III KK 309/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:17-09-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III KK 309/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 4 września 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dorota Rysińska (przewodniczący)
SSN Michał Laskowski (sprawozdawca)
SSN Jarosław Matras
Protokolant Teresa Jarosławska
w sprawie G. Ł. C.,
w odniesieniu do którego wydano wyrok łączny,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu, w dniu 4 września 2013 r.,
kasacji Prokuratora Generalnego na korzyść skazanego
od wyroku łącznego Sądu Rejonowego w G.
z dnia 15 czerwca 2012 r.,
uchyla zaskarżony wyrok co do punktów I i II i na podstawie art.
537 § 2 k.p.k. w zw. z art. 572 k.p.k. umarza postępowanie w sprawie
wydania wyroku łącznego w odniesieniu do wyroków wymienionych w
punkcie I zaskarżonego kasacją wyroku łącznego.
2
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy wydał w dniu 15 czerwca 2012 r., wyrok łączny w odniesieniu
do skazanego sześcioma prawomocnymi wyrokami tego sądu G. Ł. C. W punkcie I
wyroku łącznego, Sąd w miejsce kar pozbawienia wolności wymierzonych
wyrokami Sądu Rejonowego: z dnia 17 grudnia 2008 r., sygn. akt II K 94/08; z dnia
6 kwietnia 2009 r., sygn. II K 149/09 i z dnia 7 października 2009 r., sygn. II K
287/09, wymierzył skazanemu karę łączną 2 lat i 4 miesięcy pozbawienia wolności.
W punkcie II wyroku Sąd zaliczył na poczet wymierzonej kary łącznej okres
odbywania kary w sprawie o sygn. II K 94/08. Kolejny punkt wyroku dotyczył kary
łącznej grzywny.
Od wyroku tego odwołał się skazany, któremu przywrócono termin do
złożenia wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku. Sąd Okręgowy
w T., do którego wpłynęły akta sprawy wraz z apelacją skazanego uznał jednak, że
przywrócenie terminu było niezasadne i postanowieniem z dnia 22 listopada 2012
r., sygn. IX Ka 581/12, pozostawił apelację skazanego bez rozpoznania.
Kasację od wyroku łącznego Sądu Rejonowego wniósł na korzyść
skazanego G. Ł. C. Prokurator Generalny. Zaskarżył wyrok łączny w części
dotyczącej rozstrzygnięcia zawartego w punkcie I i zarzucił rażące i mające
istotny wpływ na treść orzeczenia naruszenie przepisów prawa karnego
materialnego, a mianowicie art. 4 § 1 k.k., polegające na zastosowaniu przez Sąd
Rejonowy w punkcie I, przy połączeniu wyroków tego sądu wydanych w sprawach
o sygn. akt II K 94/08, II K 149/09 oraz II K 287/09 ustawy nowej i orzeczeniu, „po
myśli art. 89 § 1a k.k.”, kary łącznej bezwzględnego pozbawienia wolności za
zbiegające się przestępstwa, za które orzeczono kary jednostkowe pozbawienia
wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania, a zarządzono wykonanie
jedynie kary orzeczonej w sprawie o sygn. akt II K 94/08, mimo że w czasie
popełnienia tych przestępstw obowiązywała ustawa względniejsza dla skazanego,
gdyż przepis art. 89 § 1 k.k., w brzmieniu obowiązującym do dnia 8 czerwca 2010
r., wykluczał możliwość orzeczenia w takiej sytuacji kary łącznej bezwzględnego
pozbawienia wolności, co obligowało sąd do jego zastosowania.
Prokurator Generalny wniósł o uchylenie pkt I i II zaskarżonego wyroku i
umorzenie postępowania na podstawie art. 537 § 2 k.p.k. w zw. z art. 572 k.p.k.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
3
Kasacja Prokuratora Generalnego jest oczywiście zasadna, co uprawnia do
jej rozpoznania i uwzględnienia na posiedzeniu (art. 535 § 5 k.p.k.). Sąd Rejonowy
w punkcie I wyroku łącznego połączył kary pozbawienia wolności orzeczone w
sprawach zakończonych wyrokami tego sądu: z dnia 17 grudnia 2008 r., sygn. akt II
K 94/08; z dnia 6 kwietnia 2009 r., sygn. II K 149/09 i z dnia 7 października 2009 r.,
sygn. II K 287/09. W sprawie o sygn. II K 94/08 wymierzono skazanemu karę roku i
2 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na
okres 3 lat próby, przy czym postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 5
października 2010 r. zarządzono wykonanie kary pozbawienia wolności. W
pozostałych dwóch wyrokach podlegających łączeniu wymierzono odpowiednio: w
wyroku w sprawie II K 149/09 – karę roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności z
warunkowym zawieszeniem wykonania na okres 3 lat, a w wyroku w sprawie II K
287/09 – karę roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej
wykonania na okres 3 lat próby. W odniesieniu do wymierzonych tymi wyrokami kar
nie zarządzono ich wykonania. W uzasadnieniu zaskarżonego kasacją wyroku
łącznego Sąd Rejonowy przyznał, że w tej sytuacji, „z uwagi na to, iż wyroki
powyższe zapadły przed wejściem w życie nowelizacji kodeksu karnego określonej
w ustawie z dnia 5 listopada 2009 r. (Dz. U. Nr 206, poz. 1589), w przedmiotowej
sprawie nie mógł mieć zastosowania aktualny przepis art. 89 § 1a k.k., albowiem
poprzednio obowiązujące brzmienie przepisu art. 89 k.k. było względniejsze dla
sprawcy bowiem wykluczało możliwość orzeczenia bezwzględnej kary pozbawienia
wolności w przypadku łączenia kar pozbawienia wolności z warunkowym
zawieszeniem ich wykonania”.
Nowelizacja kodeksu karnego wskazana w tym uzasadnieniu weszła w życie
w dniu 8 czerwca 2010 r. Kary pozbawienia wolności wymierzone G. Ł. C., które w
punkcie I zaskarżonego kasacją wyroku sprowadzono do kary łącznej 2 lat i 4
miesięcy pozbawienia wolności, orzeczone zostały w wyrokach, które zapadły
przed dniem 8 czerwca 2010 r., tym bardziej zatem przed tą datą doszło do
popełnienia przypisanych skazanemu przestępstw. Nie obowiązywał wówczas
przepis art. 89 § 1a k.k. i w orzecznictwie dominował pogląd wykluczający
możliwość orzeczenia kary łącznej pozbawienia wolności w wyroku łącznym bez
warunkowego zawieszenia jej wykonania wtedy, gdy za zbiegające się
4
przestępstwa orzeczono kary z warunkowym zawieszeniem ich wykonania i bez
warunkowego zawieszenia (zob. m. in. uchwała SN z dnia 27 marca 2001 r., I KZP
2/01, OSNKW 2001, nr 5-6, poz. 41; wyrok SN z dnia 17 stycznia 2013 r., II KK
84/12, OSNKW 2013, nr 5, poz. 43). Pogląd ten dotyczy także sytuacji, w której
wszystkie łączone kary orzeczone zostały z warunkowym zawieszeniem ich
wykonania, ale nie co do wszystkich zarządzono ich wykonanie. Takiej wykładni
wskazanych przepisów dokonał także w uzasadnieniu swego wyroku Sąd
Rejonowy, przyznając, że popełnił błąd, nie stosując reguł zawartych w art. 4 § 1
k.k.
W sprawie doszło zatem do opisanego w kasacji naruszenia prawa. Ma ono
charakter rażący, spowodowało bowiem pogorszenie sytuacji skazanego w
porównaniu do stanu rzeczy sprzed wydania wyroku łącznego. Konieczne zatem
stało się uchylenie punktu I zaskarżonego wyroku oraz powiązanego z tym
punktem rozstrzygnięcia zawartego w punkcie II. Wobec faktu, że wyznaczony w
sprawach sygn. II K 149/09 i II K 287/09 okres próby upłynął i upłynęło dalszych 6
miesięcy, doszło już do zatarcia tych skazań. W tym stanie rzeczy po uchyleniu
zaskarżonej części wyroku łącznego konieczne stało się umorzenie postępowania
w sprawie o wydanie wyroku łącznego w odniesieniu do wyroków wymienionych w
punkcie I wyroku łącznego.
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 4 września 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dorota Rysińska (przewodniczący)
SSN Michał Laskowski (sprawozdawca)
SSN Jarosław Matras
Protokolant Teresa Jarosławska
w sprawie G. Ł. C.,
w odniesieniu do którego wydano wyrok łączny,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu, w dniu 4 września 2013 r.,
kasacji Prokuratora Generalnego na korzyść skazanego
od wyroku łącznego Sądu Rejonowego w G.
z dnia 15 czerwca 2012 r.,
uchyla zaskarżony wyrok co do punktów I i II i na podstawie art.
537 § 2 k.p.k. w zw. z art. 572 k.p.k. umarza postępowanie w sprawie
wydania wyroku łącznego w odniesieniu do wyroków wymienionych w
punkcie I zaskarżonego kasacją wyroku łącznego.
2
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy wydał w dniu 15 czerwca 2012 r., wyrok łączny w odniesieniu
do skazanego sześcioma prawomocnymi wyrokami tego sądu G. Ł. C. W punkcie I
wyroku łącznego, Sąd w miejsce kar pozbawienia wolności wymierzonych
wyrokami Sądu Rejonowego: z dnia 17 grudnia 2008 r., sygn. akt II K 94/08; z dnia
6 kwietnia 2009 r., sygn. II K 149/09 i z dnia 7 października 2009 r., sygn. II K
287/09, wymierzył skazanemu karę łączną 2 lat i 4 miesięcy pozbawienia wolności.
W punkcie II wyroku Sąd zaliczył na poczet wymierzonej kary łącznej okres
odbywania kary w sprawie o sygn. II K 94/08. Kolejny punkt wyroku dotyczył kary
łącznej grzywny.
Od wyroku tego odwołał się skazany, któremu przywrócono termin do
złożenia wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku. Sąd Okręgowy
w T., do którego wpłynęły akta sprawy wraz z apelacją skazanego uznał jednak, że
przywrócenie terminu było niezasadne i postanowieniem z dnia 22 listopada 2012
r., sygn. IX Ka 581/12, pozostawił apelację skazanego bez rozpoznania.
Kasację od wyroku łącznego Sądu Rejonowego wniósł na korzyść
skazanego G. Ł. C. Prokurator Generalny. Zaskarżył wyrok łączny w części
dotyczącej rozstrzygnięcia zawartego w punkcie I i zarzucił rażące i mające
istotny wpływ na treść orzeczenia naruszenie przepisów prawa karnego
materialnego, a mianowicie art. 4 § 1 k.k., polegające na zastosowaniu przez Sąd
Rejonowy w punkcie I, przy połączeniu wyroków tego sądu wydanych w sprawach
o sygn. akt II K 94/08, II K 149/09 oraz II K 287/09 ustawy nowej i orzeczeniu, „po
myśli art. 89 § 1a k.k.”, kary łącznej bezwzględnego pozbawienia wolności za
zbiegające się przestępstwa, za które orzeczono kary jednostkowe pozbawienia
wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania, a zarządzono wykonanie
jedynie kary orzeczonej w sprawie o sygn. akt II K 94/08, mimo że w czasie
popełnienia tych przestępstw obowiązywała ustawa względniejsza dla skazanego,
gdyż przepis art. 89 § 1 k.k., w brzmieniu obowiązującym do dnia 8 czerwca 2010
r., wykluczał możliwość orzeczenia w takiej sytuacji kary łącznej bezwzględnego
pozbawienia wolności, co obligowało sąd do jego zastosowania.
Prokurator Generalny wniósł o uchylenie pkt I i II zaskarżonego wyroku i
umorzenie postępowania na podstawie art. 537 § 2 k.p.k. w zw. z art. 572 k.p.k.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
3
Kasacja Prokuratora Generalnego jest oczywiście zasadna, co uprawnia do
jej rozpoznania i uwzględnienia na posiedzeniu (art. 535 § 5 k.p.k.). Sąd Rejonowy
w punkcie I wyroku łącznego połączył kary pozbawienia wolności orzeczone w
sprawach zakończonych wyrokami tego sądu: z dnia 17 grudnia 2008 r., sygn. akt II
K 94/08; z dnia 6 kwietnia 2009 r., sygn. II K 149/09 i z dnia 7 października 2009 r.,
sygn. II K 287/09. W sprawie o sygn. II K 94/08 wymierzono skazanemu karę roku i
2 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na
okres 3 lat próby, przy czym postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 5
października 2010 r. zarządzono wykonanie kary pozbawienia wolności. W
pozostałych dwóch wyrokach podlegających łączeniu wymierzono odpowiednio: w
wyroku w sprawie II K 149/09 – karę roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności z
warunkowym zawieszeniem wykonania na okres 3 lat, a w wyroku w sprawie II K
287/09 – karę roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej
wykonania na okres 3 lat próby. W odniesieniu do wymierzonych tymi wyrokami kar
nie zarządzono ich wykonania. W uzasadnieniu zaskarżonego kasacją wyroku
łącznego Sąd Rejonowy przyznał, że w tej sytuacji, „z uwagi na to, iż wyroki
powyższe zapadły przed wejściem w życie nowelizacji kodeksu karnego określonej
w ustawie z dnia 5 listopada 2009 r. (Dz. U. Nr 206, poz. 1589), w przedmiotowej
sprawie nie mógł mieć zastosowania aktualny przepis art. 89 § 1a k.k., albowiem
poprzednio obowiązujące brzmienie przepisu art. 89 k.k. było względniejsze dla
sprawcy bowiem wykluczało możliwość orzeczenia bezwzględnej kary pozbawienia
wolności w przypadku łączenia kar pozbawienia wolności z warunkowym
zawieszeniem ich wykonania”.
Nowelizacja kodeksu karnego wskazana w tym uzasadnieniu weszła w życie
w dniu 8 czerwca 2010 r. Kary pozbawienia wolności wymierzone G. Ł. C., które w
punkcie I zaskarżonego kasacją wyroku sprowadzono do kary łącznej 2 lat i 4
miesięcy pozbawienia wolności, orzeczone zostały w wyrokach, które zapadły
przed dniem 8 czerwca 2010 r., tym bardziej zatem przed tą datą doszło do
popełnienia przypisanych skazanemu przestępstw. Nie obowiązywał wówczas
przepis art. 89 § 1a k.k. i w orzecznictwie dominował pogląd wykluczający
możliwość orzeczenia kary łącznej pozbawienia wolności w wyroku łącznym bez
warunkowego zawieszenia jej wykonania wtedy, gdy za zbiegające się
4
przestępstwa orzeczono kary z warunkowym zawieszeniem ich wykonania i bez
warunkowego zawieszenia (zob. m. in. uchwała SN z dnia 27 marca 2001 r., I KZP
2/01, OSNKW 2001, nr 5-6, poz. 41; wyrok SN z dnia 17 stycznia 2013 r., II KK
84/12, OSNKW 2013, nr 5, poz. 43). Pogląd ten dotyczy także sytuacji, w której
wszystkie łączone kary orzeczone zostały z warunkowym zawieszeniem ich
wykonania, ale nie co do wszystkich zarządzono ich wykonanie. Takiej wykładni
wskazanych przepisów dokonał także w uzasadnieniu swego wyroku Sąd
Rejonowy, przyznając, że popełnił błąd, nie stosując reguł zawartych w art. 4 § 1
k.k.
W sprawie doszło zatem do opisanego w kasacji naruszenia prawa. Ma ono
charakter rażący, spowodowało bowiem pogorszenie sytuacji skazanego w
porównaniu do stanu rzeczy sprzed wydania wyroku łącznego. Konieczne zatem
stało się uchylenie punktu I zaskarżonego wyroku oraz powiązanego z tym
punktem rozstrzygnięcia zawartego w punkcie II. Wobec faktu, że wyznaczony w
sprawach sygn. II K 149/09 i II K 287/09 okres próby upłynął i upłynęło dalszych 6
miesięcy, doszło już do zatarcia tych skazań. W tym stanie rzeczy po uchyleniu
zaskarżonej części wyroku łącznego konieczne stało się umorzenie postępowania
w sprawie o wydanie wyroku łącznego w odniesieniu do wyroków wymienionych w
punkcie I wyroku łącznego.