Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 280/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 16 października 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tomasz Artymiuk (przewodniczący)
SSN Józef Dołhy (sprawozdawca)
SSN Barbara Skoczkowska
Protokolant Teresa Jarosławska
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Krzysztofa Parchimowicza,
w sprawie Ł. W.
skazanego z art. 178 a § 1 kk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 15 i 16 października 2013 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na niekorzyść,
od wyroku Sądu Rejonowego w Ł.
z dnia 6 marca 2013 r., sygn. Akt […],
uchyla zaskarżony wyrok w części dotyczącej orzeczenia o
środku karnym (pkt 3 wyroku) i sprawę w tym zakresie
przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Ł.
UZASADNIENIE
2
Prokurator Rejonowy w G. oskarżył Ł. W. o to, że w dniu 13 listopada 2012
roku na ulicy S. w miejscowości S., woj. P., znajdując się w stanie nietrzeźwości
wynoszącym 0,62 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, kierował samochodem
osobowym marki Opel Vectra o nr rej. […] na drodze publicznej, tj. o czyn z art.
178a § 1 k.k.
Wraz z aktem oskarżenia prokurator skierował do sądu, na podstawie art.
335 § 1 k.p.k., wniosek o wydanie wobec oskarżonego wyroku skazującego bez
przeprowadzania rozprawy za zarzucany mu występek kwalifikowany z art. 178a §
1 k.k. i orzeczenie uzgodnionej z oskarżonym kary 6 miesięcy pozbawienia
wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres trzech lat próby, z
jednoczesnym oddaniem go pod dozór kuratora oraz orzeczenie zakazu
prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres
dwóch lat.
Sąd Rejonowy w Ł. uwzględnił wniosek i wydanym na posiedzeniu w dniu 6
marca 2013 r. wyrokiem:
1. oskarżonego Ł. W. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i za to
na mocy art. 178a § 1 k.k. skazał go na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia
wolności,
2. na mocy art. 69 § 1 i 2 k.k., art. 70 § 2 k.k., art. 73 § 2 k.k. wykonanie
orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił
na okres 3 (trzech) lat próby oraz w okresie próby oddał go pod dozór kuratora
sądowego,
3. na mocy art. 42 § 2 k.k. w zw. z art. 43 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego
środek karny w postaci zakazu prowadzenie wszelkich pojazdów
mechanicznych w ruchu lądowym przez okres 1 (jednego) roku.
Wyrok powyższy uprawomocnił się w pierwszej instancji w dniu 14 marca
2013 r.
W dniu 24 lipca 2013 r. Prokurator Generalny wniósł – w trybie art. 521 § 1
k.p.k. – kasację od powyższego wyroku. Zaskarżając wyrok w całości na niekorzyść
oskarżonego, zarzucił: rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie
przepisów prawa karnego procesowego – art. 343 § 7 k.p.k. w zw. z art. 335 § 1
k.p.k., polegające na orzeczeniu wobec oskarżonego na podstawie art. 42 § 2 k.k.
3
w zw. z art. 43 § 1 k.k. zakresu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w
ruchu lądowym przez okres roku, mimo uwzględnienia wniosku prokuratora o
wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia postępowania dowodowego, w
którym wniesiono o orzeczenie powyższego zakazu na okres 2 (dwóch) lat.
W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie wyroku w całości i przekazanie w
tym zakresie sprawy Sądowi Rejonowemu w Ł. do ponownego rozpoznania.
Na rozprawie kasacyjnej prokurator Prokuratury Generalnej ograniczył
zakres zaskarżenia do części dotyczącej orzeczenia o środku karnym (pkt 3 wyroku)
i wniósł o uchylenia wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy w tym
zakresie do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Ł.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
I. Z urzędu (art. 536 k.p.k.) rozpoznać należy kwestię należytej obsady sądu,
który rozpoznał niniejszą sprawę, a więc zagadnienia objętego zakresem tzw.
bezwzględnej przesłanki odwoławczej - art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.
Akt oskarżenia wpłynął do Sadu Rejonowego w G. w dniu 28 grudnia 2012 r.
Z dniem 1 stycznia 2013 – na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z
dnia 5 października 2012 r. w sprawie zniesienia niektórych sądów rejonowych (Dz.
U. z 2012 r., poz. 1121) i z dnia 25 października 2012 r. w sprawie ustalenia siedzib
i obszarów właściwości sądów apelacyjnych, sądów okręgowych i sądów
rejonowych (Dz. U. z 2012 r., poz. 1223) – zniesiono m. in. Sąd Rejonowy w G.,
którego obszar właściwości miejscowej został objęty obszarem właściwości
miejscowej Sądu Rejonowego w Ł. W tym Sądzie – na podstawie zarządzenia
Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 listopada 2012 r., w sprawie zniesienia i
utworzenia niektórych wydziałów w sądach rejonowych…(Dz. U. MS z dnia 30
listopada 2012 r., poz. 168) – został utworzony IX Zamiejscowy Wydział Karny z
siedzibą w G. dla spraw z zakresu prawa karnego, karnego skarbowego i spraw
wykroczeniowych z obszaru miasta G. oraz gmin G., G., R., R., S., T. i W.
W tym wydziale zapadł zaskarżony kasacją wyrok, a orzekała sędzia Sądu
Rejonowego w G., która decyzją Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 listopada 2012
r., (…/12), wydaną na podstawie art. 75 § 2 pkt 1 i § 3 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r.
Prawo o ustroju sądów powszechnych (jedn. tekst: Dz. U. z 2013 r., poz. 427) – w
związku z treścią § 1 pkt 14 lit a oraz § 3 pkt 19 lit. a cyt. wyżej rozporządzeń
4
Ministra Sprawiedliwości – została z dniem 1 stycznia 2013 r. przeniesiona na
stanowisko sędziego Sądu Rejonowego w Ł. Powyższą decyzje podpisał z
upoważnienia Ministra Sprawiedliwości – podsekretarz stanu.
W dniu 17 lipca 2013 r., sygn. III CZP 46/13, skład siedmiu sędziów Sądu
Najwyższego podjął uchwałę o treści: „Decyzja Ministra Sprawiedliwości o
przeniesieniu sędziego na inne miejsce służbowe wydana na podstawie art. 75 § 3
w zw. z art. 75 § 2 pkt 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów
powszechnych (jednolity tekst: Dz. U. z 2013 r., poz. 427) – jeżeli jest zgodna z
prawem – wywołuje skutek od chwili doręczenia jej sędziemu”. W uzasadnieniu
uchwały Sąd Najwyższy wyraził stanowisko, że „przewidziane w art. 75 § 3 w
związku z art. 75 § 2 pkt 1 p.u.s.p. uprawnienie do przeniesienia sędziego na inne
miejsce służbowe przysługuje wyłącznie Ministrowi Sprawiedliwości, w związku z
czym nie może być przekazane innej osobie w tym sekretarzowi lub
podsekretarzowi stanu”. Nadto stwierdzono, że „decyzja o przeniesieniu na inne
miejsce służbowe podjęta przez inną osobę, także <> Ministra
Sprawiedliwości jest wadliwa (bezprawna), a sędzia, którego ona dotyczy, nie może
wykonywać władzy jurysdykcyjnej w sądzie (na obszarze jurysdykcyjnym), do
którego został <>. Skład orzekający z jego udziałem jest zatem
sprzeczny z przepisami prawa w rozumieniu art. 379 pkt 4 k.p.c.”
Przedstawione powyżej stanowisko ma istotne znaczenie dla oceny, na
gruncie postępowania karnego (art. 439 § 1 k.p.k.), prawidłowości przeniesienia
przez Ministra Sprawiedliwości sędziego ze zlikwidowanego sądu rejonowego.
Skład orzekający w niniejszej sprawie nie podziela kierunku wykładni,
przyjętego w uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17 lipca
2013 r., III CZP 46/13, w zakresie, w którym uznaje, że dla interpretacji uprawnienia
Ministra Sprawiedliwości wynikającego z art. 75 § 3 prawa o ustroju sądów
powszechnych, nie mają zastosowania przepisy art 37 ust 1 i ust 5 ustawy o Radzie
Ministrów.
Kompetencja Ministra Sprawiedliwości do przeniesienia sędziego na inne
miejsce służbowe w wypadku zniesienia sądu wynika wprost z art. 75 § 3 w
związku z art. 75 § 2 pkt 1 prawa o ustroju sądów powszechnych. W chwili obecnej
przepis ten korzysta z domniemania zgodności z Konstytucją RP, przy czym istotne
5
znaczenie ma okoliczność, że Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 27 marca
2013 r., K 27/12 (OTK – A 2013, nr. 3, poz. 29), uznał art. 20 prawa o ustroju
sądów powszechnych za zgodny z Konstytucją.
W kwestii możliwości zastępstwa Ministra Sprawiedliwości w wykonywaniu
jego kompetencji wypowiedział się pełny skład Sądu Najwyższego (zob. w tym
przedmiocie szerokie rozważania w uzasadnieniu uchwały z dnia 14 listopada 2007
r., BSA I – 4110 – 5/07). Ten kierunek wykładni przyjęto również w uchwale składu
siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 2009 r., I KZP 23/08,
OSNKW 2008, z. 3, poz. 19; uzasadnienie postanowienia składu siedmiu sędziów
Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 2009 r., I KZP 24/08, OSNKW 2009, z. 3,
poz. 20; uchwała z dnia 28 października 2009 r., I KZP 19/09, OSNKW 2009, z. 11,
poz. 92; postanowienie z dnia 19 maja 2009 r., II KK 169/08, OSNKW 2009, z.
7,poz. 58; postanowienie z dnia 25 stycznia 2012 r., SNO 47/11.
W świetle powyższego w realiach sprawy brak podstaw do przyjęcia, by
zaistniała bezwzględna przesłanka odwoławcza określona w art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.
II. Co do zarzutu kasacji:
Wniosek prokuratora złożony w trybie art. 335 k.p.k. przewidywał m. in.
orzeczenie na podstawie art. 42 § 2 k.k.w zw. z art. 43 § 1 pkt 1 k.k. zakazu
prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres
dwóch lat, który to środek karny, jak również czas jego trwania został uzgodniony z
oskarżonym (k. 10). Sąd Rejonowy w Ł. w wydanym wyroku, bez wcześniejszej
modyfikacji wniosku i pod nieobecność oskarżonego na posiedzeniu, określił czas
trwania tego środka na okres roku.
Oczywiste jest zatem, że orzeczenie o środku karnym w zakresie czasu jego
trwania zapadło z rażącym i mającym wpływ na jego treść naruszeniem przepisów
prawa wskazanych w zarzucie kasacji.
Podzielając stanowisko prokuratora zaprezentowane na rozprawie
kasacyjnej Sąd Najwyższy uchylił wyrok w części dotyczącej orzeczenia o środku
karnym (pkt 3 wyroku) i sprawę w tym zakresie przekazał do ponownego
rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Ł.
6
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13