Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II KK 133/13
POSTANOWIENIE
Dnia 14 czerwca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Stanisław Zabłocki
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 kpk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 14 czerwca 2013 r.,
sprawy P.G.
skazanego z art. 244 kk
z powodu kasacji wniesionej przez obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego w P.
z dnia 21 grudnia 2012 r.,
utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego w P.
z dnia 27 czerwca 2012 r.,
p o s t a n o w i ł:
1. oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną;
2. obciążyć skazanego P. G. kosztami
sądowymi postępowania kasacyjnego.
UZASADNIENIE
P. G. skazany został wyrokiem Sądu Rejonowego w P. z dnia 27 czerwca
2012 r. (sygn. II K 610/11) za występek określony w art. 244 k.k. na karę 10
miesięcy pozbawienia wolności.
W apelacji od tego wyroku obrońca podniósł dwa zarzuty, a to:
- obrazy prawa materialnego, polegającej na uznaniu, iż oskarżony popełnił
przypisane mu przestępstwo z zamiarem ewentualnym, gdy tymczasem
przestępstwo z art. 244 k.k. można popełnić jedynie z zamiarem bezpośrednim;
2
- obrazy prawa procesowego, a to art. 4, art. 5 § 2, art. 7, art. 410 oraz art. 424 § 1
k.p.k.
Po rozpoznaniu środka odwoławczego, Sąd Okręgowy w P., wyrokiem z dnia
21 grudnia 2012 r (sygn. V Ka 722/12) utrzymał w mocy zaskarżony wyrok, uznając
apelację za oczywiście bezzasadną.
Od prawomocnego, kończącego postępowanie wyroku Sądu Okręgowego w P.
kasację wniósł obrońca oskarżonego P. G. W kasacji sformułowane zostały dwa
zarzuty. Po pierwsze, zarzut rażącego naruszenia prawa procesowego, a to art.
433 § 2 k.p.k. oraz art. 457 § 3 k.p.k., które miało polegać na „niedostatecznym
rozważeniu przez Sąd odwoławczy wszystkich wniosków i zarzutów wskazanych w
środku odwoławczym”. Po drugie, rażącego naruszenia prawa materialnego, a to
art. 244 k.k., poprzez przyjęcie, że występek z art. 244 k.k. można popełnić także w
zamiarze ewentualnym.
We wniesionej pisemnej odpowiedzi na kasację prokurator Prokuratury
Okręgowej w P. wniósł o oddalenia kasacji jako oczywiście bezzasadnej.
Sąd Najwyższy rozpoznając kasację w granicach określonych w art. 536
k.p.k. zważył, co następuje.
Kasacja jest bezzasadna i to w stopniu oczywistym, przemawiającym za jej
oddaleniem w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
Zarzut rzekomego naruszenia art. 433 § 2 i art. 457 § 3 k.p.k. jest nierzetelny.
Na str. 2, 3 i na pierwszej połowie str. 4 pisemnego uzasadnienia swego wyroku
Sąd odwoławczy odniósł się do wszystkich zarzutów procesowych podniesionych w
apelacji, zaś na drugiej połowie str. 4 uzasadnienia tego wyroku ustosunkował się
do zarzutu naruszenia prawa materialnego, podniesionego w zwykłym środku
odwoławczym. Sąd kasacyjny podziela linię argumentacyjną zaprezentowaną przez
Sąd Okręgowy w P. wraz z wnioskiem końcowym, że to „obrona kwestionując
formalnie rozumowanie sądu w omawianej materii, jako sprzeczne z zasadami
logiki i doświadczenia życiowego (…), ergo wykraczające poza ramy swobodnej
oceny dowodów, czyniąc obszerne wywody w tej materii, w istocie rzeczowo nie
podważa zasad logiki i doświadczenia życiowego, które legły u podstaw
kwestionowanej analizy dowodowej”. Dodatkowo można jedynie wskazać, że
obrona podnosząc w apelacji zarzuty naruszenia art. 4, art. 5 § 2 oraz art. 7 w zw. z
3
art. 410 i art. 424 § 1 k.p.k. oraz powracając do tych kwestii w kasacji - pod
pozorem rzekomego nienależytego rozważenia zarzutów apelacyjnych przez Sąd
Okręgowy w P. – nie bierze pod uwagę tego, iż:
- bezzasadne jest podnoszenie zarzutu naruszenia zasady obiektywizmu (art. 4
k.p.k.), albowiem zgodnie z jednolitym orzecznictwem Sądu Najwyższego oraz
poglądami piśmiennictwa prawniczego, zarzut obrazy przepisów formułujących
jedynie ogólne zasady postępowania - bez wskazania uchybień konkretnym
przepisom, służącym realizacji określonych zasad (a tego obrońca nie uczynił) - nie
może stanowić samodzielnej podstawy kasacji;
- dla oceny, czy nie został naruszony zakaz in dubio pro reo, nie są miarodajne
wątpliwości zgłaszane przez stronę, ale jedynie to, czy orzekające w sprawie sądy
rzeczywiście powzięły wątpliwości co do treści ustaleń faktycznych lub wykładni
prawa i wobec braku możliwości ich usunięcia rozstrzygnęły je na niekorzyść
oskarżonego, względnie to, czy w świetle realiów konkretnej sprawy wątpliwości
takie powinny były powziąć. W wypadku zatem, gdy pewne ustalenie faktyczne
zależne jest od dania wiary tej lub innej grupie dowodów, czy też np. dania wiary
lub odmówienia wiary wyjaśnieniom oskarżonego, albo dania wiary zeznaniom
świadka z określonej fazy postępowania, a odmówienia wiary jego zeznaniom
składanym na innym etapie tego postępowania, nie można mówić o naruszeniu
zasady in dubio pro reo, a ewentualne zastrzeżenia co do oceny wiarygodności
konkretnego dowodu lub grupy dowodów rozstrzygane mogą być jedynie na
płaszczyźnie utrzymania się przez sąd w granicach sędziowskiej swobody ocen,
wynikającej z treści art. 7 k.p.k., lub też przekroczenia przez sąd tych granic i
wkroczenia w sferę dowolności ocen. Przechodząc zatem do zarzutu rzekomej
rażącej obrazy art. 7 k.p.k. wskazać należy, po pierwsze to, poczynione ustalenia
faktyczne pozostają pod ochroną przepisu art. 7 k.p.k., jeśli tylko :
- poprzedzone zostały rozważeniem wszystkich okoliczności istotnych dla
dokonania ustaleń określonej treści
- są zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, a nadto zostały
wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku.
Obrońca nie wykazał w skardze kasacyjnej, aby którykolwiek z powyższych
warunków nie został w prawomocnym wyroku dotrzymany przy ustalaniu stanu
4
świadomości oskarżonego co do tego, że obowiązuje go zakaz prowadzenia
pojazdów mechanicznych, a zatem także i zarzut obrazy art. 7 k.p.k. nie mógł w
realiach niniejszej sprawy stanowić podstawy do wzruszenia najpierw pierwszo-
instancyjnego, a następnie prawomocnego już orzeczenia. Podzielić zatem należy
stanowisko zajęte w odpowiedzi prokuratora na kasację, iż pod pozorem
naruszenia przepisów prawa, obrońca w istocie zmierza do podważenia w instancji
kasacyjnej poczynionych w sprawie ustaleń faktycznych.
Bezzasadny w stopniu oczywistym jest także drugi z zarzutów kasacyjnych.
Stawianie zarzutu rażącego naruszenia prawa w sytuacji, gdy sąd na poparcie
swego stanowiska w zakresie interpretacji prawa materialnego powołuje się na
publikowane orzecznictwo Sądu Najwyższego i poglądy wyrażone w poważnych
źródłach z zakresu piśmiennictwa prawniczego jest samo przez się nieskuteczne
nawet wówczas gdy kontestujący to stanowisko przytacza odmienne zapatrywania
wyrażone w orzecznictwie tej samej rangi (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5
stycznia 2004 r., III KK 181/03, Lex Nr 84453, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27
maja 2002 r., V KKN 188/00, OSNKW 2002, z. 11-12, poz. 113). Niezależnie od
powyższego uwarunkowania procesowego, związanego z istotą „rażącego”
naruszenia prawa, stwierdzić należy, że Sąd Najwyższy w składzie rozpoznającym
niniejszą kasację podziela poglądy wyrażone w tym nurcie orzecznictwa, który
wskazany został w uzasadnieniu wyroku Sądu a quo i zaakceptowany w wyroku
Sądu ad quem. Do wywodów zawartych w tej kwestii w uzasadnieniach wyroków
wydanych w niniejszej sprawie przez sądy powszechne, dodać wypada, że za tym,
iż przestępstwo niestosowania się do zakazów i nakazu (art. 244 k.k.) można
popełnić zarówno z zamiarem bezpośrednim, jak i cum dolo eventuali, opowiedziała
się nie tylko w M.Szewczyk w komentarzu pod red. A.Zolla (także w jego
najnowszym wydaniu 4., Warszawa 2013, t. II, s. 1295-1296), ale także A.Marek
(w:) Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2010, s. 535), O.Górniok (w:) O.Górniok
i in. : Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 1999, t. III, s. 284, a ostatnio
W.Zalewski (w:) M.Królikowski, R.Zawłocki (red.): Kodeks karny. Część szczególna.
Komentarz, Warszawa 2013, t. II, s. 233. W tym ostatnim źródle podkreślono, za
orzecznictwem Sadu Najwyższego, iż zapatrywanie co do tego, że występek z art.
244 k.k. można popełnić jedynie z zamiarem bezpośrednim „…nie znajduje przede
5
wszystkim żadnego umocowania w tekście ustawy karnej, a jego dodatkową
słabością jest brak jakiejkolwiek argumentacji wspierającej”.
W związku z treścią rozstrzygnięcia zawartego w pkt 1 postanowienia Sądu
Najwyższego, skazanego P. G. należało obciążyć kosztami sądowymi
postępowania kasacyjnego, albowiem materiał dowodowy sprawy nie wykazuje,
iżby zachodziły przesłanki określone w art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 518 k.p.k.,
przemawiające za zwolnieniem go od tych kosztów.