Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UK 108/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 14 października 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Beata Gudowska (przewodniczący)
SSN Roman Kuczyński (sprawozdawca)
SSN Zbigniew Myszka
w sprawie z wniosku J. J.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
o prawo do emerytury,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 14 października 2013 r.,
skargi kasacyjnej wnioskodawczyni od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 15 lutego 2012 r.,
1. oddala skargę kasacyjną,
2. przyznaje adw. K. K. od Skarbu Państwa - Sądu
Apelacyjnego kwotę 120 zł (sto dwadzieścia) powiększoną o
kwotę podatku od towarów i usług tytułem kosztów nieopłaconej
pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu
kasacyjnym.
2
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 22 lutego 2010 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił
wnioskodawczyni J. J. prawa do emerytury.
W dniu 6 maja 2010 r. Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w G. wydał wyrok, w którym oddalił odwołanie ubezpieczonej z uwagi
na nie udowodnienie przez nią wymaganego wymiaru okresów składkowych i
nieskładkowych.
Następnie powyższe orzeczenie zostało uchylone przez Sąd drugiej
instancji. Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w G. po
ponownym rozpoznaniu sprawy wyrokiem z dnia 20 czerwca 2011 r. zmienił
zaskarżoną decyzję i przyznał J. J. prawo do emerytury poczynając od 15 grudnia
2009 r. oraz zasądził od pozwanego na rzecz adwokata J. S. kwotę 120 zł plus
VAT tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Na skutek apelacji organu rentowego Sąd Apelacyjny - Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 15 lutego 2012 r. zmienił zaskarżony
wyrok i oddalił odwołanie oraz przyznał od Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w
G., adwokat J. S. kwotę 147,60 złotych brutto tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej
pomocy prawnej udzielonej wnioskodawczyni z urzędu. Zdaniem Sądu
Apelacyjnego Sąd Okręgowy - nie stosując się, wbrew dyspozycji art. 386 § 6
k.p.c., przy ponownym rozpoznaniu sprawy, do wskazań dotyczących dalszego
postępowania zawartych w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego uchylającego
sprawę do ponownego rozpoznania - dokonał błędnej oceny stanu faktycznego
niniejszej sprawy, a w konsekwencji - poczynił nieprawidłowe ustalenia prawne, co
skutkowało naruszeniem przepisów prawa materialnego i niewłaściwą subsumcją
ustaleń faktycznych pod odpowiednie dyspozycje przepisów prawa materialnego.
Stosownie do art. 27 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ubezpieczonym
urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r. przysługuje emerytura, jeżeli spełnili
łącznie następujące warunki: 1) osiągnęli wiek emerytalny wynoszący co najmniej
60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn; 2) mają okres składkowy i
nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, z
zastrzeżeniem art. 27a. Art. 28 powołanej ustawy stanowi natomiast, że
ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., którzy nie osiągnęli
3
okresu składkowego i nieskładkowego, o którym mowa w art. 27 pkt 2, przysługuje
emerytura, jeżeli spełnili łącznie następujące warunki: 1) osiągnęli wiek emerytalny
wynoszący co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn; 2) mają
okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 15 lat dla kobiet i co
najmniej 20 lat dla mężczyzn.
Zdaniem Sądu w niniejszej sprawie konieczne było ustalenie spełnienia
przez ubezpieczoną przesłanki osiągnięcia wieku emerytalnego wynoszącego 60
lat oraz okresu składkowego i nieskładkowego wynoszącego łącznie co najmniej 15
lat. Pierwszy z wymienionych warunków nie był sporny między stronami, gdyż
ubezpieczona urodziła się w dniu 13 listopada 1947 r., a zatem 60 lat ukończyła 13
listopada 2007 r. Przedmiotem sporu pozostawała kwestia legitymowania się przez
wnioskodawczynię co najmniej 15 - letnim okresem składkowym i nieskładkowym.
Organ rentowy w zaskarżonej decyzji zaliczył wnioskodawczyni do stażu
ubezpieczeniowego 13 lat, 2 miesiące i 18 dni, na co składały się następujące
okresy cząstkowe: 7 lat i 8 miesięcy - okres uzupełniający - okres pracy w
gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia - od dnia 1 lipca 1965 r. do dnia
28 lutego 1973 r. (art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS); 4 lata,
1 miesiąc i 29 dni - okres składkowy - zatrudnienie w Wojskowym Domu
Wypoczynkowym w S. - od dnia 23 marca 1973 r. do dnia 20 maja 1977 r.; 1 rok, 4
miesiące i 19 dni - okres nieskładkowy - opieka nad niepełnosprawnymi dziećmi: od
dnia 21 maja 1977 r. do dnia 19 maja 1980 r. oraz od dnia 22 listopada 1982 r. do
dnia 21 listopada 1985 r. (art. 7 pkt 5 ustawy o emeryturach i rentach z FUS) w
wymiarze 1/3 udowodnionych okresów składkowych (art. 5 ust. 2 ustawy o
emeryturach i rentach z FUS).
Wnioskodawczyni domagała się zaliczenia do stażu ubezpieczeniowego
okresu od listopada 1963 r. do dnia 30 czerwca 1965 r., kiedy to pracowała na
gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16 roku życia. Nadto wskazywała,
że okres nieskładkowy opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem powinien być
liczony od stycznia 1977 r., a nie - jak przyjął organ rentowy - od dnia 21 maja
1977 r. oraz że jej zatrudnienie w ośrodku wypoczynkowym w S. trwało dłużej niż
wynika to ze świadectwa pracy. Z dokumentacji przedłożonej przez
4
wnioskodawczynię wynikało również, że należy rozważyć możliwość uwzględnienia
w jej stażu ubezpieczeniowym okresu pracy w „O.” sp.j.
Sąd Apelacyjny podzielił stanowisko Sądu pierwszej instancji, zgodnie z
którym ubezpieczonej należy wliczyć do stażu ubezpieczeniowego, na podstawie
art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, okres uzupełniający
pracy na gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia - od dnia 14 listopada
1963 r. do dnia 30 czerwca 1965 r. (1 rok, 7 miesięcy i 16 dni). Sąd Apelacyjny
przychylił się również do zaliczenia ubezpieczonej do stażu ubezpieczeniowego
okresu zatrudnienia w Funduszu Wczasów Pracowniczych CRZZ - Ośrodek
Wypoczynkowy w S. od dnia 1 lipca 1972 r. do dnia 31 sierpnia 1972 r., które
potwierdza świadectwo pracy z dnia 20 kwietnia 2011 r. (k. 147 a.s.). Jednakże Sąd
Apelacyjny stwierdził, że uszło uwadze Sądu pierwszej instancji, że udowodnienie
przez pozwaną powyższego okresu składkowego wiąże się z koniecznością
wyłączenia tożsamego okresu dwóch miesięcy z okresu uzupełniającego uznanego
przez organ rentowy od dnia 1 lipca 1965 r. do dnia 28 lutego 1973 r. Wliczenie do
stażu ubezpieczeniowego okresu od dnia 1 lipca 1972 r. do dnia 31 sierpnia 1972 r.
nastąpiło dwukrotnie, pierwszy raz - jako okresu uzupełniającego pracy na
gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, a drugi raz - jako okresu
składkowego zatrudnienia w ośrodku wypoczynkowym w S. Omyłka ta
doprowadziła zaś do błędnego przyjęcia przez Sąd Okręgowy, że ubezpieczona
spełnia przesłankę posiadania co najmniej 15 lat okresów składkowych i
nieskładkowych i wydania wyroku z naruszeniem art. 28 ustawy o emeryturach i
rentach z FUS. Sąd Apelacyjny uznał, że prawidłowa ocena stanu faktycznego
nakazuje zaliczyć następujące okresy: 1) pracy na gospodarstwie rolnym w
wymiarze 7 lat i 6 miesięcy uznany przez organ rentowy; 2. pracy na gospodarstwie
rolnym w wymiarze 1 roku, 7 miesięcy i 16 dni, doliczony przez Sąd pierwszej
instancji; 3) zatrudnienia w Wojskowym Domu Wypoczynkowym w S., w wymiarze
4 lat, 1 miesiąca i 29 dni; 4) zatrudnienia w ośrodku wypoczynkowym w S. w
wymiarze 2 miesięcy; 5) opieki nad niepełnosprawnymi dziećmi w wymiarze 1/3
udowodnionych okresów składkowych tj. 1 roku, 5 miesięcy i 13 dni. W ocenie
Sądu ubezpieczona łącznie legitymowała się okresem 14 lat, 10 miesięcy i 28 dni.
Sąd wskazał, że w przeprowadzonym uzupełniająco postępowaniu dowodowym
5
(zeznania świadka T. J. - k. 201 a.s.) nie potwierdziło się, aby zatrudnienie
wnioskodawczyni w ośrodkach wypoczynkowych w S. było dłuższe, niż to wynika z
przedłożonych świadectw pracy (1 lipiec 1972 r. - 31 sierpień 1972 r. - dom
wczasowy CRZZ oraz 23 marzec 1973 r. - 20 maj 1977 r. - Wojskowy Dom
Wypoczynkowy). Świadek podał, że nie wie dlaczego w oświadczeniu z dnia 10
lipca 2010 r. wskazał, że wnioskodawczyni pracowała w domu wczasowym CRZZ „
w S. od lutego 1973 r. Również z oświadczenia siostry ubezpieczonej – K. A. z dnia
31 grudnia 2010 r. wynikała jedynie informacja, że ubezpieczona pracowała w
wyżej wymienionych ośrodkach wypoczynkowych w roku 1973 r. Oświadczenie nie
zawierało konkretnych dat zatrudnienia (k. 142 a.s.). Jeśli chodzi o zatrudnienie
powódki w „O.” sp.j. Sąd stwierdził, że ubezpieczona nie udowodniła okresu tego
zatrudnienia. Nie przedłożyła umowy, na podstawie której wykonywała pracę ani
żadnych innych dokumentów na potwierdzenie tej okoliczności. Wnioskodawczyni
nie była wykazywana przez „O.” sp.j. na deklaracjach rozliczeniowych w latach
1996-1997 (k. 236 a.s.). Z ustaleń wynikało także, że ubezpieczona zatrudniona
była na podstawie umowy zlecenia bądź umowy o dzieło, od których ówcześnie nie
było obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne. § 26 lit. a)
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 1990 r. w sprawie wysokości i
podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, zgłaszanie do
ubezpieczenia społecznego oraz rozliczania składek i świadczeń z ubezpieczenia
społecznego (Dz.U. z 1993 r. Nr 68, poz. 330 ze zm.) nakazujący odpowiednie
stosowanie przepisów § 20 ust. 1 i 2 oraz § 22-26 do składek na ubezpieczenie
społeczne osób wykonujących pracę na podstawie m. in. umowy zlecenia na rzecz
innych, niż uspołecznione zakładów pracy i osób fizycznych oraz do osób z nimi
współpracujących wszedł bowiem w życie dopiero z dniem 1 lipca 1997 r. Dopiero
zatem z tą datą osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia objęte
zostały obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym.
Na powyższe orzeczenie ubezpieczona wniosła skargę kasacyjną.
Zaskarżyła wyrok Sądu Apelacyjnego w części, w której Sąd zmienił wyrok Sądu
Okręgowego i oddalił jej odwołanie. Powołała się na naruszenie prawa
materialnego, tj. art. 5 ust. 2 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 17
grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
6
(Dz.U. 1998 Nr 162, poz. 1118 ze zm.) poprzez ich błędne zastosowanie
skutkujące wadliwym przyjęciem, że okres pracy w gospodarstwie rolnym nie
stanowi okresu składkowego i tym samym błędnym przyjęciem, że ubezpieczona
nie posiada wymaganego, zgodnie z art. 28 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z
FUS, okresu składkowego i nieskładkowego warunkującego prawo do emerytury.
Ponadto wskazała naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na
wynik sprawy - art. 227 k.p.c. w związku z art. 241 k.p.c. w związku z art. 391 k.p.c.,
poprzez brak przeprowadzenia uzupełniającego postępowania dowodowego z
zeznań świadków […] wnioskowanych na okoliczność długości okresów
składkowych i nieskładkowych ubezpieczonej, a tym samym brak poczynienia
ustaleń mogących mieć istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. W jej ocenie,
zgodnie z art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 391 k.p.c. w związku z art. 382 k.p.c.
doszło przez Sąd drugiej instancji do przekroczenia zasady swobodnej oceny
dowodów, poprzez przyjęcie niektórych faktów za udowodnione na podstawie
wyjaśnień ubezpieczonej oraz zasad logiki, podczas gdy innym faktom Sąd na tej
samej podstawie odmówił wiarygodności. Ubezpieczona wniosła o uchylenie
zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu oraz zasądzenie od organu na rzecz
ubezpieczonej kosztów dotychczasowego postępowania, w tym kosztów
zastępstwa adwokackiego w postępowaniu kasacyjnym, które to koszty nie zostały
uiszczone ani w całości ani w części. W przypadku nieuwzględnienia zarzutów
naruszenia przepisów postępowania alternatywnie wniosła o uchylenie
zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i jego zmianę poprzez orzeczenie co
do istoty sprawy, zgodnie z żądaniem odwołania ubezpieczonej od decyzji Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna okazała się nieuzasadniona. Stosownie do przepisów art.
27 i 28 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.)
kobietom (ubezpieczonym) urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r. przysługuje
emerytura, jeżeli spełniły łącznie następujące warunki: osiągnęły wiek wynoszący
7
co najmniej 60 lat i mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej
20 lat (art. 27), bądź co najmniej 15 lat (art. 28). W celu ustalenia prawa do
emerytury i jej wysokości uwzględnia się okresy składkowe i nieskładkowe według
zasad określonych w art. 5-7 ustawy, a jedynie w drodze wyjątku, w sytuacji gdy
okażą się one krótsze od okresu wymaganego do uzyskania uprawnień do
emerytury, z mocy art. 10 ust. 1 ustawy uwzględnia się również i traktuje jak okresy
składkowe okresy pracy w gospodarstwie rolnym, jednakże wyłącznie w zakresie
niezbędnym do uzupełnienia okresu wymaganego do przyznania emerytury.
Wynika to z zasady, że świadczenia emerytalne przewidziane w przepisach ustawy
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przysługują
„ubezpieczonemu”, którym w rozumieniu ustawy jest osoba podlegająca
ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, określonym w przepisach o systemie
ubezpieczeń społecznych, a także osoba, która przed dniem wejścia tej ustawy w
życie podlegała ubezpieczeniu społecznemu lub zaopatrzeniu emerytalnemu z
wyłączeniem ubezpieczenia społecznego rolników (art. 1, art. 2 i art. 3 pkt 1 w
związku z art. 4 pkt 13 oraz art. 196 ustawy). Oznacza to, że niedopuszczalna jest
rozszerzająca interpretacja dyspozycji art. 10 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zmierzająca do zaliczania w każdym
wypadku okresów pracy w gospodarstwie rolnym zamiast wymaganych okresów
składkowych i nieskładkowych w ramach ubezpieczenia innego, niż ubezpieczenie
rolnicze. Przepis art. 10 ust. 1 omawianej ustawy powinien być interpretowany i
stosowany w sposób restryktywny. Dopuszcza on bowiem jedynie wyjątkowo i w
ograniczonym zakresie, niezbędnym do uzupełnienia okresu składkowego i
nieskładkowego wymaganego do przyznania emerytury osobom podlegającym
ubezpieczeniu emerytalnemu określonemu w przepisach systemu ubezpieczeń
społecznych, możliwość traktowania okresów pracy w gospodarstwie rolnym jak
okresów składkowych. A zatem w sytuacji, gdy ubiegająca się o emeryturę z
Funduszu Ubezpieczeń Społecznych kobieta, która osiągnęła wiek emerytalny co
najmniej 60 lat, nie posiada wymaganego do przyznania emerytury co najmniej 15-
letniego okresu składkowego i nieskładkowego ustalonego na zasadach
określonych w art. 5-7 ustawy, wówczas przy ustalaniu jej prawa do emerytury
uwzględnieniu podlegają okresy pracy w gospodarstwie rolnym, ale wyłącznie w
8
zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu. Ustalona na tej podstawie
emerytura - stosownie do art. 54 ustawy - nie podlega zwiększeniu do kwoty
emerytury najniższej. Jest to konsekwencją przyjętych rozwiązań prawnych, w myśl
których system emerytalny osób nie podlegających rolniczemu ubezpieczeniu
społecznemu ma charakter systemu ubezpieczeniowego i zakłada uzależnienie
wysokości świadczenia emerytalnego od wielkości składek zgromadzonych przez
ubezpieczonego, podczas gdy rolniczy system emerytalny ma zasadniczo
charakter zaopatrzeniowy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 2004 r.,
II UK 59/04, OSNAP z 2005 r. nr 13, poz. 195). W ocenie Sądu Najwyższego
przepis art. 10 ust. 3 cyt. ustawy nie budzi wątpliwości interpretacyjnych, jest on
klarowny i jasny. Oczywiste jest, że okresy pracy rolniczej uwzględnia się przy
ustalaniu prawa do emerytury i renty z tytułu niezdolności do pracy w powszechnym
systemie wyłącznie uzupełniająco, i tyko wówczas, gdy okresy te nie zostały
zaliczone do okresów, od których zależy prawo do emerytury lub renty na
podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu społecznym z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych. Tym samym oznacza to, że nie mogą one być
uwzględniane podwójnie, jak miało to miejsce w niniejszej sprawie, o czym
wyraźnie stanowi art. 10 ust. 3 ustawy.
W rozpoznawanej sprawie jest oczywiste to, że okres od dnia 1 lipca 1972 r.
do dnia 31 sierpnia 1972 r. mógł być zaliczony jedynie do stażu ubezpieczeniowego
pracy wynikającego z zatrudnienia w Funduszu Wczasów Pracowniczych CRZZ -
Ośrodek Wypoczynkowy w S., a zatem konieczne było wyłączenie tożsamego
okresu dwóch miesięcy z okresu uzupełniającego uznanego przez organ rentowy
od dnia 1 lipca 1965 r. do dnia 28 lutego 1973 r. W świetle wyżej powołanych
przepisów niedopuszczalne jest jednoczesne zaliczenie okresu od dnia 1 lipca 1972
r. do dnia 31 sierpnia 1972 r. do stażu ubezpieczeniowego oraz jako okresu
uzupełniającego ten staż.
Mając powyższe na uwadze skarżąca legitymowała się pracowniczym
stażem ubezpieczeniowym jedynie w wymiarze 5 lat 9 miesięcy i 12 dni oraz 9
latami 1 miesiącem i 16 dniami pracy w gospodarstwie rolnym. Zgodnie z art. 28 w
związku z art. 10 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, uzasadniało to
zaliczenie wnioskodawczyni dodatkowo 9 lat i 1 miesiąc i 12 dni okresów pracy w
9
gospodarstwie rolnym po ukończeniu przez nią 16 roku życia jako okresów
składkowych, w celu uzupełnienia wymaganego łącznego minimum 15 lat okresów
składkowych i nieskładkowych. Pomimo jednak zaliczenia w całości pracy w
gospodarstwie rolnym po ukończeniu przez nią 16 roku życia, łączny okres stażu
ubezpieczeniowego i okresu uzupełniającego skarżącej wyniósł 14 lat, 10 miesięcy
i 28 dni. Powyższe ustalenie powodowało brak podstaw do przyznania prawa od
emerytury.
Nie znalazły także uzasadnienia zarzuty skargi kasacyjnej dotyczące
naruszenia przepisów postępowania cywilnego, w szczególności zarzut
przekroczenia zasady swobodnej oceny dowodów, poprzez przyjęcie niektórych
faktów za udowodnione na podstawie wyjaśnień ubezpieczonej oraz zasad logiki,
podczas gdy innym faktom Sąd na tej samej podstawie odmówił wiarygodności.
Zasadniczym celem postępowania sądowego jest rozstrzygnięcie sprawy po
dostatecznym, wszechstronnym wyjaśnieniu jej okoliczności spornych.
Ubezpieczony jako strona faktycznie słabsza korzysta ze wzmożonej ochrony
procesowej, którą gwarantują szczególne przepisy proceduralne dotyczące
postępowania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych zawarte w dziale III
rozdziały 1 i 3 k.p.c. Według art. 473 k.p.c. w postępowaniu przed sądem nie
stosuje się żadnych ograniczeń dowodowych. Ten wyjątek od ogólnych zasad
wynikających z art. 247 k.p.c. sprawia, że każdy fakt może być dowodzony
wszelkimi środkami, które sąd uzna za pożądane i ich dopuszczenie za celowe.
Sąd nie jest związany środkami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed
organami rentowymi. Dlatego Sąd drugiej instancji przeprowadził uzupełniająco
postępowanie dowodowe (zeznania świadka T. J. - k. 201 a.s.), które nie
potwierdziło, aby zatrudnienie wnioskodawczyni w ośrodkach wypoczynkowych w
Sopocie było dłuższe, niż to wynika z przedłożonych świadectw pracy (1 lipiec 1972
r. - 31 sierpień 1972 r. - dom wczasowy CRZZ oraz 23 marzec 1973 r. - 20 maj
1977 r. - Wojskowy Dom Wypoczynkowy). Świadek podał, że nie wie dlaczego w
oświadczeniu z dnia 10 lipca 2010 r. wskazał, że wnioskodawczyni pracowała w
domu wczasowym CRZZ w S. od lutego 1973 r. Również z oświadczenia siostry
ubezpieczonej – K. A. z dnia 31 grudnia 2010 r. wynikała jedynie informacja, że
ubezpieczona pracowała w wyżej wymienionych ośrodkach wypoczynkowych w
10
roku 1973 r. Oświadczenie nie zawierało konkretnych dat zatrudnienia (k. 142 a.s.).
Sąd Apelacyjny mógł nie dać wiary zeznaniom świadków przesłuchanych przed
Sądem pierwszej instancji. Sąd drugiej instancji ma bowiem prawo oceniać
wiarygodność i moc dowodów zebranych w postępowaniu przed sądem pierwszej
instancji oraz w postępowaniu odwoławczym (art. 382 k.p.c.) według własnego
przekonania, jednak zawsze na podstawie wszechstronnego rozważenia
zebranego materiału dowodowego (art. 233 § 1 k.p.c.). W rozpoznawanej sprawie
zostały spełnione warunki wszechstronnej i wnikliwej oceny dowodów, skoro w
uzasadnieniu wyroku Sąd drugiej instancji ustosunkował się do ustaleń Sądu
pierwszej instancji dokonanych na podstawie zeznań świadków i uzupełnił
postępowanie dowodowe celem wyjaśnienia wskazanych wyżej rozbieżności
dotyczących daty zatrudnienia w domu wczasowym CRZZ w S. oraz Wojskowym
Domu Wypoczynkowym w S.. Autor skargi kasacyjnej na str. 8 wiersz 30 sam
przyznał że skarżącej, nawet przy zaliczeniu wątpliwego dłuższego okresu
zatrudnienia w Wojskowym Domu Wypoczynkowym w S. w 1973 r. zabraknie do
wymaganego do emerytury okresu zatrudnienia 3 dni. Nawet nieznaczny brak
okresu zatrudnienia nie pozwala na stwierdzenie prawa do emerytury w trybie
zwykłym.
Z tych względów Sąd Najwyższy, na podstawie art. 39814
k.p.c. orzekł jak w
sentencji.