Pełny tekst orzeczenia

137

Postanowienie
z dnia 11 maja 2001 r.

Sygn. Ts 144/00



Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Jerzy Ciemniewski

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Stanisława W. w sprawie zgodności:
art. 63 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw (tekst jednolity z 1995 r. Dz.U. Nr 57, poz. 299 ze zm.) z art. 21 ust. 1, art. 45 ust. 1 i art. 64 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej


p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

Uzasadnienie:

W skardze konstytucyjnej złożonej 11 października 2000 r. zarzucono, że art. 63 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw (tekst jednolity z 1995 r. Dz.U. Nr 57, poz. 299 ze zm.) jest niezgodny z art. 21 ust. 1, art. 45 ust. 1 i art. 64 ust. 1 Konstytucji. Skarżący podniósł, iż zaskarżony przepis ustawy uniemożliwia mu stwierdzenie nieważności, względnie uchylenie aktu własności ziemi, na mocy którego został bezprawnie pozbawiony własności. Ponadto skarżący wskazał, iż zaskarżony przepis jest niezgodny z art. 21 Konstytucji, gdyż dopuszcza wywłaszczenie prywatne. W piśmie procesowym z 6 listopada 2000 r. skarżący stwierdził, iż art. 63 przedmiotowej ustawy narusza jego prawo do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy, o którym mowa w art. 45 Konstytucji oraz prawo do własności wyrażone w art. 64 Konstytucji. W wydanym 15 kwietnia 1975 r. akcie własności ziemi stwierdzono, iż na podstawie ustawy z 26 października 1971 r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych Piotr i Maria W. stali się z mocy prawa właścicielami nieruchomości położonej w Wólce Pełkińskiej. Wojewoda Podkarpacki decyzją z 2 marca 1999 r. umorzył postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności powyższego aktu. Decyzja ta została utrzymana w mocy decyzją Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 23 listopada 1999 r. Na skutek skargi Stanisława W. Naczelny Sąd Administracyjny 6 września 2000 r. wydał wyrok, którym skargę tę oddalił. W uzasadnieniu Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, iż zgodnie z art. 63 ust. 1 i 2 zaskarżonej ustawy do ostatecznych decyzji wydanych na podstawie ustawy z 26 października 1971 r. nie stosuje się przepisów kodeksu postępowania administracyjnego dotyczących wznowienia postępowania, stwierdzenia nieważności decyzji i uchylenia lub zmiany decyzji.

Trybunał Konstytucyjny zważył co następuje:

Sformułowany w skardze konstytucyjnej zarzut naruszenia art. 64 Konstytucji przez art. 63 ust. 2 i 3 zaskarżonej ustawy poprzez uniemożliwienie wzruszenia prawomocnych aktów własności ziemi był już przedmiotem badania Trybunału Konstytucyjnego. Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 22 lutego 2000 r. (sygn. SK 13/98, OTK ZU Nr 1/2000, poz. 5) stwierdził, iż przepis ten nie narusza art. 2 i art. 64 Konstytucji. W zakresie tego zarzutu zachodzi więc przesłanka zbędności wydania orzeczenia, o której mowa w art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym.
Skarga konstytucyjna dotyczy w istocie konstytucyjnej dopuszczalności ustawowego ograniczenia terminów zaskarżania ostatecznych decyzji administracyjnych o nadaniu własności gospodarstw rolnych w drodze nadzwyczajnych środków ich zaskarżenia. Konstytucja nie określa sposobu zaskarżania ostatecznych decyzji, a kodeks postępowania administracyjnego stanowi, iż postępowanie w tym zakresie wszczyna organ administracji. W skardze sformułowano zarzut naruszenia prawa do “sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy”, który to zarzut, jeżeli dotyczy wszczęcia postępowania przed organem administracji wykracza poza zakres przedmiotowy art. 45 ust. 1 Konstytucji. Z tego też względu wskazany przepis konstytucji nie może być samodzielnym wzorcem przywołanym dla jego uzasadnienia. Trybunał Konstytucyjny w cytowanym wyroku rozpatrywał identycznej treści zarzut odnośnie naruszenia art. 2 Konstytucji i stwierdził m.in., że ograniczenie terminów zaskarżenia prawomocnych decyzji administracyjnych jest uzasadnione względami bezpieczeństwa prawnego. Należy podkreślić, że w wyroku z 15 maja 2000 r. (sygn. SK 29/99, OTK ZU Nr 4/2000, poz. 110) Trybunał Konstytucyjny stwierdził zgodność art. 63 ust. 2 i 3 zaskarżonej ustawy z art. 77 ust. 2, art. 77 ust. 1 i art. 78 Konstytucji. W uzasadnieniu Trybunał Konstytucyjny wskazał m.in., że art. 77 Konstytucji wyrażający zakaz zamykania drogi sądowej nie może być interpretowany w sposób wyłączający możliwość ograniczeń czasowych.
Z powyższego wynika, iż zarzut sformułowany w niniejszej skardze konstytucyjnej oraz argumenty podniesione przez skarżącego zostały już wnikliwie rozpatrzone w dwóch wyrokach Trybunału Konstytucyjnego stwierdzających zgodność z konstytucją art. 63 ust. 2 i 3 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw.
Zarzut naruszenia art. 21 Konstytucji nie może być skierowany przeciwko zaskarżonemu przepisowi ustawy. Pozbawienie skarżącego własności nastąpiło na mocy ustawy z 26 października 1971 r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych, która stanowiła podstawę wydania aktu własności ziemi (Nr RG-ON-451/24/269/74). Tak więc zarzut wywłaszczenia powinien być skierowany przeciwko przepisom tej ustawy, a nie przepisom ustawy określającym jedynie dopuszczalność ustawowego ograniczenia terminów zaskarżania ostatecznych decyzji administracyjnych o nadaniu własności gospodarstw rolnych. Ponieważ w skardze konstytucyjnej nie jest kwestionowana zgodność z konstytucją ustawy z 26 października 1971 r., zarzut powyższy pozostaje poza zakresem przedmiotowym skargi.

Mając powyższe na względzie należało orzec jak w sentencji.