Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 472/13
POSTANOWIENIE
Dnia 22 stycznia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Michał Laskowski
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 22 stycznia 2014 r.,
sprawy K. K.
skazanego z art. 310 § 4 k.k., art. 286 § 1 k.k. i in.
z powodu kasacji wniesionej przez obrońcę
od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 19 czerwca 2013 r.,
zmieniającego wyrok Sądu Okręgowego w G.
z dnia 30 kwietnia 2012 r.,
p o s t a n o w i ł
1. oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną,
2. obciążyć skazanego kosztami sądowymi postępowania
kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy w G., wyrokiem z dnia 30 kwietnia 2012 r., uznał K. K. za
winnego przestępstwa z art. 310 § 2 i 4 k.k. i za przestępstwo to wymierzył mu karę
roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności (punkt I części dyspozytywnej wyroku).
Tym samym wyrokiem K. K. uznany został za winnego przestępstwa z art. 310 § 2
k.k. w zb. z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 270 § 1 k.k. w zb. z art. 13 § 1 k.k. w zw. z
2
art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 310 § 1 i 3 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12
k.k. i za przestępstwo to skazano go na karę roku i 8 miesięcy pozbawienia
wolności i karę 100 stawek dziennych grzywny, przy czym ustalono wysokość
jednej stawki na 30 złotych (punkt IV części dyspozytywnej wyroku). Ponadto
uznano K. K. za winnego przestępstwa z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 310 § 1 i 3 k.k.,
za które wymierzono mu karę roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności (punkt V)
oraz przestępstwa z art. 270 § 3 k.k., za które wymierzono mu karę 6 miesięcy
pozbawienia wolności (punkt VI).
Omawianym wyrokiem sąd orzekł w odniesieniu do K. K. karę łączną 2 lat i 8
miesięcy pozbawienia wolności.
Apelację od tego wyroku wniósł obrońca oskarżonego. Zaskarżył wyrok
Sądu Okręgowego w całości, formułując szereg zarzutów obrazy prawa
procesowego i wnosząc o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie
sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.
Sąd Apelacyjny, wyrokiem z dnia 19 czerwca 2013 r., uchylił zaskarżony
wyrok w odniesieniu do przypisanego oskarżonemu czynu z art. 270 § 3 k.k. (punkt
VI części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku) i w tym zakresie postępowanie
wobec oskarżonego umorzył wobec przedawnienia karalności. Sąd zmienił ponadto
zaskarżony wyrok, uniewinniając oskarżonego od siedmiu jednostkowych
zachowań opisanych odrębnie w akcie oskarżenia, a składających się na
przypisany oskarżonemu czyn ciągły (punkt IV części rozstrzygającej wyroku Sądu
Okręgowego). Sąd odwoławczy dokonał nadto uzupełnienia opisu czynu
przypisanego oskarżonemu w punkcie V części dyspozytywnej, przyjmując między
innymi, że czyn w nim opisany stanowił usiłowanie. Sąd Apelacyjny uchylił zawarte
w zaskarżonym wyroku rozstrzygnięcie o karze łącznej i sam orzekł nową karę
łączną 2 lat i 7 miesięcy pozbawienia wolności. W pozostałym zakresie zaskarżony
wyrok utrzymany został w mocy.
Kasację od tego wyroku wniósł obrońca K. K., zaskarżając wyrok w całości.
Obrońca zarzucił wyrokowi Sądu Apelacyjnego:
1. „rażące naruszenie art. 7 k.p.k., a w konsekwencji rażące naruszenie art. 6
k.p.k., które miało istotny wpływ na treść orzeczenia poprzez dowolne
przyjęcie, że niedołączone do akt sprawy protokoły wyjaśnień E. G. nie
3
dotyczyły oskarżonego K. K., a także poprzez dowolne i sprzeczne z
zebranym materiałem dowodowym przyjęcie, że niedołączone protokoły nie
obejmowały przesłuchań E. G. do przedmiotowej sprawy,
2. rażące naruszenie art. 433 § 2 k.p.k., które miało istotny wpływ na treść
orzeczenia, poprzez nienależyte rozpatrzenie przez Sąd Apelacyjny
zarzutów podniesionych w apelacji, a w konsekwencji utrzymanie w mocy
wyroku Sądu pierwszej instancji wadliwego z powodu rażącego naruszenia
przez ten Sąd szeregu reguł postępowania, a w szczególności art. 6 k.p.k.,
art. 7 k.p.k., art. 34 § 3 k.p.k., art. 170 § 1 pkt 5 k.p.k., co skutkowało
wydaniem wyroku w pierwszej instancji oraz dokonaniem jego weryfikacji w
postępowaniu apelacyjnym w oparciu o fragmentaryczny materiał dowodowy
i z naruszeniem prawa do obrony,
3. rażące naruszenie art. 399 § 1 k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k., które miało wpływ
na treść wyroku poprzez nieuprzedzenie oskarżonego o uzupełnieniu opisu
czynu z punktu V wyroku Sądu pierwszej instancji i zmianie kwalifikacji
prawnej tego czynu”.
Obrońca skazanego wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie
sprawy Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania.
W pisemnej odpowiedzi na kasację Prokurator Apelacyjny wniósł o jej
oddalenie jako oczywiście bezzasadnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja obrońcy K. K. okazała się bezzasadna w stopniu pozwalającym na
jej rozpoznanie na posiedzeniu, zgodnie z brzmieniem art. 535 § 3 k.p.k.
Ustosunkowując się w pierwszej kolejności do zarzutu trzeciego kasacji, a więc
zarzutu rażącego naruszenia art. 399 § 1 k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k. poprzez
nieuprzedzenie oskarżonego o uzupełnieniu opisu czynu i zmianie jego kwalifikacji
stwierdzić należy, że Sąd Apelacyjny istotnie nie uprzedził oskarżonego o
możliwości zmiany kwalifikacji prawnej czynu z punktu V wyroku Sądu Okręgowego,
mimo obowiązku wynikającego z art. 399 § 1 k.p.k. (zob. protokół rozprawy
apelacyjnej, k. 6339-6340, t. XXXII).
Zgodnie z treścią art. 523 § 1 k.p.k. jednak, podstawą uwzględnienia kasacji
może być naruszenie prawa, które ma charakter rażący, a nadto wykazać należy,
4
że takie rażące naruszenie prawa mogło wywrzeć istotny wpływ na treść
orzeczenia. Rozważyć zatem należy, czy faktyczne nieuprzedzenie o zmianie
kwalifikacji stanowiło naruszenie prawa, o jakim mowa w art. 523 § 1 k.p.k. Nadto,
wobec treści zarzutu należy jeszcze odpowiedzieć na pytanie, czy zaistniała
sytuacja procesowa naruszała prawo do obrony oskarżonego.
Zauważyć trzeba, że w apelacji obrońcy oskarżonego podniesiony został
zarzut dowolności ustaleń sądu pierwszej instancji w odniesieniu do
przedmiotowego czynu (pkt 8 apelacji). W uzasadnieniu apelacji obrońca podniósł,
że kwalifikacja prawna tego czynu przyjęta przez Sąd Okręgowy jest błędna, choć
w pierwszej kolejności kwestionowane były przez obronę ustalenia faktyczne
dotyczące tego czynu. W tej sytuacji trudno uznać, aby zmiana, której dokonał Sąd
Apelacyjny stanowiła zaskoczenie dla oskarżonego i jego obrońcy. W kasacji nie
wykazano nadto w jaki sposób, brak uprzedzenia miał wpłynąć na obronę
oskarżonego, zważywszy przy tym, że do opisanej sytuacji doszło w toku
postępowania odwoławczego. Zauważyć także należy, że zawarte w kasacji
wywody dotyczące składania przez oskarżonego wniosku o uzupełniające
przesłuchanie świadka A. F. nie pozostały poza polem widzenia Sądu Apelacyjnego,
co wynika z lektury uzasadnienia wyroku tego sądu (s. 26 uzasadnienia). W tym
stanie rzeczy nie można przyjąć, że brak uprzedzenia o możliwości zmiany
kwalifikacji prawnej czynu (przepis art. 399 § 1 k.p.k. nie nakazuje uprzedzać o
przewidywanej zmianie opisu czynu) stanowił naruszenie prawa o charakterze
rażącym. Dodać można, że dokonana przez sąd zmiana kwalifikacji nie może być
także jednoznacznie oceniana jako zmiana na niekorzyść oskarżonego.
Dwa pierwsze zarzuty kasacji stanowią natomiast powielenie argumentacji
zawartej w apelacji. Lektura uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego prowadzi do
wniosku, że sąd ten wszechstronnie zbadał i omówił okoliczności podnoszone w
kasacji. Fakt niedołączenia do materiału dowodowego sprawy wszystkich
protokołów wyjaśnień E. G. został wyczerpująco omówiony przez sąd odwoławczy
na stronach 21 – 23 uzasadnienia wyroku. Sąd ten przedstawił argumentację, z
powodu której nie uwzględnił apelacji obrońcy w tym zakresie. Nie można uznać,
aby sposób przeprowadzenia kontroli odwoławczej w tej części stanowił
5
jakiekolwiek naruszenie prawa, a zwłaszcza naruszenie rażące, o którym mowa w
art. 523 § 1 k.p.k.
Poza zakresem kontroli odwoławczej nie pozostały także podnoszone w
kasacji okoliczności dotyczące wyłączenia sprawy oskarżonego E. G. do
odrębnego rozpoznania. Sąd Apelacyjny przedstawił w tej kwestii swój punkt
widzenia (s. 19 -20 uzasadnienia), co świadczy o spełnieniu wymogu z art. 433 § 2
k.p.k. i art. 457 § 3 k.p.k. Sąd odwoławczy zbadał także zasadność oddalenia
wniosków dowodowych dotyczących dodatkowego przesłuchania E. G. Można
oczywiście nie zgadzać się z argumentacją sądu, ale nie można mu przypisać
dopuszczenia się rażącego naruszenia prawa.
Należy stwierdzić, że kontrola odwoławcza wyroku Sądu Okręgowego
została przez Sąd Apelacyjny przeprowadzona w sposób wnikliwy i wszechstronny,
o czym świadczy także fakt uwzględnienia części zarzutów i dokonania zmian w
treści zaskarżonego wyroku. Uzasadnienie zaskarżonego kasacją wyroku spełnia
również wymogi procesowe, zawierając wyczerpującą argumentację.
Wobec powyższego brak było podstaw do uwzględnienia kasacji.