Ts 42/01
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
286
POSTANOWIENIE
z dnia 28 listopada 2001 r.
Sygn. Ts 42/01
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Teresa Dębowska-Romanowska – przewodnicząca
Jerzy Stępień – sprawozdawca
Janusz Niemcewicz
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 26 czerwca 2001 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Tatiany Cz.
p o s t a n a w i a:
nie uwzględnić zażalenia.
Uzasadnienie:
W skardze konstytucyjnej złożonej 4 kwietnia 2001 r. zarzucono, iż art. 393 pkt 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 44 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej – Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 1996 r. Nr 43, poz. 189 ze zm.) jest niezgodny z art. 64 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zdaniem skarżącej wskazany przepis uniemożliwił jej skorzystanie z dwuinstancyjnego postępowania sądowego, co z kolei pozbawiło ją możliwości realizacji prawa do eksmisji z lokalu użytkowego i zawarcia umowy najmu z wybranymi przez siebie osobami.
Wyrokiem z 19 stycznia 2000 r. Sąd Rejonowy dla Krakowa-Krowodrzy w Krakowie uwzględnił powództwo skarżącej o eksmisję. Na skutek apelacji pozwanej Sąd Okręgowy w Krakowie wyrokiem z 30 czerwca 2000 r. zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że powództwo oddalił. Kasacja skarżącej od tego wyroku została odrzucona przez Sąd Okręgowy w Krakowie postanowieniem z 20 września 2000 r. Zażalenie na powyższe postanowienie zostało oddalone postanowieniem Sądu Najwyższego z 12 stycznia 2001 r.
Trybunał Konstytucyjny postanowieniem z 26 czerwca 2001 r. odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego zarzut niemożności skorzystania z dwuinstancyjnego postępowania w celu ochrony prawa własności nie może być oparty wyłącznie na art. 64 Konstytucji, ponadto nie powinien on być skierowany przeciwko art. 393 pkt 1 kodeksu postępowania cywilnego. Przepis ten reguluje bowiem ograniczenie prawa do kasacji, czyli prawa do rozpoznania sprawy w trzeciej instancji. Ponadto Trybunał Konstytucyjny wskazał, iż prawo do kasacji ma charakter ustawowy i nie wchodzi w zakres konstytucyjnego prawa do sądu.
W zażaleniu skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia i uwzględnienie skargi. Skarżąca wskazała, iż czuje się “pokrzywdzona takim wykorzystaniem treści przepisu art. 393 pkt 1 kpc, które narusza jej prawo do ochrony własności”.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje.
Skarżąca w zażaleniu nie ustosunkowała się w ogóle do podstaw odmowy nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Przede wszystkim skarżąca nie uzasadniła w jaki sposób ograniczenie prawa do kasacji narusza jej konstytucyjne prawo własności. Prawo do własności, o którym mowa w art. 64 ust. 1 Konstytucji jest m.in. gwarantowane przez konstytucyjne prawo do sądu. W myśl art. 45 ust. 1 w zw. z art. 77 ust. 2 i art. 78 Konstytucji jednym z uprawnień mieszczących się w zakresie konstytucyjnego prawa do sądu jest prawo do rozpoznania sprawy przez sąd w dwuinstancyjnym postępowaniu. Normatywna treść tego prawa była wielokrotnie wyjaśniana przez Trybunał Konstytucyjny (por. np. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 10 maja 2000 r., sygn. K. 21/99, OTK ZU Nr 4/2000, poz. 109). Konkretyzacją powyższego uprawnienia są wskazane w postanowieniu Trybunału Konstytucyjnego z 26 czerwca 2001 r. przepisy kodeksu postępowania cywilnego. Przepisy te pozostają jednak poza zakresem przedmiotowym skargi konstytucyjnej. Natomiast prawo do kasacji, jako prawo do trzeciej instancji, nie mieści się w zakresie konstytucyjnego prawa do sądu, ma ono charakter ustawowy. Z tego też powodu zarzut ograniczenia prawa do kasacji nie może być podstawą skargi konstytucyjnej.
Mając powyższe na względzie należało orzec jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
z dnia 28 listopada 2001 r.
Sygn. Ts 42/01
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Teresa Dębowska-Romanowska – przewodnicząca
Jerzy Stępień – sprawozdawca
Janusz Niemcewicz
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 26 czerwca 2001 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Tatiany Cz.
p o s t a n a w i a:
nie uwzględnić zażalenia.
Uzasadnienie:
W skardze konstytucyjnej złożonej 4 kwietnia 2001 r. zarzucono, iż art. 393 pkt 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 44 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej – Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 1996 r. Nr 43, poz. 189 ze zm.) jest niezgodny z art. 64 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zdaniem skarżącej wskazany przepis uniemożliwił jej skorzystanie z dwuinstancyjnego postępowania sądowego, co z kolei pozbawiło ją możliwości realizacji prawa do eksmisji z lokalu użytkowego i zawarcia umowy najmu z wybranymi przez siebie osobami.
Wyrokiem z 19 stycznia 2000 r. Sąd Rejonowy dla Krakowa-Krowodrzy w Krakowie uwzględnił powództwo skarżącej o eksmisję. Na skutek apelacji pozwanej Sąd Okręgowy w Krakowie wyrokiem z 30 czerwca 2000 r. zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że powództwo oddalił. Kasacja skarżącej od tego wyroku została odrzucona przez Sąd Okręgowy w Krakowie postanowieniem z 20 września 2000 r. Zażalenie na powyższe postanowienie zostało oddalone postanowieniem Sądu Najwyższego z 12 stycznia 2001 r.
Trybunał Konstytucyjny postanowieniem z 26 czerwca 2001 r. odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego zarzut niemożności skorzystania z dwuinstancyjnego postępowania w celu ochrony prawa własności nie może być oparty wyłącznie na art. 64 Konstytucji, ponadto nie powinien on być skierowany przeciwko art. 393 pkt 1 kodeksu postępowania cywilnego. Przepis ten reguluje bowiem ograniczenie prawa do kasacji, czyli prawa do rozpoznania sprawy w trzeciej instancji. Ponadto Trybunał Konstytucyjny wskazał, iż prawo do kasacji ma charakter ustawowy i nie wchodzi w zakres konstytucyjnego prawa do sądu.
W zażaleniu skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia i uwzględnienie skargi. Skarżąca wskazała, iż czuje się “pokrzywdzona takim wykorzystaniem treści przepisu art. 393 pkt 1 kpc, które narusza jej prawo do ochrony własności”.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje.
Skarżąca w zażaleniu nie ustosunkowała się w ogóle do podstaw odmowy nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Przede wszystkim skarżąca nie uzasadniła w jaki sposób ograniczenie prawa do kasacji narusza jej konstytucyjne prawo własności. Prawo do własności, o którym mowa w art. 64 ust. 1 Konstytucji jest m.in. gwarantowane przez konstytucyjne prawo do sądu. W myśl art. 45 ust. 1 w zw. z art. 77 ust. 2 i art. 78 Konstytucji jednym z uprawnień mieszczących się w zakresie konstytucyjnego prawa do sądu jest prawo do rozpoznania sprawy przez sąd w dwuinstancyjnym postępowaniu. Normatywna treść tego prawa była wielokrotnie wyjaśniana przez Trybunał Konstytucyjny (por. np. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 10 maja 2000 r., sygn. K. 21/99, OTK ZU Nr 4/2000, poz. 109). Konkretyzacją powyższego uprawnienia są wskazane w postanowieniu Trybunału Konstytucyjnego z 26 czerwca 2001 r. przepisy kodeksu postępowania cywilnego. Przepisy te pozostają jednak poza zakresem przedmiotowym skargi konstytucyjnej. Natomiast prawo do kasacji, jako prawo do trzeciej instancji, nie mieści się w zakresie konstytucyjnego prawa do sądu, ma ono charakter ustawowy. Z tego też powodu zarzut ograniczenia prawa do kasacji nie może być podstawą skargi konstytucyjnej.
Mając powyższe na względzie należało orzec jak w sentencji.