Pełny tekst orzeczenia

154



POSTANOWIENIE

z dnia 16 listopada 2001 r.

Sygn. akt Ts 148/01



Trybunał Konstytucyjny w składzie:


Zdzisław Czeszejko-Sochacki


po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Pawła Wasielewskiego w sprawie zgodności:
przepisów Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 grudnia 1995 r. w sprawie ceł na towary przywożone z zagranicy (Dz. U. Nr 151, poz. 737) z art. 2 i art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,


p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.



UZASADNIENIE:


W skardze konstytucyjnej z 13 września 2001 r. pełnomocnik skarżącego – Pawła Wasielewskiego zakwestionował zgodność z Konstytucją RP rozporządzenia Rady Ministrów z 14 grudnia 1995 r. w sprawie ceł na towary przywożone z zagranicy, a w szczególności Regułę 2a Ogólnych Reguł Interpretacji Nomenklatury Scalonej, zamieszczoną w załączniku nr 1 do tego rozporządzenia. Zakwestionowanemu postanowieniu zarzucono, że wydane zostało bez upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Zdaniem pełnomocnika skarżącego art. 4 ust. 5 pkt 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. – Prawo celne (Dz. U. z 1994 r. Nr 71, poz. 312 ze zm.) dawał podstawę do ustanowienia w rozporządzeniu Rady Ministrów stawek celnych, nie zaś do ustanowienia reguł interpretacyjnych. Pełnomocnik wskazał ponadto, że kwestionowana Reguła 2a załącznika nr 1, będąc opisem pewnej sytuacji faktycznej, nie miała charakteru normatywnego i nie mogła być podstawą rozstrzygnięć wydawanych w sprawie skarżącego.
Zdaniem skarżącego “zaskarżonym aktem normatywnym naruszone zostało prawo skarżącego do podlegania konstytucyjnej zasadzie państwa prawnego”.
Skarga sformułowana została w oparciu o następujący stan faktyczny:
Decyzją Dyrektora Urzędu Celnego we Wrocławiu z 26 maja 1997 r. (nr 16-DtiWC-5541-136,137/96/AP) uchylono w całości dwie wcześniejsze decyzje zawarte w dowodach odpraw celnych i wydano nowe rozstrzygnięcie w przedmiocie dopuszczenia na polski obszar celny pojazdu samochodowego oraz wymierzenia z tego tytułu należności celnej. W uzasadnieniu tej decyzji stwierdzono, że sprowadzenie na teren kraju oddzielnie nadwozia oraz części składowych samochodu winno być potraktowane - zgodnie z treścią zakwestionowanej w skardze Reguły 2a – jako przywóz całego pojazdu samochodowego w stanie rozmontowanym. Powyższe rozstrzygnięcie zostało utrzymane w mocy decyzją Prezesa Głównego Urzędu Ceł z 15 kwietnia 1998 r. (nr DOT-I-5540-2047/97/9141/EG). Wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 czerwca 2001 r. (sygn. I SA/Wr 1102/98) oddalona została skarga na decyzję Prezesa Głównego Urzędu Ceł.
Wezwany zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego do uzupełnienia braków formalnych skargi, pełnomocnik skarżącego wskazał, że kwestionowane postanowienie rozporządzenia narusza prawa skarżącego wynikające z zasady państwa prawnego, w szczególności zasadę zaufania obywatela do państwa i zaufania do prawa. Istotę naruszenia stanowić ma – zdaniem pełnomocnika – działanie Rady Ministrów bez upoważnienia ustawowego, w sposób sprzeczny z zasadami techniki prawodawczej, w tym zasadzie nakładania danin publicznych w sposób precyzyjny, jasny i przez organ do tego uprawniony

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Skardze konstytucyjnej nie może być nadany dalszy bieg, nie spełnia ona bowiem przesłanek dopuszczalności występowania z tym środkiem prawnym.
Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji, warunkiem merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej jest wykazanie przez skarżącego, iż wydane na podstawie zakwestionowanego w skardze aktu normatywnego, ostateczne rozstrzygnięcie sądu lub organu administracji publicznej, narusza konstytucyjne prawa lub wolności przysługujące skarżącemu. Wskazanie takiego naruszenia aktualizuje dopiero interes prawny skarżącego w uzyskaniu orzeczenia o konstytucyjności aktu normatywnego zastosowanego w rozstrzygnięciu dotyczącym skarżącego. Zasady, na jakich dopuszczalne jest korzystanie ze skargi konstytucyjnej, precyzuje art. 47 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.), który nakłada na skarżącego obowiązek wskazania, jakie konstytucyjne wolności lub prawa i w jaki sposób – zdaniem skarżącego – zostały naruszone przez zakwestionowane w skardze przepisy. Właściwa realizacja tego obowiązku polegać winna zarówno na wskazaniu, które z przysługujących skarżącemu wolności lub praw doznały uszczerbku wskutek zastosowania kwestionowanej regulacji, jak i na uzasadnieniu zarzutu jej niezgodności z konkretnie wskazanymi unormowaniami konstytucyjnymi. Doniosłość dopełnienia przez skarżącego powyższego warunku spotęgowana jest konsekwencjami, jakie niesie statuowana w art. 66 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym zasada skargowości, zgodnie z którą Trybunał orzekając jest związany granicami wniosku, pytania prawnego lub skargi. Tak więc to skarżący, określając przedmiot skargi, jak i konstytucyjny wzorzec dla weryfikacji kwestionowanych przepisów determinuje zakres prowadzonego postępowania kontrolnego.
W ocenie Trybunału Konstytucyjnego powyższa przesłanka dopuszczalności prowadzenia dalszego postępowania w sprawie niniejszej skargi konstytucyjnej nie została spełniona. Uzasadniając zarzut wadliwości kwestionowanych przepisów pełnomocnik skarżącego koncentruje się na wykazaniu przekroczenia przez Radę Ministrów granic upoważnienia ustawowego. Tak uzasadniany zarzut niezgodności koncentruje tym samym przedmiot postępowania na problemie zgodności kwestionowanych przepisów z art. 92 ust. 1 Konstytucji. Pełnomocnik wywodzi, że niezgodność ta stanowi jednocześnie naruszenie prawa skarżącego do prawidłowej – zgodnej z przepisami Konstytucji RP – legislacji. Tego rodzaju prawo wywodzone jest przez pełnomocnika z art. 2 Konstytucji. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego takie uzasadnienie zarzutu naruszenia konstytucyjnych praw lub wolności skarżącego nie spełnia wskazanych wyżej warunków. Uzasadnienie skargi konstytucyjnej nie konkretyzuje bowiem, jakie podmiotowe prawo skarżącego doznało naruszenia wskutek zastosowania zakwestionowanych przepisów rozporządzenia. Przesłanki wskazania naruszonego prawa konstytucyjnego nie wyczerpuje w szczególności odwołanie się wyłącznie do zasad właściwej legislacji. W państwie prawnym niewątpliwie doniosłą rolę odgrywa przestrzeganie przez organy dysponujące kompetencjami prawotwórczymi techniki prawidłowej legislacji, tym niemniej – z punktu widzenia przesłanek skargi konstytucyjnej – nie można przyjąć, że wykazanie ich niedopełnienia w konkretnym przypadku oznacza automatycznie naruszenie sfery konstytucyjnych wolności i praw. Skarżący, powołując się na zarzut złamania tych zasad (w niniejszym przypadku poprzez przekroczenie w treści rozporządzenia granic upoważnienia ustawowego) winien zatem wykazać, konsekwencje tego stanu rzeczy dla sfery przysługujących skarżącemu konkretnych praw, wolności lub obowiązków określonych w Konstytucji. Tylko takie uzasadnienie postawionego zarzutu może być uznane za wypełniające przesłanki dopuszczalności występowania ze skargą konstytucyjną.
Trybunał zwraca ponadto uwagę, że w uzasadnieniu skargi konstytucyjnej sformułowano również zastrzeżenia odnośnie normatywnego charakteru zakwestionowanych przepisów rozporządzenia, poddając tym samym w wątpliwość dopuszczalność czynienia z nich podstawy wydanych w sprawie orzeczeń. Należy podkreślić, iż problem zasadności i prawidłowości zastosowania w sprawie, w związku z którą sformułowano skargę konstytucyjną, kwestionowanych przepisów pozostaje poza zakresem postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym, bowiem przedmiotem badania Trybunału nie są akty stosowania prawa. Stawiając zarzut nienormatywnego charakteru kwestionowanej regulacji, pełnomocnik skarżącego zaprzecza jednocześnie dopuszczalności jej kontroli w trybie skargi konstytucyjnej. Zgodnie bowiem z art. 79 ust. 1 Konstytucji przedmiotem skargi uczynić można wyłącznie przepis ustawy lub innego aktu normatywnego. Przyjęcie tezy pełnomocnika skarżącego stanowiłoby dodatkową, poza innymi wyżej przytoczonymi, przesłankę odmowy nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.

Biorąc wszystkie powyższe okoliczności pod uwagę, działając na podstawie art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.), orzeka się jak w sentencji.