V KO 35/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:12-07-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:1 Ds …/08 3 Ds …/12 III K …/09
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V KO 35/13
POSTANOWIENIE
Dnia 25 czerwca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dorota Rysińska (przewodniczący)
SSN Zbigniew Puszkarski (sprawozdawca)
SSN Włodzimierz Wróbel
w sprawie z zażalenia wniesionego przez G. L.
na postanowienie prokuratora Prokuratury Rejonowej w W. z dnia 8 listopada 2012
r., sygn. akt 3 Ds …/12, o odmowie wszczęcia śledztwa
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 25 czerwca 2013 r.,
wniosku Sądu Rejonowego w K. o przekazanie sprawy do rozpoznania innemu
sądowi równorzędnemu z uwagi na dobro wymiaru sprawiedliwości
na podstawie art. 37 k.p.k.
p o s t a n o w i ł:
nie uwzględnić wniosku.
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 8 listopada 2012 r., prokurator Prokuratury
Rejonowej w W., wobec braku danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie
popełnienia przestępstwa, odmówił wszczęcia śledztwa o czyny z art. 233 § 1 k.k.,
mające polegać na składaniu przez ustaloną osobę fałszywych zeznań: w dniu 27
lutego 2008 r. w K. w postępowaniu o sygn. 1 Ds. …/08 prowadzonym przez
Prokuraturę Rejonową w K. ; w dniach 27 maja i 20 listopada 2009 r. w
postępowaniu przed Sądem Okręgowym w Ś. w sprawie o sygn. III K …/09. Tym
samym postanowieniem prokurator odmówił wszczęcia śledztwa o czyn z art. 231 §
1 k.k., polegający na niedopełnieniu obowiązków i działaniu przez to na szkodę G.
2
L. oraz interesu publicznego przez ustalonego kuratora społecznego Sądu
Rejonowego w K. – wobec stwierdzenia, że postępowanie karne co do tego
samego czynu tej samej osoby zostało prawomocnie zakończone.
Zażalenie na to postanowienie wniósł, uważający się za pokrzywdzonego
także w odniesieniu do czynów z art. 233 § 1 k.k., G. L. Następnie do Sądu
Rejonowego w K., któremu prokurator przekazał zażalenie do rozpoznania, wpłynął
wniosek pełnomocnika G. L. o zwrócenie się przez sąd właściwy do Sądu
Najwyższego o przekazanie sprawy do rozpoznania innemu sądowi
równorzędnemu z uwagi na dobro wymiaru sprawiedliwości. Autor wniosku
akcentował, że czynności w sprawie były wykonywane nie przez właściwą
miejscowo Prokuraturę Rejonową w K., ale – na zlecenie prokuratora nadrzędnego
– przez Prokuraturę Rejonową w W., a powodem przekazanie sprawy były związki
zawodowe i osobiste kuratora sądowego z sędziami i prokuratorami pełniącymi
służbę w K. Te same przesłanki powinny być uwzględnione przy rozpoznawaniu
przedmiotowego zażalenia, w związku z czym w celu uniknięcia wątpliwości co do
bezstronności sędziów, z którymi na co dzień kurator współpracuje, orzeczenie
powinien wydać inny sąd niż miejscowo właściwy.
Postanowieniem z dnia 19 kwietnia 2013 r. Sąd Rejonowy w K. na podstawie
art. 37 k.p.k. zwrócił się do Sądu Najwyższego o przekazania sprawy innemu
sądowi równorzędnemu – Sądowi Rejonowemu w Z. – z uwagi na dobro wymiaru
sprawiedliwości. W uzasadnieniu wskazał, że wydając to postanowienie, miał na
uwadze potrzebę uniknięcia zarzutu braku bezstronności przy rozpoznaniu
zażalenia w sytuacji, gdy prowadzone przez Prokuraturę czynności zostały podjęte
na skutek zawiadomień o złożeniu fałszywych zeznań przez kuratora społecznego
przy Sądzie Rejonowym w K. oraz że wcześniej, z uwagi na konieczność
uniknięcia zarzutu braku bezstronności prokuratorów Prokuratury Rejonowej w K.,
Prokurator Okręgowy w Ś. zarządzeniem z dnia 17 października 2012 r. przekazał
sprawę do prowadzenia Prokuraturze Rejonowej w W. Sąd podkreślił również, że
pełnomocnik G. L. zwrócił się o wystąpienie do Sądu Najwyższego o przekazanie
sprawy do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu z uwagi na dobro wymiaru
sprawiedliwości, bowiem jego zdaniem fakt, że osoba której sprawa dotyczy jest
3
kuratorem przy Sądzie Rejonowym w K., może wywołać uzasadnione obawy, iż
bezstronność tego Sądu nie jest pewna i nie daje rękojmi pełnego obiektywizmu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Inicjatywa Sądu Rejonowego w K. nie zasługiwała na uwzględnienie.
Chybiony jest argument wskazujący na potrzebę zharmonizowania decyzji w
przedmiocie odsunięcia od rozpoznania sprawy organów prokuratorskich i
sądowych z terenu K., bowiem, pomijając okoliczność, że tego rodzaju
ujednolicenie decyzji nie zawsze jest konieczne, najwyraźniej sąd właściwy, jak też
pełnomocnik skarżącego nie dostrzegli, że, jak wynika z powołanego zarządzenia
Prokuratora Okręgowego w Ś., przekazanie sprawy prokuraturze spoza Kłodzka
nastąpiło nie dlatego, iż dotyczyła ona miejscowego kuratora sądowego, ale
dlatego, że Prokuratura Rejonowa w K. prowadziła pod sygn. 1 Ds. …/08 śledztwo,
w trakcie którego kurator miała złożyć fałszywe zeznania. Decyzja Prokuratora
Okręgowego była wręcz konieczna gdy zważyć, że śledztwo to skutkowało
wniesieniem przeciwko G. L. aktu oskarżenia, w którym wspomniane zeznanie
zostały powołane jako wiarygodne (k. 79 akt sprawy 3 Ds. …/12). Żadnego
stanowiska odnośnie do tych zeznań nie zajął natomiast Sąd Rejonowy w K., jako
że sprawę G. L. w części, w jakiej zeznania kuratora stanowiły materiał dowodowy,
w pierwszej instancji rozpoznał Sąd Okręgowy w Ś.
Nie jest również wystarczającą przesłanką do uznania, że sprawę powinien
rozpoznać inny sąd niż miejscowo właściwy okoliczność, iż dotyczy ona osoby
pełniącej w tym sądzie funkcję kuratora społecznego. Funkcja ta nie wiąże
sprawującą ją osobę tak ściśle z sądem, by zasadne było przeświadczenie, iż
nieuniknione jest pojawienie się wątpliwości co do zdolności sądu do obiektywnego,
bezstronnego rozpoznania sprawy. Kurator społeczny nie współpracuje ściśle z
sędziami, ale z nadzorującymi jego pracę kuratorem zawodowym i kierownikiem
zespołu kuratorów (art. 87 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o kuratorach
sądowych – Dz. U. Nr 98, poz. 1071 ze zm.), nie jest też bez znaczenia
okoliczność, że kurator wymieniony w zawiadomieniu o przestępstwach wykonuje
czynności w sprawach będących w zainteresowaniu innego wydziału sądu niż
wydział karny, w którym przedmiotowe zażalenie ma być rozpoznane. Warto
wreszcie zauważyć, że wątpliwości co do bezstronności właściwego sądu nie
4
zgłasza matka G. L., która zawiadomiła Prokuraturę o podejrzeniu zaistnienia
przestępstw. W piśmie z dnia 6 lutego 2013 r. (k. 11-13) D. L. zwróciła się do Sądu
Rejonowego w K. o „wnikliwe rozpatrzenie zażalenia”, co zdaje się świadczyć o jej
zaufaniu do tego Sądu, który wcześniej rozpoznał już zażalenie G. L. na
postanowienie prokuratora wydane w sprawie dotyczącej tego samego kuratora (k.
38-40 akt sprawy 3 Ds. …/12).
Z tych względów Sąd Najwyższy orzekł jak na wstępie.
POSTANOWIENIE
Dnia 25 czerwca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dorota Rysińska (przewodniczący)
SSN Zbigniew Puszkarski (sprawozdawca)
SSN Włodzimierz Wróbel
w sprawie z zażalenia wniesionego przez G. L.
na postanowienie prokuratora Prokuratury Rejonowej w W. z dnia 8 listopada 2012
r., sygn. akt 3 Ds …/12, o odmowie wszczęcia śledztwa
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 25 czerwca 2013 r.,
wniosku Sądu Rejonowego w K. o przekazanie sprawy do rozpoznania innemu
sądowi równorzędnemu z uwagi na dobro wymiaru sprawiedliwości
na podstawie art. 37 k.p.k.
p o s t a n o w i ł:
nie uwzględnić wniosku.
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 8 listopada 2012 r., prokurator Prokuratury
Rejonowej w W., wobec braku danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie
popełnienia przestępstwa, odmówił wszczęcia śledztwa o czyny z art. 233 § 1 k.k.,
mające polegać na składaniu przez ustaloną osobę fałszywych zeznań: w dniu 27
lutego 2008 r. w K. w postępowaniu o sygn. 1 Ds. …/08 prowadzonym przez
Prokuraturę Rejonową w K. ; w dniach 27 maja i 20 listopada 2009 r. w
postępowaniu przed Sądem Okręgowym w Ś. w sprawie o sygn. III K …/09. Tym
samym postanowieniem prokurator odmówił wszczęcia śledztwa o czyn z art. 231 §
1 k.k., polegający na niedopełnieniu obowiązków i działaniu przez to na szkodę G.
2
L. oraz interesu publicznego przez ustalonego kuratora społecznego Sądu
Rejonowego w K. – wobec stwierdzenia, że postępowanie karne co do tego
samego czynu tej samej osoby zostało prawomocnie zakończone.
Zażalenie na to postanowienie wniósł, uważający się za pokrzywdzonego
także w odniesieniu do czynów z art. 233 § 1 k.k., G. L. Następnie do Sądu
Rejonowego w K., któremu prokurator przekazał zażalenie do rozpoznania, wpłynął
wniosek pełnomocnika G. L. o zwrócenie się przez sąd właściwy do Sądu
Najwyższego o przekazanie sprawy do rozpoznania innemu sądowi
równorzędnemu z uwagi na dobro wymiaru sprawiedliwości. Autor wniosku
akcentował, że czynności w sprawie były wykonywane nie przez właściwą
miejscowo Prokuraturę Rejonową w K., ale – na zlecenie prokuratora nadrzędnego
– przez Prokuraturę Rejonową w W., a powodem przekazanie sprawy były związki
zawodowe i osobiste kuratora sądowego z sędziami i prokuratorami pełniącymi
służbę w K. Te same przesłanki powinny być uwzględnione przy rozpoznawaniu
przedmiotowego zażalenia, w związku z czym w celu uniknięcia wątpliwości co do
bezstronności sędziów, z którymi na co dzień kurator współpracuje, orzeczenie
powinien wydać inny sąd niż miejscowo właściwy.
Postanowieniem z dnia 19 kwietnia 2013 r. Sąd Rejonowy w K. na podstawie
art. 37 k.p.k. zwrócił się do Sądu Najwyższego o przekazania sprawy innemu
sądowi równorzędnemu – Sądowi Rejonowemu w Z. – z uwagi na dobro wymiaru
sprawiedliwości. W uzasadnieniu wskazał, że wydając to postanowienie, miał na
uwadze potrzebę uniknięcia zarzutu braku bezstronności przy rozpoznaniu
zażalenia w sytuacji, gdy prowadzone przez Prokuraturę czynności zostały podjęte
na skutek zawiadomień o złożeniu fałszywych zeznań przez kuratora społecznego
przy Sądzie Rejonowym w K. oraz że wcześniej, z uwagi na konieczność
uniknięcia zarzutu braku bezstronności prokuratorów Prokuratury Rejonowej w K.,
Prokurator Okręgowy w Ś. zarządzeniem z dnia 17 października 2012 r. przekazał
sprawę do prowadzenia Prokuraturze Rejonowej w W. Sąd podkreślił również, że
pełnomocnik G. L. zwrócił się o wystąpienie do Sądu Najwyższego o przekazanie
sprawy do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu z uwagi na dobro wymiaru
sprawiedliwości, bowiem jego zdaniem fakt, że osoba której sprawa dotyczy jest
3
kuratorem przy Sądzie Rejonowym w K., może wywołać uzasadnione obawy, iż
bezstronność tego Sądu nie jest pewna i nie daje rękojmi pełnego obiektywizmu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Inicjatywa Sądu Rejonowego w K. nie zasługiwała na uwzględnienie.
Chybiony jest argument wskazujący na potrzebę zharmonizowania decyzji w
przedmiocie odsunięcia od rozpoznania sprawy organów prokuratorskich i
sądowych z terenu K., bowiem, pomijając okoliczność, że tego rodzaju
ujednolicenie decyzji nie zawsze jest konieczne, najwyraźniej sąd właściwy, jak też
pełnomocnik skarżącego nie dostrzegli, że, jak wynika z powołanego zarządzenia
Prokuratora Okręgowego w Ś., przekazanie sprawy prokuraturze spoza Kłodzka
nastąpiło nie dlatego, iż dotyczyła ona miejscowego kuratora sądowego, ale
dlatego, że Prokuratura Rejonowa w K. prowadziła pod sygn. 1 Ds. …/08 śledztwo,
w trakcie którego kurator miała złożyć fałszywe zeznania. Decyzja Prokuratora
Okręgowego była wręcz konieczna gdy zważyć, że śledztwo to skutkowało
wniesieniem przeciwko G. L. aktu oskarżenia, w którym wspomniane zeznanie
zostały powołane jako wiarygodne (k. 79 akt sprawy 3 Ds. …/12). Żadnego
stanowiska odnośnie do tych zeznań nie zajął natomiast Sąd Rejonowy w K., jako
że sprawę G. L. w części, w jakiej zeznania kuratora stanowiły materiał dowodowy,
w pierwszej instancji rozpoznał Sąd Okręgowy w Ś.
Nie jest również wystarczającą przesłanką do uznania, że sprawę powinien
rozpoznać inny sąd niż miejscowo właściwy okoliczność, iż dotyczy ona osoby
pełniącej w tym sądzie funkcję kuratora społecznego. Funkcja ta nie wiąże
sprawującą ją osobę tak ściśle z sądem, by zasadne było przeświadczenie, iż
nieuniknione jest pojawienie się wątpliwości co do zdolności sądu do obiektywnego,
bezstronnego rozpoznania sprawy. Kurator społeczny nie współpracuje ściśle z
sędziami, ale z nadzorującymi jego pracę kuratorem zawodowym i kierownikiem
zespołu kuratorów (art. 87 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o kuratorach
sądowych – Dz. U. Nr 98, poz. 1071 ze zm.), nie jest też bez znaczenia
okoliczność, że kurator wymieniony w zawiadomieniu o przestępstwach wykonuje
czynności w sprawach będących w zainteresowaniu innego wydziału sądu niż
wydział karny, w którym przedmiotowe zażalenie ma być rozpoznane. Warto
wreszcie zauważyć, że wątpliwości co do bezstronności właściwego sądu nie
4
zgłasza matka G. L., która zawiadomiła Prokuraturę o podejrzeniu zaistnienia
przestępstw. W piśmie z dnia 6 lutego 2013 r. (k. 11-13) D. L. zwróciła się do Sądu
Rejonowego w K. o „wnikliwe rozpatrzenie zażalenia”, co zdaje się świadczyć o jej
zaufaniu do tego Sądu, który wcześniej rozpoznał już zażalenie G. L. na
postanowienie prokuratora wydane w sprawie dotyczącej tego samego kuratora (k.
38-40 akt sprawy 3 Ds. …/12).
Z tych względów Sąd Najwyższy orzekł jak na wstępie.