Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie
z dnia 23 września 1998 r.

Sygn. T. 18/98




Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Marian Zdyb – przewodniczący
Wojciech Sokolewicz
Błażej Wierzbowski – sprawozdawca

po rozpoznaniu 23 września 1998 r. na posiedzeniu niejawnym w trybie art. 36 ust. 6 i 7 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. (Dz.U. Nr 102, poz. 643) zażalenia Zarządu Głównego Niezależnego Krajowego Związku Zawodowego w Polsce “Solidarność Weteranów Pracy” na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 25 czerwca 1998 r.


p o s t a n a w i a :

nie uwzględnić zażalenia.



Uzasadnienie:


Zarząd Główny Niezależnego Krajowego Związku Zawodowego w Polsce “Solidarność Weteranów Pracy” wnioskiem z 22 maja 1998 r. wystąpił o stwierdzenie niezgodności art. 2, art. 8, art. 118 i art. 119 ustawy z dnia 28 maja 1993 r. – Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 45, poz. 205 ze zm. ) z art. 2, art. 32, art. 62 i art. 99 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.
Postanowieniem z 25 czerwca 1998 r. (sygn. T. 18/97) Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania wnioskowi dalszego biegu. Uznał, że zakres działania wnioskodawcy nie obejmuje spraw unormowanych w kwestionowanych przepisach ustawy – Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Mimo wezwania do usunięcia braków Zarząd Główny Niezależnego Krajowego Związku Zawodowego w Polsce “Solidarność Weteranów Pracy” nie powołał przepisu prawa lub postanowienia statutu, wskazującego, że kwestionowany akt normatywny dotyczy spraw objętych jego zakresem działania. Z tych względów Trybunał odmówił nadania wnioskowi dalszego biegu.
W zażaleniu wnioskodawca wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia, zarzucając naruszenie art. 79, art. 191 ust. 1 pkt 4 i 6, art. 191 ust. 2 Konstytucji oraz § 8 lit. “a”, “e”, “i” statutu NKZZ “Solidarność Weteranów Pracy” przez błędne uznanie, że wnioskodawca nie powołał przepisu prawa lub postanowienia statutu, wskazującego, że zakresem działania Związku objęte są sprawy uregulowane w kwestionowanej ustawie. Skarżący dowodzi, że do wystąpienia z wnioskiem w sprawie stwierdzenia niezgodności art. 2, art. 8, art. 118 i art. 119 ustawy z dnia 28 maja 1993 r. – Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 45, poz. 205 ze zm. ) z przepisami Konstytucji uprawnia go brzmienie § 8 statutu. Ponadto stwierdził, że “wniosek (...) jest skargą konstytucyjną”.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Na wstępie należy podkreślić, że uprawnienie do wniesienia skargi konstytucyjnej może być realizowane w zakresie przewidzianym w art. 79 Konstytucji przy jednoczesnym spełnieniu wymogów przewidzianych w ustawie z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (art. 46-48). Powyższe przepisy jednoznacznie precyzują warunki jakie musi spełniać skarga konstytucyjna. Niewątpliwie wniosek Zarządu Głównego Niezależnego Krajowego Związku Zawodowego w Polsce “Solidarność Weteranów Pracy” nie spełnia tych wymogów, toteż twierdzenie, iż stanowi on w istocie skargę konstytucyjną, jest nieuprawnione.
Bezspornym jest, że ogólnokrajowe organy związków zawodowych mogą wystąpić z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego w sprawach, o których mowa w art. 188 Konstytucji, jeżeli akt normatywny dotyczy spraw objętych ich zakresem działania. Obowiązkiem wnioskodawcy było zatem powołanie przepisu prawa lub statutu, wskazującego że kwestionowana ustawa lub inny akt normatywny dotyczy spraw objętych jego zakresem działania (art. 32 ust. 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym). Zarząd Główny Niezależnego Krajowego Związku Zawodowego w Polsce “Solidarność Weteranów Pracy” upatruje legitymacji do złożenia wniosku w § 8 statutu (lit. a, e, i).
Przesłankę dopuszczalności zaskarżenia aktu normatywnego, a mianowicie powiązanie kwestionowanego przepisu z ustawowo określonym zakresem działania wnioskodawcy – należy interpretować w sposób ścisły. Oznacza to, że wniosek musi być bezpośrednio związany z interesem prawnym podmiotu, który kieruje go do Trybunału Konstytucyjnego.
Powołany przez wnioskodawcę § 8 statutu nawiązuje do postanowień zawartych w przepisach ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz.U. Nr 55, poz. 234 ze zm.), określających zakres działania związków zawodowych. Analiza tych przepisów jak i brzmienie § 8 statutu dowodzi, że podstawowe zadania związku zawodowego, należy odnieść jedynie do dwóch grup interesów i praw: zawodowych i socjalnych (art. 1 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych). Prawa (interesy zawodowe) to korzyści usytuowane w środowisku pracy, pozostające w związku logicznym z pracą, stanowiące wyraz oczekiwań lub dążeń wobec pracodawcy. Prawa (interesy socjalne) to wartości poza pracą, wyznaczane odczuwanymi przez pracujących (ich rodziny), ważnymi społecznie potrzebami, takimi jak np. potrzeba wypoczynku, bezpieczeństwa na wypadek utraty zdolności zarobkowania, pomoc socjalna.
Intencją ustawodawcy było zatem wyposażenie organizacji związkowej w instrumenty umożliwiające ochronę praw, interesów pracowniczych, socjalnych i kulturalnych swoich członków. W zakresie działania organizacji związkowej nie mieści się natomiast ochrona praw wyborczych obywateli.
Ocena, że działanie organu, o którym mowa w art. 191 ust.1 pkt 3-5 Konstytucji wykracza poza zakres spraw pozostających w związku z przedmiotem ich kompetencji, oznacza, iż wniosek nie odpowiada wymaganiom ustawy i tym samym nie ma podstaw do uwzględnienia zażalenia.

Z tych względów Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.