Ts 13/02
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:III SZ 12/01 SD 4/00
Pełny tekst orzeczenia
218
POSTANOWIENIE
z dnia 25 marca 2002 r.
Sygn. akt Ts 13/02
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Wiesław Johann
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Jerzego Strzeleckiego w sprawie zgodności:
§ 16 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu uchwalonych uchwałą Naczelnej Rady Adwokackiej Nr 2/XVIII/98 z dnia 10 października 1998 r. z art. 64 ust. Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE:
W skardze konstytucyjnej pana Jerzego Strzeleckiego złożonej do Trybunału Konstytucyjnego w dniu 30 stycznia 2002 r. zarzucono, iż § 16 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu uchwalonych uchwałą Naczelnej Rady Adwokackiej Nr 2/XVIII/98 z dnia 10 października 1998 r. jest niezgodny z art. 64 Konstytucji RP.
Skarżący wskazał, iż orzeczeniem z 11 września 2000 r. (sygn. SD 4/00) Sąd Dyscyplinarny Izby Adwokackiej we Wrocławiu uznał skarżącego winnym tego, iż w celu wyegzekwowania od swojej klientki honorarium, posłużył się w korespondencji zawodowej groźbą złożenia doniesienia karnego do organów ścigania, co stanowi naruszenie § 16 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu uchwalonych uchwałą Naczelnej Rady Adwokackiej Nr 2/XVIII/98 z dnia 10 października 1998 r. Rozstrzygnięcie to zostało utrzymane w mocy orzeczeniem Wyższego Sądu Dyscyplinarnego z 31 marca 2001 r. (WSD 29/00), zaś Sąd Najwyższy postanowieniem z 9 listopada 2001 r. (sygn. akt III SZ 12/01) uznał kasację skarżącego od orzeczeń organów dyscyplinarnych za oczywiście bezzasadną.
Zdaniem skarżącego zakwestionowany przez niego § 16 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu w sposób rażący działa na niekorzyść adwokata, bowiem uniemożliwia mu ochronę własności (należnego wynagrodzenia) poprzez wezwanie dłużnika do spełnienia roszczenia. Działanie takie nie może być uznane za stosowanie groźby i nie ma charakteru bezprawnego. Skarżący wskazał przy tym, iż żądanie zwrotu rzeczy bezprawnie zatrzymanej z zapowiedzią, że niewykonanie tego żądania spowoduje zawiadomienie organu powołanego do ścigania przestępstw nie wypełnia znamion żadnego czynu karalnego.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji RP warunkiem merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej jest wykazanie przez skarżącego, iż wydane na podstawie zakwestionowanego w skardze konstytucyjnej aktu normatywnego orzeczenie organu władzy publicznej prowadzi do naruszenia przysługujących mu praw lub wolności konstytucyjnych.
Jak wynika z treści skargi konstytucyjnej skarżący dopatruje się naruszenia przysługującego mu prawa do ochrony własności, w uznaniu za delikt dyscyplinarny użycia przez niego groźby spowodowania postępowania karnego w celu uzyskania zapłaty honorarium adwokackiego. Przekonanie takie wszakże nie jest zasadne. W żadnym bowiem zakresie wskazane przez skarżącego orzeczenia organów dyscyplinarnych ani też regulacje, które były podstawą ich wydania, nie ograniczają uprawnień skarżącego w dochodzeniu należnych mu roszczeń majątkowych. Konstytucyjne prawo do ochrony własności nie oznacza, iż ochrona ta może być realizowana w jakikolwiek, dowolnie wybrany sposób. Ograniczenia w tym zakresie mogą wynikać nie tylko z regulacji prawa karnego, ale także z zasad etycznych obowiązujących przy wykonywaniu określonych zawodów.
§ 16 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu uznaje za nieetyczne zachowanie polegające na używaniu przez adwokata w korespondencji zawodowej wyrażeń lub zwrotów obraźliwych albo groźby spowodowania ścigania karnego lub dyscyplinarnego. Dotyczy to także przypadków, gdy adwokat wzywa swojego klienta o zaspokojenie roszczeń z tytułu honorarium adwokackiego. Wykluczenie możliwości stosowania w takiej sytuacji groźby wszczęcia postępowania karnego, w żadnym wypadku nie ogranicza praw skarżącego do dochodzenia swoich roszczeń na drodze prawnej.
W tym stanie rzeczy, uznając za oczywiście bezzasadny zarzut naruszenia konstytucyjnych praw skarżącego wywodzonych przez niego z treści art. 64 Konstytucji RP, należało na podstawie art. 36 ust. 3 w związku z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U. Nr 102, poz. 643 ze zm.) odmówić nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.
POSTANOWIENIE
z dnia 25 marca 2002 r.
Sygn. akt Ts 13/02
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Wiesław Johann
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Jerzego Strzeleckiego w sprawie zgodności:
§ 16 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu uchwalonych uchwałą Naczelnej Rady Adwokackiej Nr 2/XVIII/98 z dnia 10 października 1998 r. z art. 64 ust. Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE:
W skardze konstytucyjnej pana Jerzego Strzeleckiego złożonej do Trybunału Konstytucyjnego w dniu 30 stycznia 2002 r. zarzucono, iż § 16 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu uchwalonych uchwałą Naczelnej Rady Adwokackiej Nr 2/XVIII/98 z dnia 10 października 1998 r. jest niezgodny z art. 64 Konstytucji RP.
Skarżący wskazał, iż orzeczeniem z 11 września 2000 r. (sygn. SD 4/00) Sąd Dyscyplinarny Izby Adwokackiej we Wrocławiu uznał skarżącego winnym tego, iż w celu wyegzekwowania od swojej klientki honorarium, posłużył się w korespondencji zawodowej groźbą złożenia doniesienia karnego do organów ścigania, co stanowi naruszenie § 16 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu uchwalonych uchwałą Naczelnej Rady Adwokackiej Nr 2/XVIII/98 z dnia 10 października 1998 r. Rozstrzygnięcie to zostało utrzymane w mocy orzeczeniem Wyższego Sądu Dyscyplinarnego z 31 marca 2001 r. (WSD 29/00), zaś Sąd Najwyższy postanowieniem z 9 listopada 2001 r. (sygn. akt III SZ 12/01) uznał kasację skarżącego od orzeczeń organów dyscyplinarnych za oczywiście bezzasadną.
Zdaniem skarżącego zakwestionowany przez niego § 16 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu w sposób rażący działa na niekorzyść adwokata, bowiem uniemożliwia mu ochronę własności (należnego wynagrodzenia) poprzez wezwanie dłużnika do spełnienia roszczenia. Działanie takie nie może być uznane za stosowanie groźby i nie ma charakteru bezprawnego. Skarżący wskazał przy tym, iż żądanie zwrotu rzeczy bezprawnie zatrzymanej z zapowiedzią, że niewykonanie tego żądania spowoduje zawiadomienie organu powołanego do ścigania przestępstw nie wypełnia znamion żadnego czynu karalnego.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji RP warunkiem merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej jest wykazanie przez skarżącego, iż wydane na podstawie zakwestionowanego w skardze konstytucyjnej aktu normatywnego orzeczenie organu władzy publicznej prowadzi do naruszenia przysługujących mu praw lub wolności konstytucyjnych.
Jak wynika z treści skargi konstytucyjnej skarżący dopatruje się naruszenia przysługującego mu prawa do ochrony własności, w uznaniu za delikt dyscyplinarny użycia przez niego groźby spowodowania postępowania karnego w celu uzyskania zapłaty honorarium adwokackiego. Przekonanie takie wszakże nie jest zasadne. W żadnym bowiem zakresie wskazane przez skarżącego orzeczenia organów dyscyplinarnych ani też regulacje, które były podstawą ich wydania, nie ograniczają uprawnień skarżącego w dochodzeniu należnych mu roszczeń majątkowych. Konstytucyjne prawo do ochrony własności nie oznacza, iż ochrona ta może być realizowana w jakikolwiek, dowolnie wybrany sposób. Ograniczenia w tym zakresie mogą wynikać nie tylko z regulacji prawa karnego, ale także z zasad etycznych obowiązujących przy wykonywaniu określonych zawodów.
§ 16 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu uznaje za nieetyczne zachowanie polegające na używaniu przez adwokata w korespondencji zawodowej wyrażeń lub zwrotów obraźliwych albo groźby spowodowania ścigania karnego lub dyscyplinarnego. Dotyczy to także przypadków, gdy adwokat wzywa swojego klienta o zaspokojenie roszczeń z tytułu honorarium adwokackiego. Wykluczenie możliwości stosowania w takiej sytuacji groźby wszczęcia postępowania karnego, w żadnym wypadku nie ogranicza praw skarżącego do dochodzenia swoich roszczeń na drodze prawnej.
W tym stanie rzeczy, uznając za oczywiście bezzasadny zarzut naruszenia konstytucyjnych praw skarżącego wywodzonych przez niego z treści art. 64 Konstytucji RP, należało na podstawie art. 36 ust. 3 w związku z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U. Nr 102, poz. 643 ze zm.) odmówić nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.