Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II PZ 23/13
POSTANOWIENIE
Dnia 10 października 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący)
SSN Zbigniew Hajn (sprawozdawca)
SSN Romualda Spyt
w sprawie z powództwa B. M.
przeciwko W. Przedsiębiorstwu Budowlanemu Spółce z o.o.
o ustalenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 10 października 2013 r.,
zażalenia strony pozwanej od wyrok Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w W.
z dnia 18 kwietnia 2013 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi
Okręgowemu - Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w W.
do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach
postępowania zażaleniowego.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 29 listopada 2012 r. Sąd Rejonowy w sprawie z powództwa
B. M. przeciwko stronie pozwanej W. Przedsiębiorstwo Budowlane Spółka z o.o. o
ustalenie zdarzenia za wypadek przy pracy oddalił powództwo.
Sąd Rejonowy na podstawie stanu faktycznego ustalonego w toku przewodu
sądowego oceniając, czy w powyższej sprawie zdarzenie, w następstwie którego
poniósł śmierć J. M. zostało wywołane przyczyną zewnętrzną, oparł się na
2
materiale dowodowym zawartym w aktach sprawy Sądu Rejonowego o sygn. akt
XU …/11, a zwłaszcza opinii biegłego kardiologa i opinii D./…/ Wojewódzkiego
Ośrodka Medycyny Pracy w W. dopuszczonych jako dowód do sprawy.
Ustalając w sprawie stan faktyczny Sąd Rejonowy oparł się na opinii
biegłych sądowych, a także na zeznaniach przesłuchanych w sprawie świadków, i
dał wiarę przedstawionym w sprawie dokumentom uznając, że żadna ze stron w
toku postępowania nie podważyła skutecznie ich autentyczności i wiarygodności.
Mając to na uwadze Sąd Rejonowy uznał, że zaistniałe 4 lutego 2010 r. zdarzenie
nie wyczerpuje ustawowych znamion wypadku przy pracy określonych w art. 3 ust.
1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu
wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. Nr 199, poz. 1673 ze zm.), brak
było bowiem przyczyny zewnętrznej. Dlatego wniesione przez powódkę B. M.
powództwo o ustalenie oddalił.
Wyrokiem zaskarżonym rozpoznawanym zażaleniem Sąd Okręgowy,
wskutek apelacji powódki, uchylił wyrok Sądu pierwszej instancji i sprawę przekazał
temu Sądowi do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania
odwoławczego. Sąd Okręgowy stwierdził, że do rozstrzygnięcia przedmiotowej
sprawy konieczne było posiadanie wiadomości specjalnych w zakresie przyczyn i
okoliczności śmierci męża powódki J. M. Jeżeli rozstrzygnięcie sprawy wymaga
wiadomości specjalnych to dowód z opinii biegłego jest konieczny. Tymczasem Sąd
Rejonowy w rozpoznawanej sprawie posłużył się dowodem z opinii biegłego
złożonym w innej sprawie, którego w istocie nie przeprowadził. Dowód z opinii
biegłego musi być bowiem przeprowadzony z zachowaniem wszystkich przepisów
obowiązujących w tej dziedzinie. Tymczasem Sąd Rejonowy postępowanie
dowodowe ograniczył jedynie do wydania postanowienia o dopuszczeniu dowodu z
akt o sygnaturze XU …/11 i zawartych w nich opiniach biegłego kardiologa i
biegłych Medycyny Pracy. Dowodów tych - co wynika z protokołu rozprawy z 22
listopada 2012 r. – nawet nie ujawnił na rozprawie. Zdaniem Sądu Okręgowego,
pozbawiło to strony prawa zadawania biegłemu pytań i roztrząsania wyników
postępowania dowodowego z opinii biegłego zgodnie z art. 210 § 3 k.p.c., a więc
także krytyki opinii biegłego. Dlatego dowód z opinii biegłego ze sprawy XU …/11
nie mógł być traktowany jako dowód w procesie w sprawie z powództwa powódki B.
3
M. Oparcie więc orzeczenia Sądu Rejonowego na opinii biegłego w sprawie XU
…/11 jako źródła materiału faktycznego w sprawie, która stanowiła podstawę
ustalenia okoliczności będących przedmiotem oceny i wyroku Sądu Rejonowego
było wadliwe i stanowiło podstawę uchylenia tego wyroku
W zażaleniu strona pozwana zaskarżyła wyrok Sądu Okręgowego w całości,
wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy temu Sądowi do ponownego
rozpoznania oraz o zasądzenie od powódki kosztów dotychczasowego
postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego przed Sądami pierwszej i
drugiej instancji oraz kosztów postępowania zażaleniowego według norm
przepisanych. W zażaleniu zarzucono naruszenie: (1) przepisów postępowania w
sposób, który miał istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 386 § 4 k.p.c., polegający
na błędnym uznaniu przez Sąd drugiej instancji, że wydanie wyroku wymaga
przeprowadzenia w całości postępowania dowodowego; (2) art. 382 k.p.c., przez
jego niezastosowanie; (3) art. 385 k.p.c., ewentualnie art. 386 § 1, przez ich
niezastosowanie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W postępowaniu apelacyjnym Sąd drugiej instancji, kontynuując
postępowanie przed sądem pierwszej instancji, rozpoznaje sprawę na nowo w
sposób - w zasadzie - nieograniczony (art. 378 § 1 i art. 382 k.p.c.). W
konsekwencji, w razie uwzględnienia apelacji - z reguły - zmienia zaskarżony wyrok
i orzeka co do istoty sprawy (art. 386 § 1 k.p.c.). Uchylenie zaskarżonego wyroku
połączone z przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej
instancji dopuszczone zostało jedynie w przypadkach określonych w art. 386 § 2 i 4
k.p.c. Kontroli prawidłowości takiego orzeczenia służy zażalenie przewidziane w art.
3941
§ 11
k.p.c.
Z brzmienia art. 386 § 4 k.p.c. jednoznacznie wynika, że podstawę taką
stanowi konieczność przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości. Po
zmianie tego przepisu, dokonanej ustawą z dnia 24 maja 2000 r. o zmianie ustawy -
Kodeks postępowania cywilnego, ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze
zastawów, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz ustawy o
4
komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. Nr 48, poz. 554 z późn. zm.), która
weszła w życie z dniem 1 lipca 2000 r., potrzeba uzupełnienia postępowania
dowodowego w znacznej części nie jest już podstawą do wydania przez sąd drugiej
instancji orzeczenia kasatoryjnego.
W sprawie rozpoznawanej przez Sąd Okręgowy nie zachodzi konieczność
przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości. Sąd Okręgowy wprawdzie
stwierdził, że Sąd Rejonowy postępowanie dowodowe ograniczył jedynie do
wydania postanowienia o dopuszczeniu dowodu z akt o sygnaturze XU …/11 i
zawartych w nich opiniach biegłego kardiologa i biegłych Medycyny Pracy,
jednakże stwierdzenie to nie oddaje rzeczywistego stanu rzeczy. Sąd Okręgowy w
tym samym uzasadnieniu stwierdził, że Sąd Rejonowy, „ustalając w sprawie stan
faktyczny oparł się na opinii biegłych sądowych a także na zeznaniach
przesłuchanych w sprawie świadków”. Trafnie też skarżąca podkreśliła, że dowód z
opinii biegłego był tylko jednym z wielu dowodów, jakie Sąd pierwszej instancji
przeprowadził. Istotnie, jak wynika z protokołów rozpraw w postepowaniu w
pierwszej instancji, Sąd Rejonowy dopuścił i przeprowadził wiele dowodów (vide
karty: 93, 134, 139-141 odwrót, 174, 202-203), co znalazło odzwierciedlenie w
uzasadnieniu jego wyroku.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39815
§ 1 w
związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. orzekł, jak w sentencji, pozostawiając rozstrzygniecie
o kosztach postępowania zażaleniowego Sądowi Apelacyjnemu stosownie do art.
108 § 2 w związku z art. 39821
i art. 3941
§ 3 k.p.c.