Pełny tekst orzeczenia

216





POSTANOWIENIE

z dnia 30 marca 2000 r.
Sygn. Ts 23/00


Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Stefan J. Jaworski

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Edwarda Z., w sprawie zgodności:
art. 61 ust. 3 ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. – Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz.U. Nr 95, poz. 602 ze zm.) z art. 2, art. 4 ust. 2, art. 45 ust. 1 i art. 60 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.



Uzasadnienie:


18 października 1999 r. skierowano do Trybunału Konstytucyjnego pismo zatytułowane “Skarga konstytucyjna”, w którym jako wnioskodawców wskazano – adwokata Bohdana K. oraz Edwarda Z. Do skargi dołączono jednocześnie pełnomocnictwo do występowania w sprawie udzielone Bohdanowi K. przez drugiego z wnioskodawców.
Analiza wniesionego przez wnioskodawców pisma, prowadzona w świetle konstytucyjnych i ustawowych przesłanek występowania ze skargą konstytucyjną jednoznacznie wskazuje, że w swej treści stanowi ono de facto dwie oddzielne skargi konstytucyjne. Taką kwalifikację pisma z 18 października 1999 r. uzasadnia przede wszystkim odrębne, odpowiednie do sformułowanych zarzutów, wskazanie osób skarżących, jak również treść załączonych do skargi konstytucyjnej orzeczeń sądowych dotyczących wnioskodawców.
W związku z tym, iż do pisma z 18 października 1999 r., stanowiącego jak to wyżej wskazano, dwie odrębne skargi konstytucyjne, dołączono tylko jedną opłatę sądową, Trybunał Konstytucyjny zarządzeniami z 21 grudnia 1999 r. i z dnia 7 lutego 2000 r. wezwał pełnomocnika skarżących do uzupełnienia braków formalnych. W szczególności wezwanie dotyczyło określenia, od skargi której z osób wymienionych jako wnioskodawcy uiszczona została opłata. W odpowiedzi na powyższe zarządzenia, pełnomocnik skarżących w piśmie z 29 grudnia 1999 r. dołączył drugą opłatę, nie określając jednakże, od skargi którego z wnioskodawców jest ona uiszczana. 11 lutego 2000 r. pełnomocnik skarżących skierował natomiast do Trybunału Konstytucyjnego pismo zatytułowane “Zażalenie na zarządzenie sędziego TK w sprawie uiszczonego wpisu przy piśmie wnioskodawców z dnia 29 grudnia 1999 r.”.
Uwzględniając treść rygoru nadanego wezwaniu zawartemu w zarządzeniu, Trybunał Konstytucyjny przyjął więc, iż opłata dołączona do pisma z 18 października 1999 r. stanowi w istocie opłatę sądową skargi konstytucyjnej wniesionej przez adwokata Bohdana K. Natomiast druga opłata, uiszczona przy piśmie z 29 grudnia 1999 r. odnosić się winna do skargi konstytucyjnej, w której Bogdan K. występuje jako pełnomocnik drugiego skarżącego – Edwarda Z.
Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, Trybunał Konstytucyjny pozostawił bez rozpoznania pismo pełnomocnika skarżących z 11 lutego 2000 r., uznając, iż wystąpienie z nim opierało się na nieuzwględnieniu przez skarżących okoliczności, iż w sprawie doszło do skierowania dwóch skarg konstytucyjnych, nie zaś jednej, w której od każdego ze skarżących pobrana została opłata sądowa.
Pełnomocnik skarżącego zakwestionował zgodność art. 61 ust. 3 ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (dalej: ordynacja) z art. 2, art. 4 ust. 2, art. 45 ust. 1 i art. 60 Konstytucji RP. Zaskarżony przepis ordynacji zamieszczony jest w Dziale I, rozdziale 10 ustawy, zatytułowanym “Protesty wyborcze. Ważność wyborów” i stanowi, że “na orzeczenia sądu okręgowego, o których mowa w ust. 1 i 2 oraz art. 60, zainteresowanym, wojewódzkiemu komisarzowi wyborczemu i przewodniczącemu właściwej komisji wyborczej przysługuje, w ciągu 7 dni od daty doręczenia, zażalenie do właściwego sądu apelacyjnego. Sąd apelacyjny rozpoznaje sprawę w ciągu 30 dni; na postanowienie sądu nie przysługuje środek zaskarżenia”. Zdaniem pełnomocnika skarżącego przyjęta regulacja “zamyka drogę sądową z protestu wyborczego bez prawa do skargi kasacyjnej”, co w sytuacji skarżącego odebrało mu “prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy z protestu wyborczego przez Sąd Najwyższy”. Do skargi konstytucyjnej dołączono postanowienia Sądu Okręgowego w S. z 24 maja 1999 r. oraz Sądu Apelacyjnego w P. z 31 sierpnia 1999 r., wydane w sprawie protestu wyborczego wniesionego m.in. przez Edwarda Z.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Skardze konstytucyjnej nie może być nadany dalszy bieg. Jedną z podstawowych przesłanek dopuszczalności występowania ze skargą konstytucyjną jest bowiem sformułowanie w skardze zarzutu niezgodności przepisów, na podstawie których ostatecznie orzeczono o konstytucyjnych prawach bądź wolnościach skarżących, z określonym przez nich konstytucyjnym wzorcem.
W ocenie Trybunału Konstytucyjnego sposób zakreślenia przez pełnomocnika skarżącego przepisów konstytucyjnych mających służyć weryfikacji kwestionowanego art. 61 ust. 3 ordynacji powyższej przesłanki nie spełnia. Istota zarzutu wysuwanego przez skarżącego pod adresem art. 61 ust. 3 ordynacji sprowadza się do tezy, iż wyłącza on prawo do skargi kasacyjnej w postępowaniu, którego przedmiotem jest rozpatrywanie protestów wyborczych. Prawo takie pełnomocnik skarżącego wywodzi przede wszystkim z treści art. 45 ust. 1 konstytucji uznając, iż w zakresie konstytucyjnie gwarantowanego “prawa do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd” mieści się prawo strony do składania skargi kasacyjnej rozpatrywanej przez Sąd Najwyższy. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego powyższa interpretacja jest nieuprawniona. Zarówno treść wskazanego w skardze art. 45 ust. 1, jak i innych postanowień konstytucji nie daje normatywnych podstaw dla konstruowania jakiegokolwiek powszechnego prawa strony do wnoszenia kasacji (por. orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z 13 kwietnia 1999 r., sygn. Ts 16/99, OTK ZU Nr 3/99, s. 300). Ustawodawca jest konstytucyjnie uprawniony do określenia zarówno kategorii spraw, w których stronie przysługuje prawo do skargi kasacyjnej, jak i podstaw prawnych i warunków jej wnoszenia. W płaszczyźnie proceduralnej prawa do sądu, związanej z koniecznością właściwego ukształtowania toku instancyjnego, konstytucyjnie nakazane jest dopełnienie wymogu, o którym mowa w art. 176 ust. 1 konstytucji, zgodnie z którym postępowanie sądowe winno być co najmniej dwuinstancyjne. Pod tym zaś względem regulacja art. 61 ust. 3 ordynacji w pełni odpowiada rygorom konstytucyjnym.
Pozostałe wskazane w skardze wzorce konstytucyjne również nie spełniają wymogów kształtujących konstrukcję prawną skargi konstytucyjnej. W odniesieniu do art. 2 i art. 4 ust. 2 konstytucji, pełnomocnik skarżącego nie sformułował bliższych argumentów dla uzasadnienia podnoszonej niezgodności. Natomiast art. 60 konstytucji nie jest w tym przypadku przepisem adekwatnym dla weryfikacji kwestionowanego przepisu ordynacji. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, przepis ten, statuujący prawo równego dostępu do służby publicznej dla wszystkich obywateli korzystających z pełni praw publicznych, swoim zakresem normowania nie obejmuje bowiem problematyki piastowania mandatu radnego w organach stanowiących samorządu terytorialnego.

Biorąc powyższe pod uwagę, działając na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U. Nr 102, poz. 643), orzeka się jak w sentencji.