Pełny tekst orzeczenia

84

POSTANOWIENIE
z dnia 19 kwietnia 1999 r.
Sygn. Ts 164/98


Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Krzysztof Kolasiński – przewodniczący
Andrzej Mączyński – sprawozdawca
Marek Safjan

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia z 25 lutego 1999 r. na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 17 lutego 1999 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Zbigniewa K.

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

Uzasadnienie:

W skardze konstytucyjnej Zbigniewa K. wniesionej 12 grudnia 1998 r. zarzucono, iż art. 40 ust. 3 ustawy z dnia 11 kwietnia 1997 r. o ujawnieniu pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w latach 1944-1990 osób pełniących funkcje publiczne (Dz.U. Nr 70, poz. 443; zm.: z 1998 r. Nr 131, poz. 860) jest niezgodny z art. 2, art. 5, art. 31 ust. 1 i ust. 2, art. 37 ust. 1, art. 40, art. 42, art. 47 oraz art. 51 ust. 1 i ust. 2 Konstytucji RP. Zdaniem skarżącego, zakwestionowany przepis narusza zasadę równości i prowadzi do dyskryminacji określonej grupy obywateli, narusza jego konstytucyjne prawo do prywatności przez nałożenie obowiązku publikacji w “Monitorze Polskim” oświadczenia zawierającego imię, nazwisko, adres oraz numer Pesel. W piśmie procesowym z 16 stycznia 1999 r. skarżący stwierdził ponadto, iż art. 40 ust. 3 zakwestionowanej ustawy narusza jego konstytucyjne prawo do sądu oraz stanowi zagrożenie jego życia i zdrowia przez nałożenie obowiązku podania do publicznej wiadomości adresu zamieszkania.
Skarżący wskazał, iż na podstawie art. 40 ust. 3 ustawy z 11 kwietnia 1997 r. nie wydano żadnego orzeczenia sądu lub organu administracji publicznej dotyczącego jego konstytucyjnych wolności lub praw. Zdaniem skarżącego, ostateczne rozstrzygnięcie odnoszące się do przysługujących mu praw i wolności konstytucyjnych stanowi publikacja w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej “Monitor Polski” treści oświadczenia, o którym mowa w art. 6 zaskarżonej ustawy. Skarżący podnosi, że fakt ten mieści się “w kategorii innego ostatecznego rozstrzygnięcia”, o którym mowa w art. 46 ust. 1 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym.
Trybunał Konstytucyjny postanowieniem z 17 lutego 1999 r. odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej, stwierdzając iż zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji RP warunkiem merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej jest wydanie na podstawie zakwestionowanego w skardze aktu normatywnego ostatecznego orzeczenia sądu lub organu administracji publicznej o przysługujących skarżącemu prawach lub wolnościach konstytucyjnych. Ponieważ w sprawie skarżącego orzeczenie takie nie zostało wydane, w szczególności zaś nie stanowi go podanie do publicznej wiadomości w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej “Monitor Polski” oświadczenia, o którym mowa w art. 6 zaskarżonej ustawy, Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.
Na postanowienie to skarżący wniósł zażalenie z 25 lutego 1999 r. stwierdzając w nim, iż publikacja oświadczenia, o którym mowa w art. 40 ust. 3 zaskarżonej ustawy, nie będąc wyrokiem lub decyzją administracyjną, ma jednak znamiona “innego ostatecznego rozstrzygnięcia”, o którym mówi art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym.

Trybunał Konstytucyjny zważył co następuje:

Sama publikacja w “Monitorze Polskim” oświadczenia, o którym mówi art. 40 ust. 1 zaskarżonej ustawy nie ma charakteru orzeczenia w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji RP, stanowi bowiem czynność faktyczną, przez którą realizowany jest obowiązek określony w ustawie. Konstytucja RP nie przewiduje możliwości kwestionowania w drodze skargi konstytucyjnej działań faktycznych podejmowanych przez organy władzy państwowej, chociażby działania te wkraczały w sferę praw lub wolności konstytucyjnych. Nie można także przypisać charakteru orzeczenia, o którym mówi art. 79 ust. 1 Konstytucji RP, nałożeniu na skarżącego obowiązku złożenia oświadczenia lustracyjnego. Obowiązek ten wynika bowiem bezpośrednio z ustawy i nie wymaga konkretyzacji w orzeczeniu sądu lub decyzji organu administracji publicznej.
Za orzeczenie takie natomiast może zostać uznana decyzja Sądu Apelacyjnego w W. o podaniu do publicznej wiadomości treści oświadczenia lustracyjnego na podstawie art. 40 ust. 3 ustawy z 11 kwietnia 1997 r. o ujawnieniu pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w latach 1944-1990 osób pełniących funkcje publiczne.
W związku z powyższym Trybunał stwierdza, że skarga konstytucyjna Zbigniewa K. nie może być przedmiotem merytorycznego rozpoznania także i z tego powodu, że jeszcze nie doszło do uznanej przez skarżącego za rozstrzygnięcie o jego prawach konstytucyjnych publikacji w “Monitorze Polskim” złożonego przez niego oświadczenia lustracyjnego. Uregulowana w art. 79 ust. 1 Konstytucji RP instytucja skargi konstytucyjnej nie ma charakteru prewencyjnego, potencjalne zaś jedynie zagrożenie dla interesów skarżącego nie spełnia określonych w tym przepisie przesłanek merytorycznego rozpoznania skargi.
Zgodnie z wyraźnym brzmieniem przepisów konstytucji możliwość wniesienia skargi konstytucyjnej istnieje wyłącznie w przypadkach, gdy zakwestionowany w skardze akt normatywny stanowił podstawę wydania przez organ władzy publicznej ostatecznego orzeczenia naruszającego prawa lub wolności konstytucyjne skarżącego. Możliwość ta jest natomiast wykluczona wówczas, gdy skarżący dopatruje się ograniczenia przysługujących mu praw lub wolności bezpośrednio w treści aktu normatywnego nie wymagającego konkretyzacji przez orzeczenie sądu lub innego organu władzy publicznej.
Dopóki więc określony akt normatywny nie stanie się podstawą wydania wyroku, decyzji lub innego rozstrzygnięcia przesądzającego w sposób władczy o zakresie przysługujących skarżącemu praw lub wolności konstytucyjnych, dopóty wyłączona jest możliwość zakwestionowania konstytucyjności tego aktu w procedurze skargi konstytucyjnej.
Z tych wszystkich powodów zażalenie skarżącego na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 17 lutego 1999 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej nie mogło zostać uwzględnione.