Pełny tekst orzeczenia

176



POSTANOWIENIE

z dnia 3 listopada 1999 r.

Sygn. Ts 15/99





Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Krzysztof Kolasiński – przewodniczący

Andrzej Mączyński – sprawozdawca

Jadwiga Skórzewska-Łosiak



po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 27 kwietnia 1999 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Franciszka K.



p o s t a n a w i a:





nie uwzględnić zażalenia.





Uzasadnienie:



W skardze konstytucyjnej podniesiono, że art. 605 kc narusza wynikające z art. 64 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej prawo skarżącego do własności. Naruszenie to jest, zdaniem skarżącego, spowodowane zbyt ogólnikowym sformułowaniem zaskarżonego przepisu, który nie zobowiązuje do dokładnego określenia warunków umowy dostawy. Brak takiego obowiązku spowodował, iż skarżący musiał zawrzeć z dostawcą ogólnie sformułowaną umowę dostawy, która w efekcie nie gwarantuje mu prawidłowej dostawy wody tak, aby zagwarantować zgodność jej ilości z uiszczoną należnością. Skarżący nie płacił za wodę w wymaganej przez dostawcę wysokości, gdyż jak podał w skardze, ten ostatni dokonał bez jego zgody podłączenia do sieci wodociągowej dwóch instalacji wodociągowych sąsiadów. Wyrokiem z 3 listopada 1997 r. Sąd Rejonowy dla K.-P. w K. uwzględnił powództwo M.P.K. w K. o zapłatę skierowane przeciwko Franciszkowi K. Apelacja Franciszka K. została oddalona wyrokiem Sądu Wojewódzkiego z 4 listopada 1998 r. W wyroku tym Sąd Wojewódzki stwierdził, że jeżeli Franciszek K. chciał doprowadzić do zmiany istniejącej instalacji wodociągowej i odłączenia od niej sąsiednich domów, to winien to czynić przy zastosowaniu prawnie dopuszczalnych działań. Nie jest takim działaniem odmowa zapłaty należności za dostawę wody.

Trybunał Konstytucyjny postanowieniem z 27 kwietnia 1999 r. odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej stwierdzając, że konkretyzacja umowy dostawy, której domaga się skarżący byłaby nie do pogodzenia z równoczesną realizacją zasady swobody umów z art. 3531 kc. Zasada swobody umów stanowi gwarancję realizacji praw majątkowych, o których mowa w art. 64 ust. 1 oraz wolności gospodarczej, o której mowa w art. 22 Konstytucji RP. Ograniczenie swobody stron w kształtowaniu stosunku prawnego podyktowane może być m.in. koniecznością ochrony strony słabszej. W przypadku umowy dostawy może tu chodzić o ochronę podmiotu zmuszonego do korzystania z usług jednego dostawcy. Ustawodawca stwarza możliwość wprowadzenia takich ograniczeń na gruncie art. 384 kc, stanowiącego delegację dla Rady Ministrów do określenia szczegółowych warunków zawierania i wykonywania umów między osobami prowadzącymi działalność gospodarczą a konsumentami. Z powyższego wynika, że ewentualne zarzuty dotyczące niedostatecznych gwarancji ustawowych dla korzystającego z usług dostawcy są w rzeczywistości skierowane przeciwko zaniechaniu przez Radę Ministrów wydania na podstawie art. 384 kc rozporządzenia ustalającego ogólne warunki umów dostawy. Zaniechanie prawodawcze Rady Ministrów nie może być jednak przedmiotem skargi konstytucyjnej, gdyż w myśl art. 79 ust. 1 konstytucji skarga ta przysługuje w sprawie zgodności z konstytucją aktu normatywnego.

Na postanowienie to zostało złożone zażalenie, w którym pełnomocnik skarżącego domaga się uchylenia powyższego postanowienia i merytorycznego rozpoznania sprawy. Pełnomocnik skarżącego podnosi, że zasada swobody umów nie może prowadzić do dowolności naruszającej Konstytucję RP. W zażaleniu wskazano, że ani art. 22 Konstytucji RP ani art. 3531 kc nie posiada mocy nadrzędnej nad art. 64 Konstytucji RP. Pełnomocnik skarżącego przyznał, iż w przedmiotowej sprawie konieczne jest wydanie na podstawie art. 384 kc rozporządzenia Rady Ministrów, jednakże jego brak potwierdza słuszność zarzutów skargi o nieistnieniu w art. 605 kc bardziej szczegółowego uregulowania umowy dostawy.



Trybunał Konstytucyjny zważył co następuje:



Zakwestionowany przez skarżącego art. 605 kc zawiera legalną definicję umowy dostawy, wskazując tzw. essentialia negotii. Przepis ten ani nie nakazuje zawarcia umowy dostawy, ani nie zakazuje osobom zawierającym taką umowę kształtowania jej treści m.in. przez bardziej konkretne określenie ich uprawnień i obowiązków. Art. 64 konstytucji wyraża prawo do własności i innych praw majątkowych, nakazuje równą ochronę tych praw oraz wskazuje warunki umożliwiające ich ograniczenie. Z cytowanego przepisu konstytucji nie wynika adresowany do ustawodawcy nakaz nadania określonej treści umowie dostawy. Umowy takie mogłyby być zawierane – w ramach przewidzianej w kc swobody umów, będącej konkretyzacją konstytucyjnej zasady wolności działalności gospodarczej (art. 20, 22 konstytucji) - nawet gdyby żadna obowiązująca ustawa nie zawierała regulacji o treści odpowiadającej art. 605 kc. Zawarte w art. 605 kc określenie umowy dostawy nie normuje zagadnień prawnych będących przedmiotem postępowania sądowego w niniejszej sprawie, w szczególności przepis ten nie określa sposobu dokonywania przyłączeń instalacji wodociągowej. Treść zaskarżonego przepisu nie łączy się więc w żaden sposób z wzorcem konstytucyjnym opartym na art. 64 konstytucji.

Wobec powyższego uzasadnione jest uznanie skargi konstytucyjnej za oczywiście bezzasadną (art. 49 w związku z art. 36 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym) i nie uwzględnienie zażalenia wniesionego na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 27 kwietnia 1999 roku.