Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 106/13
POSTANOWIENIE
Dnia 4 września 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Michał Laskowski
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 4 września 2013 r.,
sprawy R. S.
o odszkodowanie i zadośćuczynienie za niesłuszne tymczasowe aresztowanie
z powodu kasacji wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy
od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 19 grudnia 2012 r.,
zmieniającego wyrok Sądu Okręgowego w B.
z dnia 29 października 2012 r.,
p o s t a n o w i ł
1. oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną,
2. obciążyć wnioskodawcę kosztami sądowymi postępowania
kasacyjnego.
UZASADNIENIE
R. S. wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa kwoty 1 655 030,69 złotych
tytułem odszkodowania i 3 000 000 złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną
krzywdę w związku ze stosowanym wobec niego tymczasowym aresztowaniem w
okresie od dnia 22 marca 2001 r. do dnia 20 lutego 2002 r. w sprawie toczącej się
przed Sądem Rejonowym w B., i Sądem Okręgowym w O.
Sąd Okręgowy, wyrokiem z dnia 29 października 2012 r., zasądził na rzecz
wnioskodawcy kwotę 55 000 złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną
krzywdę oraz kwotę 30 750 złotych tytułem odszkodowania wraz z ustawowymi
2
odsetkami od dnia uprawomocnienia wyroku. W pozostałej części wniosek
oddalono.
Apelacje od tego wyroku wnieśli prokurator i pełnomocnik wnioskodawcy. Po
rozpoznaniu tych środków odwoławczych Sąd Apelacyjny, wyrokiem z dnia 19
grudnia 2012 r., zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że podwyższył zasądzoną
na rzecz wnioskodawcy kwotę odszkodowania o 33 750 złotych i uchylił orzeczenie
o zasądzeniu odsetek. W pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymany został w
mocy.
Kasację od tego wyroku wniósł pełnomocnik R. S. W kasacji zarzucono
wyrokowi rażące naruszenie prawa materialnego, które miało istotny wpływ na treść
wyroku, a mianowicie art. 552 § 1 k.p.k. w zw. z art. 445 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 30 i
art. 32 ust. 2 Konstytucji RP poprzez błędną wykładnię pojęcia „odpowiednie”
zadośćuczynienie, polegającą na niesłusznym uznaniu, że kwota zadośćuczynienia
w wysokości 55 000 złotych jest w rozumieniu tego przepisu „odpowiednia”, biorąc
pod uwagę ustalony w sprawie stan faktyczny oraz prawomocne orzeczenia
wydane w sprawach osób o podobnych do wnioskodawcy cechach.
W kasacji pełnomocnika wnioskodawcy zarzucono także rażące naruszenie
prawa materialnego, które miało istotny wpływ na treść wyroku, a mianowicie art.
552 § 1 i 3 k.p.k. w zw. z art. 361 § 1 k.c. poprzez błędną wykładnię pojęcia
„normalne następstwa”, polegającą na niesłusznym uznaniu, że Skarb Państwa nie
odpowiada za szkodę wnioskodawcy przez cały czas pozostawania przez R. S.
bez pracy w okresie od zwolnienia z aresztu tymczasowego do dnia przebytego
zawału serca.
W kasacji zarzucono nadto rażące naruszenie prawa materialnego, które
miało istotny wpływ na treść wyroku, a mianowicie art. 552 § 1 i 3 k.p.k. w zw. z art.
361 § 1 k.c. poprzez błędne zastosowanie tego przepisu, polegające na
nieuwzględnieniu czynników takich jak inflacja czy normalny rozwój zawodowy
wnioskodawcy.
W kasacji wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy
Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania.
W sporządzonej na piśmie odpowiedzi na kasację Prokurator Prokuratury
Apelacyjnej wniósł o jej oddalenie, jako oczywiście bezzasadnej.
3
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Na wstępie przypomnieć należy, że nadzwyczajny środek zaskarżenia, jakim
jest kasacja może okazać się skuteczny jedynie w razie wykazania naruszenia
prawa o charakterze uchybień wymienionych w art. 439 k.p.k. lub innych, ale
rażących uchybień, jeżeli nadto mogły mieć wpływ na treść orzeczenia. Kasacja, co
do zasady skierowana jest przeciwko wyrokowi sądu odwoławczego i zgodnie z
ugruntowanym orzecznictwem, nie może służyć ponownej, już trzecioinstancyjnej
kontroli odwoławczej, zwłaszcza w odniesieniu prawidłowości ustaleń faktycznych.
Tymczasem kasacja pełnomocnika wnioskodawcy zawiera zarzuty
naruszenia prawa materialnego, które w istocie stanowią powtórzenie zarzutów
zgłoszonych w apelacji i rozpoznanych przez sąd odwoławczy, a nadto mimo
określenia ich jako zarzuty naruszenia wskazanych przepisów prawa materialnego
dotyczą prawidłowości ustaleń faktycznych poczynionych przez sąd pierwszej
instancji. Porównanie treści apelacji i kasacji wskazuje na dużą zbieżność
prezentowanej argumentacji i to argumentacji kwestionującej poprawność
rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji, a nie prawidłowość przeprowadzonej
kontroli odwoławczej. Autor kasacji prezentuje przy tym własną ocenę zaistniałych
w sprawie zdarzeń i ich konsekwencji, nie wskazując błędów natury prawnej lub
faktycznej, jakich dopuścić się miał w sprawie sąd odwoławczy.
Tymczasem lektura uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego dowodzi, że
sąd ten dokonał wykładni pojęcia „odpowiednie” w odniesieniu do kwoty
zadośćuczynienia i rozumienia „normalnych następstw” i „bezpośredniości”
następstw stosowania niesłusznego tymczasowego aresztowania, przedstawiając
w tym zakresie wyczerpującą argumentację, która odpowiada poglądom
wyrażanym w orzecznictwie i piśmiennictwie. Można nie aprobować stanowiska
sądu, nie można natomiast uznać, że prezentując je sąd dopuścił się rażącego
naruszenia prawa materialnego. Wbrew twierdzeniom kasacji sąd odwoławczy zajął
się także kwestią możliwości zasądzenia zadośćuczynienia i odszkodowania za
negatywny wpływ tymczasowego aresztowania na rozwój kariery zawodowej
wnioskodawcy (s. 6-7 uzasadnienia).
W tym stanie rzeczy wszystkie zarzuty kasacji jawią się jako oczywiście
bezzasadne.
4