SK 44/01
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
26
POSTANOWIENIE
z dnia 9 września 2002 r.
Sygn. akt SK 44/01
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Marek Safjan – przewodniczący
Jerzy Ciemniewski
Marian Grzybowski
Janusz Niemcewicz – sprawozdawca
Bohdan Zdziennicki,
po rozpoznaniu w dniu 9 września 2002 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku pełnomocnika skarżącego o wydanie orzeczenia o kosztach postępowania,
p o s t a n a w i a:
na podstawie art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, z 2000 r. Nr 48, poz. 552 i Nr 53, poz. 638 oraz z 2001 r. Nr 98, poz. 1070) nie uwzględnić wniosku.
UZASADNIENIE:
I
1. Postanowieniem z 24 lipca 2002 r. Trybunał Konstytucyjny po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Pawła Kozioła w sprawie zgodności art. 113 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 27, poz. 96 ze zm.) z art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji, umorzył postępowanie w sprawie.
2. Pismem procesowym z 1 sierpnia 2002 r. pełnomocnik skarżącego wniósł na podstawie art. 351 k.p.c. w związku z art. 20 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.; dalej: ustawa o TK) o „wydanie postanowienia w przedmiocie kosztów postępowania, o których Trybunał nie orzekł”.
II
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
1. Art. 20 ustawy o TK stanowi, że „w sprawach nie uregulowanych w ustawie do postępowania przed Trybunałem stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu postępowania cywilnego”. Bezsporne jest zatem, że uregulowania k.p.c. mogą znaleźć zastosowanie w postępowaniu przed Trybunałem, w tym również w zakresie dotyczącym zwrotu kosztów jakie jego uczestnik poniósł, tylko wówczas, gdy określone sprawy nie zostały uregulowane w ustawie o TK. Zastosowanie tych przepisów musi być zawsze odpowiednie, a więc uwzględniające określone w ustawie o TK zasady postępowania przed Trybunałem.
Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że brak jest podstaw do odpowiedniego stosowania w zakresie kosztów postępowania uregulowań k.p.c. Trybunał podtrzymuje tu swoje stanowisko zajęte w postanowieniu z 3 marca 1998 r., w którym zasadę tę – w odniesieniu do zwolnienia od kosztów – sformułował (por. Ts 14/98, OTK ZU nr I/1999, s. 29-30). Zachowuje ona również aktualność w przypadku przyznania uczestnikowi kosztów postępowania, albowiem kwestię tę podobnie jak zwolnienie od kosztów ustawodawca uregulował. Z art. 24 ust. 2 ustawy o TK wynika, że Trybunał zobowiązany jest orzec o zwrocie kosztów na rzecz wnoszącego skargę w sytuacji, gdy skarga konstytucyjna została uwzględniona (zdanie 1), a w uzasadnionych przypadkach może rozważyć orzeczenie o zwrocie kosztów również wtedy, gdy nie znalazł podstaw do uwzględnienia skargi (zdanie 2).
Zwrot kosztów na rzecz skarżącego obejmuje zarówno postępowanie zakończone wydaniem wyroku, jak i postępowanie zakończone wydaniem postanowienia o nienadaniu skardze dalszego biegu. (por. Małgorzata Masternak-Kubiak [w:] Skarga konstytucyjna, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2000, s. 201). Dotyczy to również postanowienia o umorzeniu postępowania.
Zwrot kosztów postępowania w sytuacjach wskazanych wyżej ma charakter wyjątkowy i jest odstępstwem od zasady ogólnej (art. 24 ust. 2 zd. 1 ustawy o TK). Oznacza to, że pojęcie „uzasadnionego przypadku” musi być interpretowane ściśle i nie może podlegać wykładni rozszerzającej. Na wnioskodawcy zatem ciąży obowiązek wykazania, że mimo umorzenia postępowania, a więc nawet wtedy, gdy skarga nie mogła zostać skierowana do rozpoznania na rozprawie, istnieje uzasadniona podstawa do zwrotu kosztów.
2. W sprawie, której dotyczy rozpoznawany wniosek o zwrot kosztów Trybunał Konstytucyjny nie znalazł podstaw do uznania, że zachodzi „uzasadniony przypadek”, o którym stanowi art. 24 ust. 2 zd. 2 ustawy o TK. Dlatego też umarzając postępowanie w sprawie Trybunał Konstytucyjny nie znalazł podstaw do orzeczenia o zwrocie kosztów.
Bez wpływu na powyższe zapatrywanie Trybunału pozostaje również złożony przez pełnomocnika skarżącego wniosek o zwrot kosztów sporządzenia skargi. Pełnomocnik nie powołał bowiem okoliczności, które – zgodnie z art. 24 ust. 2 zd. 2 ustawy o TK – uzasadniałyby przyjęcie, że w sprawie zachodzi „uzasadniony przypadek” zwrotu wskazanych przez pełnomocnika kosztów.
Mając powyższe na uwadze należało postanowić jak w sentencji.
2
POSTANOWIENIE
z dnia 9 września 2002 r.
Sygn. akt SK 44/01
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Marek Safjan – przewodniczący
Jerzy Ciemniewski
Marian Grzybowski
Janusz Niemcewicz – sprawozdawca
Bohdan Zdziennicki,
po rozpoznaniu w dniu 9 września 2002 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku pełnomocnika skarżącego o wydanie orzeczenia o kosztach postępowania,
p o s t a n a w i a:
na podstawie art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, z 2000 r. Nr 48, poz. 552 i Nr 53, poz. 638 oraz z 2001 r. Nr 98, poz. 1070) nie uwzględnić wniosku.
UZASADNIENIE:
I
1. Postanowieniem z 24 lipca 2002 r. Trybunał Konstytucyjny po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Pawła Kozioła w sprawie zgodności art. 113 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 27, poz. 96 ze zm.) z art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji, umorzył postępowanie w sprawie.
2. Pismem procesowym z 1 sierpnia 2002 r. pełnomocnik skarżącego wniósł na podstawie art. 351 k.p.c. w związku z art. 20 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.; dalej: ustawa o TK) o „wydanie postanowienia w przedmiocie kosztów postępowania, o których Trybunał nie orzekł”.
II
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
1. Art. 20 ustawy o TK stanowi, że „w sprawach nie uregulowanych w ustawie do postępowania przed Trybunałem stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu postępowania cywilnego”. Bezsporne jest zatem, że uregulowania k.p.c. mogą znaleźć zastosowanie w postępowaniu przed Trybunałem, w tym również w zakresie dotyczącym zwrotu kosztów jakie jego uczestnik poniósł, tylko wówczas, gdy określone sprawy nie zostały uregulowane w ustawie o TK. Zastosowanie tych przepisów musi być zawsze odpowiednie, a więc uwzględniające określone w ustawie o TK zasady postępowania przed Trybunałem.
Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że brak jest podstaw do odpowiedniego stosowania w zakresie kosztów postępowania uregulowań k.p.c. Trybunał podtrzymuje tu swoje stanowisko zajęte w postanowieniu z 3 marca 1998 r., w którym zasadę tę – w odniesieniu do zwolnienia od kosztów – sformułował (por. Ts 14/98, OTK ZU nr I/1999, s. 29-30). Zachowuje ona również aktualność w przypadku przyznania uczestnikowi kosztów postępowania, albowiem kwestię tę podobnie jak zwolnienie od kosztów ustawodawca uregulował. Z art. 24 ust. 2 ustawy o TK wynika, że Trybunał zobowiązany jest orzec o zwrocie kosztów na rzecz wnoszącego skargę w sytuacji, gdy skarga konstytucyjna została uwzględniona (zdanie 1), a w uzasadnionych przypadkach może rozważyć orzeczenie o zwrocie kosztów również wtedy, gdy nie znalazł podstaw do uwzględnienia skargi (zdanie 2).
Zwrot kosztów na rzecz skarżącego obejmuje zarówno postępowanie zakończone wydaniem wyroku, jak i postępowanie zakończone wydaniem postanowienia o nienadaniu skardze dalszego biegu. (por. Małgorzata Masternak-Kubiak [w:] Skarga konstytucyjna, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2000, s. 201). Dotyczy to również postanowienia o umorzeniu postępowania.
Zwrot kosztów postępowania w sytuacjach wskazanych wyżej ma charakter wyjątkowy i jest odstępstwem od zasady ogólnej (art. 24 ust. 2 zd. 1 ustawy o TK). Oznacza to, że pojęcie „uzasadnionego przypadku” musi być interpretowane ściśle i nie może podlegać wykładni rozszerzającej. Na wnioskodawcy zatem ciąży obowiązek wykazania, że mimo umorzenia postępowania, a więc nawet wtedy, gdy skarga nie mogła zostać skierowana do rozpoznania na rozprawie, istnieje uzasadniona podstawa do zwrotu kosztów.
2. W sprawie, której dotyczy rozpoznawany wniosek o zwrot kosztów Trybunał Konstytucyjny nie znalazł podstaw do uznania, że zachodzi „uzasadniony przypadek”, o którym stanowi art. 24 ust. 2 zd. 2 ustawy o TK. Dlatego też umarzając postępowanie w sprawie Trybunał Konstytucyjny nie znalazł podstaw do orzeczenia o zwrocie kosztów.
Bez wpływu na powyższe zapatrywanie Trybunału pozostaje również złożony przez pełnomocnika skarżącego wniosek o zwrot kosztów sporządzenia skargi. Pełnomocnik nie powołał bowiem okoliczności, które – zgodnie z art. 24 ust. 2 zd. 2 ustawy o TK – uzasadniałyby przyjęcie, że w sprawie zachodzi „uzasadniony przypadek” zwrotu wskazanych przez pełnomocnika kosztów.
Mając powyższe na uwadze należało postanowić jak w sentencji.
2