Pełny tekst orzeczenia

45

POSTANOWIENIE
z dnia 30 września 1997 r.
Sygn. akt K. 9/96



Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Wojciech Łączkowski – przewodniczący
Zdzisław Czeszejko-Sochacki – sprawozdawca
Tomasz Dybowski
Krzysztof Kolasiński
Jadwiga Skórzewska-Łosiak



po rozpoznaniu 30 września 1997r. na posiedzeniu niejawnym sprawy z wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich o stwierdzenie niezgodności:

1) art. 3 ust. 2, 3 i 4 ustawy z dnia 30 listopada 1995r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 1996 r. Nr 5, poz. 32) z zasadą demokratycznego państwa prawnego wyrażoną w art. 1 przepisów konstytucyjnych utrzymanych w mocy na podstawie art. 77 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 17 października 1992r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym (Dz.U. Nr 84, poz. 426 ze zm.)

2) art. 3 ust. 3 i 4 ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych oraz zmianie niektórych ustaw z zasadą ochrony własności wynikająca z art. 7 przepisów konstytucyjnych utrzymanych w mocy na podstawie art. 77 Ustawy Konstytucyjnej z 17 października 1992 r.



p o s t a n a w i a

umorzyć postępowanie w sprawie na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o Trybunale Konstytucyjnym (tekst jednolity z 1991 r. Dz.U. Nr 109, poz. 470; zm.: z 1993 r. Nr 47, poz. 213; z 1994 r. Nr 122, poz. 593; z 1995 r. Nr 13, poz. 59; z 1996 r. Nr 77, poz. 367).


Uzasadnienie:

I

1. Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł o stwierdzenie niezgodności: art. 3 ust. 2, 3 i 4 ustawy z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych oraz zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 1996 r. Nr 5, poz. 32) z zasadą demokratycznego państwa prawnego wyrażoną w art. 1 przepisów konstytucyjnych utrzymanych w mocy na podstawie art. 77 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym (Dz.U. Nr 84, poz. 426 ze zm.) oraz art. 3 ust. 3 i 4 tejże ustawy z zasadą ochrony własności wynikającą z art. 7 utrzymanych w mocy przepisów konstytucyjnych.

2. Do wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich ustosunkował się Prokurator Generalny, który w piśmie z 13 czerwca 1996 r. stwierdził, że przepis art. 16 ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych (...) w zakresie odnoszącym się do jej art. 3 ust. 2, 3 i 4 jest niezgodny z art. 1 przepisów konstytucyjnych przez to, że wprowadził w życie – z mocą wsteczną i bez odpowiedniego okresu dostosowawczego – zmiany niekorzystne dla właścicieli wkładów oszczędnościowych na książeczkach mieszkaniowych, co narusza pewność prawa i zaufanie obywateli do państwa wynikające z zasady demokratycznego państwa prawnego. Tym samym Prokurator Generalny podzielił argumenty Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczące niekonstytucyjności zaskarżonych przepisów z powodu nadania im mocy wstecznej. Odnosi się to również do braku zachowania odpowiedniego vacatio legis przy wprowadzaniu nowych uregulowań w życie.
Natomiast za niezasadne uznał Prokurator Generalny zarzuty Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczące merytorycznej niezgodności art. 3 ust. 3 i 4 ustawy z art. 1 i 7 przepisów konstytucyjnych.

II

Wymieniony w sentencji wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich był przedmiotem rozpoznania na rozprawie 26 listopada 1996 r.. W jej toku wnioskodawca przedstawił istotę podnoszonych zarzutów niekonstytucyjności w stosunku do kwestionowanych przepisów ustawy. Wysłuchano również stanowisk stron – uczestników postępowania: przedstawiciela Sejmu RP i Prokuratora Generalnego.
Przedstawiciel Sejmu RP złożył wniosek o odroczenie rozprawy do czasu zakończenia prac legislacyjnych, twierdząc, że projekt nowelizacji zakwestionowanej ustawy w pełni odpowiada zakresowi wniosku Rzecznika.
Przedstawiciel Prokuratora Generalnego wniósł o odroczenie rozprawy na podstawie art. 32 ust. 2 uchwały Sejmu z dnia 31 lipca 1985 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym (Dz.U. Nr 39, poz. 184; zm.: z 1995 r. Nr 2, poz. 7) z uwagi na zaawansowanie procesu legislacyjnego zmierzającego do wprowadzenia zmian prawnych zgodnych w założeniach z wnioskiem Rzecznika Praw Obywatelskich.
Przedstawiciel Rzecznika Praw Obywatelskich przychylił się do wniosku o odroczenie rozprawy.
Z uwagi na wszczęcie postępowania legislacyjnego, między innymi w zakresie nowelizacji zakwestionowanych przepisów (druk sejmowy nr 1985), Trybunał Konstytucyjny postanowił odroczyć rozprawę, a ponadto, w razie przedłużenia się postępowania legislacyjnego, podjąć dalsze decyzje w tej sprawie.


III

Trybunał Konstytucyjny zważył co następuje:

Zapowiedziana ustawa o zmianie ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych oraz zmianie niektórych ustaw, po przedłużających się pracach legislacyjnych, została uchwalona 1 sierpnia 1997 r. oraz opublikowana w Dz.U. Nr 103, poz. 652 z 3 września 1997 r.
Powracając do wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich przypomnieć należy, że przedmiotem tego wniosku był zarzut niekonstytucyjności art. 16 ustawy z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 1996 r., Nr 5, poz. 32) w zakresie odnoszącym się do jej art. 3 ust. 2, 3 i 4, ze względu na wprowadzenie w życie tego przepisu z mocą wsteczną, tj. od 1 stycznia 1996 roku.
Ustawa z dnia 1 sierpnia 1997 r. o zmianie ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych oraz zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 103, poz. 652) w art. 1 ust. 1 ustawy uchyliła, z mocą od 1 stycznia 1996 r., ust. 2– 4 art. 3, a więc przepis zakwestionowany we wniosku.
Wobec uchylenia przez art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o zmianie ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych oraz zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 103, poz. 652) w całości zakwestionowanego przepisu, z mocą od 1 stycznia 1996 r., postępowanie należało umorzyć na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o Trybunale Konstytucyjnym (tekst jednolity z 1991 r. Dz.U. Nr 109, poz. 470; zm.: z 1993 r. Nr 47, poz. 213; z 1994 r. Nr 122, poz. 593; z 1995 r. Nr 13, poz. 59; z 1996 r. Nr 77, poz. 367)

Z tych względów Trybunał Konstytucyjny postanowił jak na wstępie.