III CSK 43/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:28-02-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:II CZ 59/71
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CSK 43/13
.
POSTANOWIENIE
Dnia 21 listopada 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jan Górowski (przewodniczący)
SSN Marian Kocon (sprawozdawca)
SSN Grzegorz Misiurek
Protokolant Bożena Kowalska
w sprawie z powództwa S. H. i J. H.
przeciwko Gminie M.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej
w dniu 21 listopada 2013 r.,
skargi kasacyjnej powodów
od postanowienia Sądu Apelacyjnego
z dnia 23 października 2012 r.,
oddala skargę kasacyjną; zasądza od powodów na rzecz
strony pozwanej kwotę 1.800 zł (jeden tysiąc osiemset) tytułem
kosztów postępowania kasacyjnego.
2
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 23 października 2012 r. oddalił
zażalenie powodów na postanowienie Sądu Okręgowego w K. z dnia 26 czerwca
2012 r., którym odrzucono pozew o zapłatę kwoty odsetek. U podłoża tego
rozstrzygnięcia legło stanowisko, że roszczenie zgłoszone w niniejszej sprawie jest
tożsame z roszczeniem o odsetki dochodzonym w sprawie …936\09, w której
prawomocnie zostało oddalone.
Skarga kasacyjna powodów od postanowienia Sądu Apelacyjnego - oparta
na obu podstawach z art. 3983
k.p.c. - zawiera zarzut naruszenia art. 233 k.p.c.,
art. 366 w zw. z art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c., art. 1047 k.p.c., art. 37 ust. 9 ustawy z dnia
27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80,
poz. 717 ze zm., dalej: „ustawy o planowaniu”)., i zmierza do uchylenia tego
postanowienia oraz przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Pozew skarżących został odrzucony z powodu prawomocnego
rozstrzygnięcia sporu sądowego o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi
stronami (art. 199 § 1 pkt 2 i art. 366 k.p.c.).
Istota skargi kasacyjnej sprowadza się do zarzutu, że z naruszeniem art. 366
k.p.c. Sąd Apelacyjny aprobował powyższe stanowisko Sądu pierwszej instancji.
W myśl art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c., odrzucenie pozwu nastąpi m.in. jeżeli
sprawa o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami została już
prawomocnie osądzona. Prawomocnie osądzona sprawa, stosownie do art. 366
k.p.c., korzysta bowiem z powagi rzeczy osądzonej co do tego, co w związku
z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia sądu, a ponadto między tymi
samymi stronami.
Zgodnie z przyjętą w piśmiennictwie i utrwaloną w orzecznictwie wykładnią
tożsamość roszczenia zachodzi wówczas, kiedy jednakowy jest nie tylko przedmiot,
ale także podstawa roszczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca
1971 r., II CZ 59/71, OSNCP 1971/12/226). Inaczej mówiąc, tożsamość roszczeń
zachodzi, kiedy sąd ma w obu sprawach orzec o tym samym, dysponując tymi
3
samymi faktami, które mają spowodować ocenę tego samego żądania i kiedy
rozstrzygnięcie jednej ze spraw oznacza rozstrzygnięcie także drugiej. O tym zaś,
czy chodzi o tę samą lub inną podstawę faktyczną, a więc o ten sam lub odmienny
stan faktyczny sprawy, nie rozstrzygają konkretne twierdzenia strony powodowej
lub brak takich twierdzeń, lecz istnienie lub nieistnienie przed zamknięciem
rozprawy okoliczności faktycznych, tj. zdarzeń lub stanów składających się na stan
faktyczny, z którym norma prawna rozstrzygająca o słuszności żądania wiąże
dochodzone skutki prawne.
W myśl art. 36 ust. 1 ustawy o planowaniu w sytuacji, w której w związku
z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą, korzystanie z nieruchomości
lub jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym
przeznaczeniem stało się niemożliwe bądź istotnie ograniczone, właściciel albo
użytkownik wieczysty nieruchomości może żądać od gminy odszkodowania
za poniesioną rzeczywistą szkodę (pkt 1) albo wykupienia nieruchomości lub jej
części (pkt 2). Z kolei w myśl art. 37 ust. 9 zd. 2 ustawy o planowaniu w przypadku
opóźnienia w wypłacie odszkodowania lub w wykupie nieruchomości właścicielowi
albo użytkownikowi wieczystemu nieruchomości przysługują odsetki ustawowe.
Na gruncie powyższego unormowania powodowie w obu sprawach domagali
się odsetek za opóźnienie w wykupie gruntu. W sprawie … 936\09 domagali się
prócz wykupu gruntu za określoną kwotę także odsetek od kwoty za którą wykup
miał nastąpić za okres od dnia 20 marca 2008 r. do daty uprawomocnienia
się wyroku. Tak określone żądanie o odsetkach zostało prawomocnie oddalone.
W obecnie rozpoznawanej sprawie powodowie domagali się odsetek za
okres objęty pozwem w sprawie … 936/09 powołując te same okoliczności
faktyczne, które wówczas powoływali.
Zasadnie przeto, wbrew odmiennemu poglądowi skarżących, Sąd
Apelacyjny aprobował stanowisko Sądu pierwszej instancji, że skuteczność zarzutu
rei iudicatae uzasadnia ta sama podstawa faktyczna i ten sam - przytoczoną
podstawą określony - przedmiot rozstrzygnięcia.
Z tych przyczyn orzeczono, jak w sentencji.
.
POSTANOWIENIE
Dnia 21 listopada 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jan Górowski (przewodniczący)
SSN Marian Kocon (sprawozdawca)
SSN Grzegorz Misiurek
Protokolant Bożena Kowalska
w sprawie z powództwa S. H. i J. H.
przeciwko Gminie M.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej
w dniu 21 listopada 2013 r.,
skargi kasacyjnej powodów
od postanowienia Sądu Apelacyjnego
z dnia 23 października 2012 r.,
oddala skargę kasacyjną; zasądza od powodów na rzecz
strony pozwanej kwotę 1.800 zł (jeden tysiąc osiemset) tytułem
kosztów postępowania kasacyjnego.
2
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 23 października 2012 r. oddalił
zażalenie powodów na postanowienie Sądu Okręgowego w K. z dnia 26 czerwca
2012 r., którym odrzucono pozew o zapłatę kwoty odsetek. U podłoża tego
rozstrzygnięcia legło stanowisko, że roszczenie zgłoszone w niniejszej sprawie jest
tożsame z roszczeniem o odsetki dochodzonym w sprawie …936\09, w której
prawomocnie zostało oddalone.
Skarga kasacyjna powodów od postanowienia Sądu Apelacyjnego - oparta
na obu podstawach z art. 3983
k.p.c. - zawiera zarzut naruszenia art. 233 k.p.c.,
art. 366 w zw. z art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c., art. 1047 k.p.c., art. 37 ust. 9 ustawy z dnia
27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80,
poz. 717 ze zm., dalej: „ustawy o planowaniu”)., i zmierza do uchylenia tego
postanowienia oraz przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Pozew skarżących został odrzucony z powodu prawomocnego
rozstrzygnięcia sporu sądowego o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi
stronami (art. 199 § 1 pkt 2 i art. 366 k.p.c.).
Istota skargi kasacyjnej sprowadza się do zarzutu, że z naruszeniem art. 366
k.p.c. Sąd Apelacyjny aprobował powyższe stanowisko Sądu pierwszej instancji.
W myśl art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c., odrzucenie pozwu nastąpi m.in. jeżeli
sprawa o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami została już
prawomocnie osądzona. Prawomocnie osądzona sprawa, stosownie do art. 366
k.p.c., korzysta bowiem z powagi rzeczy osądzonej co do tego, co w związku
z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia sądu, a ponadto między tymi
samymi stronami.
Zgodnie z przyjętą w piśmiennictwie i utrwaloną w orzecznictwie wykładnią
tożsamość roszczenia zachodzi wówczas, kiedy jednakowy jest nie tylko przedmiot,
ale także podstawa roszczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca
1971 r., II CZ 59/71, OSNCP 1971/12/226). Inaczej mówiąc, tożsamość roszczeń
zachodzi, kiedy sąd ma w obu sprawach orzec o tym samym, dysponując tymi
3
samymi faktami, które mają spowodować ocenę tego samego żądania i kiedy
rozstrzygnięcie jednej ze spraw oznacza rozstrzygnięcie także drugiej. O tym zaś,
czy chodzi o tę samą lub inną podstawę faktyczną, a więc o ten sam lub odmienny
stan faktyczny sprawy, nie rozstrzygają konkretne twierdzenia strony powodowej
lub brak takich twierdzeń, lecz istnienie lub nieistnienie przed zamknięciem
rozprawy okoliczności faktycznych, tj. zdarzeń lub stanów składających się na stan
faktyczny, z którym norma prawna rozstrzygająca o słuszności żądania wiąże
dochodzone skutki prawne.
W myśl art. 36 ust. 1 ustawy o planowaniu w sytuacji, w której w związku
z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą, korzystanie z nieruchomości
lub jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym
przeznaczeniem stało się niemożliwe bądź istotnie ograniczone, właściciel albo
użytkownik wieczysty nieruchomości może żądać od gminy odszkodowania
za poniesioną rzeczywistą szkodę (pkt 1) albo wykupienia nieruchomości lub jej
części (pkt 2). Z kolei w myśl art. 37 ust. 9 zd. 2 ustawy o planowaniu w przypadku
opóźnienia w wypłacie odszkodowania lub w wykupie nieruchomości właścicielowi
albo użytkownikowi wieczystemu nieruchomości przysługują odsetki ustawowe.
Na gruncie powyższego unormowania powodowie w obu sprawach domagali
się odsetek za opóźnienie w wykupie gruntu. W sprawie … 936\09 domagali się
prócz wykupu gruntu za określoną kwotę także odsetek od kwoty za którą wykup
miał nastąpić za okres od dnia 20 marca 2008 r. do daty uprawomocnienia
się wyroku. Tak określone żądanie o odsetkach zostało prawomocnie oddalone.
W obecnie rozpoznawanej sprawie powodowie domagali się odsetek za
okres objęty pozwem w sprawie … 936/09 powołując te same okoliczności
faktyczne, które wówczas powoływali.
Zasadnie przeto, wbrew odmiennemu poglądowi skarżących, Sąd
Apelacyjny aprobował stanowisko Sądu pierwszej instancji, że skuteczność zarzutu
rei iudicatae uzasadnia ta sama podstawa faktyczna i ten sam - przytoczoną
podstawą określony - przedmiot rozstrzygnięcia.
Z tych przyczyn orzeczono, jak w sentencji.