Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UK 85/13
POSTANOWIENIE
Dnia 24 czerwca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Korzeniowski
w sprawie z wniosku E. L.
przeciwko Dyrektorowi Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw
Wewnętrznych i Administracji /…/
o wysokość emerytury policyjnej,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 24 czerwca 2013 r.,
skargi kasacyjnej wnioskodawczyni od wyroku Sądu Apelacyjnego […]
z dnia 6 września 2012 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny wyrokiem z 6 września 2012 r. oddalił apelację odwołującej
się E. L. od wyroku Sądu Okręgowego z 15 listopada 2010 r., którym oddalono jej
odwołanie od decyzji Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa
Spraw Wewnętrznych i Administracji /…/ z 12 października 2009 r., zmniejszającej
podstawę wymiaru emerytury odwołującej się na podstawie art. 15b ust. 1 ustawy z
18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (…), dodanym
przez ustawę z 23 stycznia 2009 r., wobec służby w poprzednich organach
bezpieczeństwa państwa. Wskaźnik podstawy wymiaru emerytury za okres pracy w
organach bezpieczeństwa obniżono z 2,6% do 0,7%. Sąd Okręgowy wskazał, że
stanowiący podstawę decyzji przepis nie jest niezgodny z przepisami ustawy
zasadniczej – wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 24 lutego 2010 r., K 6/09. Sąd
2
Apelacyjny w uzasadnieniu oddalenia apelacji potwierdził okres pracy w organach
bezpieczeństwa, za który obniżono apelującej podstawę wymiaru emerytury. Nie
stwierdził też niezgodności nowej regulacji z porządkiem prawnym (konstytucyjnym)
oraz z Konwencją o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Wskazał
również na uchwałę Sądu Najwyższego z 3 marca 2011 r., II UZP 2/11,
stwierdzającą, że za każdy rok pełnienia służby w latach 1944-1990 w organach
bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 18 października
2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z
lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów, emerytura wynosi 0,7 % podstawy jej
wymiaru (art. 15b ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu
emerytalnym funkcjonariuszy Policji …), co oznacza, że wysokość emerytury
wyliczanej wyłącznie za okresy pełnienia takiej służby może być niższa od 40%
podstawy wymiaru tego świadczenia.
We wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania wskazano na
konieczność rozpoznania przez Sąd Najwyższy następujących istotnych zagadnień
prawnych: „I. Czy orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wyłącza kompetencję
sądów powszechnych do zbadania zgodności zastosowanych w sprawie
Wnioskodawczyni przepisów z Europejską Konwencją Praw Człowieka i
Podstawowych Wolności? II. Czy sądy powszechne rozpoznając sprawę mogą
powoływać się blankietowo na uzasadnienie Sądu Konstytucyjnego, bez
przeprowadzenia indywidualnej analizy sprawy i bez rozpoznania stawianych
zarzutów z Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności?
III. Czy sądy powszechne rozpoznając sprawę Wnioskodawczyni, po wydaniu
wyroku przez Trybunał Konstytucyjny w dniu 24.02.2010 r. w sprawie o sygn. akt K
6/09, stwierdzającego zgodność zaskarżonych przepisów z Konstytucją RP, nie
posiadają legitymacji do przeprowadzenia pełnego testu proporcjonalności
ustawowego mechanizmu obniżenia emerytur z uwagi na zróżnicowaną sytuację
adresatów Ustawy Zmieniającej, w szczególności w sytuacji wnioskodawczyni.
IV. Czy sądy powszechne rozpoznające sprawę Wnioskodawczyni mogą uchylić się
od zastosowania Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych
Wolności i powoływać się wyłącznie na wyrok Trybunału Konstytucyjnego?
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej nie ma zasadnej podstawy przedsądu
i dlatego nie został uwzględniony. Jego treść w znacznej części powiela treść
wniosku w podobnej sprawie skarżącego A. G., w której odmówiono przyjęcia
skargi kasacyjnej do rozpoznania (postanowienie Sądu Najwyższego z 23 listopada
2010 r., II UK 228/12). W uzasadnieniu odmowy przyjęcia skargi do rozpoznania
podniesiono wówczas, między innymi, że istotne zagadnienie prawne, o którym
mowa w art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c. powinno odwoływać się w sposób generalny i
abstrakcyjny do treści przepisu, który nie podlega jednoznacznej wykładni, a
którego wyjaśnienie przez Sąd Najwyższy przyczyni się do rozwoju jurysprudencji i
prawa pozytywnego. Rolą Sądu Najwyższego, jako najwyższego organu sądowego
w Rzeczypospolitej Polskiej, nie jest bowiem działanie w interesie indywidualnym,
lecz powszechnym, poprzez ochronę obowiązującego porządku prawnego przed
dowolnością orzekania i ujednolicanie praktyki stosowania prawa. We wniosku o
przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania nie wskazano przepisów prawa, z
którymi wiąże się postawione problemy. Ponadto autorka skargi kasacyjnej
przedstawiła „problemy” bez ich wystarczającego powiązania z ustalonymi w
zaskarżonym wyroku okolicznościami faktycznymi (por. art. 39813
§ 1 i § 2 k.p.c.).
Nie zostały uzasadnione twierdzenia skargi o rzekomo „blankietowym” powoływaniu
się przez Sąd na wyrok Trybunału Konstytucyjnego bez przeprowadzenia
indywidualnej analizy sprawy, uchyleniu się od zastosowania Europejskiej
Konwencji Praw Człowieka i podstawowych Wolności, czy też powołaniu się na
nieaktualne orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. W
uzasadnieniu wniosku o przyjęcie skargi do rozpoznania nie ma rzeczowej
jurydycznej argumentacji odpowiedniej dla wykazania istotnego zagadnienia
prawnego sprawy w rozumieniu przepisu art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c. Ocena ta jest
aktualna, ze względu na tożsamość treści wniosku, również w obecnej sprawie.
Dodać należy, że również Europejski Trybunał Praw Człowieka 14 maja 2013 r. nie
uwzględnił zarzutów skarżących, którym zmniejszono podstawę wymiaru do 0,7%
za okres pracy w organach bezpieczeństwa, a ścisłej uznał za niedopuszczalne i
nie przyjął do rozpoznania skargi kierowane przeciwko Polsce (sprawa Cichopek i
innych – 15189/10 i dalsze).
4
Innymi słowy istotne zagadnienie prawne oprócz zakotwiczenia problemu w
przepisach prawnych, wymagałoby również przełamania lub przedstawienia co
najmniej zasadnej jurydycznej kontrargumentacji, która pozwalałaby odejść od
zgodnego dotychczas orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego i Sądu
Najwyższego. Takiego zagadnienia o randze istotnego zagadnienia prawnego
wniosek o przyjęcie skargi nie przedstawił.
Z tych motywów orzeczono jak w sentencji, stosownie do art. 3989
§ 2 k.p.c.