Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 44/13
POSTANOWIENIE
Dnia 18 czerwca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Cesarz
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 kpk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 18 czerwca 2013r.,
sprawy A. J.
skazanego z art. 200 § 1 kk i innych
z powodu kasacji wniesionej przez obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego w P.
z dnia 22 sierpnia 2012 r., sygn. akt […]
zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego w T.
z dnia 3 kwietnia 2012 r., sygn. akt […],
p o s t a n o w i ł
1) oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną,
2) obciążyć skazanego kosztami sądowymi postępowania
kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w T. wyrokiem z dnia 3 kwietnia 2012 r., uznał A. J. za
winnego tego, że:
1) od maja 2009 r. (dokładnej daty nie ustalono) do dnia 2 listopada 2009 r. w J.
działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru,
dopuszczał się obcowania płciowego oraz innych czynności seksualnych
wobec swojej małoletniej, poniżej 15 roku życia, córki K.J. urodzonej 2
listopada 1994 r., tj. przestępstwa z art. 200 § 1 k.k. i art. 201 k.k. w zw. z art.
2
11 § 2 k.k. i art. 12 k.k. i za to na podstawie art. 200 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2
k.k. wymierzył karę 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności;
2) od stycznia 2010 r. (dokładnej daty nie ustalono) do 24 maja 2011 r. w J. ,
działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru,
dopuszczał się obcowania płciowego ze swoją córką K. J., tj. występku z art.
201 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za to na podstawie art. 201 k.k. wymierzył karę 3
lat pozbawienia wolności.
Następnie Sąd na podstawie art. 85 i 86 § 1 k.k. wymierzył karę łączną 5 lat
pozbawienia wolności, zaliczając na jej poczet okres tymczasowego aresztowania
od 24 maja 2011 r., na podstawie art. 41a § 2 i § 4 k.k. w zw. z art. 43 § 1 k.k.
orzekł środek karny na okres 5 lat, na podstawie art. 230 § 2 k.p.k. rozstrzygnął o
dowodzie rzeczowym, zwolnił oskarżonego od kosztów sądowych.
Apelację od tego wyroku złożył obrońca oskarżonego, który zarzucił:
1. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę, który miał wpływ
na jego treść, polegający na nieprawidłowym przyjęciu, iż oskarżony A. J.
dopuścił się zarzucanych mu czynów w sytuacji, gdy zebrane dowody
pozwalają na stwierdzenie, iż nie można oskarżonemu przypisać zarzucanych
mu czynów bez rażącego naruszenia zasady in dubio pro reo;
2. obrazę następujących przepisów postępowania:
a) art. 7 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. polegającą na ocenie zeznań świadków, z
nadmierną swobodą, z naruszeniem zasad prawidłowego rozumowania
oraz doświadczenia życiowego, a także na błędnej ocenie zeznań świadka
[…] poprzez uznanie, iż nie miały one większego znaczenia dla
rozstrzygnięcia sprawy, a także że były niewiarygodne, w sytuacji, gdy ich
zeznania miały znaczenie w zakresie oceny wiarygodności zeznań
pokrzywdzonej, a w konsekwencji dla rozstrzygnięcia sprawy, co
doprowadziło do sytuacji, w której okoliczności przemawiające na korzyść
oskarżonego A. J. nie zostały uwzględnione, mimo że zachodziły ku temu
wystarczające podstawy,
b) art. 7 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. polegającą na ocenie zeznań
pokrzywdzonej, z nadmierną swobodą, z naruszeniem zasad prawidłowego
rozumowania oraz doświadczenia życiowego, na niekorzyść oskarżonego,
3
w sytuacji, gdy szczegółowa analiza sprawy prowadziła do wniosku, iż
budziły one poważne wątpliwości z punktu widzenia ich prawidłowości, a
także zawierały wewnętrzne sprzeczności,
c) art. 4 k.p.k. w zw. z art. 5 § 2 k.p.k., polegającą na nie rozstrzygnięciu nie
dających się usunąć wątpliwości na korzyść oskarżonego,
d) art. 201 k.p.k. poprzez oparcie wyroku na opinii biegłego, która to opinia jest
niepełna, niejasna i zawierała sprzeczności w treści samej opinii,
e) art. 170 k.p.k. poprzez oddalenie wniosku dowodowego obrony w zakresie
w jakim dotyczył on wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii zespołu
biegłych, gdy w świetle okoliczności sprawy ewentualna opinia takie zespołu
mogła mieć doniosłe znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.
Obrońca w konkluzji wniósł o zmianę wyroku przez uniewinnienie
oskarżonego od przypisanych mu czynów albo uchylenie zaskarżonego orzeczenia
i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.
Wyrokiem z dnia 22 sierpnia 2012 r., Sąd Okręgowy uchylił orzeczenie o
karze łącznej, po czym zmienił zaskarżony wyrok przez przyjęcie, że zachowania
opisane w pkt 1 i 2 stanowią jedno przestępstwo wyczerpujące dyspozycję art. 200
§ 1 k.k. w zw. z art. 201 k.k. i art. 11 § 2 k.k. i art. 12 k.k. i na podstawie art. 201 k.k.
w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierzył karę 4 lat pozbawienia wolności, na poczet której
zaliczył okres tymczasowego aresztowania, zaś w pozostałej części utrzymał w
mocy zaskarżony wyrok, a nadto zwolnił oskarżonego od kosztów sądowych za II
instancję.
W kasacji od tego wyroku obrońca skazanego zarzucił:
„1. rażące naruszenie art. 7 k.p.k., i art. 4 k.p.k. w zw. z art. 5 k.p.k. i art. 2 § 2
k.p.k. w zw. z art. 433 § 2 k.p.k. i art. 457 § 3 k.p.k. poprzez niezasadne
zaakceptowanie przez Sąd Okręgowy powierzchownej, jednostronnej i
sprzecznej z zasadami prawidłowego rozumowania oceny dowodów dokonanej
przez Sąd I Instancji, która jednocześnie narusza zasadę obiektywizmu
procesu przez niedostrzeżenie, że dowód z zeznań pokrzywdzonej K. J., jakoby
skazany dopuścił się czynu opisanego w treści wyroku, pozostaje w jaskrawej
sprzeczności z wyjaśnieniami oskarżonego, z zeznaniami pozostałych
4
świadków […], dokumentacją lekarską i opinią psychologiczną, która jest
niepełna, niejasna i zawiera wewnętrzne w swej treści sprzeczności,
2. rażące naruszenie art. 201 k.p.k. i art. 170 k.p.k. w zw. z art. 2 § 2 k.p.k. w zw.
z art. 443 § 2 k.p.k. i art. 457 § 3 k.p.k. poprzez niezasadną akceptację przez
Sąd Okręgowy powierzchownej, jednostronnej i sprzecznej z zasadami
prawidłowego rozumowania oceny dowodu w postaci opinii psychologicznej
dokonanej przez Sąd I Instancji, która jednocześnie narusza zasadę
obiektywizmu procesu, a także przez niezasadną akceptację przez Sąd
Okręgowy stanowiska, że nie zachodzi potrzeba przeprowadzenia dowodu z
opinii zespołu biegłych, gdy opinia jest niepełna, niejasna i zawiera wewnętrzną
sprzeczność, gdy w świetle okoliczności sprawy opinia takiego zespołu, jak
wnioskowano, ma doniosłe znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy”.
Skarżący wniósł o „uchylenie w całości powyższego wyroku i przekazanie
sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania”.
Prokurator w pisemnej odpowiedzi na kasację wniósł o jej oddalenie jako
oczywiście bezzasadnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Skarga kasacyjna jest oczywiście bezzasadna.
Wiodącą tezą obu zarzutów jest niezasadne zaakceptowanie przez Sąd
odwoławczy oceny dowodów dokonanej przez Sąd I instancji i przez to rażące
naruszenie art. 433 § 2 k.p.k. Uzasadnienie tych zarzutów sprowadza się jednak do
przedstawienia kolejny raz własnej oceny materiału dowodowego, bez rzeczowego,
przekonującego wykazania, na czym polegało zarzucone uchybienie. Wbrew
stanowisku kasacji, zadaniem Sądu Okręgowego nie było podzielenie ocen
wyrażonych w apelacji albo przeanalizowanie dowodów i dojście do tych samych
wniosków, co skarżący, lecz weryfikacja trafności ocen Sądu Rejonowego przez
pryzmat postawionych w apelacji zarzutów. Sąd odwoławczy należycie wywiązał
się z tego zadania, co znalazło odzwierciedlenie w motywach jego wyroku. Dlatego
nietrafny jest również zarzut naruszenia art. 457 § 3 k.p.k.
Przechodząc do dowodów wymienionych w zarzutach kasacyjnych, Sąd
Okręgowy podał, dlaczego zaakceptował negatywną ocenę wyjaśnień oskarżonego
i świadków wskazanych w 1. zarzucie (zob. s. 6 – 7 motywów). Szerokie odwołanie
5
się do argumentacji Sądu meriti jest uzasadnione jej wysoką jakością. Nie było
zatem potrzeby powielania tej argumentacji ani jej rozbudowywania. Sądowi
Okręgowemu, w przeciwieństwie do kasacji, nie umknęły okoliczności
przemawiające za wiarygodnością zeznań pokrzywdzonej i świadków, którym
ujawniła postępowanie oskarżonego. Jeżeli idzie o rzekome wykluczenie jego
sprawstwa ze względu na wyniki badania lekarskiego pokrzywdzonej („virgo”), taki
zapis w dokumentacji był odbiciem tylko jej oświadczenia. Kwestia ta została
poddana analizie i trafnej ocenie Sądu meriti (s. 10 uzasadnienia w zw. z k. 261), a
następnie Sądu odwoławczego (s. 5 motywów). Sąd ten również gruntownie i
przekonująco rozprawił się z zarzutami z pkt 2 d i e apelacji, czemu dał wyraz na s.
8 – 11 uzasadnienia. Kasacja w tym zakresie ogranicza się do ogólnikowych uwag,
bez wykazania wad przeprowadzonego dowodu z opinii psychologicznej, o której
mowa w art. 201 k.p.k., i mankamentów oceny Sądu odwoławczego co do tego
dowodu. Skoro opinia biegłej K. G.-S. nie była obarczona niedostatkami
określonymi w art. 201 k.p.k., to nie zachodziła potrzeba dopuszczania dowodu z
opisami innego biegłego czy zespołu biegłych różnych specjalności, jak
podnoszono w apelacji. W szczególności, bezprzedmiotowe okazało się zlecanie
temu zespołowi wypowiedzi, czy pokrzywdzona była ofiarą przemocy seksualnej,
skoro tego nie twierdziła ani taki sposób postępowania oskarżonego nie został mu
zarzucony, a przede wszystkim, takie zachowanie należy do sfery ustaleń
faktycznych Sądu, a nie opiniowania biegłych. Wreszcie, Sąd odwoławczy
prawidłowo odniósł się do zarzutu obrazy art. 5 § 2 k.p.k., co też umknęło skardze
kasacyjnej.
Z tych wszystkich względów podlegała ona oddaleniu jako oczywiście
bezzasadna.