Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV KK 182/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 17 października 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Włodzimierz Wróbel (przewodniczący)
SSN Eugeniusz Wildowicz (sprawozdawca)
SSA del. do SN Dariusz Czajkowski
Protokolant Danuta Bratkrajc
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Beaty Mik
w sprawie W. G.
skazanego z art. 177 § 1 kk w zw. z art. 178 § 1 kk i in.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 17 października 2013 r.,
kasacji, wniesionej przez obrońcę
od wyroku Sądu Okręgowego w K.
z dnia 3 grudnia 2012 r.,
utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego w K.
z dnia 22 maja 2012 r., sygn. akt II K 168/11
uchyla zaskarżony wyrok i utrzymany nim w mocy wyrok
Sądu Rejonowego w K. i w tym zakresie przekazuje sprawę do
ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w B.
UZASADNIENIE
2
W. G. został oskarżony o to, że:
1. w dniu 9 maja 2011 r. w K. umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu
drogowym w ten sposób, że kierując w stanie nietrzeźwości samochodem
osobowym m-ki BMW nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu kierującemu
motorowerem m-ki Yamaha doprowadzając do zderzenia, na skutek czego
kierujący motorowerem B. J. doznał obrażeń ciała w postaci wieloodłamowego
otwartego złamania kości udowej lewej, wieloodłamowego otwartego złamania
obu kości podudzia lewego oraz otarcia naskórka w obrębie ręki prawej, które
to obrażenia naruszyły czynności narządów jego ciała na okres powyżej dni
siedmiu, a następnie zbiegł z miejsca zdarzenia,
tj. o przestępstwo z art. 177 § 1 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k.;
2. w miejscu i czasie jak wyżej, będąc w stanie nietrzeźwości prowadził w ruchu
lądowym samochód osobowy m-ki BMW,
tj. o przestępstwo z art. 178a § 1 k.k.
Sąd Rejonowy wyrokiem z dnia 22 maja 2012 r., oskarżonego W. G. w
ramach czynu zarzucanego w pkt. 1 uznał za winnego tego, że w dniu 9 maja 2011
r. w K., umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym w ten sposób,
że prowadząc w ruchu lądowym w stanie po użyciu alkoholu samochód marki
BMW, wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 25 ust. 3 w zw. z art. 25 ust. 1
ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku - Prawo o ruchu drogowym (tekst jednolity: Dz.
U. z 2005 roku, Nr 108, poz. 908, z późn. zm.) nie zachował szczególnej
ostrożności i nie ustąpił pierwszeństwa skręcając w lewo na parking, jadącemu z
kierunku przeciwnego na wprost ulica S., kierującemu motorowerem marki Yamaha
B. J. doprowadzając do zderzenia tych pojazdów, wskutek czego kierujący
motorowerem marki Yamaha B. J. doznał obrażeń ciała w postaci
wieloodłamowego, otwartego złamania kości udowej lewej , wieloodłamowego,
otwartego złamania obu kości podudzia lewego i otarć naskórka w obrębie ręki
prawej, które to obrażenia naruszyły czynności narządów jego ciała na czas
powyżej dni siedmiu, a następnie zbiegł z miejsca zdarzenia, tj. popełnienia
przestępstwa przewidzianego w art. 177 § 1 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k. i za to i za
to na podstawie art. 177 § 1 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k. skazał go na karę roku
pozbawienia wolności.
3
Na podstawie art. 42 § 2 k.k. i art. 43 § 1 k. k. orzekł wobec oskarżonego
zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na 3
lata. Na podstawie art. 46 § 2 k.k. orzekł od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonego
B. J. nawiązkę w kwocie 5 000 zł.
W ramach czynu zarzucanego w pkt. 2 aktu oskarżenia uznał oskarżonego
za winnego tego, że w dniu 9 maja 2011 r. na trasie K. – K. znajdując się w stanie
po użyciu alkoholu prowadził w ruchu lądowym samochód marki BMW, tj.
wykroczenia z art. 87 § 1 k.w. i za to wymierzył mu karę grzywny w wysokości 2500
zł. Na podstawie art. 87 § 3 k.w. orzekł wobec oskarżonego zakaz prowadzenia
wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres roku.
Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego. Zaskarżył wyrok
w części dotyczącej rozstrzygnięcia o przestępstwie (pkt. I – V i VIII – IX) i zarzucił:
„1.Na podstawie art. 438 pkt 2) k.p.k. naruszenie prawa procesowego a to art. 41
§ 1 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. polegającą na orzekaniu w sprawie sędziego, co
do którego zachodzą uzasadnione wątpliwości co do bezstronności z uwagi
na powiązania ekonomiczne z rodzicami oskarżyciela posiłkowego polegające
na wynajmowaniu im mieszkania w K. Okoliczność ta przez sędziego została
potwierdzona, ale Sąd rozpatrujący wniosek o wyłączenie uznał ją jedynie za
mało doniosłą i nie uzasadniającą wyłączenia;
2. Na podstawie art. 438 pkt 2) k.p.k. naruszenie prawa procesowego a to art. 4
k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k. w zw. z art. 5 § 2 k.p.k., polegające na jednostronnej
i dowolnej ocenie dowodów zebranych w toku postępowania i rozstrzyganiu
wszelkich wątpliwości na niekorzyść oskarżonego, których konsekwencją były
błędne ustalenia faktyczne jakoby skuter pokrzywdzonego poruszał się z
włączonym oświetleniem oraz, że oddalenie się z miejsca zdarzenia nie było
wywołane agresywnym zachowaniem świadków a w szczególności:
a. uznanie za wiarygodną i oparcie się na opinii biegłego z zakresu
rekonstrukcji wypadków, która w sposób ewidentny nie spełnia wymogów
rzetelności z uwagi na podjęcie się przez biegłego oceny wiarygodności
zeznań i wyjaśnień co przyznał na rozprawie również oskarżyciel publiczny
i pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego wskazując jedynie, iż jej braki nie
są znaczące i zostały uzupełnione w toku rozpraw. Biegły ocenił zeznania
4
świadków i wyjaśnienia oskarżonego stwierdzając, że są niewiarygodne co
do tego, że pokrzywdzony nie miał włączonych świateł bo w skuterze tym
światła włączają się automatycznie a skuter był dopuszczony do ruchu.
Jednocześnie biegły w oderwaniu od zasad logiki stwierdził, że nie da się
stwierdzić czy lampa była sprawna gdyż została zniszczona i z tego
wywnioskował, że była sprawna;
b.bezkrytyczne danie wiary pokrzywdzonemu B. J. i jego ojcu L. J. co do tego,
iż skuter, którym się poruszał był oświetlony podczas gdy wynika to jedynie
z zeznań tych osób, przy czym L. J. nie był świadkiem zdarzenia a inni
świadkowie wypadku tej okoliczności nie potwierdzali. Sąd wskazał, że
pokrzywdzony nie miał interesu w zeznawaniu nieprawdy co do tej
okoliczności co jest oczywiście sprzeczne z zasadami logiki, gdyż
odmienne ustalenia mogłyby w dalszej kolejności prowadzić wręcz do jego
odpowiedzialności;
c. odmówienie wiarygodności zeznaniom P. Z., jedynego świadka zdarzenia,
który widział je z perspektywy osoby trzeciej, jest osobą zupełnie nie
zainteresowaną wynikiem postępowania choć jak sam wskazał jest daleką
rodziną oskarżyciela posiłkowego i zeznawał, że nie widział w ogóle
skutera a tym bardziej jego światła co wprost i bez żadnych wątpliwości
wskazuje, iż pojazd był słabo widoczny i w sposób oczywisty wskazuje, że
motorower nie miał włączonych świateł;
d. odmówienie wiarygodności zeznaniom M. S. i D. K. oraz wyjaśnieniom
oskarżonego wskazującym, że W. G. początkowo pomagał
pokrzywdzonemu i oddalił się dopiero po wyjściu z ogródka piwnego i
sklepu postronnych osób mimo, iż świadkowie ci byli na miejscu zdarzenia
przed innymi a pozostali, którzy widzieli jedynie oddalającego się W. G.
wyszli na zewnątrz dopiero po krótkim czasie;
3. na podstawie art. 438 pkt 2) k.p.k. naruszenie prawa procesowego mające
wpływ na treść wyroku a to art. 193 § 1 k.p.k. w zw. z art. 201 k.p.k. w zw. z
art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k. poprzez oddalenie wniosku obrony o powołanie innego
biegłego w sytuacji w której opinia biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków
jest niepełna a nadto wskazuje na nierzetelność biegłego (zarzut ad. 2b) i w
5
rezultacie poczynienie ustaleń faktycznych wymagających wiedzy specjalnej
przez organ procesowy;
4. na podstawie art. 438 pkt 2) k.p.k. naruszenie prawa procesowego, mając
wpływ na treść wyroku a to art. 410 k.p.k., polegające na pominięci niektórych
okoliczności wynikających z materiału dowodowego a i szczególności z
zeznań J. K. i J. K., Sąd ustalając stan faktyczny stwierdził, że spożywali oni
wraz z W. G. i M. S. 0,51 l wódki w czterech po czym stwierdził, i obaj o
godzinie 22:30 byli w stanie nietrzeźwości przy czym J. K. jak to określił Sąd w
stanie znacznej nietrzeźwości przy czym pominął całkowicie depozycje tych
świadków, iż poza w/w alkoholem J. K. wypił jeszcze 2 piwa, a J. K. około 0,3-
0,41 wódki;
5. na podstawie art. 438 pkt 1) k.p.k. naruszenie prawa materialnego, a to art. 6
ust 2 ustawy z dnia 22 maja 2009 r. o zmianie ustawy- Prawo o ruchu
drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009 r. nr 97, poz. 802),
który wszedł życie w dniu 22 września 2009 r. przez przyjęcie, że skuter,
którym poruszał się pokrzywdzony był dopuszczony do ruchu podczas, gdy z
kserokopii dowodu rejestracyjnego wynika, iż został w dniu 30 czerwca 2009r.
dopuszczony do ruchu bezterminowo i mimo zmiany stosownych przepisów
wraz z ich wejściem w życie nakazujących w takiej sytuacji dokonanie
przeglądu okresowego w ciągu roku (do 22 września 2010 r.) nie wykonywano
w nim takowego aż do chwili wypadku;
6. na podstawie art. 438 pkt 3) k.p.k. błędne ustalenia faktyczne mające wpływ
na treść wyroku polegające na przyjęciu, że wypadek miał miejsce w czasie
gdy latarnie świeciły pełnym światłem mimo, iż sąd nie ustalił w ogóle czasu
zdarzenia;
7. na podstawie art. 438 pkt 1) k.p.k. naruszenie prawa materialnego a to art. 29
§ 4 k.w. (pkt VII) polegające na zaniechaniu zaliczenia na poczet
wymierzonego za wykroczenie środka karnego okresu zatrzymania prawa
jazdy od dnia 17 maja 2011 r. co skutkowałoby uznaniem całości środka za
wykonany;
a z ostrożności procesowej
6
8. na podstawie art. 438 pkt 4) k.p.k. rażącą niewspółmierność kary naruszającą
przepis art. 58 § 1 k.k. w zw. z art. 53 k.k. w zw. z art. 69 § 1 kk., polegającą
na wymierzeniu kary pozbawienia wolności bez jej warunkowego zawieszenia
w sytuacji w której cechy osobowe oskarżonego, jego dotychczasowa
postawa a w szczególności brak karalności nie uzasadniają stosowania
najbardziej dotkliwej z możliwych sankcji a stopień winy w ogóle nie został
ustalony. Nadto Sąd potraktował spowodowanie średniego uszczerbku na
zdrowiu jako okoliczność obciążającą mimo, iż jest to jedno ze znamion
konstytuujących typ czynu zabronionego a tym samym ładunek społecznej
szkodliwości uwzględniony jest już w ustawowym zagrożeniu karnym;
9. na podstawie art. 438 pkt 2) k.p.k. naruszenie prawa procesowego mające
wpływ na treść wyroku a to art. 424 § 2 k.p.k. polegające na pominięciu
ustalenia stopnia winy co nie pozwala a co najmniej znacząco utrudnia na
podjęcie stosownej polemiki z wymiarem kary.”
Sąd Okręgowy, wyrokiem z dnia 3 grudnia 2012 r., zaskarżony wyrok
utrzymał mocy.
Kasację od tego wyroku złożył obrońca skazanego. Zaskarżył wyrok w
całości i zarzucił, mające wpływ na treść orzeczenia, rażące naruszenie prawa
procesowego - art. 41 § 1 k.p.k., polegające na uznaniu, że nie zachodzą
uzasadnione wątpliwości co do bezstronności sędziego, który wynajmował stronie
postępowania mieszkanie.
W konkluzji kasacji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i
przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.
Prokurator Prokuratury Okręgowej w pisemnej odpowiedzi na kasację wniósł
o jej oddalenie jako oczywiście bezzasadnej. Natomiast prokurator Prokuratury
Generalnej, występująca na rozprawie kasacyjnej, wniosła o oddalenie kasacji.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Na wstępie, przed rozważeniem zasadności podniesionego w kasacji zarzutu
rażącego naruszenia art. 41 § 1 k.p.k., przypomnieć należy, że obrońca
oskarżonego wniosek o wyłączenie sędziego Sądu Rejonowego w K. – J. C. od
orzekania w sprawie złożył przed rozpoczęciem przewodu sądowego. Wątpliwości
co do bezstronności tego sędziego upatrywał w fakcie wynajmowania przez niego
7
mieszkania rodzinie pokrzywdzonego. W związku z wnioskiem obrońcy sędzia
złożył oświadczenie, w którym przyznał, że oskarżyciel posiłkowy wraz z rodzicami i
bratem „kilka lat temu, przez okres około roku, dwóch lat” zamieszkiwał w
mieszkaniu stanowiącym własność jego i żony (k. 180). Wniosek o wyłączenie
sędziego J. C. nie został uwzględniony przez Sąd Rejonowy, gdyż „nie zostały
uprawdopodobnione okoliczności, które świadczyć mogą, że w przedmiotowej
sprawie – w jakikolwiek sposób – oskarżony może mieć wątpliwości co do
bezstronności sędziego” (postanowienie k. 181). W apelacji od wyroku sądu
pierwszej instancji obrońca podniósł m.in. zarzut naruszenia art. 41 § 1 k.p.k. w zw.
z art. 4 k.p.k. polegający na orzekaniu w sprawie sędziego, co do którego zachodzą
uzasadnione wątpliwości co do bezstronności z uwagi „na powiązania ekonomiczne
z rodzicami oskarżyciela posiłkowego polegające na wynajmowaniu im
mieszkania”. Sąd Okręgowy nie podzielił tego zarzutu, gdyż jego zdaniem fakt
wynajmowania przez sędziego mieszkania rodzicom oskarżyciela posiłkowego „w
żaden sposób nie uzasadnia twierdzenia, iż był on stronniczy bądź nieobiektywny”.
Dalej wskazał, że skoro „sytuacja podnoszona przez obrońcę” miała miejsce kilka
lat wcześniej i trwała przez krótki czas, zaś mieszkanie było wynajmowane
rodzicom pokrzywdzonego, nie zaś bezpośrednio jemu, to trudno mówić o istnieniu
trwałego związku między stronami, „a tym samym wskazywać, iż fakt chwilowego i
luźnego powiązania ekonomicznego między nimi mógł stwarzać stan zagrożenia
dla bezstronności i niezawisłości w orzekaniu przez sąd”.
Rację ma skarżący, że stanowisko Sądu Okręgowego jest błędne. W
pierwszej kolejności wskazać należy, że art. 41 § 1 k.p.k. przewidujący instytucję
iudex suspectus, za podstawę wyłączenia sędziego przyjmuje istnienie okoliczności
tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego
bezstronności w danej sprawie. Takie ujęcie art. 41 § 1 k.p.k. oznacza, że
ustawodawca przyczyn wyłączenia sędziego nie wiąże tylko z istnieniem stosunku
osobistego pomiędzy sędzią a jedną ze stron, który mógłby wywołać wątpliwości co
do bezstronności sędziego, jak czynił to art. 31 Kodeksu postępowania karnego z
1969 r., ale również z istnieniem okoliczności o charakterze obiektywnym.
Rozszerzenie podstaw wyłączenia sędziego na wniosek, w stosunku do
przewidzianego w art. 31 d. k.p.k., nie stoi jednak na przeszkodzie wyłączeniu go
8
także z uwagi na budzący wątpliwości co do bezstronności „stosunek osobisty”
zachodzący pomiędzy sędzią a stroną. Za stosunek osobisty, który mógłby
wywołać takie wątpliwości w danej sprawie, uznać należy taki stosunek, który -
oparty na wzajemnym uczuciu przyjaźni, niechęci lub łączności czy rozbieżności
interesów - stwarza uzasadnioną podstawę do powątpiewania w bezstronność
sędziego. Powodem wyłączenia sędziego na podstawie art. 41 § 1 k.p.k. mogą być
więc nadal sytuacje wskazujące na trwałe powiązania personalne między nim a
stroną lub jej przedstawicielem typu: przyjaźń, niechęć, wrogość, zbieżność lub
rozbieżność interesów (por. T. Grzegorczyk, Kodeks postępowania karnego oraz
ustawa o świadku koronnym, Warszawa 2008, s. 182).
Podkreślić trzeba, że do zastosowania art. 41 § 1 k.p.k. nie jest konieczne
udowodnienie, iż sędzia jest stronniczy. Nie jest również niezbędne udowodnienie
okoliczności, która mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności
sędziego. Okoliczność mająca uzasadnić wyłączenie sędziego powinna być
uprawdopodobniona. Chodzi o wskazanie określonej okoliczności, która z istoty
swej ma charakter zagrażający bezstronności sędziego. Taka okoliczność w
sprawie niniejszej została zaś wykazana.
Zgodzić się bowiem należy ze skarżącym, że w realiach tej sprawy
powiązanie ekonomiczne pomiędzy sędzią a oskarżycielem posiłkowym B. J.,
wynikające z umowy najmu mieszkania, świadczy o istnieniu zbieżnych interesów.
To prawda, że stroną umowy najmu byli rodzice oskarżyciela posiłkowego. B. J.,
wówczas był jednak osobą małoletnią i jako uczeń nie osiągał żadnych dochodów -
był utrzymywany przez rodziców. Beneficjentem umowy była zaś cała rodzina, gdyż
wynajmowany lokal służył zaspokojeniu jej potrzeb mieszkaniowych. Ustawodawca,
jak trafnie zauważa skarżący, nie bez powodu przyznaje rodzinie najemcy liczne
uprawnienia, uznając małżonka za stronę umowy najmu ex lege a domownikom
daje prawo wstąpienia w stosunek najmu. Dowodzi to uznania potrzeb
mieszkaniowych obywateli za społecznie doniosłe i istotne (zob. też art. 75
Konstytucji RP). W tej sytuacji rozdzielanie stosunków pomiędzy wynajmującym a
najemcą i jego rodziną w celu wykazania, że powiązanie sędziego ze stroną
postępowania było jedynie pośrednie, jest nietrafne. Nie można było też skutecznie
powoływać się na krótkotrwałość umowy, skoro w oświadczeniu sędzia przyznał, że
9
trwała ona przez rok – dwa lata. Skutki wynikające z takiej umowy mogą zresztą
wykraczać poza okres na jaki była ona zawarta. Trafnie skarżący wskazuje również
na wątpliwości co do znaczenia użytych przez sąd odwoławczy sformułowań o
„chwilowym” i „luźnym” powiązaniu ekonomicznym. W istocie nie jest bowiem jasne
na czym miałyby one polegać, do czego konkretnie można byłoby je odnieść oraz
gdzie przebiega granica pomiędzy powiązaniem trwałym a luźnym. Ponadto, co
szczególnie istotne, przedmiotem umowy najmu było mieszkanie położone w
niewielkiej miejscowości, w której wynajmujący nie był osobą anonimową. Dobitnym
tego dowodem jest wniosek o wyłączenie sędziego złożony jeszcze przed
rozpoczęciem procesu. Wynika z powyższego, że nie uszło uwagi miejscowej
społeczności, iż sędzia miejscowego sądu, który przystąpił do rozpoznania jednej z
wielu spraw zawisłych w tym sądzie, w nieodległej przeszłości wynajmował
mieszkanie rodzinie, której członek, w tej sprawie występował w charakterze
oskarżyciela posiłkowego.
Nie można również zgodzić się ze stanowiskiem Sądu Okręgowego, że
skoro skarżący zaskarżył wyrok w części – w zakresie przestępstwa przypisanego
oskarżonemu w punkcie I, nie kwestionował zaś zasadności przypisania mu czynu
z art. 87 § 1 k.w., to instrumentalnie traktuje on pojęcie stronniczości sędziego. Nie
wchodząc w szczegóły, wystarczy wskazać, że tak jak suwerennym prawem
oskarżonego jest wybór stosownej linii obrony w procesie karnym, tak również jego
uprawnieniem jest skorzystanie z możliwości zaskarżenia wyroku wydanego w
pierwszej instancji oraz zakreślenie, w ramach przepisów prawa, zakresu
zaskarżenia tego orzeczenia. Żaden organ procesowy nie może wyprowadzać stąd
niekorzystnych dla oskarżonego wniosków. Niezależnie od tego zauważyć trzeba,
że w tej sprawie na przeszkodzie zaskarżeniu wyroku sądu pierwszej instancji
również co do wykroczenia stał, zdaniem obrońcy oskarżonego, brak gravamenu.
Wszystko to prowadzi do wniosku, że wynikające z umowy najmu
mieszkania powiązanie ekonomiczne pomiędzy sędzią orzekającym w sprawie a
oskarżycielem posiłkowym, polegające na długotrwałej umowie cywilnoprawnej
związanej z wzajemnymi świadczeniami, świadczyło o istnieniu zbieżnych
interesów. Okoliczność ta budzi wątpliwości co do bezstronności sędziego. Taka
sytuacja istotnie, jak utrzymuje skarżący, jest zdecydowanie nietransparentna i dla
10
przeciętnego obserwatora może rodzić obawy o obiektywizm wymiaru
sprawiedliwości.
Do zastosowania art. 41 § 1 k.p.k. nie jest konieczne stwierdzenie
rzeczywistej stronniczości sędziego, sędzia może być nawet subiektywnie i
obiektywnie bezstronny. Dla skuteczności wniosku o wyłączenie sędziego w tym
trybie powinno natomiast istnieć zewnętrznie uzasadnione przekonanie, że
bezstronność sędziego jest wątpliwa. I taka sytuacja w tej sprawie zachodzi.
Oczywiste więc jest, zdaniem Sądu Najwyższego, że w realiach sprawy, i to
zarówno z punktu widzenia oskarżonego (przekonanie subiektywne), jak i w
oglądzie zewnętrznym (przekonanie obiektywne), mogły ujawnić się uzasadnione
wątpliwości co do bezstronności sędziego orzekającego w pierwszej instancji. Takie
zaś postępowanie, w którym istnieją uzasadnione wątpliwości co do bezstronności
sędziego, jest postępowaniem wadliwym, godzącym nie tylko w procesową zasadę
obiektywizmu (art. 4 k.p.k.), lecz również w zasadę domniemania niewinności (art. 5
§ 1 k.p.k.).
Zaistniałe w postępowaniu odwoławczym uchybienie, polegające na
wadliwym rozpoznaniu podniesionego w apelacji zarzutu naruszenia art. 41 § 1
k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k., mogło mieć istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku.
Oprócz przywołanych powyżej okoliczności, dobitnie świadczy o tym również
sposób rozpoznania przez instancję odwoławczą zarzutów apelacji dotyczących
niewspółmierności wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności, a w
szczególności braku jej warunkowego zawieszenia na stosowny okres próby.
Analiza poświęconego tej kwestii fragmentu uzasadnienia wyroku sądu
odwoławczego może wręcz potęgować w odbiorze zewnętrznym - a więc
dokonywanym nie przez stronę lub uczestnika postępowania, ale przez
hipotetycznego, przeciętnie wykształconego, poprawnie logicznie myślącego
przedstawiciela społeczeństwa, który nie jest osobiście zainteresowany wynikiem
procesu - wątpliwości co obiektywizmu wymiaru sprawiedliwości. Taki zaś odbiór,
oparty na zobiektywizowanych przesłankach, ma zasadnicze znaczenie dla
budowania zaufania do sądu (por. uzasadnienie wyroku Trybunału Konstytucyjnego
z dnia 27 stycznia 1999 r., K 1/98, OTK 1999, nr 1, poz. 3).
11
Kierując się powyższym, Sąd Najwyższy uznał za zasadny podniesiony w
kasacji zarzut rażącego naruszenia art. 41 § 1 k.p.k. Podzielił również zawarty w
kasacji wniosek skarżącego i uchylił zaskarżony wyrok oraz utrzymany nim w mocy
wyrok sądu pierwszej instancji i przekazał sprawę temu ostatniemu sądowi do
ponownego rozpoznania.
W ponownym postępowaniu zaprezentowane wyżej zapatrywania prawne
będą miały charakter wiążący (art. 442 § 3 k.p.k. w zw. z art. 518 k.p.k.).