
musiałaby prowadzić do przyjęcia braku uzasadnienia wniosku o przyjęcie skargi
kasacyjnej do rozpoznania.
3
Brak uzasadnienia podstawy kasacyjnej jest wadą konstrukcyjną skargi,
tj. nie podlega naprawie w sposób przewidziany dla usuwania braków formalnych
pism procesowych. Uzasadnienie podstawy kasacyjnej nie może być ogólnikowe,
lecz musi omawiać w sposób szczegółowy wytkniętą wadę, co nie budziło już
wątpliwości w okresie przedwojennym (por np. orzeczenie Sądu Najwyższego
z dnia 29 stycznia 1937 r„ C III 2047/36, Zb. Orz. 1938, nr 1, poz. 41).
Na marginesie należy zauważyć, że gdyby nie wskazana przesłanka do
odrzucenia skargi i podlegałaby ona rozpoznaniu, to istniałyby podstawy do
odrzucenia pozwu. Zarówno Sądy meriti jak i skarżący przeoczyli, że orzeczenia
zasądzające kwoty z tytułu przedmiotowego kredytu stanowiły przeszkodę do
dochodzonego powództwa o ustalenie. Prawomocne nakazy zapłaty mają moc
wyroków (art. 3532
k.p.c.). Z tego względu nakaz zapłaty zasądzający świadczenie
stwarza powagę rzeczy osądzonej co do ustalenia nieistnienia stosunku prawnego,
lub prawa, z którego wynika zasądzone roszczenie (por np. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 25 sierpnia 1998 r., I PKN 266/98, OSNP 1999, nr 17,
poz. 554).
W tym stanie rzeczy należało orzec, jak w sentencji (art 3986
§ 3 k.p.c.).
es
POSTANOWIENIE
Dnia 7 czerwca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jan Górowski
w sprawie z powództwa H. S. i H. S.
przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej w S.
o ustalenie nieistnienia obowiązku spłaty kredytu,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 7 czerwca 2013 r.,
na skutek skargi kasacyjnej powodów
od wyroku Sądu Okręgowego w T.
z dnia 24 maja 2012 r.,
skargę odrzuca.
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 24 maja 2012 r. Sąd Okręgowy w T. zmienił
uwzględniający żądanie pozwu wyrok Sądu pierwszej instancji i oddalił powództwo
o ustalenie nieistnienia obowiązku spłaty przez powodów kredytu mieszkaniowego
zaciągniętego przez pozwaną spółdzielnię na budowę bloku nr 20 przy ul. P. w S..,
w którym przydział mieszkania uzyskali skarżący.
W skardze kasacyjnej powodowie wnieśli o uchylenie zaskarżonego wyroku
i oddalenie apelacji spółdzielni, bądź o przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia, który
powinien spełniać wymagania konstrukcyjne określone w art. 3984
§ 1 k.p.c. Ze
względu na to, że jest to środek wnoszony przede wszystkim w interesie
publicznym, brak podstaw do rozszerzającej wykładni tego przepisu.
Skarga kasacyjna zawiera jedno uzasadnienie, co do którego należało
rozstrzygnąć, czy dotyczy ono wniosku o przyjęcie jej do rozpoznania, czy też
powołanej podstawy naruszenia prawa materialnego. Jeśli uwzględnić całość
zawartych w niej motywów, to należało dojść do wniosku, że odnoszą się one do
wskazanego we wniosku o jej przyjęcie zagadnienia „czy osoby przeciwko którym
zapadły prawomocne orzeczenia zasądzające należności z tytułu obowiązku spłaty
kredytu, które zostały już wykonane mogą domagać się ustalenia, że obowiązek
spłaty kredytu faktycznie nie istniał, celem nabycia prawa do domagania się zwrotu
wyegzekwowanego świadczenia w oparciu o przepis dotyczący nienależnego
świadczenia (art. 410 k.c.)". Argumentem decydującym o takiej kwalifikacji
uzasadnienia skargi, przesądza końcowy, wniosek dokonanego wywodu, który jest
powtórzeniem przedstawionego na wstępie zagadnienia. Próba zakwalifikowania
uzasadnienia jako motywów dotyczących podstawy kasacyjnej, oczywiście
musiałaby prowadzić do przyjęcia braku uzasadnienia wniosku o przyjęcie skargi
kasacyjnej do rozpoznania.
3
Brak uzasadnienia podstawy kasacyjnej jest wadą konstrukcyjną skargi,
tj. nie podlega naprawie w sposób przewidziany dla usuwania braków formalnych
pism procesowych. Uzasadnienie podstawy kasacyjnej nie może być ogólnikowe,
lecz musi omawiać w sposób szczegółowy wytkniętą wadę, co nie budziło już
wątpliwości w okresie przedwojennym (por np. orzeczenie Sądu Najwyższego
z dnia 29 stycznia 1937 r„ C III 2047/36, Zb. Orz. 1938, nr 1, poz. 41).
Na marginesie należy zauważyć, że gdyby nie wskazana przesłanka do
odrzucenia skargi i podlegałaby ona rozpoznaniu, to istniałyby podstawy do
odrzucenia pozwu. Zarówno Sądy meriti jak i skarżący przeoczyli, że orzeczenia
zasądzające kwoty z tytułu przedmiotowego kredytu stanowiły przeszkodę do
dochodzonego powództwa o ustalenie. Prawomocne nakazy zapłaty mają moc
wyroków (art. 3532
k.p.c.). Z tego względu nakaz zapłaty zasądzający świadczenie
stwarza powagę rzeczy osądzonej co do ustalenia nieistnienia stosunku prawnego,
lub prawa, z którego wynika zasądzone roszczenie (por np. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 25 sierpnia 1998 r., I PKN 266/98, OSNP 1999, nr 17,
poz. 554).
W tym stanie rzeczy należało orzec, jak w sentencji (art 3986
§ 3 k.p.c.).
es