Pełny tekst orzeczenia

294



POSTANOWIENIE

z dnia 4 lipca 2001 r.

Sygn. Ts 67/01



Trybunał Konstytucyjny w składzie:





Marian Zdyb



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Tomasza B. w sprawie zgodności:

art. 23 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) z art. 31 ust. 1 i 2 zd. 2 oraz art. 32 ust. 1 w związku z art. 42 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej



p o s t a n a w i a:



odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.



Uzasadnienie:



W skardze konstytucyjnej Tomasza B. zarzucono, iż art. 23 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) jest niezgodny z art. 31 ust. 1 i 2 zd. 2 oraz art. 32 ust. 1 w związku z art. 42 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Skarżący wskazał, iż za ostateczne orzeczenie o przysługujących mu prawach i wolnościach konstytucyjnych traktuje wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 30 czerwca 2000 r. (sygn. akt I Aca 555/00), którym oddalono powództwo skarżącego o ochronę dóbr osobistych i zadośćuczynienie. Zdaniem skarżącego sąd uznał, iż na gruncie art. 23 Kodeksu cywilnego w zakresie pojęcia wolności nie mieści się “wolność wyboru osoby obrońcy w postępowaniu dyscyplinarnym”. Skarżący podniósł, iż tak rozumiany przepis art. 23 kodeksu cywilnego nie zapewnia ochrony wolności w stopniu, jaki wymaga tego art. 31 ust. 1 Konstytucji RP. Przyjmuje bowiem węższy zakres znaczeniowy tego pojęcia niż ten, który wynika z normy konstytucyjnej, w szczególności z art. 31 ust. 2 zd. 2 Konstytucji RP.



Trybunał Konstytucyjny zważył ,co następuje:



Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji RP warunkiem merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej jest wydanie przez sąd lub organ administracji publicznej orzeczenia naruszającego prawa lub wolności konstytucyjne skarżącego. Dokonując rozpoznania wstępnego skargi konstytucyjnej Trybunał Konstytucyjny bada spełnienie tego warunku, przy czym związany jest w tym zakresie granicami jakie wyznacza treść skargi konstytucyjnej (art. 66 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym; Dz.U. Nr 102, poz. 643 ze zm.). Z tego też powodu, jednym z warunków formalnych, jakie spełniać musi skarga konstytucyjna jest wskazanie w niej naruszonych praw lub wolności konstytucyjnych oraz dokładne określenie sposobu tego naruszenia (art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym).

Zgodnie z oświadczeniem skarżącego naruszenia przysługujących mu praw konstytucyjnych dopatruje się on w wydaniu przez Sąd Apelacyjny we Wrocławiu wyroku z 30 czerwca 2000 r. (sygn. akt I Aca 555/00), któremu zarzuca, iż odmówił uznania wolności wyboru obrońcy za dobro osobiste podlegające ochronie prawnej określonej art. 23 kodeksu cywilnego. Takie przekonanie skarżącego nie znajduje wszakże oparcia w treści uzasadnienia tego wyroku. Sąd apelacyjny, oddalając powództwo skarżącego, nie kwestionował poglądu, w myśl którego wolność wyboru obrońcy w postępowaniu dyscyplinarnym może być traktowana jako dobro osobiste. Stwierdził natomiast, iż w konkretnym stanie faktycznym nie doszło do naruszenia tego dobra. Zdaniem sądu apelacyjnego “nikt nie odebrał (skarżącemu) wolności wyboru obrońcy z urzędu, a jedynie naruszając przepisy ustawy o szkolnictwie wyższym, uniemożliwił jego obecność w toku postępowania”.

Trybunał Konstytucyjny nie jest uprawniony do weryfikowania ustaleń faktycznych oraz kwalifikacji prawnej dokonywanej przez sądy posiadające konstytucyjne uprawnienie do sprawowania wymiaru sprawiedliwości. Kompetencją Trybunału Konstytucyjnego objęte jest natomiast badanie zgodności treści norm prawnych stosowanych przez sądy w procesie wymiaru sprawiedliwości. Zgodnie z art. 23 kodeksu cywilnego, dobra osobiste człowieka, w szczególności jego wolność pozostaje pod ochroną prawa cywilnego. Z brzmienia tego przepisu w żadnym wypadku nie można wyprowadzić wniosku, jakoby wolność wyboru obrońcy nie stanowiła dobra osobistego. Wniosku takiego nie formułuje także sąd orzekający w sprawie. Dokonując natomiast oceny ustalonego w trakcie postępowania stanu faktycznego, sąd nie stwierdził iżby doszło do naruszenia dóbr osobistych skarżącego, co zgodnie z art. 24 § 1 kodeksu cywilnego warunkuje udzielenie ochrony prawnej, w szczególności zaś zasądzenie zadośćuczynienia.



Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, należało stwierdzić, iż nie doszło do naruszenia praw i wolności konstytucyjnych skarżącego w sposób określony w treści skargi konstytucyjnej, co skutkuje niedopuszczalnością merytorycznego rozpoznania tej skargi, a tym samym obliguje Trybunał Konstytucyjny do wydania postanowienia o odmowie nadania jej dalszego biegu.