Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 140/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 6 czerwca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Małgorzata Gierszon (przewodniczący)
SSN Jarosław Matras
SSN Jacek Sobczak (sprawozdawca)
Protokolant Teresa Jarosławska
w sprawie S. G.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu, w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
w dniu 6 czerwca 2013 r.,
kasacji, wniesionej przez Rzecznika Praw Obywatelskich
od wyroku Sądu Okręgowego w L.
z dnia 12 czerwca 2012 r.,
częściowo zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego w R.
z dnia 10 lutego 2012 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi
Okręgowemu w L. do ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Rejonowego w R. z dnia 10 lutego 2012 r., S. G. został
uznany winnym tego, że: I. w dniu 14 września 2011 r. w B. na skrzyżowaniu
ul. W. z obwodnicą drogi K-2, kierując samochodem Mercedes Bus ominął
czekający na włączenie się do ruchu samochód osobowy Ford Mondeo, tj.
czynu z art. 92 § 1 k.w. w zw. z art. 23 pkt 2a prd; II. w dniu 14 września 2011
2
r. w miejscowości S. na trasie K-2 kierując samochodem Mercedes Bus
wyprzedził inne samochody na ciągłej podwójnej linii, czym nie stosował się
do znaku P-4, tj. czynu z art. 92 § 1 k.w.; III. w dniu 14 września 2011 r. na ul.
. w M. P. kierując samochodem Mercedes Bus wyprzedził samochód osobowy
Ford Mondeo i inne samochody na ciągłej podwójnej linii, czym nie stosował
się do znaku P-4, tj. czynu z art. 92 § 1 k.w. i za te wszystkie czyny, na
podstawie art. 92 § 1 k.w. w zw. z art. 9 § 2 k.w. został skazany na karę
grzywny w wysokości 600 zł, zasądzono od obwinionego na rzecz Skarbu
Państwa kwotę 100 zł tytułem wydatków i kwotę 60 zł tytułem opłaty.
Wyrok powyższy został zaskarżony apelacją obwinionego.
Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 12 czerwca 2012 r., częściowo zmienił
wyrok Sądu Rejonowego, w ten sposób, że w kwalifikacji prawnej czynu
przypisanego ww. w pkt I w miejsce art. 23 pkt 2a prd przyjął art. 23 ust. 1 pkt
2 prd, w pozostałym zaś zakresie utrzymano wyrok w mocy. Rozstrzygnięto
także w przedmiocie wydatków i opłaty.
Kasację, na korzyść obwinionego S. G., od wyroku Sądu
odwoławczego wywiódł Rzecznik Praw Obywatelskich zarzucając rażące
naruszenie prawa procesowego, mogące mieć istotny wpływ na treść
zaskarżonego wyroku, a mianowicie art. 106 § 3 k.p.w. i art. 4 k.p.w.,
polegające na błędnym uznaniu, iż zawiadomienie obwinionego o terminie
rozprawy apelacyjnej zostało doręczone prawidłowo w sytuacji, gdy z akt
sprawy wynikało, ze obwiniony przebywał pod innym adresem, aniżeli ten na
który wysłane zostało zawiadomienie, co w rezultacie doprowadziło do tego,
że S. G., z naruszeniem przysługującego mu prawa do obrony, nie mógł
uczestniczyć w tej rozprawie.
Rzecznik Prawo Obywatelskich w konkluzji wniósł o uchylenie wyroku
Sądu Okręgowego w L. w całości i przekazanie sprawy temu Sądowi do
ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja Rzecznika Praw Obywatelskich okazała się zasadna w stopniu
oczywistym.
3
Analiza akt sprawy nie pozostawia żadnych wątpliwości co do tego, że
orzeczenie Sądu Okręgowego w L. dotknięte zostało uchybieniem wskazanym
w petitum skargi kasacyjnej. Wskazać w tym miejscu należy, że prawo do
obrony w postępowaniu odwoławczym realizuje się przede wszystkim w
możliwości uczestniczenia oskarżonego lub obwinionego w rozprawie
apelacyjnej. Możliwość taką w postępowaniu w sprawie o wykroczenie
gwarantuje treść przepisu art. 106 k.p.w., który w § 1 statuuje prawo stron do
uczestniczenia w rozprawie apelacyjnej, zaś w § 3 wskazuje, iż rozpoznanie
sprawy w przypadku niestawiennictwa stron jest możliwe wyłącznie w sytuacji
prawidłowego zawiadomienia ich o terminie rozprawy apelacyjnej.
Prawidłowe zawiadomienie jest równoznaczne z doręczeniem
zawiadomienia o terminie rozprawy na zasadach przewidzianych w Kodeksie
postępowania karnego, które to przepisy - zgodnie z art. 38 § 1 k.p.w. - mają
zastosowanie do czynności procesowych prowadzonych w postępowaniu w
sprawach o wykroczenia.
Bezspornym jest zatem, że w toku procedowania przez Sąd odwoławczy
doszło do rażącego naruszenia tych przepisów, skutkującego pozbawieniem
obwinionego możliwości realizacji prawa uczestniczenia w rozprawie
odwoławczej, co stanowiło zaś rażące naruszenie jego prawa do obrony (art.
4 k.p.w.).
S. G. będąc już po raz pierwszy przesłuchiwanym w sprawie podał adres
do korespondencji: B., ul. P. 36 (k.8). Od tego momentu wszelka
korespondencja kierowana do ww. była wysyłana właśnie na ten adres i
skutecznie podejmowana przez obwinionego (k.17, 21, 32, 40). Nadto, jak
wynika z akt sprawy (k. 29,33) S. G. w korespondencji do organów
sprawiedliwości także wskazywał jako miejsce swojego pobytu wskazany
adres w B.
Z niewiadomych przyczyn, na etapie postępowania międzyinstancyjnego,
polecono wysłanie do ww. zawiadomienia o terminie rozprawy apelacyjnej na
adres: Ł., ul. S. 11/39. Tego zawiadomienia obwiniony nie podjął, co Sąd
Okręgowy potraktował (art. 139 § 1 k.p.k. w zw. z art. 38 k.p.w.) ze skutkiem
doręczenia (protokół rozprawy, k. 49).
4
Oczywistym jest, że była to decyzja wadliwa, gdyż mogła ona zapaść
dopiero w przypadku nie podjęcia dwukrotnie awizowanego zawiadomienia
przesłanego na adres wskazany przez obwinionego jako adres
korespondencyjny. W tej sytuacji nie ma wątpliwości, że ww. obwiniony nie
został prawidłowo powiadomiony o terminie rozprawy apelacyjnej.
Przeprowadzenie zaś rozprawy apelacyjnej w takich okolicznościach
naruszyło rażąco naruszało zasadę określoną w art. 106 § 3 k.p.w., jak i
prawo obwinionego do obrony.
Mając na uwadze powyższe, Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji
wyroku.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13