V CZ 74/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:11-02-2014
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CZ 74/13
POSTANOWIENIE
Dnia 12 grudnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca)
SSN Irena Gromska-Szuster
w sprawie z powództwa "R. Polska spółka z o.o. i Wspólnicy spółki komandytowej"
w Ś.
przeciwko Z. S.-M.
z udziałem interwenientów ubocznych A. P. i "K. D. Studio" spółki z o.o. o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 12 grudnia 2013 r.,
zażalenia strony powodowej na wyrok Sądu Okręgowego w W.
z dnia 19 czerwca 2013 r.,
uchyla zaskarżony wyrok.
UZASADNIENIE
2
Wyrokiem z dnia 19 czerwca 2013 r. Sąd Okręgowy uchylił wyrok Sądu
Rejonowego z dnia 11 grudnia 2012 r. i przekazał sprawę temu Sądowi do
ponownego rozpoznania. Rozpoznając sprawę o zwrot bezpodstawnie uzyskanej
korzyści, powstałej w związku ze szczególnym sposobem rozliczania się stron
i kontrahenta powoda (niebiorącego udziału w sprawie), Sąd Okręgowy doszedł do
wniosku, że Sąd Rejonowy nie rozpoznał istoty sprawy, ponadto Sąd ten dokonał
niepełnych ustaleń faktycznych, a zgromadzony w taki sposób materiał dowodowy
poddał błędnej ocenie z istotnym naruszeniem reguł wynikających z art. 233 § 1
k.p.c.
W zażaleniu powoda zakwestionowano stanowisko Sądu Okręgowego
i wykazywano, że nie istniały, przewidziane w art. 386 § 4 k.p.c. podstawy do
uchylenia zaskarżonego apelacją wyroku.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje;
Zgodnie z art. 386 § 4 k.p.c., Sąd drugiej instancji może - w wyniku
rozpoznania apelacji – uchylić wyrok sądu pierwszej instancji i przekazać sprawę
temu sadowi do ponownego rozpoznania tylko w razie nierozpoznania przez sąd
istoty sprawy albo gdy wydanie wyroku wymaga przeprowadzenia postępowania
dowodowego w całości. Przewidziany w art. 3941
§ 11
k.p.c. nowy środek
zaskarżenia w postaci zażalenia ma służyć kontroli tego, czy istotnie wspomniane
uchylenie zaskarżonego wyroku po przeprowadzeniu postępowania apelacyjnego
jest uzasadnione w świetle art. 386 § 4 k p. c. przy założeniu, że w przepisach k.p.c.
o apelacji przyjęto model tzw. apelacji pełnej.
Z ustaleń dokonanych przez oba Sądy wynika, że powód był zobowiązany
do zapłaty na rzecz niewystępującego w sprawie podmiotu (cesjonariusza
w umowie cesji, w której jako cedent uczestniczył wykonawca robót budowlanych,
tj. K. D. Studio spółka z o.o.). W wyniku procesu, zainicjowanego przez
wspomnianego cesjonariusza (A. P.) przeciwko obecnemu powodowi (R. Polska
spółka z o.o., producentowi ceramicznych materiałów budowlanych), powód uiścił A.
P. kwotę 60.695,98 zł. Wcześniej jednak zwrócił wykonawcy robót za
pośrednictwem obecnego pozwanego należność za nabyte wcześniej bloczki
3
budowlane (niezbędne dla wykonawcy) i obecnie dochodzi od pozwanego
pośrednika (Z. S. M.) zwrotu bezpodstawnie uzyskanej korzyści (art. 410 § 2 k.c.).
W rozpoznawanej obecnie sprawie chodziło o ocenę tego, czy żądanie
powoda, sformułowane na tak ujętej podstawie faktycznej (fakt podwójnego
uiszczenia należności w odniesieniu do tego samego towaru), może być
uzasadnione, skoro pozwany zakwestionował powstanie zubożenia po stronie
powoda, podnosząc fakt otrzymania z powrotem przez powoda wcześniej
wydanego przez niego towaru (bloczków ceramicznych). Ponadto powstała kwestia
roli pozwanego (inwestora) pośredniczącego w sferze wykonywania zobowiązania
wiążącego powoda (zbywcę bloczków) i niewystępującego w sporze wykonawcę
robót na rzecz inwestora.
Oceny w tym zakresie mogły być dokonane w ramach postępowania
apelacyjnego przed Sądem Okręgowym po odpowiednim uzupełnieniu
postępowania dowodowego (art. 382 k.p.c.) i w miarę potrzeby - po sprecyzowaniu
roszczenia przez powoda. Oceny takie były zresztą dokonywane przez Sąd
Okręgowy, skoro powód opierał swoje żądanie na przepisach o bezpodstawnym
wzbogaceniu, a pozwany podnosił zarzuty (dotyczące braku korzyści i inne), które
zmierzały do wykluczenia roszczenia na podstawie art. 405 k.c. lub 410 § 2 k.c.
(s.10-11 uzasadnienia zaskarżonego wyroku).
Z przedstawionych względów istniały podstawy do uchylenia zaskarżonego
wyroku Sądu Okręgowego (art. 3941
§ 3 k.p.c. w zw. z art. 39815
k.p.c.).
es
POSTANOWIENIE
Dnia 12 grudnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca)
SSN Irena Gromska-Szuster
w sprawie z powództwa "R. Polska spółka z o.o. i Wspólnicy spółki komandytowej"
w Ś.
przeciwko Z. S.-M.
z udziałem interwenientów ubocznych A. P. i "K. D. Studio" spółki z o.o. o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 12 grudnia 2013 r.,
zażalenia strony powodowej na wyrok Sądu Okręgowego w W.
z dnia 19 czerwca 2013 r.,
uchyla zaskarżony wyrok.
UZASADNIENIE
2
Wyrokiem z dnia 19 czerwca 2013 r. Sąd Okręgowy uchylił wyrok Sądu
Rejonowego z dnia 11 grudnia 2012 r. i przekazał sprawę temu Sądowi do
ponownego rozpoznania. Rozpoznając sprawę o zwrot bezpodstawnie uzyskanej
korzyści, powstałej w związku ze szczególnym sposobem rozliczania się stron
i kontrahenta powoda (niebiorącego udziału w sprawie), Sąd Okręgowy doszedł do
wniosku, że Sąd Rejonowy nie rozpoznał istoty sprawy, ponadto Sąd ten dokonał
niepełnych ustaleń faktycznych, a zgromadzony w taki sposób materiał dowodowy
poddał błędnej ocenie z istotnym naruszeniem reguł wynikających z art. 233 § 1
k.p.c.
W zażaleniu powoda zakwestionowano stanowisko Sądu Okręgowego
i wykazywano, że nie istniały, przewidziane w art. 386 § 4 k.p.c. podstawy do
uchylenia zaskarżonego apelacją wyroku.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje;
Zgodnie z art. 386 § 4 k.p.c., Sąd drugiej instancji może - w wyniku
rozpoznania apelacji – uchylić wyrok sądu pierwszej instancji i przekazać sprawę
temu sadowi do ponownego rozpoznania tylko w razie nierozpoznania przez sąd
istoty sprawy albo gdy wydanie wyroku wymaga przeprowadzenia postępowania
dowodowego w całości. Przewidziany w art. 3941
§ 11
k.p.c. nowy środek
zaskarżenia w postaci zażalenia ma służyć kontroli tego, czy istotnie wspomniane
uchylenie zaskarżonego wyroku po przeprowadzeniu postępowania apelacyjnego
jest uzasadnione w świetle art. 386 § 4 k p. c. przy założeniu, że w przepisach k.p.c.
o apelacji przyjęto model tzw. apelacji pełnej.
Z ustaleń dokonanych przez oba Sądy wynika, że powód był zobowiązany
do zapłaty na rzecz niewystępującego w sprawie podmiotu (cesjonariusza
w umowie cesji, w której jako cedent uczestniczył wykonawca robót budowlanych,
tj. K. D. Studio spółka z o.o.). W wyniku procesu, zainicjowanego przez
wspomnianego cesjonariusza (A. P.) przeciwko obecnemu powodowi (R. Polska
spółka z o.o., producentowi ceramicznych materiałów budowlanych), powód uiścił A.
P. kwotę 60.695,98 zł. Wcześniej jednak zwrócił wykonawcy robót za
pośrednictwem obecnego pozwanego należność za nabyte wcześniej bloczki
3
budowlane (niezbędne dla wykonawcy) i obecnie dochodzi od pozwanego
pośrednika (Z. S. M.) zwrotu bezpodstawnie uzyskanej korzyści (art. 410 § 2 k.c.).
W rozpoznawanej obecnie sprawie chodziło o ocenę tego, czy żądanie
powoda, sformułowane na tak ujętej podstawie faktycznej (fakt podwójnego
uiszczenia należności w odniesieniu do tego samego towaru), może być
uzasadnione, skoro pozwany zakwestionował powstanie zubożenia po stronie
powoda, podnosząc fakt otrzymania z powrotem przez powoda wcześniej
wydanego przez niego towaru (bloczków ceramicznych). Ponadto powstała kwestia
roli pozwanego (inwestora) pośredniczącego w sferze wykonywania zobowiązania
wiążącego powoda (zbywcę bloczków) i niewystępującego w sporze wykonawcę
robót na rzecz inwestora.
Oceny w tym zakresie mogły być dokonane w ramach postępowania
apelacyjnego przed Sądem Okręgowym po odpowiednim uzupełnieniu
postępowania dowodowego (art. 382 k.p.c.) i w miarę potrzeby - po sprecyzowaniu
roszczenia przez powoda. Oceny takie były zresztą dokonywane przez Sąd
Okręgowy, skoro powód opierał swoje żądanie na przepisach o bezpodstawnym
wzbogaceniu, a pozwany podnosił zarzuty (dotyczące braku korzyści i inne), które
zmierzały do wykluczenia roszczenia na podstawie art. 405 k.c. lub 410 § 2 k.c.
(s.10-11 uzasadnienia zaskarżonego wyroku).
Z przedstawionych względów istniały podstawy do uchylenia zaskarżonego
wyroku Sądu Okręgowego (art. 3941
§ 3 k.p.c. w zw. z art. 39815
k.p.c.).
es