V KK 171/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:17-02-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:II AKa 34/01 II AKa 7/04 II K …/03 II KK 212/07 II KK 332/07 II KK 341/06 II KKN 71/96 III K 1…/05 III K …/05 III KK 68/08 III KK 990/09 III KKN 10/98 IV KK 262/07 IV KKN 316/00 V KK 159/09 V KK 167/06 V KKN 457/98 XVI K …/10
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V KK 171/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 21 stycznia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Kazimierz Klugiewicz (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Roman Sądej
SSN Andrzej Stępka
Protokolant Barbara Kobrzyńska
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Zbigniewa Siejbika
w sprawie Z. T., J. Ł. i M. T.
skazanych z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu
narkomanii i innych,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 21 stycznia 2014 r.,
kasacji obrońców skazanych,
od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 21 listopada 2012 r.,
utrzymującego w mocy wyrok Sądu Okręgowego w P.
z dnia 6 grudnia 2011 r.,
I. uchyla zaskarżony wyrok w odniesieniu do oskarżonych Z.
T., J. Ł. i M. T., i sprawę w tym zakresie przekazuje Sądowi
Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania w postępowaniu
odwoławczym;
II. zarządza zwrot skazanym opłat od kasacji.
2
UZASADNIENIE
Z. T. został oskarżony o to, że:
1. w okresie od maja 2006 roku do grudnia 2006 roku w P. i na terenie całego
kraju oraz na terenie państw Unii Europejskiej, działając wbrew przepisom
ustawy, wziął udział w zorganizowanej grupie przestępczej, w skład której
wchodzili […] oraz inne ustalone i nieustalone osoby, mającej na celu
popełnianie przestępstw polegających na przewozie i wewnątrzwspólnotowym
obrocie znacznych ilości środków odurzających oraz substancji
psychotropowych jak i na ich obrocie na terenie miasta P., w celu osiągnięcia
korzyści majątkowej,
tj. o czyn z art. 258 § 1 k.k.
2. w okresie od maja 2006 roku do grudnia 2006 roku w P., działając w
zorganizowanej grupie przestępczej, wspólnie i w porozumieniu z M. B. ps. „S.”,
M. M. ps. „M.”, wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii,
pomógł w wykonaniu czynu zabronionego popełnionego przez inne osoby
przewożące z Holandii poprzez Francję do Irlandii znaczne ilości środków
odurzających w postaci co najmniej 10 kg marihuany i wartości co najmniej
136.000 zł w ten sposób, że udostępnił samochód marki Seat Cordoba o
numerze rejestracyjnym […] jako wzorca do wykonania schowka
przeznaczonego do ukrycia narkotyków w samochodzie osobowym marki Seat
Cordoba o numerze rejestracyjnym […], przy czym zarzucanych przestępstw
dopuścił się będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego w S.,
sygnatura II K …/03, za przestępstwa z art. 48 ust. 1 i inne dawnej ustawy o
przeciwdziałaniu narkomanii oraz Sądu Okręgowego w P., sygnatura III K
…/05, za przestępstwa z art. 63 ust. 1 i 2 ustawy o przeciwdziałaniu
narkomanii, które to kary odbywał w okresie od 05 czerwca 2002 roku do 30
lipca 2002 roku oraz od dnia 21 lutego 2005 roku do dnia 15 września 2005
roku, a także od dnia 11 kwietnia 2007 roku do dnia 4 września 2007 roku i
aktualnie od dnia 8 września 2008 roku,
tj. o czyn z art. 57 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku w zw. z art. 55 ust. 3
ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 64
§ 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.
3
3. w okresie od stycznia 2006 roku do grudnia 2006 roku w P., działając w
zorganizowanej grupie przestępczej, wbrew przepisom ustawy o
przeciwdziałaniu narkomanii, z góry powziętym zamiarem i w krótkich
odstępach czasu oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej czyniąc sobie z
tego stałe źródło utrzymania, wspólnie i w porozumieniu z […], uczestniczył w
obrocie znacznych ilości środków odurzających w postaci co najmniej 10 kg
marihuany o wartości co najmniej 145.000 zł, przy czym zarzucanych
przestępstw dopuścił się będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu
Rejonowego w S., sygnatura II K …/03, za przestępstwa z art. 48 ust. 1 i inne
dawnej ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz Sądu Okręgowego w P.,
sygnatura III K …/05, za przestępstwa z art. 63 ust. 1 i 2 ustawy o
przeciwdziałaniu narkomanii, które to kary odbywał w okresie od 5 czerwca
2002 roku do 30 lipca 2002 roku oraz od dnia 21 lutego 2005 roku do dnia 15
września 2005 roku, a także od dnia 11 kwietnia 2007roku do dnia 4 września
2007 roku i aktualnie od dnia 8 września 2008 roku i tak:
- w nieustalonym czasie w 2006 roku uczestniczył w obrocie znacznych ilości
środków odurzających w postaci co najmniej 5 kg marihuany o wartości co
najmniej 72.500 zł w ten sposób, że sprzedał ją M. B. ps. „S.” i M. M. ps. „M.”,
celem dalszej odsprzedaży;
- w listopadzie bądź grudniu 2006 roku w P., działając wspólnie i w
porozumieniu z R. B. ps. „. uczestniczył w obrocie znacznych ilości środków
odurzających w postaci co najmniej 5 kg marihuany o wartości co najmniej
72.500 zł w ten sposób, że sprzedał ją […], celem dalszej odsprzedaży,
tj. o czyn z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu
narkomanii w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.
J. Ł. został oskarżony o to, że:
w okresie od połowy 2006 roku do 2 maja 2007 roku w P. wbrew przepisom
ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu
z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej uczestniczył
w obrocie znacznych ilości środków odurzających w postaci co najmniej 310
gram kokainy o wartości co najmniej 43.400 zł i tak:
4
- w okresie od połowy 2006 roku do 11 lutego 2007 roku w P., uczestniczył w
obrocie znacznych ilości środków odurzających w postaci co najmniej 300 gram
kokainy o wartości co najmniej 42.000 zł, którą nabył w kilku transzach od […],
celem jej dalszej odsprzedaży;
- w dniach 1 i 2 maja 2007 roku w P., uczestniczył w obrocie środków
odurzających w postaci co najmniej 10 gram kokainy wartości co najmniej 1.400
zł w ten sposób, że za pośrednictwem S. P. ps. „K.”, nabył ją od M. M. ps. „M.”,
celem dalszej odsprzedaży, przy czym 3 gramy tej kokainy zbył S. Z. ps. „B.”,
tj. o czyn z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu
narkomanii w zw. z art. 12 k.k.
M. T. został oskarżony o to, że:
w okresie od maja 2005 roku do 14 września 2005 roku oraz od 6 stycznia 2006
roku do 23 kwietnia 2006 roku w P., działając wspólnie i w porozumieniu z
mężczyzną o ps. „O.”, wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, z
góry powziętym zamiarem i w krótkich odstępach czasu oraz w celu osiągnięcia
korzyści majątkowej, uczestniczył w obrocie znacznych ilości substancji
psychotropowej w postaci co najmniej 80.000 sztuk tabletek ekstazy w cenie po
1,40 zł za sztukę, łącznej wartości co najmniej 112.000 zł w ten sposób, że nabył
je w kilku transzach od […], celem ich dalszej odsprzedaży, przy czym 9.000
sztuk tabletek zbył mężczyźnie o ps. „G.”,
tj. o czyn z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu
narkomanii w zw. z art. 12 k.k.
Sąd Okręgowy w P. wyrokiem z dnia 6 grudnia 2011 roku :
1. oskarżonego Z. T. uniewinnił od popełnienia zarzucanego mu czynu z art. 258
§ 1 k.k.,
2. oskarżonego Z. T. uznał za winnego tego, że w drugiej połowie 2006 r. w
czasie bliżej nieustalonym, w P., w zamiarze, aby inne osoby dokonały czynu
zabronionego polegającego na przewozie z Holandii poprzez Francję do Irlandii
znacznych ilości środków odurzających w postaci marihuany, udostępnił
ustalonej osobie samochód „Seat Cordoba”, nr rej. […], jako wzorzec do
5
wykonania schowka przeznaczonego do ukrycia narkotyków w innym
samochodzie osobowym „Seat Cordoba”, przy czym przestępstwa tego
dopuścił się w ciągu pięciu lat po odbyciu w okresie od 5 czerwca 2002 r. do 30
lipca 2002 r. części kary łącznej 2 lat pozbawienia wolności wymierzonej
wyrokiem Sądu Rejonowego w S. z dnia 14 maja 2003 r., w sprawie o sygn. akt
II K …/03, m.in. za umyślne przestępstwa podobne z art. 49 ust. 1, art. 44 ust. 2
oraz art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu
narkomanii oraz po odbyciu w okresie od dnia 21 lutego 2005 r. do dnia 15
września 2005 r. części kary łącznej 3 lat pozbawienia wolności wymierzonej
wyrokiem Sądu Okręgowego w P. z dnia 3 kwietnia 2006 r. w sprawie o sygn.
akt III K …/05, za umyślne przestępstwa podobne z art. 62 ust. 2 oraz art. 63
ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, tj. przestępstwa z art. 18 § 3 k.k.
w zw. z art. 55 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu
narkomanii w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 19 § 1 k.k. w zw. z
art. 55 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii
wymierzył mu karę 4 (czterech) lat pozbawienia wolności,
3. oskarżonego Z. T. uznał za winnego tego, że w drugiej połowie 2006 r. w P.,
wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, w wykonaniu z góry
powziętego zamiaru, w krótkich odstępach czasu, czyniąc sobie z tego stałe
źródło dochodu, uczestniczył w obrocie znacznych ilości środków odurzających
w postaci co najmniej 10 kg marihuany o wartości co najmniej 145.000 zł w ten
sposób, że zbył ją w dwóch transzach po 5 kg dwóm ustalonym osobom celem
dalszej odsprzedaży, przy czym przestępstwa tego dopuścił się w ciągu pięciu
lat po odbyciu w okresie od 5 czerwca 2002 r. do 30 lipca 2002 r. części kary
łącznej 2 lat pozbawienia wolności wymierzonej wyrokiem Sądu Rejonowego w
S. z dnia 14 maja 2003 r. w sprawie o sygn. akt II K …/03, m.in. za umyślne
przestępstwa podobne z art. 49 ust. 1, art. 44 ust. 2 oraz art. 48 ust. 1 ustawy z
dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii oraz po odbyciu w
okresie od dnia 21 lutego 2005 r. do dnia 15 września 2005 r. części kary
łącznej 3 lat pozbawienia wolności wymierzonej wyrokiem Sądu Okręgowego w
P. z dnia 3 kwietnia 2006 r. w sprawie o sygn. akt III K 1…/05, za umyślne
przestępstwa podobne z art. 62 ust. 2 oraz art. 63 ust. 1 ustawy o
6
przeciwdziałaniu narkomanii, tj. przestępstwa z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29
lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 64 §
1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29
lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 65 § 1 k.k. wymierzył
mu karę 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności oraz grzywny w liczbie 250 (dwustu
pięćdziesięciu) stawek dziennych, ustalając na podstawie art. 33 § 3 k.k.
wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 50 (pięćdziesięciu) złotych,
4. na podstawie art. 45 § 1 k.k. tytułem środka karnego orzekł wobec oskarżonego
Z. T. przepadek równowartości korzyści majątkowej uzyskanej z popełnienia
przestępstwa tj. kwoty 145.000 złotych (sto czterdzieści pięć tysięcy złotych),
5. na podstawie art. 70 ust. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu
narkomanii orzekł od oskarżonego Z. T. nawiązkę na rzecz Poradni Profilaktyki
i Terapii Uzależnień MONAR, w kwocie 5.000 (pięć tysięcy) złotych,
6. na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. połączył kary pozbawienia wolności
wymierzone oskarżonemu Z. T. wymierzając karę łączną 6 (sześciu) lat
pozbawienia wolności,
7. oskarżonego J. Ł. uznał za winnego tego, że w okresie od połowy 2006 r. do 11
lutego 2007 r. w P., wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, w
krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, czyniąc
sobie z tego stałe źródło dochodu, uczestniczył w obrocie znacznych ilości
środków odurzających w postaci co najmniej 200 gram kokainy o wartości co
najmniej 26.000 zł w ten sposób, że nabył ją w kilku transzach od dwóch
ustalonych osób celem jej dalszej odsprzedaży tj. przestępstwa z art. 56 ust. 3
ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k.
w zw. z art. 65 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca
2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 65 § 1 k.k. wymierzył mu
karę 2 (dwóch) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz grzywny w
liczbie 150 (sto pięćdziesiąt) stawek dziennych, ustalając na podstawie art. 33 §
3 k.k. wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 50 (pięćdziesięciu) złotych,
8. napodstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet wymierzonej oskarżonemu J. Ł. kary
pozbawienia wolności zaliczył okres rzeczywistego pozbawienia wolności w
sprawie od dnia 11 lutego 2009 r. do dnia 20 maja 2009 r.,
7
9. napodstawie art. 45 § 1 k.k. tytułem środka karnego orzekł wobec oskarżonego
J. Ł. przepadek równowartości korzyści majątkowej uzyskanej z popełnienia
przestępstwa, tj. kwoty 26.000 złotych (dwadzieścia sześć tysięcy złotych),
10. na podstawie art. 70 ust. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu
narkomanii orzekł od oskarżonego J. Ł. nawiązkę na rzecz Poradni Profilaktyki i
Terapii Uzależnień MONAR, w kwocie 3.000 (trzy tysiące) złotych,
11. oskarżonego M. T. uznał za winnego tego, że w okresie od maja 2005 r. do
14 września 2005 r., w czasie bliżej nieustalonym, w P., wbrew przepisom
ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, działając w wykonaniu z góry
powziętego zamiaru, w krótkich odstępach czasu, czyniąc sobie z tego stałe
źródło dochodu, uczestniczył w obrocie znacznych ilości substancji
psychotropowej w postaci co najmniej 80.000 sztuk tabletek ekstazy w cenie po
1,40 zł za sztukę, łącznej wartości 112.000 zł w ten sposób, że nabył je w kilku
transzach od dwóch ustalonych osób celem ich dalszej odsprzedaży, tj.
przestępstwa z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu
narkomanii w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i za to na podstawie art.
56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z
art. 65 § 1 k.k. wymierzył mu karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności oraz
grzywny w liczbie 150 (sto pięćdziesiąt) stawek dziennych, ustalając na
podstawie art. 33 § 3 k.k. wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 50
(pięćdziesięciu) złotych,
12. na podstawie art. 45 § 1 k.k. tytułem środka karnego orzekł wobec
oskarżonego M. T. przepadek równowartości korzyści majątkowej uzyskanej
przez oskarżonego z popełnienia przestępstwa, tj. kwoty 112.000 zł,
13. na podstawie art. 70 ust. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu
narkomanii orzekł od oskarżonego M. T. nawiązkę na rzecz Poradni Profilaktyki
i Terapii Uzależnień MONAR, w kwocie 5.000 (pięć tysięcy) złotych.
Od powyższego orzeczenia apelacje wnieśli między innymi obrońcy
oskarżonych Z. T., J. Ł. i M. T.
8
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 21 listopada 2012 r., po rozpoznaniu
apelacji między innymi obrońców oskarżonych Z. T., J. Ł. i M. T., utrzymał w mocy
zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego.
Kasacje od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 21 listopada 2012 r., wnieśli
obrońcy skazanych Z. T., J. Ł. i M. T.
Obrońca skazanego Z. T. zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:
1. obrazę przepisu art. 439 § 1 pkt 11 k.p.k. w zw. z art. 450 § 2 k.p.k. i art. 75 § 1
k.p.k. polegającą na tym, że z naruszeniem ww. przepisów Sąd II instancji
przeprowadził postępowanie pod nieobecność oskarżonego Z. T. mimo, że
obecność jego była obowiązkowa,
2. obrazę przepisu art. 117 § 1 i 2 k.p.k. polegającą na tym, że z naruszeniem ww.
przepisu Sąd II instancji dokonał czynności procesowej i rozpoznał wniosek
dowodowy oskarżonego Z. T. złożony w trakcie postępowania apelacyjnego,
mimo braku zawiadomienia go o terminie rozprawy apelacyjnej, to jest
zaistnienia sytuacji, o której mowa w § 2 powołanego powyżej przepisu art. 117
k.p.k., przy czym naruszenie ww. przepisu miało charakter rażącego
naruszenia prawa i miało istotny wpływ na treść orzeczenia, a nadto
spowodowało naruszenie prawa oskarżonego do obrony,
3. obrazę przepisu art. 170 § 2 k.p.k., która to obraza wywarła istotny wpływ na
treść orzeczenia i polegała na sprzecznym z ww. przepisem oddaleniu
wniosków dowodowych złożonych przez oskarżonego w postępowaniu
apelacyjnym, a dotyczących:
- uzyskania kompletnej informacji z Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców o
pojeździe Marki Seat Cordoba, który służył świadkowi M. B. do przemytu
narkotyków i jak twierdzi ww. świadek, był zarejestrowany na T. Ł. oraz M. W.,
w tym w szczególności informacji dotyczących miejsca i czasu rejestracji tego
pojazdu, z zaznaczeniem konieczności przekazania danych dotyczących
umowy, na podstawie której zarejestrowano ten pojazd, a wszystko to celem
zweryfikowania twierdzeń świadka M. B. o czasie, w którym rzekomo oskarżony
Z. T. miał udostępnić mu samochód marki „Seat Cordoba” o numerze
rejestracyjnym […], jako wzór do wykonania skrytki na narkotyki w jego
samochodzie,
9
- dowodu z opinii biegłych z dziedziny budowy konstrukcji samochodów, którzy
po przeprowadzeniu oględzin i badań samochodu marki „Volkswagen Passat” o
numerach rejestracyjnych […], udzieliliby odpowiedzi, czy w ww. pojeździe
dokonywano zmian w konstrukcji i budowie pojazdu w taki sposób, aby
znajdowała się tam skrytka na narkotyki, o której zeznawał świadek M. B.,
celem weryfikacji wiarygodności świadka M. B.,
4. obrazę przepisu art. 4, art. 5 oraz art. 7 k.p.k., która to obraza wywarła istotny
wpływ na treść ustaleń faktycznych, opartych na zeznaniach świadka M. B.,
5. obrazę przepisu art. 9 § 1 k.p.k. w zw. z art. 2 § 2 k.p.k., która to obraza
wywarła istotny wpływ na treść orzeczenia i polegała na sprzecznym z ww.
przepisem odstąpieniem od uzupełnienia zgromadzonego materiału
dowodowego poprzez uzyskanie danych z Centralnej Ewidencji Pojazdów i
Kierowców o pojeździe marki „Seat Cordoba”, który służył świadkowi M. B. do
przemytu narkotyków.
W konkluzji obrońca skazanego Z. T. wniósł o uchylenie zaskarżonego
wyroku Sądu Apelacyjnego i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Obrońca skazanego J. Ł. zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:
1. rażące naruszenie prawa materialnego, które miało istotny wpływ na treść
orzeczenia, polegającego na bezzasadnym zakwalifikowaniu czynu
oskarżonego J. Ł. z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o
przeciwdziałaniu narkomanii, pomimo tego, że znamieniem przestępstwa
uczestniczenia w obrocie narkotyków jest to, że osobą odbiorcy jest „diler" tj.
dalszy zbywca, w przypadku jednak nieudowodnienia, kto był odbiorcą środków
psychoaktywnych, sprawca nie popełnia przestępstwa określonego w art. 56
ustawy, lecz jedno z przestępstw udzielenia, wskazanych w art. 58 i 59 ustawy,
zatem w niniejszej sprawie Sąd II instancji podczas kontroli instancyjnej
wadliwie zaaprobował kwalifikację prawną czynu wskazaną w zaskarżonym
wyroku,
2. rażące naruszenie prawa materialnego, które miało istotny wpływ na treść
orzeczenia, tj. art. 65 k.k. poprzez jego wadliwą interpretację i przyjęcie za
zasadne jego zastosowanie w niniejszej sprawie, podczas gdy interpretacja
pojęcia „stałe źródło dochodu” oznacza, że sprawca dopuszcza się zachowań
10
przestępnych wielokrotnie – co najmniej kilkunastokrotnie, regularnie, a takie
zachowania stanowią dla niego sposób na uzyskiwanie głównego źródła
dochodu – źródła znacznych korzyści majątkowych,
3. rażące naruszenia prawa procesowego, które miało istotny wpływ na treść
orzeczenia, tj. art. 433 § 2 k.p.k. w zw. z art. 457 § 3 k.p.k. polegające na:
- zaniechaniu rozważenia zarzutu apelacyjnego wewnętrznej sprzeczności
zeznań złożonych przez świadka M. B. na różnych etapach postępowania
karnego i niewyjaśnienie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku przyczyn
uznania tego zarzutu za niezasadny, w zakresie dotyczącym: ilości spotkań
odbytych z oskarżonym J. Ł., ilości jednorazowo kupowanych przez J. Ł.
narkotyków, sumy narkotyków jaką M. B. sprzedał J. Ł., ceny po jakiej
sprzedawał on narkotyki J. Ł. i jej wahań, dalszego rozprowadzania kokainy
zakupionej od M. B.,
- niedostatecznym uzasadnieniu przez Sąd II instancji, dlaczego zarzut
nieuwzględnienia przez Sąd I instancji okoliczności łagodzących w stosunku do
J. Ł. podniesiony w apelacji okazał się niezasadny, podczas gdy okoliczności
łagodzące takie jak: pozytywna prognoza kryminologiczna, niekaralność po
popełnieniu czynu rozpoznawanego w niniejszym postępowaniu, pozytywna
opinia wywiadu środowiskowego, marginalna rola w przestępczym procederze,
zostały uwzględnione w stosunku do innych oskarżonych.
W konkluzji obrońca skazanego J. Ł. wniósł o uchylenie zaskarżonego
wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu – jako sądowi pierwszej
instancji - do ponownego rozpoznania.
Obrońca skazanego M. T. zaskarżonemu wyrokowi Sądu Apelacyjnego
zarzucił rażące naruszenie przepisów postępowania, mogących mieć istotny wpływ
na treść zaskarżonego wyroku, a w szczególności art. 433 § 2 k.p.k. w zw. z art.
457 § 3 k.p.k. poprzez nieodniesienie się w ogóle do zdecydowanej większości
zarzutów apelacyjnych sprecyzowanych w apelacji, przy czym dowodem na
poparcie słuszności tejże konstatacji jest uzasadnienie zaskarżonego wyroku, w
którym nie ma żadnego merytorycznego odniesienia do licznych zarzutów
apelacyjnych przedstawionych w środku odwoławczym, przy czym konieczność
odniesienia się do wskazanych zarzutów apelacyjnych wynika nie tylko z samego
11
obowiązku ustawowego, ale także rangi zarzutów stawianych orzeczeniu
pierwszoinstancyjnemu.
Obrońca skazanego M. T. wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu.
Prokurator Prokuratury Apelacyjnej w pisemnych odpowiedziach na kasacje
wniósł o uwzględnienie kasacji obrońcy skazanego Z. T. oraz o oddalenie kasacji
obrońców skazanych J. Ł. i M. T.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje.
Kasacje obrońców Z. T., J. Ł. i M. T. okazały się na tyle zasadne, że
skutkowały uchyleniem zaskarżonego wyroku Sądu Apelacyjnego w odniesieniu do
wyżej wymienionych oskarżonych i przekazaniem sprawy w tym zakresie do
ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym.
Odnosząc się w pierwszym rzędzie do kasacji obrońcy skazanego Z. T.
wskazać należy, że obecność oskarżonego na rozprawie odwoławczej jest
obowiązkowa jedynie wtedy, gdy prezes sądu lub sąd uzna to za konieczne (art.
450 § 2 k.p.k.), natomiast niestawiennictwo należycie zawiadomionych o terminie
rozprawy stron, obrońców lub pełnomocników nie tamuje rozpoznania sprawy,
chyba że ich udział jest obowiązkowy (art. 450 § 3 k.p.k.). Innymi słowy, pod
nieobecność oskarżonego rozprawę apelacyjną można przeprowadzić tylko
wówczas, gdy jego obecność nie została uznana za konieczną i został on
prawidłowo zawiadomiony o czasie i miejscu rozprawy odwoławczej. Nieprawidłowe
zawiadomienie o rozprawie jest zatem równoznaczne z niepowiadomieniem o niej i
winno zawsze skutkować – o czym stanowi przepis art. 117 § 2 k.p.k. –
nieprzeprowadzeniem rozprawy.
W realiach niniejszej sprawy nie sposób uznać, że Sąd Apelacyjny wypełnił
ustanowiony w art. 117 k.p.k. obowiązek prawidłowego zawiadomienia Z. T. o
rozprawie apelacyjnej. Z akt sprawy wynika bowiem, że oskarżony Z. T.
zameldowany jest i zamieszkuje w P. przy ul. P. […]. To właśnie pod tym adresem
– w trakcie postępowania sądowego – został w stosunku do oskarżonego
przeprowadzony wywiad środowiskowy (k. 4780), a na kolejnych rozprawach Z. T.
potwierdził, że mieszka pod podanym adresem. Nie jest zatem wiadome, z jakich
powodów w zarządzeniu z dnia 25 czerwca 2012 roku o wyznaczeniu rozprawy
12
apelacyjnej wskazano wysłanie zawiadomienia do oskarżonego Z. T. o terminie
rozprawy apelacyjnej na adres w P. przy ul. S. […] (k. 5507), pod którym zresztą
mieszkał inny ze współoskarżonych w przedmiotowej sprawie. Na ten sam adres
wysłano oskarżonemu zawiadomienie o zniesieniu terminu rozprawy apelacyjnej
wyznaczonej na dzień 11 października 2012 roku oraz wezwanie na nowy termin
rozprawy w dniu 15 listopada 2012 roku (k. 5610, 5620). Na rozprawie apelacyjnej
w dniu 15 listopada 2012 roku Sąd Apelacyjny uznał natomiast, że Z. T. został
prawidłowo zawiadomiony o terminie rozprawy (k. 5699v), po czym rozpoznał
między innymi apelację obrońcy oskarżonego i w dniu 21 listopada 2012 roku wydał
wyrok, którym utrzymał w mocy orzeczenie Sądu I instancji. Skoro zatem Sąd
Apelacyjny procedował pod nieobecność oskarżonego Z. T., to nie sposób
jednocześnie uznać, że jego obecność na rozprawie odwoławczej uważał za
konieczną i tym samym dopuścił się uchybienia o jakim mowa w art. 439 § 1 pkt 11
k.p.k. Dodatkowo należy wskazać, że w pierwszym zarządzeniu o wyznaczeniu
rozprawy odwoławczej wskazano, aby tego oskarżonego zawiadomić o terminie
rozprawy odwoławczej (k. 5506-5508), a w kolejnym, aby go „wezwać” na rozprawę
odwoławczą (k. 5609-5611). Jakkolwiek zatem oskarżonemu temu wysłane zostało
„wezwanie” na rozprawę przed Sądem Apelacyjnym w dniu 15 listopada 2012 r., to
jednak nie można temu nadawać przesądzającego znaczenia w kwestii uznania
jego obecności na rozprawie za konieczną, skoro jednocześnie pouczono go, że
„niestawiennictwo oskarżonego na rozprawę apelacyjną nie tamuje rozpoznania
sprawy” (k. 5620).
W tej sytuacji uznać należy, że zaskarżony kasacją wyrok Sądu
Apelacyjnego w odniesieniu do oskarżonego Z. T. nie zapadł wprawdzie z obrazą
art. 439 § 1 pkt 11 k.p.k., ale niewątpliwie zapadł z rażącą obrazą art. 450 § 3 k.p.k.
w zw. z art. 117 § 1 i 2 k.p.k. Sąd odwoławczy przeprowadzając rozprawę
apelacyjną w sytuacji, w której nie było przesłanek do uznania, że oskarżony Z. T.
został prawidłowo zawiadomiony o rozprawie odwoławczej – zapewne wskutek
oczywistej omyłki – postąpił wbrew nakazowi wynikającemu z art. 117 § 2 k.p.k.
Konsekwencją tego uchybienia było natomiast naruszenie wynikającego z art. 6
k.p.k. prawa do obrony oskarżonego. Z. T. został bowiem pozbawiony możliwości
osobistego uczestnictwa w rozprawie, popierania złożonej przez jego obrońcę
13
apelacji, czy też ewentualnego skorzystania z uprawnień przewidzianych w art. 453
§ 2 k.p.k. To zaś sprawia, że stwierdzone uchybienie mogło mieć istotny wpływ na
treść wyroku Sądu odwoławczego.
Tożsame stanowisko w sytuacjach, w których dochodziło do rozpoznania na
rozprawie odwoławczej sprawy podczas nieobecności nieprawidłowo
powiadomionego o niej oskarżonego konsekwentnie wyrażał Sąd Najwyższy
podkreślając, że takie postępowanie stanowiło nie tylko obrazę art. 450 § 3 k.p.k.,
ale było także równoznaczne z naruszeniem prawa oskarżonego do obrony (art. 6
k.p.k.) w stopniu mającym bezspornie istotny wpływ na treść orzeczenia (zob.
wyroki z: 6 września 1996 r., II KKN 71/96, OSNKW 1997, z. 1–2, poz. 14; 2
grudnia 1999 r., V KKN 457/98, Prok. i Pr. 2000, nr 4, poz. 13; 3 września 2009 r.,
V KK 159/09, R-OSNKW 2009, poz. 1807; 15 lipca 2009 r., III KK 990/09, R-
OSNKW 2009, poz. 1531).
Stwierdzenie powyższego uchybienia jest wystarczające do wydania przez
Sąd Najwyższy orzeczenia kasatoryjnego w odniesieniu do oskarżonego Z. T. (art.
436 k.p.k. w zw. z art. 518 k.p.k.), aczkolwiek nie sposób jednocześnie nie
zauważyć, że postanowienie (a w szczególności jego uzasadnienie) Sądu
Apelacyjnego wydane na rozprawie w przedmiocie wniosków dowodowych
zgłoszonych przez obrońcę tego oskarżonego, budzić może istotne zastrzeżenia.
Inne okoliczności zadecydowały natomiast o konieczności uchylenia
zaskarżonego wyroku również w odniesieniu do oskarżonych J. Ł. i M. T. i
przekazania sprawy do ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym
Sądowi Apelacyjnemu również w tym zakresie.
W tym kontekście należy przede wszystkim przypomnieć, że przepis art. 457
§ 3 k.p.k. wskazuje wprost, jakie elementy powinno zawierać uzasadnienie wyroku
sądu odwoławczego, a jego interpretacja w świetle orzecznictwa sądów i doktryny
nie budzi wątpliwości. Jakkolwiek uzasadnienie rozstrzygnięcia sądu ma w
stosunku do niego charakter następczy oraz sprawozdawczy i jako takie nie może
mieć wprost wpływu na jego treść, to jednak przyjęcie, że merytoryczna zawartość i
sposób sporządzenia pisemnych motywów orzeczenia nie mają znaczenia dla
rozstrzygnięcia w postępowaniu odwoławczym czy kasacyjnym, byłoby zbyt daleko
idącym uproszczeniem. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wielokrotnie
14
poruszano problematykę wymogów, jakie w świetle art. 457 § 3 k.p.k. musi spełniać
uzasadnienie wyroku sądu odwoławczego (zob. m.in. wyroki: z dnia 21 września
2000 r., IV KKN 316/00, Lex nr 51096 i z dnia 20 stycznia 2000 r., III KKN 10/98,
Lex nr 51450), oraz skutków, jakie wywołuje nieprawidłowe sporządzenie tego
dokumentu (zob. wyrok z dnia 8 marca 2007 r., V KK 167/06, Lex nr 260705). W
szczególności wskazywano, że w zakresie szczegółowości uzasadnienia sądu ad
quem obowiązek ten jest zależny, z jednej strony, od zawartości uzasadnienia sądu
meriti, z drugiej zaś, od wartości argumentacji skargi apelacyjnej. Dopuszczalne w
praktyce (a w niektórych sytuacjach wręcz pożądane) postępowanie sądu
odwoławczego, polegające na odwoływaniu się w motywach orzeczenia do
stanowiska zawartego w uzasadnieniu wyroku sądu pierwszej instancji (zwłaszcza
wówczas, gdy zarzuty apelacji i uzasadniające je wywody stanowią dowolną
polemikę ze stanowiskiem sądu meriti), nie oznacza jednak całkowitej rezygnacji z
przytoczenia jakichkolwiek konkretnych argumentów, w tym choćby mających
odniesienie do wywodów sądu pierwszej instancji. Wielokrotnie też podnoszono, że
przepis art. 457 § 3 k.p.k. koresponduje w swej treści z art. 433 § 2 k.p.k. także i w
tym sensie, że nieprawidłowe sporządzenie uzasadnienia orzeczenia przez sąd
odwoławczy z reguły dowodzi, iż sąd ten nie rozpoznał wniesionego środka
odwoławczego w sposób należyty (zob. wyrok SN z dnia 19 listopada 2007 r., IV
KK 262/07, Lex nr 340591).
Przepis art. 433 § 2 k.p.k. ma bowiem charakter bezwzględny i nakazuje
sądowi odwoławczemu rozważenie wszystkich wniosków i zarzutów wskazanych w
środku odwoławczym (zob. wyrok SN z dnia 28 maja 2008 r., II KK 332/07, Lex nr
435359), natomiast z dyspozycji art. 457 § 3 k.p.k., odczytywanej w powiązaniu z
art. 433 § 2 k.p.k., wynika w sposób nie budzący wątpliwości, że obowiązkiem sądu
odwoławczego jest przedstawienie w pisemnych motywach wyroku powodów
oddalenia (bądź uwzględnienia) zarzutów apelacji, przy czym prezentowane
rozważania winny odnosić się do wszystkich zarzutów, zaś treść tych rozważań nie
może ograniczać się jedynie do ogólnych stwierdzeń powielających np. treść art. 7,
5 § 2 czy 4 k.p.k. Również zaaprobowanie bądź krytyka stanowiska sądu I instancji
nie może być zbiorem ogólników akceptujących bądź odrzucających ustalenia,
15
oceny i rozumowanie tegoż sądu (zob. wyrok SN z dnia 12 kwietnia 2007 r., II KK
341/06, R-OSNKW 2007, poz. 816).
Prawidłowe wypełnienie swoich zadań przez sąd odwoławczy ma
zasadnicze znaczenie nie tylko z punktu widzenia realizacji uprawnień strony
wnoszącej zwyczajny środek odwoławczy, która z motywów sądu ad quem powinna
dowiedzieć się, dlaczego jej zarzuty, argumenty i wnioski nie zostały uwzględnione,
ale także w aspekcie kontroli kasacyjnej, która w wypadku niedokładnego
sporządzenia uzasadnienia wyroku sądu odwoławczego nie jest możliwa (zob.
postanowienie SN z dnia 5 sierpnia 2008 r., III KK 68/08, Lex nr 449109). Ponadto
należy pamiętać, że skoro sąd odwoławczy obowiązany jest rozważyć wszystkie
istotne zarzuty apelacji, przy czym powinien szczegółowo, poprawnie pod
względem logicznym, bez sprzeczności, niekonsekwencji i dwuznaczności
przedstawić tok rozumowania, to obraza przepisów art. 433 § 2 k.p.k. w zw. z art.
457 § 3 k.p.k. ma miejsce nie tylko wtedy, gdy sąd pomija zupełnie w swych
rozważaniach zarzuty zawarte w środku odwoławczym, ale i wtedy, gdy analizuje je
w sposób odbiegający od wymogu rzetelnej ich oceny (wyrok SN z dnia 18
października 2007 r., II KK 212/07, Lex nr 346241).
Po tych uwagach natury ogólnej, nie sposób odmówić racji
zaprezentowanym w kasacjach twierdzeniom obrońców oskarżonych J. Ł. i M. T.,
którzy wskazują na niedostatki pisemnych motywów rozstrzygnięcia sądu
odwoławczego. Skoro bowiem Sąd Apelacyjny nie ustosunkował się merytorycznie
do wszystkich podniesionych w apelacjach zarzutów to oznacza, że w
postępowaniu odwoławczym doszło do obrazy nie tylko art. 457 § 3 k.p.k., ale i art.
433 § 2 k.p.k. i z tak określonym zarzutem w realiach niniejszej sprawy nie sposób
się nie zgodzić.
Odnosząc się bowiem w pierwszej kolejności do zarzutów obrońcy J. Ł.
zauważyć należy, że z postawionymi w taki sposób w kasacji zarzutami obrazy
prawa materialnego z pewnością zgodzić się nie sposób, skoro z opisu czynów
przypisanych temu oskarżonemu wynika wprost, że uczestniczył on w obrocie
znacznych ilości środków odurzających (art. 56 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu
narkomanii) i uczynił sobie z tego stałe źródło dochodu (art. 65 § 1 k.k.). Nie trzeba
w tym miejscu szerzej wywodzić, że zarzut obrazy prawa materialnego można
16
podnosić wówczas, gdy nie kwestionuje się poczynionych w sprawie ustaleń
faktycznych. Skarżący zaś właśnie te ustalenia kwestionuje z tym, że w kasacji
takiego zarzutu wprost postawić nie można. Można natomiast wskazywać na
rażące naruszenie prawa procesowego, które w konsekwencji doprowadziło do
błędnych ustaleń faktycznych. W realiach omawianej sprawy należy zgodzić się ze
skarżącym, że kontrola odwoławcza dokonana przez Sąd Apelacyjny nie była pełna
i wyczerpująca, a to mogło mieć istotny wpływ na treść zaskarżonego kasacją
orzeczenia (art. 523 § 1 k.p.k.).
W wywiedzionej od wyroku Sądu pierwszej instancji apelacji obrońca
oskarżonego, w ramach zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych, wskazywał na
szereg okoliczności, które – jego zdaniem – wskazują, iż nie jest możliwe
przypisanie J. Ł. popełnienia przestępstwa z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca
2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii, a jedynie jednego z przestępstw
udzielania innej osobie środka odurzającego, określonego w przepisach art. 58 lub
59 powołanej ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. W tym zakresie obrońca
twierdził w szczególności, że w sprawie nie zgromadzono dowodów, które
wskazywałyby na zbycie nabytych porcji kokainy przez J. Ł. osobom trzecim,
podnosił także nieustalenie ewentualnych nabywców porcji „dealerskich”, czy też
niesprecyzowanie czasu ich zbycia. Skarżący eksponował ponadto stanowisko, że
J. Ł. „nabywał środki odurzające z zamiarem zażycia ich jedynie na własny użytek”
(s. 3 apelacji). Do tak postawionego zarzutu Sąd ad quem odniósł się w sposób nad
wyraz ogólnikowy wskazując jedynie, że Sąd I instancji w toku procedowania nie
popełnił uchybień procesowych oraz że brak jest podstaw do uznania
podniesionych zarzutów błędu w ustaleniach faktycznych. W pisemnych motywach
orzeczenia Sądu odwoławczego próżno jednak szukać jakiegokolwiek odniesienia
się do wskazywanej w apelacji argumentacji dotyczącej kwalifikacji przypisanego J.
Ł. przestępstwa. O ile z zebranych w sprawie dowodów wynika, że oskarżony J. Ł.
narkotyki sprzedawał innym osobom „czy to w miejscu swojej pracy, czy też poza
nim” (k.2932-2933) i ustaleniom Sądu pierwszej instancji, że oskarżony ten
„kokainę nabywał celem jej dalszej odsprzedaży” nie można zarzucić dowolności, to
już żadną miarą nie sposób dociec, kom byli nabywcy tejże kokainy. Ta zaś
kwestia ma istotne znaczenie dla ustalenia rzeczywistego zakresu ewentualnej
17
odpowiedzialności karnej oskarżonego, a w szczególności właściwej kwalifikacji
prawnej jego czynu. Przecież z zeznań M. B. wynika, że nie wiedział on do końca,
czy odbiorcami od J. Ł. były osoby, które zażywały narkotyki, czy też inne osoby.
Jednocześnie zaznaczył on wprawdzie, że J. Ł. mówił mu, że „sobie te narkotyki
dzieli” i sprzedawał jako tzw. działki dilerskie, dostosowane do osób, które by je
zażywały, ale w tej materii żaden z orzekających w sprawie Sądów w ogóle się nie
wypowiedział i stosownych oraz konkretnych ustaleń nie poczynił.
Obrońca J. Ł. natomiast już w apelacji wskazywał wprost, że uczestniczenie
w obrocie polega na przyjęciu środków odurzających, substancji psychotropowych
lub słomy makowej, odpłatnie lub nieodpłatnie, celem późniejszego ich przekazania
innej osobie, niebędącej konsumentem. W sytuacji natomiast, gdy odbiorcą jest
konsument, zachodzi udzielenie środka psychoaktywnego innej osobie
penalizowane w art. 58 lub art. 59 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii (zob. np.
wyrok SA w Białymstoku z 20 marca 2001 r., II AKa 34/01, OSA 2002, nr 4, poz.
31; wyrok SA w Lublinie z 9 lutego 2004 r., II AKa 7/04, Prok. i Pr. 2005, nr 1, poz.
31; zob. także K. Łucarz, A. Muszyńska, Komentarz do art. 56 ustawy o
przeciwdziałaniu narkomanii, pkt III, t. 5, Oficyna 2008).
Brak jakichkolwiek rozważań w tym zakresie w uzasadnieniu wyroku Sądu
odwoławczego (a wcześniej w uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego) nie
pozwala natomiast na polemikę z postawionym w ten sposób zarzutem obrońcy J.
Ł., a tym samym na skontrolowanie toku rozumowania Sądu ad quem w tym
zakresie. Nie bez racji skarżący wskazuje również w kasacji na niedostatki
uzasadnienia wyroku Sądu odwoławczego w zakresie uznania za bezzasadne
zarzutów dotyczących wiarygodności świadka M. B. Szczególnej uwagi, w
kontekście wyżej omówionego zarzutu, wymagało bowiem przede wszystkim
wyjaśnienie wskazywanych w apelacji odmienności w zeznaniach M. B., w tym
ustalenie na podstawie tych zeznań, czy J. Ł. był konsumentem, czy też dilerem.
Uwaga o niepełnej kontroli instancyjnej orzeczenia Sądu I instancji przez
Sąd odwoławczy jest również aktualna w odniesieniu do oskarżonego M. T. W tym
zakresie skarżący trafnie wskazuje, że stawiając w apelacji liczne zarzuty pod
adresem orzeczenia Sądu meriti miał prawo oczekiwać, że Sąd Apelacyjny
szczegółowo wyjaśni, dlaczego konkretne zarzuty i wnioski apelacyjne okazały się
18
chybione. W środku odwoławczym wniesionym przez obrońcę M. T. od wyroku
Sądu Okręgowego z dnia 6 grudnia 2011 roku, wskazano przede wszystkim na:
- konieczność przeprowadzenia dowodu z akt sprawy Sądu Okręgowego w
P. o sygn. akt XVI K …/10, w której to sprawie – zdaniem skarżącego – zarzucane
M. T. przestępstwo częściowo pokrywało się z przestępstwem przypisanym
oskarżonemu w niniejszym postępowaniu (obrót 20.000 tabletek ekstazy w dniu 21
maja 2005 roku);
- naruszenie przez Sąd I instancji art. 167 k.p.k. w zw. z art. 170 § 1 k.p.k.
poprzez nieprzeprowadzenie dowodu z zeznań P. G. celem ustalenia, czy był on
odbiorcą narkotyków od M. T. przy jednoczesnym wyeliminowaniu z opisu czynu
przypisanego M. T. ww. osoby;
- występowanie w sprawie licznych dowodów podważających wiarygodność
świadka M. B. (kwestia czasookresu popełnienia przestępstwa przez M. T.; uznanie
za wiarygodne zeznań M. B. przy jednoczesnym wyeliminowaniu z opisu czynu
„wspólnika” M. T. – mężczyzny o pseudonimie „O.”).
Uzasadnienie zaskarżonego wyroku Sądu Apelacyjnego właściwie ignoruje
wyżej wymienione argumenty, które przecież zostały szeroko opisane w apelacji.
Na s. 62–64 Sąd ad quem, odnosząc się do apelacji obrońcy oskarżonego M. T.,
wskazuje najpierw, że skarżący podjął próbę zdezawuowania zeznań M. B.,
następnie odsyła do „uwag na temat powodów, który skłoniły Sądy obu instancji do
uznania tych zeznań za wiarygodne i stanowiące podstawę większości ustaleń
faktycznych poczynionych w sprawie”, by w rezultacie skonstatować, że „materiał
dowodowy, oparty na zeznaniach M. B. nie budzi w tym zakresie żadnych
wątpliwości”.
W związku z powyższym stwierdzić należy, że sposób zredagowania
uzasadnienia Sądu drugiej instancji, również w odniesieniu do apelacji oskarżonego
M. T., nie mógł zyskać akceptacji Sądu Najwyższego, w efekcie uniemożliwiając
właściwą kontrolę orzeczenia Sądu ad quem ze strony sądu kasacyjnego.
W tej zaś sytuacji, gdy Sąd odwoławczy w ogóle nie rozpoznał części
zarzutów, a co do pozostałych sporządził uzasadnienie nie odpowiadające
wymogom art. 457 § 3 k.p.k., również kasację obrońcy M. T. należało uwzględnić i
zaskarżony nią wyrok w tym zakresie uchylić.
19
Ponownie rozpoznając sprawę w odniesieniu do oskarżonych Z. T., J. Ł. i M.
T. w postępowaniu odwoławczym, Sąd Apelacyjny w P. będzie miał – stosownie do
art. 442 § 3 k.p.k. w zw. z art. 518 k.p.k. – na uwadze powyższe rozważania. W
szczególności, Sąd ten prawidłowo powiadomi wszystkich wymienionych
oskarżonych o wyznaczonym miejscu i czasie rozprawy odwoławczej oraz w
sposób rzetelny i pełny ustosunkuje się do każdego z podniesionych w apelacjach
zarzutów, zgodnie z wymogami określonymi w art. 433 § 2 k.p.k. i art. 457 § 3 k.p.k.
Mając zatem powyższe na uwadze, Sąd Najwyższy orzekł jak w wyroku.
O zwrocie wniesionej przez skazanych opłaty orzeczono zgodnie z
przepisem art. 527 § 4 k.p.k.
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 21 stycznia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Kazimierz Klugiewicz (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Roman Sądej
SSN Andrzej Stępka
Protokolant Barbara Kobrzyńska
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Zbigniewa Siejbika
w sprawie Z. T., J. Ł. i M. T.
skazanych z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu
narkomanii i innych,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 21 stycznia 2014 r.,
kasacji obrońców skazanych,
od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 21 listopada 2012 r.,
utrzymującego w mocy wyrok Sądu Okręgowego w P.
z dnia 6 grudnia 2011 r.,
I. uchyla zaskarżony wyrok w odniesieniu do oskarżonych Z.
T., J. Ł. i M. T., i sprawę w tym zakresie przekazuje Sądowi
Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania w postępowaniu
odwoławczym;
II. zarządza zwrot skazanym opłat od kasacji.
2
UZASADNIENIE
Z. T. został oskarżony o to, że:
1. w okresie od maja 2006 roku do grudnia 2006 roku w P. i na terenie całego
kraju oraz na terenie państw Unii Europejskiej, działając wbrew przepisom
ustawy, wziął udział w zorganizowanej grupie przestępczej, w skład której
wchodzili […] oraz inne ustalone i nieustalone osoby, mającej na celu
popełnianie przestępstw polegających na przewozie i wewnątrzwspólnotowym
obrocie znacznych ilości środków odurzających oraz substancji
psychotropowych jak i na ich obrocie na terenie miasta P., w celu osiągnięcia
korzyści majątkowej,
tj. o czyn z art. 258 § 1 k.k.
2. w okresie od maja 2006 roku do grudnia 2006 roku w P., działając w
zorganizowanej grupie przestępczej, wspólnie i w porozumieniu z M. B. ps. „S.”,
M. M. ps. „M.”, wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii,
pomógł w wykonaniu czynu zabronionego popełnionego przez inne osoby
przewożące z Holandii poprzez Francję do Irlandii znaczne ilości środków
odurzających w postaci co najmniej 10 kg marihuany i wartości co najmniej
136.000 zł w ten sposób, że udostępnił samochód marki Seat Cordoba o
numerze rejestracyjnym […] jako wzorca do wykonania schowka
przeznaczonego do ukrycia narkotyków w samochodzie osobowym marki Seat
Cordoba o numerze rejestracyjnym […], przy czym zarzucanych przestępstw
dopuścił się będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego w S.,
sygnatura II K …/03, za przestępstwa z art. 48 ust. 1 i inne dawnej ustawy o
przeciwdziałaniu narkomanii oraz Sądu Okręgowego w P., sygnatura III K
…/05, za przestępstwa z art. 63 ust. 1 i 2 ustawy o przeciwdziałaniu
narkomanii, które to kary odbywał w okresie od 05 czerwca 2002 roku do 30
lipca 2002 roku oraz od dnia 21 lutego 2005 roku do dnia 15 września 2005
roku, a także od dnia 11 kwietnia 2007 roku do dnia 4 września 2007 roku i
aktualnie od dnia 8 września 2008 roku,
tj. o czyn z art. 57 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku w zw. z art. 55 ust. 3
ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 64
§ 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.
3
3. w okresie od stycznia 2006 roku do grudnia 2006 roku w P., działając w
zorganizowanej grupie przestępczej, wbrew przepisom ustawy o
przeciwdziałaniu narkomanii, z góry powziętym zamiarem i w krótkich
odstępach czasu oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej czyniąc sobie z
tego stałe źródło utrzymania, wspólnie i w porozumieniu z […], uczestniczył w
obrocie znacznych ilości środków odurzających w postaci co najmniej 10 kg
marihuany o wartości co najmniej 145.000 zł, przy czym zarzucanych
przestępstw dopuścił się będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu
Rejonowego w S., sygnatura II K …/03, za przestępstwa z art. 48 ust. 1 i inne
dawnej ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz Sądu Okręgowego w P.,
sygnatura III K …/05, za przestępstwa z art. 63 ust. 1 i 2 ustawy o
przeciwdziałaniu narkomanii, które to kary odbywał w okresie od 5 czerwca
2002 roku do 30 lipca 2002 roku oraz od dnia 21 lutego 2005 roku do dnia 15
września 2005 roku, a także od dnia 11 kwietnia 2007roku do dnia 4 września
2007 roku i aktualnie od dnia 8 września 2008 roku i tak:
- w nieustalonym czasie w 2006 roku uczestniczył w obrocie znacznych ilości
środków odurzających w postaci co najmniej 5 kg marihuany o wartości co
najmniej 72.500 zł w ten sposób, że sprzedał ją M. B. ps. „S.” i M. M. ps. „M.”,
celem dalszej odsprzedaży;
- w listopadzie bądź grudniu 2006 roku w P., działając wspólnie i w
porozumieniu z R. B. ps. „. uczestniczył w obrocie znacznych ilości środków
odurzających w postaci co najmniej 5 kg marihuany o wartości co najmniej
72.500 zł w ten sposób, że sprzedał ją […], celem dalszej odsprzedaży,
tj. o czyn z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu
narkomanii w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.
J. Ł. został oskarżony o to, że:
w okresie od połowy 2006 roku do 2 maja 2007 roku w P. wbrew przepisom
ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu
z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej uczestniczył
w obrocie znacznych ilości środków odurzających w postaci co najmniej 310
gram kokainy o wartości co najmniej 43.400 zł i tak:
4
- w okresie od połowy 2006 roku do 11 lutego 2007 roku w P., uczestniczył w
obrocie znacznych ilości środków odurzających w postaci co najmniej 300 gram
kokainy o wartości co najmniej 42.000 zł, którą nabył w kilku transzach od […],
celem jej dalszej odsprzedaży;
- w dniach 1 i 2 maja 2007 roku w P., uczestniczył w obrocie środków
odurzających w postaci co najmniej 10 gram kokainy wartości co najmniej 1.400
zł w ten sposób, że za pośrednictwem S. P. ps. „K.”, nabył ją od M. M. ps. „M.”,
celem dalszej odsprzedaży, przy czym 3 gramy tej kokainy zbył S. Z. ps. „B.”,
tj. o czyn z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu
narkomanii w zw. z art. 12 k.k.
M. T. został oskarżony o to, że:
w okresie od maja 2005 roku do 14 września 2005 roku oraz od 6 stycznia 2006
roku do 23 kwietnia 2006 roku w P., działając wspólnie i w porozumieniu z
mężczyzną o ps. „O.”, wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, z
góry powziętym zamiarem i w krótkich odstępach czasu oraz w celu osiągnięcia
korzyści majątkowej, uczestniczył w obrocie znacznych ilości substancji
psychotropowej w postaci co najmniej 80.000 sztuk tabletek ekstazy w cenie po
1,40 zł za sztukę, łącznej wartości co najmniej 112.000 zł w ten sposób, że nabył
je w kilku transzach od […], celem ich dalszej odsprzedaży, przy czym 9.000
sztuk tabletek zbył mężczyźnie o ps. „G.”,
tj. o czyn z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu
narkomanii w zw. z art. 12 k.k.
Sąd Okręgowy w P. wyrokiem z dnia 6 grudnia 2011 roku :
1. oskarżonego Z. T. uniewinnił od popełnienia zarzucanego mu czynu z art. 258
§ 1 k.k.,
2. oskarżonego Z. T. uznał za winnego tego, że w drugiej połowie 2006 r. w
czasie bliżej nieustalonym, w P., w zamiarze, aby inne osoby dokonały czynu
zabronionego polegającego na przewozie z Holandii poprzez Francję do Irlandii
znacznych ilości środków odurzających w postaci marihuany, udostępnił
ustalonej osobie samochód „Seat Cordoba”, nr rej. […], jako wzorzec do
5
wykonania schowka przeznaczonego do ukrycia narkotyków w innym
samochodzie osobowym „Seat Cordoba”, przy czym przestępstwa tego
dopuścił się w ciągu pięciu lat po odbyciu w okresie od 5 czerwca 2002 r. do 30
lipca 2002 r. części kary łącznej 2 lat pozbawienia wolności wymierzonej
wyrokiem Sądu Rejonowego w S. z dnia 14 maja 2003 r., w sprawie o sygn. akt
II K …/03, m.in. za umyślne przestępstwa podobne z art. 49 ust. 1, art. 44 ust. 2
oraz art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu
narkomanii oraz po odbyciu w okresie od dnia 21 lutego 2005 r. do dnia 15
września 2005 r. części kary łącznej 3 lat pozbawienia wolności wymierzonej
wyrokiem Sądu Okręgowego w P. z dnia 3 kwietnia 2006 r. w sprawie o sygn.
akt III K …/05, za umyślne przestępstwa podobne z art. 62 ust. 2 oraz art. 63
ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, tj. przestępstwa z art. 18 § 3 k.k.
w zw. z art. 55 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu
narkomanii w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 19 § 1 k.k. w zw. z
art. 55 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii
wymierzył mu karę 4 (czterech) lat pozbawienia wolności,
3. oskarżonego Z. T. uznał za winnego tego, że w drugiej połowie 2006 r. w P.,
wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, w wykonaniu z góry
powziętego zamiaru, w krótkich odstępach czasu, czyniąc sobie z tego stałe
źródło dochodu, uczestniczył w obrocie znacznych ilości środków odurzających
w postaci co najmniej 10 kg marihuany o wartości co najmniej 145.000 zł w ten
sposób, że zbył ją w dwóch transzach po 5 kg dwóm ustalonym osobom celem
dalszej odsprzedaży, przy czym przestępstwa tego dopuścił się w ciągu pięciu
lat po odbyciu w okresie od 5 czerwca 2002 r. do 30 lipca 2002 r. części kary
łącznej 2 lat pozbawienia wolności wymierzonej wyrokiem Sądu Rejonowego w
S. z dnia 14 maja 2003 r. w sprawie o sygn. akt II K …/03, m.in. za umyślne
przestępstwa podobne z art. 49 ust. 1, art. 44 ust. 2 oraz art. 48 ust. 1 ustawy z
dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii oraz po odbyciu w
okresie od dnia 21 lutego 2005 r. do dnia 15 września 2005 r. części kary
łącznej 3 lat pozbawienia wolności wymierzonej wyrokiem Sądu Okręgowego w
P. z dnia 3 kwietnia 2006 r. w sprawie o sygn. akt III K 1…/05, za umyślne
przestępstwa podobne z art. 62 ust. 2 oraz art. 63 ust. 1 ustawy o
6
przeciwdziałaniu narkomanii, tj. przestępstwa z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29
lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 64 §
1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29
lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 65 § 1 k.k. wymierzył
mu karę 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności oraz grzywny w liczbie 250 (dwustu
pięćdziesięciu) stawek dziennych, ustalając na podstawie art. 33 § 3 k.k.
wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 50 (pięćdziesięciu) złotych,
4. na podstawie art. 45 § 1 k.k. tytułem środka karnego orzekł wobec oskarżonego
Z. T. przepadek równowartości korzyści majątkowej uzyskanej z popełnienia
przestępstwa tj. kwoty 145.000 złotych (sto czterdzieści pięć tysięcy złotych),
5. na podstawie art. 70 ust. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu
narkomanii orzekł od oskarżonego Z. T. nawiązkę na rzecz Poradni Profilaktyki
i Terapii Uzależnień MONAR, w kwocie 5.000 (pięć tysięcy) złotych,
6. na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. połączył kary pozbawienia wolności
wymierzone oskarżonemu Z. T. wymierzając karę łączną 6 (sześciu) lat
pozbawienia wolności,
7. oskarżonego J. Ł. uznał za winnego tego, że w okresie od połowy 2006 r. do 11
lutego 2007 r. w P., wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, w
krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, czyniąc
sobie z tego stałe źródło dochodu, uczestniczył w obrocie znacznych ilości
środków odurzających w postaci co najmniej 200 gram kokainy o wartości co
najmniej 26.000 zł w ten sposób, że nabył ją w kilku transzach od dwóch
ustalonych osób celem jej dalszej odsprzedaży tj. przestępstwa z art. 56 ust. 3
ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k.
w zw. z art. 65 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca
2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 65 § 1 k.k. wymierzył mu
karę 2 (dwóch) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz grzywny w
liczbie 150 (sto pięćdziesiąt) stawek dziennych, ustalając na podstawie art. 33 §
3 k.k. wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 50 (pięćdziesięciu) złotych,
8. napodstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet wymierzonej oskarżonemu J. Ł. kary
pozbawienia wolności zaliczył okres rzeczywistego pozbawienia wolności w
sprawie od dnia 11 lutego 2009 r. do dnia 20 maja 2009 r.,
7
9. napodstawie art. 45 § 1 k.k. tytułem środka karnego orzekł wobec oskarżonego
J. Ł. przepadek równowartości korzyści majątkowej uzyskanej z popełnienia
przestępstwa, tj. kwoty 26.000 złotych (dwadzieścia sześć tysięcy złotych),
10. na podstawie art. 70 ust. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu
narkomanii orzekł od oskarżonego J. Ł. nawiązkę na rzecz Poradni Profilaktyki i
Terapii Uzależnień MONAR, w kwocie 3.000 (trzy tysiące) złotych,
11. oskarżonego M. T. uznał za winnego tego, że w okresie od maja 2005 r. do
14 września 2005 r., w czasie bliżej nieustalonym, w P., wbrew przepisom
ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, działając w wykonaniu z góry
powziętego zamiaru, w krótkich odstępach czasu, czyniąc sobie z tego stałe
źródło dochodu, uczestniczył w obrocie znacznych ilości substancji
psychotropowej w postaci co najmniej 80.000 sztuk tabletek ekstazy w cenie po
1,40 zł za sztukę, łącznej wartości 112.000 zł w ten sposób, że nabył je w kilku
transzach od dwóch ustalonych osób celem ich dalszej odsprzedaży, tj.
przestępstwa z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu
narkomanii w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i za to na podstawie art.
56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z
art. 65 § 1 k.k. wymierzył mu karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności oraz
grzywny w liczbie 150 (sto pięćdziesiąt) stawek dziennych, ustalając na
podstawie art. 33 § 3 k.k. wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 50
(pięćdziesięciu) złotych,
12. na podstawie art. 45 § 1 k.k. tytułem środka karnego orzekł wobec
oskarżonego M. T. przepadek równowartości korzyści majątkowej uzyskanej
przez oskarżonego z popełnienia przestępstwa, tj. kwoty 112.000 zł,
13. na podstawie art. 70 ust. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu
narkomanii orzekł od oskarżonego M. T. nawiązkę na rzecz Poradni Profilaktyki
i Terapii Uzależnień MONAR, w kwocie 5.000 (pięć tysięcy) złotych.
Od powyższego orzeczenia apelacje wnieśli między innymi obrońcy
oskarżonych Z. T., J. Ł. i M. T.
8
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 21 listopada 2012 r., po rozpoznaniu
apelacji między innymi obrońców oskarżonych Z. T., J. Ł. i M. T., utrzymał w mocy
zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego.
Kasacje od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 21 listopada 2012 r., wnieśli
obrońcy skazanych Z. T., J. Ł. i M. T.
Obrońca skazanego Z. T. zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:
1. obrazę przepisu art. 439 § 1 pkt 11 k.p.k. w zw. z art. 450 § 2 k.p.k. i art. 75 § 1
k.p.k. polegającą na tym, że z naruszeniem ww. przepisów Sąd II instancji
przeprowadził postępowanie pod nieobecność oskarżonego Z. T. mimo, że
obecność jego była obowiązkowa,
2. obrazę przepisu art. 117 § 1 i 2 k.p.k. polegającą na tym, że z naruszeniem ww.
przepisu Sąd II instancji dokonał czynności procesowej i rozpoznał wniosek
dowodowy oskarżonego Z. T. złożony w trakcie postępowania apelacyjnego,
mimo braku zawiadomienia go o terminie rozprawy apelacyjnej, to jest
zaistnienia sytuacji, o której mowa w § 2 powołanego powyżej przepisu art. 117
k.p.k., przy czym naruszenie ww. przepisu miało charakter rażącego
naruszenia prawa i miało istotny wpływ na treść orzeczenia, a nadto
spowodowało naruszenie prawa oskarżonego do obrony,
3. obrazę przepisu art. 170 § 2 k.p.k., która to obraza wywarła istotny wpływ na
treść orzeczenia i polegała na sprzecznym z ww. przepisem oddaleniu
wniosków dowodowych złożonych przez oskarżonego w postępowaniu
apelacyjnym, a dotyczących:
- uzyskania kompletnej informacji z Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców o
pojeździe Marki Seat Cordoba, który służył świadkowi M. B. do przemytu
narkotyków i jak twierdzi ww. świadek, był zarejestrowany na T. Ł. oraz M. W.,
w tym w szczególności informacji dotyczących miejsca i czasu rejestracji tego
pojazdu, z zaznaczeniem konieczności przekazania danych dotyczących
umowy, na podstawie której zarejestrowano ten pojazd, a wszystko to celem
zweryfikowania twierdzeń świadka M. B. o czasie, w którym rzekomo oskarżony
Z. T. miał udostępnić mu samochód marki „Seat Cordoba” o numerze
rejestracyjnym […], jako wzór do wykonania skrytki na narkotyki w jego
samochodzie,
9
- dowodu z opinii biegłych z dziedziny budowy konstrukcji samochodów, którzy
po przeprowadzeniu oględzin i badań samochodu marki „Volkswagen Passat” o
numerach rejestracyjnych […], udzieliliby odpowiedzi, czy w ww. pojeździe
dokonywano zmian w konstrukcji i budowie pojazdu w taki sposób, aby
znajdowała się tam skrytka na narkotyki, o której zeznawał świadek M. B.,
celem weryfikacji wiarygodności świadka M. B.,
4. obrazę przepisu art. 4, art. 5 oraz art. 7 k.p.k., która to obraza wywarła istotny
wpływ na treść ustaleń faktycznych, opartych na zeznaniach świadka M. B.,
5. obrazę przepisu art. 9 § 1 k.p.k. w zw. z art. 2 § 2 k.p.k., która to obraza
wywarła istotny wpływ na treść orzeczenia i polegała na sprzecznym z ww.
przepisem odstąpieniem od uzupełnienia zgromadzonego materiału
dowodowego poprzez uzyskanie danych z Centralnej Ewidencji Pojazdów i
Kierowców o pojeździe marki „Seat Cordoba”, który służył świadkowi M. B. do
przemytu narkotyków.
W konkluzji obrońca skazanego Z. T. wniósł o uchylenie zaskarżonego
wyroku Sądu Apelacyjnego i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Obrońca skazanego J. Ł. zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:
1. rażące naruszenie prawa materialnego, które miało istotny wpływ na treść
orzeczenia, polegającego na bezzasadnym zakwalifikowaniu czynu
oskarżonego J. Ł. z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o
przeciwdziałaniu narkomanii, pomimo tego, że znamieniem przestępstwa
uczestniczenia w obrocie narkotyków jest to, że osobą odbiorcy jest „diler" tj.
dalszy zbywca, w przypadku jednak nieudowodnienia, kto był odbiorcą środków
psychoaktywnych, sprawca nie popełnia przestępstwa określonego w art. 56
ustawy, lecz jedno z przestępstw udzielenia, wskazanych w art. 58 i 59 ustawy,
zatem w niniejszej sprawie Sąd II instancji podczas kontroli instancyjnej
wadliwie zaaprobował kwalifikację prawną czynu wskazaną w zaskarżonym
wyroku,
2. rażące naruszenie prawa materialnego, które miało istotny wpływ na treść
orzeczenia, tj. art. 65 k.k. poprzez jego wadliwą interpretację i przyjęcie za
zasadne jego zastosowanie w niniejszej sprawie, podczas gdy interpretacja
pojęcia „stałe źródło dochodu” oznacza, że sprawca dopuszcza się zachowań
10
przestępnych wielokrotnie – co najmniej kilkunastokrotnie, regularnie, a takie
zachowania stanowią dla niego sposób na uzyskiwanie głównego źródła
dochodu – źródła znacznych korzyści majątkowych,
3. rażące naruszenia prawa procesowego, które miało istotny wpływ na treść
orzeczenia, tj. art. 433 § 2 k.p.k. w zw. z art. 457 § 3 k.p.k. polegające na:
- zaniechaniu rozważenia zarzutu apelacyjnego wewnętrznej sprzeczności
zeznań złożonych przez świadka M. B. na różnych etapach postępowania
karnego i niewyjaśnienie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku przyczyn
uznania tego zarzutu za niezasadny, w zakresie dotyczącym: ilości spotkań
odbytych z oskarżonym J. Ł., ilości jednorazowo kupowanych przez J. Ł.
narkotyków, sumy narkotyków jaką M. B. sprzedał J. Ł., ceny po jakiej
sprzedawał on narkotyki J. Ł. i jej wahań, dalszego rozprowadzania kokainy
zakupionej od M. B.,
- niedostatecznym uzasadnieniu przez Sąd II instancji, dlaczego zarzut
nieuwzględnienia przez Sąd I instancji okoliczności łagodzących w stosunku do
J. Ł. podniesiony w apelacji okazał się niezasadny, podczas gdy okoliczności
łagodzące takie jak: pozytywna prognoza kryminologiczna, niekaralność po
popełnieniu czynu rozpoznawanego w niniejszym postępowaniu, pozytywna
opinia wywiadu środowiskowego, marginalna rola w przestępczym procederze,
zostały uwzględnione w stosunku do innych oskarżonych.
W konkluzji obrońca skazanego J. Ł. wniósł o uchylenie zaskarżonego
wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu – jako sądowi pierwszej
instancji - do ponownego rozpoznania.
Obrońca skazanego M. T. zaskarżonemu wyrokowi Sądu Apelacyjnego
zarzucił rażące naruszenie przepisów postępowania, mogących mieć istotny wpływ
na treść zaskarżonego wyroku, a w szczególności art. 433 § 2 k.p.k. w zw. z art.
457 § 3 k.p.k. poprzez nieodniesienie się w ogóle do zdecydowanej większości
zarzutów apelacyjnych sprecyzowanych w apelacji, przy czym dowodem na
poparcie słuszności tejże konstatacji jest uzasadnienie zaskarżonego wyroku, w
którym nie ma żadnego merytorycznego odniesienia do licznych zarzutów
apelacyjnych przedstawionych w środku odwoławczym, przy czym konieczność
odniesienia się do wskazanych zarzutów apelacyjnych wynika nie tylko z samego
11
obowiązku ustawowego, ale także rangi zarzutów stawianych orzeczeniu
pierwszoinstancyjnemu.
Obrońca skazanego M. T. wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu.
Prokurator Prokuratury Apelacyjnej w pisemnych odpowiedziach na kasacje
wniósł o uwzględnienie kasacji obrońcy skazanego Z. T. oraz o oddalenie kasacji
obrońców skazanych J. Ł. i M. T.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje.
Kasacje obrońców Z. T., J. Ł. i M. T. okazały się na tyle zasadne, że
skutkowały uchyleniem zaskarżonego wyroku Sądu Apelacyjnego w odniesieniu do
wyżej wymienionych oskarżonych i przekazaniem sprawy w tym zakresie do
ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym.
Odnosząc się w pierwszym rzędzie do kasacji obrońcy skazanego Z. T.
wskazać należy, że obecność oskarżonego na rozprawie odwoławczej jest
obowiązkowa jedynie wtedy, gdy prezes sądu lub sąd uzna to za konieczne (art.
450 § 2 k.p.k.), natomiast niestawiennictwo należycie zawiadomionych o terminie
rozprawy stron, obrońców lub pełnomocników nie tamuje rozpoznania sprawy,
chyba że ich udział jest obowiązkowy (art. 450 § 3 k.p.k.). Innymi słowy, pod
nieobecność oskarżonego rozprawę apelacyjną można przeprowadzić tylko
wówczas, gdy jego obecność nie została uznana za konieczną i został on
prawidłowo zawiadomiony o czasie i miejscu rozprawy odwoławczej. Nieprawidłowe
zawiadomienie o rozprawie jest zatem równoznaczne z niepowiadomieniem o niej i
winno zawsze skutkować – o czym stanowi przepis art. 117 § 2 k.p.k. –
nieprzeprowadzeniem rozprawy.
W realiach niniejszej sprawy nie sposób uznać, że Sąd Apelacyjny wypełnił
ustanowiony w art. 117 k.p.k. obowiązek prawidłowego zawiadomienia Z. T. o
rozprawie apelacyjnej. Z akt sprawy wynika bowiem, że oskarżony Z. T.
zameldowany jest i zamieszkuje w P. przy ul. P. […]. To właśnie pod tym adresem
– w trakcie postępowania sądowego – został w stosunku do oskarżonego
przeprowadzony wywiad środowiskowy (k. 4780), a na kolejnych rozprawach Z. T.
potwierdził, że mieszka pod podanym adresem. Nie jest zatem wiadome, z jakich
powodów w zarządzeniu z dnia 25 czerwca 2012 roku o wyznaczeniu rozprawy
12
apelacyjnej wskazano wysłanie zawiadomienia do oskarżonego Z. T. o terminie
rozprawy apelacyjnej na adres w P. przy ul. S. […] (k. 5507), pod którym zresztą
mieszkał inny ze współoskarżonych w przedmiotowej sprawie. Na ten sam adres
wysłano oskarżonemu zawiadomienie o zniesieniu terminu rozprawy apelacyjnej
wyznaczonej na dzień 11 października 2012 roku oraz wezwanie na nowy termin
rozprawy w dniu 15 listopada 2012 roku (k. 5610, 5620). Na rozprawie apelacyjnej
w dniu 15 listopada 2012 roku Sąd Apelacyjny uznał natomiast, że Z. T. został
prawidłowo zawiadomiony o terminie rozprawy (k. 5699v), po czym rozpoznał
między innymi apelację obrońcy oskarżonego i w dniu 21 listopada 2012 roku wydał
wyrok, którym utrzymał w mocy orzeczenie Sądu I instancji. Skoro zatem Sąd
Apelacyjny procedował pod nieobecność oskarżonego Z. T., to nie sposób
jednocześnie uznać, że jego obecność na rozprawie odwoławczej uważał za
konieczną i tym samym dopuścił się uchybienia o jakim mowa w art. 439 § 1 pkt 11
k.p.k. Dodatkowo należy wskazać, że w pierwszym zarządzeniu o wyznaczeniu
rozprawy odwoławczej wskazano, aby tego oskarżonego zawiadomić o terminie
rozprawy odwoławczej (k. 5506-5508), a w kolejnym, aby go „wezwać” na rozprawę
odwoławczą (k. 5609-5611). Jakkolwiek zatem oskarżonemu temu wysłane zostało
„wezwanie” na rozprawę przed Sądem Apelacyjnym w dniu 15 listopada 2012 r., to
jednak nie można temu nadawać przesądzającego znaczenia w kwestii uznania
jego obecności na rozprawie za konieczną, skoro jednocześnie pouczono go, że
„niestawiennictwo oskarżonego na rozprawę apelacyjną nie tamuje rozpoznania
sprawy” (k. 5620).
W tej sytuacji uznać należy, że zaskarżony kasacją wyrok Sądu
Apelacyjnego w odniesieniu do oskarżonego Z. T. nie zapadł wprawdzie z obrazą
art. 439 § 1 pkt 11 k.p.k., ale niewątpliwie zapadł z rażącą obrazą art. 450 § 3 k.p.k.
w zw. z art. 117 § 1 i 2 k.p.k. Sąd odwoławczy przeprowadzając rozprawę
apelacyjną w sytuacji, w której nie było przesłanek do uznania, że oskarżony Z. T.
został prawidłowo zawiadomiony o rozprawie odwoławczej – zapewne wskutek
oczywistej omyłki – postąpił wbrew nakazowi wynikającemu z art. 117 § 2 k.p.k.
Konsekwencją tego uchybienia było natomiast naruszenie wynikającego z art. 6
k.p.k. prawa do obrony oskarżonego. Z. T. został bowiem pozbawiony możliwości
osobistego uczestnictwa w rozprawie, popierania złożonej przez jego obrońcę
13
apelacji, czy też ewentualnego skorzystania z uprawnień przewidzianych w art. 453
§ 2 k.p.k. To zaś sprawia, że stwierdzone uchybienie mogło mieć istotny wpływ na
treść wyroku Sądu odwoławczego.
Tożsame stanowisko w sytuacjach, w których dochodziło do rozpoznania na
rozprawie odwoławczej sprawy podczas nieobecności nieprawidłowo
powiadomionego o niej oskarżonego konsekwentnie wyrażał Sąd Najwyższy
podkreślając, że takie postępowanie stanowiło nie tylko obrazę art. 450 § 3 k.p.k.,
ale było także równoznaczne z naruszeniem prawa oskarżonego do obrony (art. 6
k.p.k.) w stopniu mającym bezspornie istotny wpływ na treść orzeczenia (zob.
wyroki z: 6 września 1996 r., II KKN 71/96, OSNKW 1997, z. 1–2, poz. 14; 2
grudnia 1999 r., V KKN 457/98, Prok. i Pr. 2000, nr 4, poz. 13; 3 września 2009 r.,
V KK 159/09, R-OSNKW 2009, poz. 1807; 15 lipca 2009 r., III KK 990/09, R-
OSNKW 2009, poz. 1531).
Stwierdzenie powyższego uchybienia jest wystarczające do wydania przez
Sąd Najwyższy orzeczenia kasatoryjnego w odniesieniu do oskarżonego Z. T. (art.
436 k.p.k. w zw. z art. 518 k.p.k.), aczkolwiek nie sposób jednocześnie nie
zauważyć, że postanowienie (a w szczególności jego uzasadnienie) Sądu
Apelacyjnego wydane na rozprawie w przedmiocie wniosków dowodowych
zgłoszonych przez obrońcę tego oskarżonego, budzić może istotne zastrzeżenia.
Inne okoliczności zadecydowały natomiast o konieczności uchylenia
zaskarżonego wyroku również w odniesieniu do oskarżonych J. Ł. i M. T. i
przekazania sprawy do ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym
Sądowi Apelacyjnemu również w tym zakresie.
W tym kontekście należy przede wszystkim przypomnieć, że przepis art. 457
§ 3 k.p.k. wskazuje wprost, jakie elementy powinno zawierać uzasadnienie wyroku
sądu odwoławczego, a jego interpretacja w świetle orzecznictwa sądów i doktryny
nie budzi wątpliwości. Jakkolwiek uzasadnienie rozstrzygnięcia sądu ma w
stosunku do niego charakter następczy oraz sprawozdawczy i jako takie nie może
mieć wprost wpływu na jego treść, to jednak przyjęcie, że merytoryczna zawartość i
sposób sporządzenia pisemnych motywów orzeczenia nie mają znaczenia dla
rozstrzygnięcia w postępowaniu odwoławczym czy kasacyjnym, byłoby zbyt daleko
idącym uproszczeniem. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wielokrotnie
14
poruszano problematykę wymogów, jakie w świetle art. 457 § 3 k.p.k. musi spełniać
uzasadnienie wyroku sądu odwoławczego (zob. m.in. wyroki: z dnia 21 września
2000 r., IV KKN 316/00, Lex nr 51096 i z dnia 20 stycznia 2000 r., III KKN 10/98,
Lex nr 51450), oraz skutków, jakie wywołuje nieprawidłowe sporządzenie tego
dokumentu (zob. wyrok z dnia 8 marca 2007 r., V KK 167/06, Lex nr 260705). W
szczególności wskazywano, że w zakresie szczegółowości uzasadnienia sądu ad
quem obowiązek ten jest zależny, z jednej strony, od zawartości uzasadnienia sądu
meriti, z drugiej zaś, od wartości argumentacji skargi apelacyjnej. Dopuszczalne w
praktyce (a w niektórych sytuacjach wręcz pożądane) postępowanie sądu
odwoławczego, polegające na odwoływaniu się w motywach orzeczenia do
stanowiska zawartego w uzasadnieniu wyroku sądu pierwszej instancji (zwłaszcza
wówczas, gdy zarzuty apelacji i uzasadniające je wywody stanowią dowolną
polemikę ze stanowiskiem sądu meriti), nie oznacza jednak całkowitej rezygnacji z
przytoczenia jakichkolwiek konkretnych argumentów, w tym choćby mających
odniesienie do wywodów sądu pierwszej instancji. Wielokrotnie też podnoszono, że
przepis art. 457 § 3 k.p.k. koresponduje w swej treści z art. 433 § 2 k.p.k. także i w
tym sensie, że nieprawidłowe sporządzenie uzasadnienia orzeczenia przez sąd
odwoławczy z reguły dowodzi, iż sąd ten nie rozpoznał wniesionego środka
odwoławczego w sposób należyty (zob. wyrok SN z dnia 19 listopada 2007 r., IV
KK 262/07, Lex nr 340591).
Przepis art. 433 § 2 k.p.k. ma bowiem charakter bezwzględny i nakazuje
sądowi odwoławczemu rozważenie wszystkich wniosków i zarzutów wskazanych w
środku odwoławczym (zob. wyrok SN z dnia 28 maja 2008 r., II KK 332/07, Lex nr
435359), natomiast z dyspozycji art. 457 § 3 k.p.k., odczytywanej w powiązaniu z
art. 433 § 2 k.p.k., wynika w sposób nie budzący wątpliwości, że obowiązkiem sądu
odwoławczego jest przedstawienie w pisemnych motywach wyroku powodów
oddalenia (bądź uwzględnienia) zarzutów apelacji, przy czym prezentowane
rozważania winny odnosić się do wszystkich zarzutów, zaś treść tych rozważań nie
może ograniczać się jedynie do ogólnych stwierdzeń powielających np. treść art. 7,
5 § 2 czy 4 k.p.k. Również zaaprobowanie bądź krytyka stanowiska sądu I instancji
nie może być zbiorem ogólników akceptujących bądź odrzucających ustalenia,
15
oceny i rozumowanie tegoż sądu (zob. wyrok SN z dnia 12 kwietnia 2007 r., II KK
341/06, R-OSNKW 2007, poz. 816).
Prawidłowe wypełnienie swoich zadań przez sąd odwoławczy ma
zasadnicze znaczenie nie tylko z punktu widzenia realizacji uprawnień strony
wnoszącej zwyczajny środek odwoławczy, która z motywów sądu ad quem powinna
dowiedzieć się, dlaczego jej zarzuty, argumenty i wnioski nie zostały uwzględnione,
ale także w aspekcie kontroli kasacyjnej, która w wypadku niedokładnego
sporządzenia uzasadnienia wyroku sądu odwoławczego nie jest możliwa (zob.
postanowienie SN z dnia 5 sierpnia 2008 r., III KK 68/08, Lex nr 449109). Ponadto
należy pamiętać, że skoro sąd odwoławczy obowiązany jest rozważyć wszystkie
istotne zarzuty apelacji, przy czym powinien szczegółowo, poprawnie pod
względem logicznym, bez sprzeczności, niekonsekwencji i dwuznaczności
przedstawić tok rozumowania, to obraza przepisów art. 433 § 2 k.p.k. w zw. z art.
457 § 3 k.p.k. ma miejsce nie tylko wtedy, gdy sąd pomija zupełnie w swych
rozważaniach zarzuty zawarte w środku odwoławczym, ale i wtedy, gdy analizuje je
w sposób odbiegający od wymogu rzetelnej ich oceny (wyrok SN z dnia 18
października 2007 r., II KK 212/07, Lex nr 346241).
Po tych uwagach natury ogólnej, nie sposób odmówić racji
zaprezentowanym w kasacjach twierdzeniom obrońców oskarżonych J. Ł. i M. T.,
którzy wskazują na niedostatki pisemnych motywów rozstrzygnięcia sądu
odwoławczego. Skoro bowiem Sąd Apelacyjny nie ustosunkował się merytorycznie
do wszystkich podniesionych w apelacjach zarzutów to oznacza, że w
postępowaniu odwoławczym doszło do obrazy nie tylko art. 457 § 3 k.p.k., ale i art.
433 § 2 k.p.k. i z tak określonym zarzutem w realiach niniejszej sprawy nie sposób
się nie zgodzić.
Odnosząc się bowiem w pierwszej kolejności do zarzutów obrońcy J. Ł.
zauważyć należy, że z postawionymi w taki sposób w kasacji zarzutami obrazy
prawa materialnego z pewnością zgodzić się nie sposób, skoro z opisu czynów
przypisanych temu oskarżonemu wynika wprost, że uczestniczył on w obrocie
znacznych ilości środków odurzających (art. 56 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu
narkomanii) i uczynił sobie z tego stałe źródło dochodu (art. 65 § 1 k.k.). Nie trzeba
w tym miejscu szerzej wywodzić, że zarzut obrazy prawa materialnego można
16
podnosić wówczas, gdy nie kwestionuje się poczynionych w sprawie ustaleń
faktycznych. Skarżący zaś właśnie te ustalenia kwestionuje z tym, że w kasacji
takiego zarzutu wprost postawić nie można. Można natomiast wskazywać na
rażące naruszenie prawa procesowego, które w konsekwencji doprowadziło do
błędnych ustaleń faktycznych. W realiach omawianej sprawy należy zgodzić się ze
skarżącym, że kontrola odwoławcza dokonana przez Sąd Apelacyjny nie była pełna
i wyczerpująca, a to mogło mieć istotny wpływ na treść zaskarżonego kasacją
orzeczenia (art. 523 § 1 k.p.k.).
W wywiedzionej od wyroku Sądu pierwszej instancji apelacji obrońca
oskarżonego, w ramach zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych, wskazywał na
szereg okoliczności, które – jego zdaniem – wskazują, iż nie jest możliwe
przypisanie J. Ł. popełnienia przestępstwa z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca
2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii, a jedynie jednego z przestępstw
udzielania innej osobie środka odurzającego, określonego w przepisach art. 58 lub
59 powołanej ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. W tym zakresie obrońca
twierdził w szczególności, że w sprawie nie zgromadzono dowodów, które
wskazywałyby na zbycie nabytych porcji kokainy przez J. Ł. osobom trzecim,
podnosił także nieustalenie ewentualnych nabywców porcji „dealerskich”, czy też
niesprecyzowanie czasu ich zbycia. Skarżący eksponował ponadto stanowisko, że
J. Ł. „nabywał środki odurzające z zamiarem zażycia ich jedynie na własny użytek”
(s. 3 apelacji). Do tak postawionego zarzutu Sąd ad quem odniósł się w sposób nad
wyraz ogólnikowy wskazując jedynie, że Sąd I instancji w toku procedowania nie
popełnił uchybień procesowych oraz że brak jest podstaw do uznania
podniesionych zarzutów błędu w ustaleniach faktycznych. W pisemnych motywach
orzeczenia Sądu odwoławczego próżno jednak szukać jakiegokolwiek odniesienia
się do wskazywanej w apelacji argumentacji dotyczącej kwalifikacji przypisanego J.
Ł. przestępstwa. O ile z zebranych w sprawie dowodów wynika, że oskarżony J. Ł.
narkotyki sprzedawał innym osobom „czy to w miejscu swojej pracy, czy też poza
nim” (k.2932-2933) i ustaleniom Sądu pierwszej instancji, że oskarżony ten
„kokainę nabywał celem jej dalszej odsprzedaży” nie można zarzucić dowolności, to
już żadną miarą nie sposób dociec, kom byli nabywcy tejże kokainy. Ta zaś
kwestia ma istotne znaczenie dla ustalenia rzeczywistego zakresu ewentualnej
17
odpowiedzialności karnej oskarżonego, a w szczególności właściwej kwalifikacji
prawnej jego czynu. Przecież z zeznań M. B. wynika, że nie wiedział on do końca,
czy odbiorcami od J. Ł. były osoby, które zażywały narkotyki, czy też inne osoby.
Jednocześnie zaznaczył on wprawdzie, że J. Ł. mówił mu, że „sobie te narkotyki
dzieli” i sprzedawał jako tzw. działki dilerskie, dostosowane do osób, które by je
zażywały, ale w tej materii żaden z orzekających w sprawie Sądów w ogóle się nie
wypowiedział i stosownych oraz konkretnych ustaleń nie poczynił.
Obrońca J. Ł. natomiast już w apelacji wskazywał wprost, że uczestniczenie
w obrocie polega na przyjęciu środków odurzających, substancji psychotropowych
lub słomy makowej, odpłatnie lub nieodpłatnie, celem późniejszego ich przekazania
innej osobie, niebędącej konsumentem. W sytuacji natomiast, gdy odbiorcą jest
konsument, zachodzi udzielenie środka psychoaktywnego innej osobie
penalizowane w art. 58 lub art. 59 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii (zob. np.
wyrok SA w Białymstoku z 20 marca 2001 r., II AKa 34/01, OSA 2002, nr 4, poz.
31; wyrok SA w Lublinie z 9 lutego 2004 r., II AKa 7/04, Prok. i Pr. 2005, nr 1, poz.
31; zob. także K. Łucarz, A. Muszyńska, Komentarz do art. 56 ustawy o
przeciwdziałaniu narkomanii, pkt III, t. 5, Oficyna 2008).
Brak jakichkolwiek rozważań w tym zakresie w uzasadnieniu wyroku Sądu
odwoławczego (a wcześniej w uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego) nie
pozwala natomiast na polemikę z postawionym w ten sposób zarzutem obrońcy J.
Ł., a tym samym na skontrolowanie toku rozumowania Sądu ad quem w tym
zakresie. Nie bez racji skarżący wskazuje również w kasacji na niedostatki
uzasadnienia wyroku Sądu odwoławczego w zakresie uznania za bezzasadne
zarzutów dotyczących wiarygodności świadka M. B. Szczególnej uwagi, w
kontekście wyżej omówionego zarzutu, wymagało bowiem przede wszystkim
wyjaśnienie wskazywanych w apelacji odmienności w zeznaniach M. B., w tym
ustalenie na podstawie tych zeznań, czy J. Ł. był konsumentem, czy też dilerem.
Uwaga o niepełnej kontroli instancyjnej orzeczenia Sądu I instancji przez
Sąd odwoławczy jest również aktualna w odniesieniu do oskarżonego M. T. W tym
zakresie skarżący trafnie wskazuje, że stawiając w apelacji liczne zarzuty pod
adresem orzeczenia Sądu meriti miał prawo oczekiwać, że Sąd Apelacyjny
szczegółowo wyjaśni, dlaczego konkretne zarzuty i wnioski apelacyjne okazały się
18
chybione. W środku odwoławczym wniesionym przez obrońcę M. T. od wyroku
Sądu Okręgowego z dnia 6 grudnia 2011 roku, wskazano przede wszystkim na:
- konieczność przeprowadzenia dowodu z akt sprawy Sądu Okręgowego w
P. o sygn. akt XVI K …/10, w której to sprawie – zdaniem skarżącego – zarzucane
M. T. przestępstwo częściowo pokrywało się z przestępstwem przypisanym
oskarżonemu w niniejszym postępowaniu (obrót 20.000 tabletek ekstazy w dniu 21
maja 2005 roku);
- naruszenie przez Sąd I instancji art. 167 k.p.k. w zw. z art. 170 § 1 k.p.k.
poprzez nieprzeprowadzenie dowodu z zeznań P. G. celem ustalenia, czy był on
odbiorcą narkotyków od M. T. przy jednoczesnym wyeliminowaniu z opisu czynu
przypisanego M. T. ww. osoby;
- występowanie w sprawie licznych dowodów podważających wiarygodność
świadka M. B. (kwestia czasookresu popełnienia przestępstwa przez M. T.; uznanie
za wiarygodne zeznań M. B. przy jednoczesnym wyeliminowaniu z opisu czynu
„wspólnika” M. T. – mężczyzny o pseudonimie „O.”).
Uzasadnienie zaskarżonego wyroku Sądu Apelacyjnego właściwie ignoruje
wyżej wymienione argumenty, które przecież zostały szeroko opisane w apelacji.
Na s. 62–64 Sąd ad quem, odnosząc się do apelacji obrońcy oskarżonego M. T.,
wskazuje najpierw, że skarżący podjął próbę zdezawuowania zeznań M. B.,
następnie odsyła do „uwag na temat powodów, który skłoniły Sądy obu instancji do
uznania tych zeznań za wiarygodne i stanowiące podstawę większości ustaleń
faktycznych poczynionych w sprawie”, by w rezultacie skonstatować, że „materiał
dowodowy, oparty na zeznaniach M. B. nie budzi w tym zakresie żadnych
wątpliwości”.
W związku z powyższym stwierdzić należy, że sposób zredagowania
uzasadnienia Sądu drugiej instancji, również w odniesieniu do apelacji oskarżonego
M. T., nie mógł zyskać akceptacji Sądu Najwyższego, w efekcie uniemożliwiając
właściwą kontrolę orzeczenia Sądu ad quem ze strony sądu kasacyjnego.
W tej zaś sytuacji, gdy Sąd odwoławczy w ogóle nie rozpoznał części
zarzutów, a co do pozostałych sporządził uzasadnienie nie odpowiadające
wymogom art. 457 § 3 k.p.k., również kasację obrońcy M. T. należało uwzględnić i
zaskarżony nią wyrok w tym zakresie uchylić.
19
Ponownie rozpoznając sprawę w odniesieniu do oskarżonych Z. T., J. Ł. i M.
T. w postępowaniu odwoławczym, Sąd Apelacyjny w P. będzie miał – stosownie do
art. 442 § 3 k.p.k. w zw. z art. 518 k.p.k. – na uwadze powyższe rozważania. W
szczególności, Sąd ten prawidłowo powiadomi wszystkich wymienionych
oskarżonych o wyznaczonym miejscu i czasie rozprawy odwoławczej oraz w
sposób rzetelny i pełny ustosunkuje się do każdego z podniesionych w apelacjach
zarzutów, zgodnie z wymogami określonymi w art. 433 § 2 k.p.k. i art. 457 § 3 k.p.k.
Mając zatem powyższe na uwadze, Sąd Najwyższy orzekł jak w wyroku.
O zwrocie wniesionej przez skazanych opłaty orzeczono zgodnie z
przepisem art. 527 § 4 k.p.k.