Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CSK 726/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 19 września 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Wojciech Katner (przewodniczący)
SSN Agnieszka Piotrowska
SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej Lokatorsko-Własnościowej "K.
IV"
przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Ministra Skarbu Państwa
oraz Ministra Budownictwa, Transportu i Gospodarki Morskiej
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 19 września 2013 r.,
skargi kasacyjnej strony powodowej
od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 3 sierpnia 2012 r.2,
oddala skargę kasacyjną; zasądza od powódki na rzecz
Skarbu Państwa Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa kwotę
1800 zł (jeden tysiąc osiemset) tytułem kosztów postępowania
kasacyjnego.
2
UZASADNIENIE
Zaskarżonym wyrokiem Sąd Apelacyjny oddalił apelację powódki od wyroku
Sądu Okręgowego w W. z dnia 9 września 2011 r., którym oddalone zostało jej
powództwo o zasądzenie kwoty 75166,85 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 11
sierpnia 2010 r.
Podstawą rozstrzygnięcia były następujące ustalenia faktyczne
i wnioski:
Porozumieniem z dnia 16 listopada 2006 r. zawartym przez powódkę i M. M.
przekształcone zostało, przysługujące jej od dnia 23 sierpnia 1988 r., lokatorskie
prawo do lokalu mieszkalnego będącego w zasobach powódki na spółdzielcze
własnościowe prawo do tego lokalu. Wartość rynkowa tego prawa określona
została na podstawie wyceny rzeczoznawcy na 149351 zł. Posiadany wkład
stanowił 51% tej wartości, w wysokości 76169 zł. W odniesieniu do obowiązku
spłaty różnicy powódka udzieliła członkowi spółdzielni 50% bonifikaty, w wyniku
tego do zapłaty pozostała kwota 36591 zł, rozłożona na 60 miesięcznych rat. Nie
doszło jednak do realizacji tego porozumienia, powódka powiadomiła członka
spółdzielni, że zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 14 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy
o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr
125, poz. 873, dalej: „zm. sp. mieszk.”) umarza niespłaconą kwotę z tytułu ratalnej
spłaty wkładu budowlanego na dzień 31 lipca 2007 r., jako nienależną, a do zapłaty
pozostała kwota 736,29 zł. Rozliczenie wkładu wskazywało, że pozostała jego
część według stanu na dzień 31 lipca 2007 r. obejmowała kwotę 36059 zł, która
pomniejszona została o dokonaną wpłatę sumy 5532 zł. Umową z dnia 4 stycznia
2008 r. powódka przeniosła na rzecz M. M. własność lokalu mieszkalnego.
Tego samego rodzaju porozumienie zostało zawarte przez powódkę w dniu
19 października 2006 r. z C. B., którego lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego,
uzyskane umową z dnia 25 lipca 2006 r., przekształcone zostało w spółdzielcze
własnościowe prawo. W odniesieniu do rozliczenia strony porozumienia przyjęły
wartość rynkową mieszkania na dzień 30 sierpnia 2006 r., w wysokości
171993 zł, wartość poniesionych nakładów na sumę 63689 zł, wniesiony wkład
3
obejmował kwotę18088,30 zł. Różnica pomiędzy wartością lokalu a poniesionymi
przez członka spółdzielni wpłatami obejmowała kwotę 90215,70 zł, w odniesieniu
do której udzielona została 50% bonifikata. Pozostała do zapłaty kwota 45107,85 zł
została rozłożona na 60 miesięcznych rat. Pismem z dnia 22 października 2007 r.
powódka powiadomiła tego członka, że na podstawie art. 6 zm.sp.mieszk. umorzyła
niespłaconą ratalnie część wkładu budowlanego, która po pomniejszeniu o wpłatę
kwoty 1000 zł obejmowała kwotę 44107,85 zł. Umową z dnia 2 kwietnia 2008 r.
powódka przeniosła na rzecz C. B. i L.B. własność posiadanego lokalu.
Wyrokiem z dnia 15 lipca 2009 r., K 64/07 (OTK - A 2009, nr 7, poz. 110)
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 6 ust. 1 zm. sp. mieszk. jest niezgodny z art.
2 Konstytucji. Roszczenie powódki dotyczyło sumy umorzonych należności z tytułu
wpłat za ustanowienie odrębnych własności lokali, którą uznała ona szkodę,
spowodowaną zastosowaniem niekonstytucyjnego przepisu. Sąd Apelacyjny
stwierdził, że powódka wykazała jedną z przesłanek dochodzenia roszczenia
odszkodowawczego na podstawie art. 4171
k.c., dotyczącą stwierdzenia
niezgodności art. 6 ust. 1 zm. sp. mieszk. z Konstytucją wyrokiem Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 15 lipca 2009 r. Skoro orzeczenie to nie zawiera określenia
skutków o zasięgu czasowym, to należało przyjąć, że wywiera skutek ex tunc.
Z uzasadnienia tego wyroku wynika, że niezgodność wymienionego przepisu
z art. 2 Konstytucji polega na ingerencji ustawodawcy w umowne stosunki prawne
ukształtowane pod rządami przepisów ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych,
w brzmieniu obowiązującym do dnia wejścia w życie ustawy zmieniającej.
Doszło do ustawowego zmodyfikowania wcześniej ustalonego obowiązku członka
spółdzielni mieszkaniowej, stanowiącego ekwiwalent z tytułu uzyskania
spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu lub nabycia odrębnej własności
lokalu. Tym samym ingerował w prawo nabyte przez spółdzielnię mieszkaniową,
a polegające na roszczeniu o spłatę należności określonej w umowie zawartej
z członkami spółdzielni. Stosowanie zakwestionowanego przepisu prawa
materialnego było sprzeczne z realizacją zasady konstytucyjnej o charakterze
podstawowym, zasady niedziałania prawa wstecz. Zasada ta nie ma charakteru
bezwzględnego i są dopuszczalne od niej odstępstwa, w szczególności, gdy
wymaga tego realizacja innej wartości konstytucyjnej, którą należy ocenić jako
4
ważniejszą od zasady nieretroakcji. Taka sytuacja nie zachodziła w odniesieniu do
zakwestionowanego przepisu.
Oznacza to, że członkowie spółdzielni nie nabyli uprawnienia do umorzenia
ich zobowiązania względem spółdzielni z tytułu spłaty należności za nabyte
spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, bądź nabyte prawo własności.
Umorzenie zatem należności Spółdzielni dokonane na podstawie
niekonstytucyjnego przepisu było nieskuteczne. Umożliwia to wzruszenie czynności
dokonanych na podstawie normy, której w zasadzie nigdy nie było w porządku
prawnym. Powódka nie utraciła prawa do żądania od członków Spółdzielni kwot,
które miały być umorzone, zgodnie z niekonstytucyjnym przepisem; przestała
istnieć legalna podstawa zniesienia jej wierzytelności. Nie można zatem mówić
o poniesieniu przez powódkę szkody równej wyłącznie i wprost wysokości
niespłaconych przez jej członków należności z tytułu przekształceń własnościowych.
Powódka nie wykazała pozostałych przesłanek, warunkujących zasadność
roszczenia, obejmujących powstanie szkody, jej rodzaju i wysokości oraz związku
przyczynowego pomiędzy zastosowaniem niekonstytucyjnego przepisu a szkodą.
Nie było podstaw do stwierdzenia, w oparciu o przedstawione przez powódkę
dokumenty, czy umorzona kwota stanowi nadwyżkę ponad spłacone i tym samym
pokryte całkowicie koszty budowy lokalu. Obowiązkiem powódki było wykazanie
prawidłowości wyliczenia tych kwot, które podlegały umorzeniu z mocy ustawy;
niewystarczające było twierdzenie, że kwoty stanowiące uzupełnienie wkładu
budowlanego wyliczone były zgodnie z przepisami obowiązującymi w datach
podpisywania porozumień (art. 12 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r.
o spółdzielniach mieszkaniowych - j.t. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz.116, ze zm.,
dalej. - „u.sp.mieszk.”).
Powódka oparła skargę kasacyjną na podstawie przewidzianej w art. 3983
§ 1 pkt 1 k.p.c. Niezastosowanie art. 4171
§ 1 w związku z art. 361 § 2 k.c.
połączyła z błędnym przyjęciem, że po wejściu w życie wyroku Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 15 lipca 2009 r. odzyskała możliwość dochodzenia
umorzonych niekonstytucyjnym przepisem kwot, co oznacza, iż nie wykazała
przesłanki zaistnienia szkody. Przyjęcie, że nie zostało wyjaśnione, czy członkowie
5
spółdzielni w pełni pokryli koszty budowy swoich lokali stanowiło wynik
niezastosowania art. 12 ust. 1 u. sp. mieszk., skoro nabyli oni własność lokali.
Błędna wykładnia art. 361 § 1 k.c. polegała na uznaniu, że o zaistnieniu związku
przyczynowego mogą decydować okoliczności powstałe już po wystąpieniu szkody.
Naruszenie art. 11
u.sp.mieszk. wyrażało się w przyjęciu tożsamości skutków
wywołanych przez ten przepis i art. 6 ust. 1 zm. sp. mieszk. Skarżąca domagała się
uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi Apelacyjnemu do
ponownego rozpoznania, ewentualnie uchylenia go, zmiany wyroku Sądu pierwszej
instancji i uwzględnienia powództwa.
Pozwany wniósł o oddalenie skargi kasacyjnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Ocena zarzutu naruszenia art. 4171
§ 1 w związku z art. 361 § 2 k.c. wymagała
rozważenia w pierwszej kolejności skutków stwierdzenia przez Trybunał
Konstytucyjny niezgodności z Konstytucją art. 6 ust. 1 u.zm.sp.mieszk. wyrokiem
z dnia 15 lipca 2009 r., K 64/07, OTK-A 2009 nr 7, poz. 110, jak też, czy wejście
w życie tego wyroku doprowadziło do wyeliminowania konsekwencji wywołanych
stosowaniem tego przepisu w sferze stosunków cywilnoprawnych. Przepis art. 6
ust. 1 u.zm.sp.mieszk. stanowił, że jeżeli członek spółdzielni mieszkaniowej,
któremu przysługiwało spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego,
w związku z przekształceniem po 23 kwietnia 2001 r. tego prawa na spółdzielcze
własnościowe prawo do lokalu lub w związku z nabyciem po tym dniu własności
lokalu, nie dokonał całkowitej spłaty należnej spółdzielni mieszkaniowej z tego
tytułu, to z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy (31 lipca 2007 r.) niespłaconą
kwotę umarza się jako nienależną, jeżeli dokonana spłata pokrywa całkowite koszty
budowy lokalu. Wynikało z niego, że dotyczył przekształceń dokonywanych przed
wejściem ustawy w życie.
Przepis art. 190 ust. 3 Konstytucji daje wyraz zasadzie, że skutek wyroku
Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją
odnosi się do dnia jego wejścia w życie (ex nunc), jeżeli nie doszło do określenia
w samym orzeczeniu innego terminu. Odniesienie przez Trybunał Konstytucyjny
skutków niekonstytucyjności aktu normatywnego na przyszłość wyłącza możliwość
6
uznania dotychczasowego stanu prawnego za niezgodny z Konstytucją
(wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 31 stycznia 2001r., P 4/99, OTK 2011,
nr 1, poz. 15). W odniesieniu do odroczenia terminu utraty mocy obowiązującej aktu
normatywnego uznanego za niezgodny z Konstytucją początkowo przyjmowano
w orzecznictwie, że w okresie odroczenia przepisy te nie muszą być stosowane bez
zastrzeżeń. Ostatecznie ukształtowane zostało stanowisko, że takie orzeczenie
Trybunału Konstytucyjnego nie może być inaczej rozumiane, jak tylko,
że utrzymana została moc normy prawnej w okresie odroczenia. Powoduje
to obowiązek jej stosowania, bez możliwości przyjmowania skutku
retrospektywnego (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 2 lipca 2003 r.,
K 25/01, OTK-A 2003 nr 6, poz. 60; uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 3 lipca
2003 r., III CZP 45/03, OSNC 2004 nr 9, poz. 136; wyrok z dnia 20 kwietnia 2006 r.,
IV CSK 28/06, OSNC 2007 nr 2 poz. 31).
W wielu orzeczeniach negatywnych Trybunał Konstytucyjny nie zamieszczał
ani wyraźnie, ani pośrednio wskazań co do skutków czasowych. Z treści art. 190
ust. 4 Konstytucji wynika, że skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego może
odnosić się do okresu wcześniejszego niż data wejścia w życie wyroku
stwierdzającego niekonstytucyjność aktu normatywnego (ex tunc). W orzecznictwie
Sądu Najwyższego ukształtowany został pogląd, że niezgodność aktu
normatywnego z Konstytucją sięga okresu wstecznego, od wejścia w życie
Konstytucji (por. wyrok z dnia 10 listopada 1999 r., I CKN 204/98, OSNC 2000,
nr 5, poz. 94, postanowienie z dnia 7 grudnia 2000 r., uchwała z dnia 3 lipca
2003 r., III CZP 45/03, OSNC 2004, nr 9, poz. 136 oraz wyroki z dnia
10 października 2003 r., II CK 36/02, nie publ. i z dnia 17 listopada 2004 r. IV CK
220/04, nie publ.). Wyrażone zostało również zapatrywanie, oparte na założeniu,
że do negatywnych orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego ma zastosowanie zasada
lex retro non agit, skoro orzeczeniom Trybunału Konstytucyjnego przypisuje się
walor ustawodawcy negatywnego. Oznacza to, że w sytuacji, w której Trybunał
inaczej nie postanowi, jego orzeczenie stwierdzające niekonstytucyjność przepisu
wywołuje skutki ex nunc (por. wyroki z dnia 15 marca 2000 r., II CKN 293/00,
OSNC 2000 nr 11 poz. 209; z dnia 9 października 2003 r., I CK 150/02, OSNC
2004 nr 7-8, poz. 132). Wykładnia art. 190 ust. 3 i 4 Konstytucji nie daje podstaw
7
do konstatacji, że możliwe jest wskazanie uniwersalnych reguł dotyczących
intertemporalnych skutków orzeczeń Trybunału. Każdy wyrok Trybunału musi być
rozpatrywany indywidualnie, przy uwzględnieniu charakteru przepisu, którego
niekonstytucyjność została stwierdzona, treści samego orzeczenia, aksjologii
konstytucyjnej oraz aksjologii gałęzi prawa, w której zakwestionowany przepis
został usytuowany. Trybunał Konstytucyjny, oceniając charakter zasady
niedziałania prawa wstecz w prawie cywilnym, podkreślił, że nie ma ona charakteru
bezwzględnego, a odstąpienie od niej dopuszczalne jest w szczególności
wtedy, gdy wymaga tego realizacja wartości konstytucyjnej, ocenionej jako
ważniejsza od wartości chronionej zakazem retroakcji (por. wyrok Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 31 stycznia 2001 r., P 4/99, OTK Zb. Urz. 2001, nr 1, poz.
5, a także wyroki Sądu Najwyższego z dnia 26 sierpnia 2004 r., I CK 125/04; z dnia
26 listopada 2004 r., V CK 270/04, niepubl.). W odniesieniu do utraty
domniemania zgodności z Konstytucją przepisów prawa materialnego,
przyjmowane jest, że nie stosuje się ich również do stanów faktycznych sprzed
wejścia w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Stwierdzenie natomiast
niekonstytucyjności przepisów procesowych wywiera z reguły skutki prospektywne.
Za przyjęciem wstecznego stosowania wyroku Trybunału Konstytucyjnego
z dnia 15 lipca 2009 r. przemawia materialnoprawny charakter derogowanego
przepisu, a przede wszystkim przyczyny stwierdzonej niekonstytucyjności,
polegające na ingerencji w umowne stosunki prawne kształtowane w okresie od
wejścia w życie ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych,
z dniem 24 kwietnia 2001 r. Przepis ten modyfikował wcześniej ustalony obowiązek
członka spółdzielni mieszkaniowej, stanowiący ekwiwalent z tytułu uzyskania
spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu albo odrębnej własności lokalu.
Tym samym ingerował w prawo nabyte przez spółdzielnię mieszkaniową,
a polegające na roszczeniu spłaty należności określonej w umowie zawartej
z członkiem spółdzielni. Niekonstytucyjność art. 6 ust. 1 ustawy zmieniającej,
zdaniem Trybunału, była uzasadniona także w świetle wyroku z dnia 30 listopada
1988 r., P 16/08 (OTK w 1988 r., poz. 6), w którym Trybunał Konstytucyjny
stwierdził niezgodność z Konstytucją m.in. art. 12 ust. 1 u.s.m. w zakresie, w jakim
zobowiązywał spółdzielnię do zawarcia umowy przeniesienia własności lokalu po
8
dokonaniu przez członka spółdzielni wyłącznie spłat, o których mowa w pkt 1-3 tego
przepisu, oraz art. 1714
ust. 1 u.s.m. w zakresie, w jakim zobowiązywał spółdzielnię
do zawarcia umowy przeniesienia własności lokalu po dokonaniu przez członka
spółdzielni wyłącznie spłat, o których mowa w pkt 1 i 2 tego przepisu. Niezgodność
ta, w ocenie Trybunału, polegała na arbitralnym wkroczeniu w istotę prawa
własności (przez wprowadzenie opatrzonego sankcją karną przymusowego,
nieekwiwalentnego uwłaszczenia, na rzecz osób - także nieczłonków spółdzielni -
które mają zaspokojoną potrzebę mieszkaniową), co przeczyło zasadzie
proporcjonalności ograniczenia (dopuszczalność ograniczenia własności tylko
z uwagi na interesy i prawa objęte ochroną konstytucyjną) i naruszało zasadę
równej ochrony prawnej własności. Jako wzorzec konstytucyjny do badań
konstytucyjności art. 6 ust. 1 ustawy zmieniającej wskazano art. 2 Konstytucji,
z którego wyprowadzana została m.in. zasada niedziałania prawa wstecz. Trybunał
Konstytucyjny zaznaczył, że rozumie tę zasadę "nie tylko jako zakaz stanowienia
norm prawnych, które nakazywałyby stosować nowo ustanowione normy prawne
do zdarzeń, które miały miejsce przed ich wejściem w życie i z którymi prawo nie
wiązało dotąd skutków prawnych (zasada lex retro non agit w właściwym tego
słowa znaczeniu), lecz także jako zakaz stanowienia intertemporalnych reguł, które
mają określić treść stosunków prawnych powstałych pod rządami dawnych norm,
a trwających w okresie wejścia w życie norm nowo ustanowionych, jeżeli reguły
te wywołują ujemne prawne (a w konsekwencji społeczne) następstwa dla
bezpieczeństwa prawnego i poszanowania praw nabytych".
W odniesieniu do przesłanek odpowiedzialności
odszkodowawczej Skarbu Państwa za wydanie aktu normatywnego sprzecznego
z Konstytucją bezprawność połączona została z retrospektywnością skutków
orzeczeń TK. Przyjęcie prospektywnego charakteru orzeczenia Trybunału
prowadziłoby do wniosku, że do chwili zakwestionowania normy prawnej była
ona prawidłowa. W takiej sytuacji, mimo legitymowania się orzeczeniem
Trybunału o niekonstytucyjności danej normy prawnej, czego wymaga 4171
§ 1 k.c.,
nie byłoby możliwe udowodnienie, że działanie wyrządzające szkodę było
bezprawne (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 2009 r., I CSK 379/08,
OSNC 2009, nr 12, poz. 172).
9
Poza wykazaniem przesłanki bezprawia legislacyjnego, powódkę obciążał
obowiązek dowiedzenia (art. 6 k.c., art. 232 k.p.c.) pozostałych przesłanek
deliktowej odpowiedzialności w postaci szkody oraz związku przyczynowego
pomiędzy bezprawnym działaniem a szkodą. Ocena twierdzenia powódki
o poniesieniu szkody wymagała analizy skutków wywołanych przez wyrok
Trybunału Konstytucyjnego w sferze prawa oraz stosunków ukształtowanych
przepisami ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, pod rządami przepisów u.s.m.
w brzmieniu obowiązującym przed wejściem w życie ustawy z dnia 14 czerwca
2007 r., w które zakwestionowana norma prawna ingerowała. Akceptując wsteczną
skuteczność tego wyroku, należy przyjąć, że niezgodnej z Konstytucją normy
prawnej nie było w systemie prawnym, a zatem nie mogła ona wywrzeć rezultatu
zamierzonego przez ustawodawcę. Nie doszło do umorzenia należnej powódce od
członka spółdzielni, niespłaconej kwoty z tytułu przekształcenia po 23 kwietnia
2001 r. spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu w spółdzielcze własnościowe
prawo do lokalu mieszkalnego lub w związku z nabyciem po tym dniu własności
tego lokalu, stanowiącej nadwyżkę ponad całkowite koszty budowy lokalu.
Takie konsekwencje wyroku Trybunału Konstytucyjnego wyłączały możliwość
prostego przyjęcia, że należności, które podlegały umorzeniu na podstawie
przepisu, który utracił moc ze skutkiem ex tunc, stanowią szkodę strony
powodowej, implikującą odpowiedzialność Skarbu Państwa w oparciu o art. 4171
§ 1 k.c. Nie ma podstaw do przyjęcia, że dla istnienia, charakteru i rozmiaru szkody
powódki nie ma znaczenia to, że następstwem stwierdzenia niezgodności
z Konstytucją art. 6 ust. 1 zm.sp.mieszk. był brak podstawy prawnej umorzenia
należności, które obciążały członków Spółdzielni.
Nietrafny był zarzut powódki, że członkowie korzystają z „dobrodziejstwa
zasady praw nabytych”, ponieważ umorzenie zobowiązania względem powódki
nie stanowi prawa podmiotowego, niezależnie od tego, że nie ma ono podstawy
prawnej. Określenie relacji pomiędzy ochroną udzieloną spółdzielniom wyrokiem
Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 lipca 2009 r. a ochroną praw uzyskanych
przez członków (spółdzielcze własnościowe prawo albo prawo własności do lokalu)
nie należy do zakresu sprawy, której skarga dotyczy. Nie ma jednak
uzasadnienia stanowisko skarżącej, że szkoda wyraża się rozmiarem
10
należności, których nie wnieśli członkowie. W ramach odpowiedzialności
za szkodę wyrządzoną przez wydanie aktu normatywnego chodzi o straty
poniesione przez poszkodowanego, stosownie do art. 361 § 2 k.c., których nie
można odzyskać przez doprowadzenie majątku do stanu sprzed wejścia w życie
aktu normatywnego uznanego za niezgodny z Konstytucją. Porównanie stanu
pierwotnego z powstałym po wejściu w życie tego aktu wymaga uwzględnienia
wszystkich czynników zdolnych do kształtowania hipotetycznego stanu
majątkowego, łącznie ze skutkami orzeczenia Trybunału, polegającymi na tym,
że powódka nie utraciła prawa do żądania wierzytelności, które nie zostały
umorzone. Podkreślenia wymaga również i to, że powódka nie przedstawiła
dowodów wskazujących na to, jakie należności były przedmiotem umorzenia,
co uniemożliwiłoby ocenę, czy przewyższały poniesione koszty budowy i czy
stanowiły przysługującą jej należność. Nie ma racji skarżąca, że wystarczające
było odniesienie się do art. 12 ust. 1 u.sp.mieszk. w brzmieniu z okresu
zawarcia powołanych umów, określającego warunki jakie musiał spełnić członek
spółdzielni ubiegający się o zawarcie umowy przeniesienia własności lokalu.
Dochodzenie roszczenia odszkodowawczego wymaga wykazania zarówno
wyrządzenia szkody, jej rodzaju i wysokości, czego nie można zastąpić
konstruowanym przez powódkę domniemaniem. Zarzut niezastosowania art. 12
ust.1 u.sp.mieszk. był bezzasadny.
Nie było podstaw do uznania, że doszło do naruszenia art. 361 § 1
k.c. Sąd Apelacyjny właściwie określił przesłanki przewidziane dla istnienia
związku przyczynowego pomiędzy zdarzeniem (przyczyną) a sytuacją
w dobrach poszkodowanego będącą zwykłym, normalnym następstwem
przyczyny. Sąd ten prawidłowo stwierdził, że powódka nie wykazała
poniesienia szkody, a zatem koniecznego elementu do wystąpienia
związku przyczynowego. Zarzut objęcia zakresem pojęciowym związku
przyczynowego okoliczności, które nastąpiły po zaistnieniu szkody nie
znajduje potwierdzenia w okolicznościach sprawy. Wydanie zaskarżonego
rozstrzygnięcia nie było połączone z zastosowaniem art. 1 ust. 11
u.sp.mieszk., wprowadzonego ustawą z dnia 18 grudnia 2009 r. o zmianie
11
ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw
(Dz. U. Nr 223, poz. 1779), która weszła w życie z dniem 30 grudnia 2009 r.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy oddalił skargę kasacyjną na
podstawie art. 39814
k.p.c. Orzeczenie o kosztach postępowania kasacyjnego
oparte zostało na zasadzie odpowiedzialności za wynik sprawy na tym etapie
postępowania, stosownie do art. 98 § 1 w związku z art. 391 § 1 i art. 39821
k.p.c.
jw