Ts 169/99
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
47
POSTANOWIENIE
z dnia 2 lutego 2000 r.
Sygn. Ts 169/99
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Krzysztof Kolasiński
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej redakcji Biuletynu Studentów Politechniki w W “S” w sprawie zgodności:
a) art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz.U. Nr 5, poz. 24 ze zm.) z art. 54 ust. 1 oraz art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji RP,
b) art. 11 ust. 4 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz.U. Nr 5, poz. 24 ze zm.) z art. 61 ust. 4 Konstytucji RP,
c) art. 60 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (Dz.U. z 1995 r. Nr 13, poz. 59) oraz § 20 ust. 1 i 2 zarządzenia Prezesa Najwyższej Izby Kontroli z dnia 1 marca 1995 r. w sprawie postępowania kontrolnego (MP Nr 17, poz. 211) z art. 31 ust. 3, art. 54 ust. 1 oraz art. 61 ust. 2 i 3 Konstytucji RP,
d) art. 10 ust. 2 w związku z art. 73 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (Dz.U. z 1995 r. Nr 13, poz. 59),
e) § 3 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 listopada 1995 r. w sprawie trybu udostępniania prasie informacji oraz organizacji i zadań rzeczników prasowych w urzędach organów administracji rządowej (Dz.U. Nr 132, poz. 642) z art. 31 ust. 3, art. 54 ust. 1 oraz z art. 61 ust. 2 i 3 Konstytucji RP,
f) całego zarządzenia Prezesa Najwyższej Izby Kontroli z dnia 1 marca 1995 r. w sprawie postępowania kontrolnego (MP Nr 17, poz. 211) z art. 93 ust. 2 Konstytucji RP,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej w zakresie dotyczącym art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz.U. Nr 5, poz. 24 ze zm.) oraz całości zarządzenia Prezesa Najwyższej Izby Kontroli z dnia 1 marca 1995 r. w sprawie postępowania kontrolnego (M.P. Nr 17, poz. 211).
Uzasadnienie:
W skardze konstytucyjnej redakcji Biuletynu Studentów Politechniki w W. “S” z 27 października 1999 r. zarzucono miedzy innymi, iż art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz.U. Nr 5, poz. 24 ze zm.) jest niezgodny z art. 54 ust. 1 oraz art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zdaniem skarżącgo, zakwestionowany przepis poprzez swoją ogólnikowość nie precyzuje w jakiej formie miałoby nastąpić udzielenie informacji, co pozostaje w kolizji z konstytucyjnym prawem do informacji poprzez dostęp do dokumentów.
Skarżący zarzucił także, iż zarządzenie Prezesa Najwyższej Izby Kontroli z dnia 1 marca 1995 r. w sprawie postępowania kontrolnego (MP Nr 17, poz. 211) w całości sprzeczne jest z art. 93 ust. 2 Konstytucji RP z uwagi na to, iż przewiduje ograniczenia konstytucyjnego prawa do informacji, co może nastąpić wyłącznie w akcie o charakterze ustawowym.
Skarżący wskazał, iż decyzją z 31 marca 1998 r. (nr LWR-4111/17/97) Dyrektor Delegatury Najwyższej Izby Kontroli w W. odmówił redaktorowi naczelnemu Biuletynu Studentów Politechniki w W. “S” udostępnienia do wglądu wystąpień pokontrolnych oraz protokołów kontroli przeprowadzonej przez NIK w Politechnice w W. w 1997 r. Decyzję tę skarżący zaskarżył w trybie art. 4 ust. 4 ustawy z 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który wyrokiem z 21 czerwca 1999 r. (sygn. II SA/Wr 749, 1044/98) oddalił skargę.
O udostępnienie wspomnianych powyżej wystąpień pokontrolnych i protokołów kontroli skarżący zwrócił się także do Rektora Politechniki w W., który pismem z 28 stycznia 1998 r. (nr PRO/0116/98) odmówił jego wnioskowi. Odmowę tę Rektor Politechniki w W. podtrzymał w piśmie z 2 lutego 1998 r. (nr PRO/0140/98). Rozstrzygnięcie rektora skarżący zaskarżył do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który wyrokiem z 21 czerwca 1999 r. (sygn. S.A./Wr 298/98) oddalił skargę.
Trybunał Konstytucyjny zważył co następuje:
Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji RP wskazane przez skarżącego naruszenie przysługujących mu praw konstytucyjnych musi pozostawać w merytorycznym związku z zakwestionowanymi w skardze konstytucyjnej regulacjami prawnymi. Związek ów zachodzi wówczas, gdy określona regulacja prawna tak kształtuje treść orzeczenia wydanego na jej podstawie, iż prowadzi to w konsekwencji do naruszenia przysługujących skarżącemu praw lub wolności konstytucyjnych. Brak owego związku wyłącza możliwość merytorycznego rozpoznania przedstawionych w skardze konstytucyjnej zarzutów dotyczących danego aktu normatywnego.
Taka właśnie sytuacja zachodzi w przypadku zakwestionowanego w skardze konstytucyjnej art. 4 ust. 1 ustawy z 26 stycznia 1984 r. Przepis ten nakładając na organy władzy publicznej oraz wymienione w nim inne podmioty obowiązek udzielania prasie informacji o swojej działalności w żadnym zakresie nie wyklucza możliwości udostępniania dokumentów dotyczących tej działalności (por. wyrok SN z 11 stycznia 1996 r., sygn. akt III ARN 57/95, OSNAP 1996, Nr 13, poz. 179). Przepis ten nie mógł stanowić więc podstawy odmowy udostępnienia protokołów kontrolnych oraz wystąpień pokontrolnych związanych z przeprowadzoną przez NIK kontrolą w Politechnice w W., nie zawiera bowiem zakazu udzielenia informacji prasie także w takiej formie.
Trybunał Konstytucyjny uznał, iż z analogicznych względów nie jest dopuszczalne rozpoznanie w trybie skargi konstytucyjnej zarzutu naruszenia przez całe zarządzenie Prezesa Najwyższej Izby Kontroli z 1 marca 1995 r. w sprawie postępowania kontrolnego (MP Nr 17, poz. 211) art. 93 ust. 2 Konstytucji RP. Zarządzenie to zgodnie z warunkami określonymi w art. 79 ust. 1 konstytucji może stanowić przedmiot skargi konstytucyjnej wyłącznie w tym zakresie, w jakim stanowiło ono podstawę rozstrzygnięcia o konstytucyjnych prawach lub wolnościach skarżącej redakcji. Ten zakres wyznaczyć musi wszakże sam skarżący, bowiem zgodnie z art. 66 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym, Trybunał związany jest granicami skargi konstytucyjnej, nie może więc samodzielnie ustalać jej przedmiotu. Uczynienie przedmiotem skargi konstytucyjnej całego zarządzenia Prezesa Najwyższej Izby Kontroli z 1 marca 1995 r. sprawia, iż niedopuszczalne staje się rozpoznanie zarzutów, odniesionych do tak określonego przedmiotu. Zarządzenie to bowiem nie stanowiło w całości podstawy wydanych przez organy władzy publicznej rozstrzygnięć o konstytucyjnych prawach skarżącej redakcji. Tym samym nie są spełnione przesłanki określone w art. 79 ust. 1 Konstytucji RP.
W tym stanie rzeczy należało odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej w zakresie art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz.U. Nr 5, poz. 24 ze zm.) oraz całości zarządzenia Prezesa Najwyższej Izby Kontroli z dnia 1 marca 1995 r. w sprawie postępowania kontrolnego (MP Nr 17, poz. 211).
POSTANOWIENIE
z dnia 2 lutego 2000 r.
Sygn. Ts 169/99
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Krzysztof Kolasiński
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej redakcji Biuletynu Studentów Politechniki w W “S” w sprawie zgodności:
a) art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz.U. Nr 5, poz. 24 ze zm.) z art. 54 ust. 1 oraz art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji RP,
b) art. 11 ust. 4 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz.U. Nr 5, poz. 24 ze zm.) z art. 61 ust. 4 Konstytucji RP,
c) art. 60 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (Dz.U. z 1995 r. Nr 13, poz. 59) oraz § 20 ust. 1 i 2 zarządzenia Prezesa Najwyższej Izby Kontroli z dnia 1 marca 1995 r. w sprawie postępowania kontrolnego (MP Nr 17, poz. 211) z art. 31 ust. 3, art. 54 ust. 1 oraz art. 61 ust. 2 i 3 Konstytucji RP,
d) art. 10 ust. 2 w związku z art. 73 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (Dz.U. z 1995 r. Nr 13, poz. 59),
e) § 3 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 listopada 1995 r. w sprawie trybu udostępniania prasie informacji oraz organizacji i zadań rzeczników prasowych w urzędach organów administracji rządowej (Dz.U. Nr 132, poz. 642) z art. 31 ust. 3, art. 54 ust. 1 oraz z art. 61 ust. 2 i 3 Konstytucji RP,
f) całego zarządzenia Prezesa Najwyższej Izby Kontroli z dnia 1 marca 1995 r. w sprawie postępowania kontrolnego (MP Nr 17, poz. 211) z art. 93 ust. 2 Konstytucji RP,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej w zakresie dotyczącym art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz.U. Nr 5, poz. 24 ze zm.) oraz całości zarządzenia Prezesa Najwyższej Izby Kontroli z dnia 1 marca 1995 r. w sprawie postępowania kontrolnego (M.P. Nr 17, poz. 211).
Uzasadnienie:
W skardze konstytucyjnej redakcji Biuletynu Studentów Politechniki w W. “S” z 27 października 1999 r. zarzucono miedzy innymi, iż art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz.U. Nr 5, poz. 24 ze zm.) jest niezgodny z art. 54 ust. 1 oraz art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zdaniem skarżącgo, zakwestionowany przepis poprzez swoją ogólnikowość nie precyzuje w jakiej formie miałoby nastąpić udzielenie informacji, co pozostaje w kolizji z konstytucyjnym prawem do informacji poprzez dostęp do dokumentów.
Skarżący zarzucił także, iż zarządzenie Prezesa Najwyższej Izby Kontroli z dnia 1 marca 1995 r. w sprawie postępowania kontrolnego (MP Nr 17, poz. 211) w całości sprzeczne jest z art. 93 ust. 2 Konstytucji RP z uwagi na to, iż przewiduje ograniczenia konstytucyjnego prawa do informacji, co może nastąpić wyłącznie w akcie o charakterze ustawowym.
Skarżący wskazał, iż decyzją z 31 marca 1998 r. (nr LWR-4111/17/97) Dyrektor Delegatury Najwyższej Izby Kontroli w W. odmówił redaktorowi naczelnemu Biuletynu Studentów Politechniki w W. “S” udostępnienia do wglądu wystąpień pokontrolnych oraz protokołów kontroli przeprowadzonej przez NIK w Politechnice w W. w 1997 r. Decyzję tę skarżący zaskarżył w trybie art. 4 ust. 4 ustawy z 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który wyrokiem z 21 czerwca 1999 r. (sygn. II SA/Wr 749, 1044/98) oddalił skargę.
O udostępnienie wspomnianych powyżej wystąpień pokontrolnych i protokołów kontroli skarżący zwrócił się także do Rektora Politechniki w W., który pismem z 28 stycznia 1998 r. (nr PRO/0116/98) odmówił jego wnioskowi. Odmowę tę Rektor Politechniki w W. podtrzymał w piśmie z 2 lutego 1998 r. (nr PRO/0140/98). Rozstrzygnięcie rektora skarżący zaskarżył do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który wyrokiem z 21 czerwca 1999 r. (sygn. S.A./Wr 298/98) oddalił skargę.
Trybunał Konstytucyjny zważył co następuje:
Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji RP wskazane przez skarżącego naruszenie przysługujących mu praw konstytucyjnych musi pozostawać w merytorycznym związku z zakwestionowanymi w skardze konstytucyjnej regulacjami prawnymi. Związek ów zachodzi wówczas, gdy określona regulacja prawna tak kształtuje treść orzeczenia wydanego na jej podstawie, iż prowadzi to w konsekwencji do naruszenia przysługujących skarżącemu praw lub wolności konstytucyjnych. Brak owego związku wyłącza możliwość merytorycznego rozpoznania przedstawionych w skardze konstytucyjnej zarzutów dotyczących danego aktu normatywnego.
Taka właśnie sytuacja zachodzi w przypadku zakwestionowanego w skardze konstytucyjnej art. 4 ust. 1 ustawy z 26 stycznia 1984 r. Przepis ten nakładając na organy władzy publicznej oraz wymienione w nim inne podmioty obowiązek udzielania prasie informacji o swojej działalności w żadnym zakresie nie wyklucza możliwości udostępniania dokumentów dotyczących tej działalności (por. wyrok SN z 11 stycznia 1996 r., sygn. akt III ARN 57/95, OSNAP 1996, Nr 13, poz. 179). Przepis ten nie mógł stanowić więc podstawy odmowy udostępnienia protokołów kontrolnych oraz wystąpień pokontrolnych związanych z przeprowadzoną przez NIK kontrolą w Politechnice w W., nie zawiera bowiem zakazu udzielenia informacji prasie także w takiej formie.
Trybunał Konstytucyjny uznał, iż z analogicznych względów nie jest dopuszczalne rozpoznanie w trybie skargi konstytucyjnej zarzutu naruszenia przez całe zarządzenie Prezesa Najwyższej Izby Kontroli z 1 marca 1995 r. w sprawie postępowania kontrolnego (MP Nr 17, poz. 211) art. 93 ust. 2 Konstytucji RP. Zarządzenie to zgodnie z warunkami określonymi w art. 79 ust. 1 konstytucji może stanowić przedmiot skargi konstytucyjnej wyłącznie w tym zakresie, w jakim stanowiło ono podstawę rozstrzygnięcia o konstytucyjnych prawach lub wolnościach skarżącej redakcji. Ten zakres wyznaczyć musi wszakże sam skarżący, bowiem zgodnie z art. 66 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym, Trybunał związany jest granicami skargi konstytucyjnej, nie może więc samodzielnie ustalać jej przedmiotu. Uczynienie przedmiotem skargi konstytucyjnej całego zarządzenia Prezesa Najwyższej Izby Kontroli z 1 marca 1995 r. sprawia, iż niedopuszczalne staje się rozpoznanie zarzutów, odniesionych do tak określonego przedmiotu. Zarządzenie to bowiem nie stanowiło w całości podstawy wydanych przez organy władzy publicznej rozstrzygnięć o konstytucyjnych prawach skarżącej redakcji. Tym samym nie są spełnione przesłanki określone w art. 79 ust. 1 Konstytucji RP.
W tym stanie rzeczy należało odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej w zakresie art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz.U. Nr 5, poz. 24 ze zm.) oraz całości zarządzenia Prezesa Najwyższej Izby Kontroli z dnia 1 marca 1995 r. w sprawie postępowania kontrolnego (MP Nr 17, poz. 211).