P 1/00
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
146
POSTANOWIENIE
z dnia 5 czerwca 2000 r.
Sygn. P. 1/00
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Zdzisław Czeszejko-Sochacki – przewodniczący
Jerzy Ciemniewski
Teresa Dębowska-Romanowska
Lech Garlicki – sprawozdawca
Marian Zdyb
po rozpoznaniu 5 czerwca 2000 r. na posiedzeniu niejawnym pytań prawnych Sądu Rejonowego II Wydział Karny w Walczu czy:
1. Art. 123 § 1 ustawy z dnia 26 października 1971 r. – ustawa karna skarbowa (tekst jednolity z 1984 r. Dz.U. Nr 22, poz. 103 ze zm.) jest zgodny z art. 45 ust. 1, art. 175 ust. 1 i art. 177 Konstytucji RP oraz art. 14 ust. 1 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych (Dz.U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167) i art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.);
2. Art. 4 ustawy z dnia 3 lipca 1998 r. o zmianie ustawy karnej skarbowej (Dz.U. Nr 108, poz. 682) jest zgodny z art. 45 ust. 1, art. 175 ust. 1, art. 177 i 235 Konstytucji RP
p o s t a n a w i a:
na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 31 ust. 2 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U. Nr 102, poz. 643) umorzyć postępowanie w sprawie na skutek cofnięcia pytań prawnych.
Uzasadnienie:
I
Postanowieniem z 13 stycznia 2000 r. Sąd Rejonowy w Wałczu wniósł do Trybunału Konstytucyjnego dwa pytania prawne czy:
art. 123 § 1 ustawy z dnia 26 października 1971 r. – ustawa karna skarbowa (tekst jednolity z 1984 r. Dz.U. Nr 22, poz. 103 ze zm.) jest zgodny z art. 45 ust. 1, art. 175 ust. 1 i art. 177 Konstytucji RP oraz art. 14 ust. 1 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych (Dz.U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167) oraz z art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.);
b) art. 4 ustawy z dnia 3 lipca 1998 r. o zmianie ustawy karnej skarbowej (Dz.U. Nr 108, poz. 682) jest zgodny z art. 45 ust. 1, art. 175 ust. 1, art. 177 i art. 235 Konstytucji RP.
Art. 123 § 1 ustawy karnej skarbowej z 1971 r. (dalej: uks) statuował kompetencję organów finansowych do orzekania w sprawach o przestępstwa skarbowe zagrożone wyłącznie karą grzywny oraz w sprawach o wykroczenia skarbowe, natomiast art. 4 ustawy z 1998 r. o zmianie ustawy karnej skarbowej tego rodzaju kompetencję finansowych organów orzekających utrzymywał w okresie dwóch lat od wejścia w życie Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. (17 październik 1997 r.).
Wątpliwości co do zgodności powyższych przepisów ustawowych z odpowiednimi wzorcami konstytucyjnymi oraz wzorcami prawa międzynarodowego, Sąd Rejonowy powziął podczas rozpoznawania wniosku finansowego organu orzekającego o wykonanie wobec Elżbiety B. zastępczej kary pozbawienie wolności. Wcześniej finansowy organ orzekający osobie tej za popełnione wykroczenie skarbowe wymierzył karę grzywny, która następnie nie została przez nią uiszczona. Istota powziętej przez Sąd Rejonowy wątpliwości sprowadzała się do tego, czy organ finansowy mógł orzekać karnie po 17 października 1997 r.: w przekonaniu sądu możliwość taką wykluczały powołane w pytaniach prawnych poszczególne wzorce kontroli.
2. Pismem z 11 kwietnia 2000 r. stanowisko w sprawie zajął Prokurator Generalny, który z przyczyn proceduralnych nie podzielił stanowiska Sądu Rejonowego w Wałczu i wniósł o umorzenie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym, albowiem uznał, że orzekanie w sprawie jest niedopuszczalne.
W uzasadnieniu stanowiska Prokurator Generalny podkreślił, iż stan prawny jaki powstał po wejściu w życie ustawy z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (Dz.U. Nr 83, poz. 930; dalej: kks) i ustawy z tego samego dnia – Przepisy wprowadzające Kodeks karny skarbowy (Dz.U. Nr 83, poz. 931) – które uchyliły uks z 1971 r. – wyklucza merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy wszczętej w wyniku pytań prawnych Sądu Rejonowego. W przekonaniu Prokuratora Generalnego Sąd Rejonowy w Wałczu rozpoznając wniosek finansowego organu orzekającego – kierując się w szczególności treścią art. 5 § 1 i 2, art. 12 i 13 przepisów wprowadzających kks, oraz art. 51 § 3 kks – powinien umorzyć postępowanie wykonawcze wobec Elżbiety B. na skutek zaistnienia ujemnej przesłanki procesowej w postaci przedawnienia wykonania orzeczonej wobec niej kary.
Konkludując Prokurator Generalny zauważył, iż w powyższym stanie faktycznym i prawnym rozpoznawanej sprawy Trybunał Konstytucyjny nie może merytorycznie rozpoznać sprawy z pytań prawnych Sądu Rejonowego, ponieważ zakwestionowane w nich przepisy utraciły moc prawną i należy uznać, że nie mogą one znaleźć zastosowania do stanów prawnych z przeszłości, teraźniejszości i przyszłości.
3. Postanowieniem z 20 kwietnia 2000 r. Sąd Rejonowy w Wałczu wycofał pytania prawne.
W uzasadnieniu postanowienia Sąd Rejonowy zauważył – podzielając w tej kwestii stanowisko zajęte w sprawie przez Prokuratora Generalnego – iż zawisłe przed nim postępowanie stało się bezprzedmiotowe z uwagi na to, że orzeczona wobec Elżbiety B. kara – zgodnie z art. 51 § 3 kks – uległa przedawnieniu. W tej sytuacji Sąd Rejonowy uznał, że rozstrzygnięcie zawisłej przed nim sprawy Elżbiety B. nie jest już zależne od odpowiedzi na pytania prawne, które wniósł on do Trybunału Konstytucyjnego.
II
Trybunał Konstytucyjny zważył co następuje:
Zgodnie z powołanymi w sentencji niniejszego postanowienia przepisami ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, do chwili rozpoczęcia rozprawy Trybunał Konstytucyjny związany jest co do możliwości merytorycznego rozpoznania pytania prawnego uznaniem sądu, który je wniósł.
Mając na uwadze, iż wycofanie pytań prawnych przez Sąd Rejonowy w Wałczu stanowi wystarczającą przesłanką umorzenia postępowania, Trybunał Konstytucyjny postanowił jak na wstępie.
POSTANOWIENIE
z dnia 5 czerwca 2000 r.
Sygn. P. 1/00
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Zdzisław Czeszejko-Sochacki – przewodniczący
Jerzy Ciemniewski
Teresa Dębowska-Romanowska
Lech Garlicki – sprawozdawca
Marian Zdyb
po rozpoznaniu 5 czerwca 2000 r. na posiedzeniu niejawnym pytań prawnych Sądu Rejonowego II Wydział Karny w Walczu czy:
1. Art. 123 § 1 ustawy z dnia 26 października 1971 r. – ustawa karna skarbowa (tekst jednolity z 1984 r. Dz.U. Nr 22, poz. 103 ze zm.) jest zgodny z art. 45 ust. 1, art. 175 ust. 1 i art. 177 Konstytucji RP oraz art. 14 ust. 1 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych (Dz.U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167) i art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.);
2. Art. 4 ustawy z dnia 3 lipca 1998 r. o zmianie ustawy karnej skarbowej (Dz.U. Nr 108, poz. 682) jest zgodny z art. 45 ust. 1, art. 175 ust. 1, art. 177 i 235 Konstytucji RP
p o s t a n a w i a:
na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 31 ust. 2 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U. Nr 102, poz. 643) umorzyć postępowanie w sprawie na skutek cofnięcia pytań prawnych.
Uzasadnienie:
I
Postanowieniem z 13 stycznia 2000 r. Sąd Rejonowy w Wałczu wniósł do Trybunału Konstytucyjnego dwa pytania prawne czy:
art. 123 § 1 ustawy z dnia 26 października 1971 r. – ustawa karna skarbowa (tekst jednolity z 1984 r. Dz.U. Nr 22, poz. 103 ze zm.) jest zgodny z art. 45 ust. 1, art. 175 ust. 1 i art. 177 Konstytucji RP oraz art. 14 ust. 1 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych (Dz.U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167) oraz z art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.);
b) art. 4 ustawy z dnia 3 lipca 1998 r. o zmianie ustawy karnej skarbowej (Dz.U. Nr 108, poz. 682) jest zgodny z art. 45 ust. 1, art. 175 ust. 1, art. 177 i art. 235 Konstytucji RP.
Art. 123 § 1 ustawy karnej skarbowej z 1971 r. (dalej: uks) statuował kompetencję organów finansowych do orzekania w sprawach o przestępstwa skarbowe zagrożone wyłącznie karą grzywny oraz w sprawach o wykroczenia skarbowe, natomiast art. 4 ustawy z 1998 r. o zmianie ustawy karnej skarbowej tego rodzaju kompetencję finansowych organów orzekających utrzymywał w okresie dwóch lat od wejścia w życie Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. (17 październik 1997 r.).
Wątpliwości co do zgodności powyższych przepisów ustawowych z odpowiednimi wzorcami konstytucyjnymi oraz wzorcami prawa międzynarodowego, Sąd Rejonowy powziął podczas rozpoznawania wniosku finansowego organu orzekającego o wykonanie wobec Elżbiety B. zastępczej kary pozbawienie wolności. Wcześniej finansowy organ orzekający osobie tej za popełnione wykroczenie skarbowe wymierzył karę grzywny, która następnie nie została przez nią uiszczona. Istota powziętej przez Sąd Rejonowy wątpliwości sprowadzała się do tego, czy organ finansowy mógł orzekać karnie po 17 października 1997 r.: w przekonaniu sądu możliwość taką wykluczały powołane w pytaniach prawnych poszczególne wzorce kontroli.
2. Pismem z 11 kwietnia 2000 r. stanowisko w sprawie zajął Prokurator Generalny, który z przyczyn proceduralnych nie podzielił stanowiska Sądu Rejonowego w Wałczu i wniósł o umorzenie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym, albowiem uznał, że orzekanie w sprawie jest niedopuszczalne.
W uzasadnieniu stanowiska Prokurator Generalny podkreślił, iż stan prawny jaki powstał po wejściu w życie ustawy z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (Dz.U. Nr 83, poz. 930; dalej: kks) i ustawy z tego samego dnia – Przepisy wprowadzające Kodeks karny skarbowy (Dz.U. Nr 83, poz. 931) – które uchyliły uks z 1971 r. – wyklucza merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy wszczętej w wyniku pytań prawnych Sądu Rejonowego. W przekonaniu Prokuratora Generalnego Sąd Rejonowy w Wałczu rozpoznając wniosek finansowego organu orzekającego – kierując się w szczególności treścią art. 5 § 1 i 2, art. 12 i 13 przepisów wprowadzających kks, oraz art. 51 § 3 kks – powinien umorzyć postępowanie wykonawcze wobec Elżbiety B. na skutek zaistnienia ujemnej przesłanki procesowej w postaci przedawnienia wykonania orzeczonej wobec niej kary.
Konkludując Prokurator Generalny zauważył, iż w powyższym stanie faktycznym i prawnym rozpoznawanej sprawy Trybunał Konstytucyjny nie może merytorycznie rozpoznać sprawy z pytań prawnych Sądu Rejonowego, ponieważ zakwestionowane w nich przepisy utraciły moc prawną i należy uznać, że nie mogą one znaleźć zastosowania do stanów prawnych z przeszłości, teraźniejszości i przyszłości.
3. Postanowieniem z 20 kwietnia 2000 r. Sąd Rejonowy w Wałczu wycofał pytania prawne.
W uzasadnieniu postanowienia Sąd Rejonowy zauważył – podzielając w tej kwestii stanowisko zajęte w sprawie przez Prokuratora Generalnego – iż zawisłe przed nim postępowanie stało się bezprzedmiotowe z uwagi na to, że orzeczona wobec Elżbiety B. kara – zgodnie z art. 51 § 3 kks – uległa przedawnieniu. W tej sytuacji Sąd Rejonowy uznał, że rozstrzygnięcie zawisłej przed nim sprawy Elżbiety B. nie jest już zależne od odpowiedzi na pytania prawne, które wniósł on do Trybunału Konstytucyjnego.
II
Trybunał Konstytucyjny zważył co następuje:
Zgodnie z powołanymi w sentencji niniejszego postanowienia przepisami ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, do chwili rozpoczęcia rozprawy Trybunał Konstytucyjny związany jest co do możliwości merytorycznego rozpoznania pytania prawnego uznaniem sądu, który je wniósł.
Mając na uwadze, iż wycofanie pytań prawnych przez Sąd Rejonowy w Wałczu stanowi wystarczającą przesłanką umorzenia postępowania, Trybunał Konstytucyjny postanowił jak na wstępie.