Sygn. akt I CZ 105/13
POSTANOWIENIE
Dnia 10 stycznia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jan Górowski (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca)
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie z wniosku R. Z.
przy uczestnictwie E. Z.
o podział majątku wspólnego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 10 stycznia 2014 r.,
zażalenia uczestniczki na postanowienie Sądu Okręgowego w W.
z dnia 22 lipca 2013 r.,
oddala zażalenie.
2
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 22 lipca 2013 r. Sąd Okręgowy odrzucił skargę
kasacyjną wniesioną przez uczestniczkę E. Z. od postanowienia tego Sądu z dnia
15 lutego 2013 r. Rozstrzygnięcie to spowodowane było tym, że nie zostało
spełnione wymaganie umocowania zawodowego pełnomocnika do złożenia tego
środka zaskarżenia (art. 3984
§ 1 k.c.). Pełnomocnictwo procesowe ustanowione w
postępowaniu przed sądami meriti nie obejmuje ex lege umocowania do wniesienia
skargi kasacyjnej i udziału w postępowaniu kasacyjnym, tymczasem dla
skarżącego ustanowiono pełnomocnika z urzędu w postępowaniu przed sądem
pierwszej instancji (postanowienie z dnia 9 kwietnia 2009 r.).
W zażaleniu uczestniczki naruszono art. 118 § 2 k.p.c. i domagano się
uchylenia zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Sąd Okręgowy wskazał na to, że zgodnie z utrwaloną już linią orzecznictwa
Sądu Najwyższego, pełnomocnictwo procesowe nie obejmuje z mocy prawa
umocowania do wniesienia skargi kasacyjnej i udziału w postępowaniu kasacyjnym
przed Sądem Najwyższym (uchwałą Sadu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2008 r.,
III CZP 142/07, OSNC 2008, z. 11, poz. 122). Stanowisko to ma charakter ogólny
i obejmuje także ustanowienie dla jednej ze stron (uczestnika postępowania)
pełnomocnika procesowego z urzędu (art. 118 k.p.c. i art. 91 k.p.c.). Z akt sprawy
wynika, że dla uczestniczki postępowania ustanowiono takiego pełnomocnika
(adwokata) postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 9 kwietnia 2008 r. (k. 16 akt
sprawy; k. 22; k. 186 - zmiana pełnomocnika z urzędu). Następnie pełnomocnik
z urzędu (adwokat) złożył podpis na wniesionej skardze kasacyjnej, k. 535-538),
a potem - na zażaleniu wniesionym na postanowieniu z dnia 22 lipca 2003 r.
o odrzuceniu skargi (k. 554-556), powołując się na swój status „pełnomocnika
z urzędu”.
Jedynie na marginesie należałoby zaznaczyć, że jeżeli w myśl art. 5191
§ 2
k.p.c. skarga byłaby dopuszczalna, to można by ją wnosić także od postanowienia
3
w rozumieniu art. 567 § 2 k.p.c. Takie postanowienie wstępne (art. 318 k.p.c. w zw.
z art. 13 § 2 k.p.c.) stanowi, oczywiście orzeczenie kończące sprawę w zakresie
dotyczącym rozstrzygnięcia odnośnie do ustalenia nierównych udziałów w majątku
wspólnym małżonków (art. 567 § 2 k.p.c.; por. np. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 6 stycznia 1999 r., II CKN 110/98, OSNC 1999, z. 7-8,
poz. 129). Za nietrafne należy zatem uznać stanowisko strony skarżącej
dotyczące sugerowanej interpretacji art. 118 § 2 k.p.c. (sugestia jakoby
incydentalnego charakteru postępowania zakończonego wspomnianym
postanowieniem wstępnym).
Z przedstawionych względów orzeczono jak w sentencji (art. 3941
§ 3 k.p.c.
w zw. z art. 39814
k.p.c.).