Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Jelenia Góra, dnia 4 kwietnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze Wydział II Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

PrzewodniczącySSO Anna Mikuliszyn

SędziowieSSO Wojciech Damaszko, SSO Maria Lechowska

ProtokolantAgnieszka Lesicka

po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2013 r. w Jeleniej Górze

na rozprawie

sprawy z powództwa Banku (...) S.A. z siedzibą w K.

przeciwko A. O. i J. T.

o zapłatę

na skutek apelacji strony powodowej

od wyroku Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze

z dnia 18 grudnia 2012 r., sygn. akt I C 1237/12

I.  zmienia zaskarżony wyrok w całości w ten sposób, że:

1.  nakaz zapłaty Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 20 lutego 2012 r., sygn. akt
I Nc 341/12, utrzymuje w mocy;

2.  zastrzega pozwanym A. O. i J. T. prawo powoływania się w toku egzekucji zasądzonego od nich świadczenia pieniężnego na ograniczenie odpowiedzialności do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku nabytego po W. T. (1);

II.  nie obciąża pozwanych kosztami procesu w instancji odwoławczej.

Sygn. akt II Ca 166/13

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze po uprzednim uchyleniu nakazu zapłaty oddalił powództwo Banku (...) S.A. z/s w K. skierowane przeciwko A. O. i J. T..

Strona powodowa wskazując, że pozwane są spadkobierczyniami W. T., który nie wywiązał się z zawartej z poprzednikiem prawnym powoda umowy o kredyt, domagała się zasądzenia od nich kwoty 14.300,72 zł.

Ustalił Sąd Rejonowy, że W. T. (1)w dniu 13.02.2008 r. zawarł z (...) z/s w G.umowę kredytu. Kredytobiorca zmarł w dniu 2.07. 2008 r. Spadek po nim z dobrodziejstwem inwentarza odziedziczyły pozwane oraz nie uczestniczący w procesie W. T. (2).

W dniu 9.12.2011 roku powód wezwał pozwane do zapłaty kwoty 14.081,50 zł, zaś 19.01.2012 roku wystawił wyciąg z ksiąg rachunkowych na kwotę 14.300,72 zł.

Wywiódł następnie Sąd Rejonowy, że termin przedawnienia roszczeń banku wobec kredytobiorcy wynosi 3 lata (art. 118 k.c.) Umowa zawarta przez poprzednika pozwanego powodowego Banku z W. T. (1) wygasła z dniem śmierci kredytobiorcy. Od tego też dnia rozpoczął swój bieg termin przedawnienia kredytodawcy wobec spadkobierców zmarłego kredytobiorcy. W rozpoznawanej sprawie przedawnienie nastąpiło w dniu 2.08.2011 roku tj. w dniu, w którym upłynęło 3 lata od śmierci spadkodawcy. Złożenie przez stronę powodową pozwu w dniu 24.01.2012 roku spowodowało, że zgłoszony przez pozwane zarzut przedawnienia był uzasadniony. Bez znaczenie pozostawała natomiast podnoszona przez stronę powodową okoliczność wypowiedzenia kredytu w dniu 13.01.2011 roku, skoro pozwane nie były stroną umowy.

Od wyroku Sądu Rejonowego wniósł apelacje powód zarzucając:

- naruszenie art. 922 § k.c. i w konsekwencji niewłaściwe zastosowanie art. 922 § 2 k.c.;

- błędne zastosowanie art. 117 § 2 w związku z art. 118 k.c.;

- naruszenie poprzez niezastosowanie art. 123 § 1 pkt 1 k.c.

Skarżący wniósł o zmianę wyroku Sąd Rejonowego i uwzględnienie powództwa w całości.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja jest uzasadniona i zasługuje na uwzględnienie.

Wadliwie, bowiem Sąd Rejonowy ocenił, że obowiązki kredytobiorcy nie przeszły na jego spadkobierców, jak również, że początek biegu terminu przedawnienia roszczeń strony powodowej winien być liczony od daty śmierci W. T..

Na podstawie art. 922 § 1 k.c. prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi czwartej kodeksu cywilnego. Otwarcie spadku następuje zawsze w chwili śmierci osoby fizycznej, z tą też chwilą spadkobierca nabywa spadek. Z chwilą otwarcia spadku określone prawa i obowiązki wchodzą do majątku spadkobierców (art. 925 k.c.), stając się prawami i obowiązkami tych osób. Na spadkobierców przechodzą też pewne sytuacje prawne, na przykład przedawnienie, zasiedzenie i terminy zawite biegną nadal po śmierci spadkodawcy na rzecz jego spadkobiercy lub przeciwko niemu (por. Andrzej Kidyba, Elżbieta Niezecka Komentarz do art. 922 Kodeksu cywilnego Wyd. LEX , 2011). Słusznie więc wskazuje apelacja, że obowiązek W. T. wynikający z zawartej umowy kredytu, a polegający na spłacie zaciągniętego zobowiązania pieniężnego, wraz z jego śmiercią przeszedł na spadkobierców. Wbrew stanowisku Sądu Rejonowego, początek biegu terminu przedawnienia roszczenia banku wobec spadkobierców zmarłego kredytobiorcy nie następuje z chwilą śmierci spadkodawcy, lecz jest tożsamy z terminem jaki byłby ustalany wobec spadkodawcy.

W rozpoznawanej sprawie poprzednik prawny powodowego Banku udzielił W. T. (1) kredytu na okres od 13.02.2008 r. do 13.02.2013 r. (k. 9). Według niezakwestionowanych przez pozwane twierdzeń strony powodowej umowa kredytu została wypowiedziana na dzień 13.01.2011 r. Oznacza to, że wypowiedzenie umowy kredytu nastąpiło w czasie, gdy roszczenie strony powodowej było nieprzedawnione, zaś w wyniku tej czynności, wszystkie raty, nawet te których termin zapłaty jeszcze nie nastąpił stały się wymagalne.

Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wadliwie też ocenił, iż owo wypowiedzenie było bezskuteczne, skoro pozwane nie były stroną umowy kredytu. Jak już wskazano na wstępie rozważań sukcesja uniwersalna jaka powstaje w wyniku spadkobrania powoduje, iż spadkobiercy stają się podmiotem wszystkich wchodzących w skład spadku praw i obowiązków, które uprzednio obciążały, bądź przysługiwały spadkodawcy.

W tych okolicznościach wyrok Sądu Rejonowego nie mógł się ostać, przy czym dokonując jego zmiany na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy na zasadzie art. 496 k.p.c. utrzymał w mocy nakaz zapłaty Sądu Rejonowego z zastrzeżeniem wynikającym z art. 319 k.p.c. wobec stwierdzenia, że pozwane przyjęły spadek po W. T. (1) z dobrodziejstwem inwentarza.

Na zasadzie art. 102 k.p.c. Sąd Okręgowy nie obciążył pozwanych kosztami procesu w instancji odwoławczej. Za takim orzeczeniem przemawiała szczególna sytuacja zaistniała przy rozpoznawaniu przedmiotowej sprawy. Fakt, ograniczonej odpowiedzialności pozwanych, podnoszony przez nie zarzut nie wykorzystania przez Bank możliwości domagania się i uzyskania dochodzonej należności w ramach wynikającej z umowy kredytu ochrony ubezpieczeniowej kredytobiorcy na wypadek śmierci zgodnie z § 6 pkt 3 umowy kredytu gotówkowego.