Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: WO 20/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 27 marca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Edward Matwijów (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Marek Pietruszyński
SSN Jerzy Steckiewicz
Protokolant : Anna Krawiec
w sprawie szer. rez. W. R. skazanego z art. 279 § 1 k.k., po rozpoznaniu w Izbie
Wojskowej na posiedzeniu w dniu 16 stycznia i 27 marca 2014 r., wniosku o
wznowienie postępowania zakończonego wyrokiem Wojskowego Sądu
Okręgowego w P. z dnia 12 grudnia 2012 r., utrzymującego w mocy wyrok
Wojskowego Sądu Garnizonowego w W. z dnia 6 września 2012 r.,
1. wznawia postępowanie,
2. uchyla wyroki Wojskowego Sądu Garnizonowego w W. z
dnia 6 września 2012 r., sygn. akt Sg …/12 oraz Wojskowego
Sądu Okręgowego w P. z dnia 12 grudnia 2012 r., sygn. akt SA
…/12,
3. sprawę szer. rez. W. R. przekazuje do ponownego
rozpoznania Wojskowemu Sądowi Garnizonowemu w W.,
4. kosztami postępowania o wznowienie obciąża Skarb
Państwa,
5. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy z urzędu
adw. P. F. - Kancelaria Adwokacka kwotę 442,80 zł (czterysta
czterdzieści dwa 80/100) tytułem wynagrodzenia za sporządzenie
wniosku o wznowienie postępowania w sprawie.
2
UZASADNIENIE
Wyrokiem Wojskowego Sądu Garnizonowego w W. z dnia 6 września 2012
r., w sprawie Sg …/12, W. R. został uznany za winnego tego, że nieustalonego dnia,
ale w okresie od 6 do 12 grudnia 2011 r., na korytarzu Zespołu Bojowego „B”
Jednostki Wojskowej […], dokonał włamania do metalowej puszki, w której
znajdowały się datki na pomoc rodzinom zmarłych żołnierzy poprzez rozcięcie dna
puszki kluczem do otwierania puszek, skąd skradł pieniądze w kwocie nie mniejszej
niż 1738 zł na szkodę żołnierzy wymienionych w opisie przypisanego mu
przestępstwa, czyn ten zakwalifikowany został jako przestępstwo z art. 279 § 1 k.k.
i za jego popełnienie W. R. został skazany na karę roku pozbawienia wolności z
warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 5 lat.
Sąd pierwszej instancji orzekł wobec oskarżonego ponadto degradację (art.
327 § 2 k.k.) oraz podanie wyroku do publicznej wiadomości poprzez odczytanie
jego sentencji na apelu żołnierzy JW […] (art. 50 k.k.).
Na podstawie art. 72 § 2 k.k., zobowiązał oskarżonego do naprawienia
szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonych w sprawie stosownych kwot.
Po rozpoznaniu apelacji prokuratora wyrokiem Wojskowego Sądu
Okręgowego w P. z dnia 12 grudnia 2012 r., sygn. akt SA …/12, zaskarżony wyrok
został utrzymany w mocy.
W dniu 19 grudnia 2013 r. pełnomocnik skazanego W. R. złożył do
Wojskowego Sądu Okręgowego w P. wniosek o wznowienie postępowania, który
następnie przekazany został Sądowi Najwyższemu- Izbie Wojskowej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Wniosek zasługiwał na uwzględnienie.
Pełnomocnik skazanego, jako nowe fakty i dowody, które ujawniły się po
wydaniu orzeczeń kończących postępowanie w sprawie Sg …/12, skazujących W.
R. za popełnienie przestępstwa z art. 279 § 1 k.k., wskazał na brak ustaleń
dotyczących wyjaśnienia stopnia poczytalności oskarżonego w tej sprawie.
Tymczasem, po prawomocnym jej zakończeniu, w trakcie postępowania
3
przygotowawczego prowadzonego przez Wojskową Prokuraturę Garnizonową w K.,
w sprawie o sygn. akt Pg.Śl. …/13, przeciwko W. R. o czyny z art. 278 § 1 k.k., art.
363 § 1 k.k., art. 279 § 1 k.k. i art. 286 § 1 k.k., popełnione w okresie od maja 2010
r. do grudnia 2011 r., a więc w okresie zbieżnym czasowo z czynem z art. 279 § 1
k.k., już prawomocnie osądzonym, biegli lekarze-psychiatrzy oraz psycholog, po
przeprowadzeniu obserwacji sądowo-psychiatrycznej na Oddziale Obserwacyjnym
Aresztu Śledczego w K. stwierdzili, że w chwili popełnienia tych czynów miał on
zniesioną zdolność do rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim
postępowaniem w rozumieniu art. 31 § 1 k.k. Zdaniem pełnomocnika zbieżność
czasowa czynów, podobny ich rodzaj oraz nie wyjaśnienie stopnia poczytalności
oskarżonego co do prawomocnie osądzonego czynu uzasadnia wznowienie
postępowania.
W związku z przedstawionymi wyżej wątpliwościami, Sąd Najwyższy na
podstawie art. 546 w zw. z art. 97 k.p.k. zarządził sprawdzenie poczytalności
oskarżonego W. R. w chwili popełnienia przez niego czynu z art. 279 § 1 k.k., która
to okoliczność ujawniła się po prawomocnym zakończeniu sprawy Sg …/12.
W wydanej w dniu 14.02. 2014 r. opinii sądowo – psychiatrycznej biegli
lekarze – psychiatrzy stwierdzili, iż W. R. dokonując zarzucanych mu czynów miał
zniesioną zdolność rozumienia ich znaczenia i pokierowania swoim postępowaniem
w rozumieniu warunków art.31 § 1 k.k. Zdaniem biegłych W. R. wymaga
umieszczenia w szpitalu psychiatrycznym zgodnie z warunkami art. 93 i 94 k.k.,
bowiem w przypadku pozostawania przez niego na wolności w obecnym stanie
psychicznym istnieje wysokie i realne prawdopodobieństwo dokonania przez niego
z przyczyn chorobowych czynów zabronionych.
W świetle powyższych ustaleń stwierdzić trzeba, że wniosek pełnomocnika
W. R. o wznowienie postępowania zasługiwał na uwzględnienie, czego
konsekwencją musiało być uchylenie wyroku Wojskowego Sądu Okręgowego w P.
z dnia 12 grudnia 2012 r., sygn. akt: SA …/12, a także utrzymanego nim w mocy
wyroku Wojskowego Sądu Garnizonowego w W. z dnia 6 września 2012 r., sygn.
akt: Sg …/12.
W związku z sugestią biegłych lekarzy psychiatrów o konieczności
orzeczenia w trybie art. 93 i 94 § 1 k.k. o umieszczeniu W. R. w zamkniętym
4
zakładzie psychiatrycznym, potrzebą przeprowadzenia nowych dowodów w postaci
wysłuchania biegłych psychiatrów oraz psychologa, którzy złożyli opinię na piśmie,
sprawę niniejszą należało przekazać Sądowi pierwszej instancji do ponownego
rozpoznania.
Umieszczenie w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym jest faktycznym
pozbawieniem człowieka wolności, przeto powinno być poprzedzone dogłębną
analizą okoliczności wskazujących na konieczność sięgania po ten środek
zapobiegawczy i dokonaniu wnikliwych ustaleń wskazujących, iż w świetle art. 94 §
1 k.k. spełnione zostały wszystkie przesłanki wskazujące na jego niezbędność, tym
bardziej, że orzeczenie w tym zakresie ma charakter obligatoryjny.
Wszystkie powyższe dowody powinien przeprowadzić sąd meriti przed
orzeczeniem w przedmiocie środka zabezpieczającego, albowiem od tego
orzeczenia przysługuje środek odwoławczy. Z tych też powodów uchylając oba
wyroki, Sąd Najwyższy nie skorzystał z możliwości procesowej, jaką otwiera art.
547 § 3 k.p.k., lecz na podstawie art. 547 § 2 k.p.k., przekazał sprawę Wojskowemu
Sądowi Garnizonowemu w W. do ponownego rozpoznania.