Pełny tekst orzeczenia

258



POSTANOWIENIE

z dnia 9 października 2002 r.
Sygn. akt Ts 114/01


Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Marek Mazurkiewicz – przewodniczący
Jadwiga Skórzewska-Łosiak – sprawozdawca
Janusz Niemcewicz,


po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym, na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 5 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.), zażalenia z 22 kwietnia 2002 r. na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 9 kwietnia 2002 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej CAWA Poland Ltd. Spółka z o.o.,



p o s t a n a w i a:





nie uwzględnić zażalenia.



UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej CAWA Poland Ltd. Spółka z o.o. pełnomocnik skarżącej zakwestionował zgodność z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej zdania 4 Uwag ogólnych do Działu 33 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 sierpnia 1999 r. w sprawie wyjaśnień do Taryfy Celnej (Dz. U. Nr 74, poz. 830). Zakwestionowanemu przepisowi zarzucono, że wydany został z przekroczeniem zakresu upoważnienia ustawowego, wynikającego z art. 13  7 ustawy z dnia 9 stycznia 1997 r. – Kodeks celny (Dz. U. Nr 23, poz. 117 ze zm.), co w konsekwencji prowadzić ma do jego niezgodności z art. 92 ust. 1 i art. 22 Konstytucji. Zdaniem pełnomocnika skarżącej przekroczenie granic upoważnienia polega na pominięciu w treści zaskarżonego przepisu zwrotu “między innymi”, co w konsekwencji spowodowało wyłączenie z jego zakresu importowanego przez skarżącą produktu i co za tym idzie – konieczność uzyskania koncesji upoważniającej do jego importu.
Postanowieniem z 9 kwietnia 2002 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. W uzasadnieniu postanowienia wskazano, że w sprawie nie została spełniona przesłanka określenia, jakie konstytucyjne wolności lub prawa skarżącej i w jaki sposób zostały naruszone kwestionowanym unormowaniem. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, domniemane przekroczenie granic upoważnienia ustawowego ma charakter pozorny, zaś jego prawidłowe wyjaśnienie możliwe jest przy uwzględnieniu innych unormowań zakwestionowanego aktu prawnego. Ponadto pełnomocnik skarżącej nie sprecyzował, na czym miałaby polegać niezgodność pomiędzy zaskarżonym przepisem a konstytucyjną zasadą wolności działalności gospodarczej.
Zażalenie na powyższe postanowienie Trybunału Konstytucyjnego skierował 22 kwietnia 2002 r. (data nadania w urzędzie pocztowym) pełnomocnik skarżącej. Zakwestionował w nim stanowisko Trybunału Konstytucyjnego odnośnie spełnienia przesłanek skargi konstytucyjnej. Ponownie odwołał się do argumentów mających świadczyć o sprzeczności zachodzącej pomiędzy treścią przepisów – Uwagi 3 do działu 33 Taryfy Celnej oraz zaskarżonym zdaniem 4 Uwag ogólnych do Działu 33 rozporządzenia Ministra Finansów z 24 sierpnia 1999 r. Polemizując ze stanowiskiem Trybunału Konstytucyjnego pełnomocnik stwierdził, że sprzeczność ta ma charakter rzeczywisty i nie usuwa jej odwołanie się do treści Uwagi 2 do sekcji VI Taryfy Celnej. Ponadto w zażaleniu podkreślono, że konsekwencją obowiązywania kwestionowanego przepisu stało się objęcie skarżącej, jako importera towaru ujętego w klasyfikacji innej niż 3307.20, obowiązkiem uzyskania koncesji, to zaś – w ocenie pełnomocnika – prowadzi do naruszenia konstytucyjnej wolności działalności gospodarczej.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje.

Zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, zaś zarzuty zażalenia nie zasługują na uwzględnienie.
Jak to już podkreślono w zaskarżonym postanowieniu Trybunału Konstytucyjnego, skarga konstytucyjna stanowi szczególny środek ochrony wolności i praw. Ochrona ta realizowana jest poprzez eliminowanie z systemu prawnego unormowań pozostających w sprzeczności z przepisami konstytucyjnymi, wyrażającymi prawa lub wolności skarżącego, których naruszenie spowodowane zostało wydaniem przez sąd lub organ administracji publicznej ostatecznego orzeczenia. Obowiązkiem nałożonym przez prawodawcę na skarżącego jest przy tym wskazanie, jakie konstytucyjne prawa lub wolności przysługujące skarżącemu, i w jaki sposób, zostały naruszone kwestionowaną regulacją (art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym). Prawidłowe wypełnienie powyższego obowiązku polegać więc musi na sprecyzowaniu charakteru i zakresu sprzeczności zachodzącej pomiędzy zakwestionowanym w skardze unormowaniem a odpowiednim przepisem rangi konstytucyjnej, z którego skarżący wywodzi przysługujące mu prawo lub wolność.
W ocenie Trybunału Konstytucyjnego w zaskarżonym postanowieniu prawidłowo przyjęto, że obowiązek ten nie został zrealizowany. Jak to już wyżej wskazano, istoty naruszenia praw konstytucyjnych upatruje skarżąca w tym, iż wskutek przyjętej przez organy celne kwalifikacji towar przez nią importowany objęty został obowiązkiem koncesyjnym, to zaś – w ocenie skarżącej – prowadzić ma do naruszenia wolności działalności gospodarczej (art. 22 Konstytucji). Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego powyższe rozumowanie nie jest prawidłowe. Przede wszystkim zastrzeżenia budzić musi teza sformułowana w uzasadnieniu skargi konstytucyjnej, jak i w zażaleniu na postanowienie o odmowie nadania jej dalszego biegu, o sprzeczności zachodzącej pomiędzy zaskarżonym przepisem a unormowaniem zawartym w uwagach do Taryfy Celnej. Usunięcie ewentualnych wątpliwości związanych z określeniem zakresu zastosowania tych przepisów jest możliwe przy odwołaniu się do wskazówek interpretacyjnych zawartych w postanowieniach Taryfy Celnej. W tym zakresie zaaprobować należy pogląd – wyrażony już w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego oddalającym skargę Spółki – odnośnie zasadności uwzględnienia Uwagi 2 do sekcji VI Taryfy Celnej, zgodnie z którą “towary objęte pozycjami nr... 3307... (a więc także pozycją, której zastosowania domagała się skarżąca) powinny być ze względu na występowanie w określonych dawkach lub ze względu na przeznaczenie do sprzedaży detalicznej klasyfikowane wyłącznie w tych pozycjach, a nie w żadnej innej pozycji niniejszej nomenklatury”. Uwzględniająca powyższą uwagę interpretacja przyjęta przez organy celne usuwa ewentualne wątpliwości odnośnie wzajemnej relacji wskazanych wyżej przepisów. Traci tym samym rację bytu argument skarżącej o przekroczeniu przez prawodawcę zakresu upoważnienia, jakie uzyskał w świetle przepisów ustawy – Kodeks celny.
Niezależnie od powyższego stwierdzić należy, że w skardze nie wskazano żadnych merytorycznych argumentów uzasadniających tezę o niezgodności zachodzącej pomiędzy zaskarżoną regulacją a konstytucyjną zasadą wolności działalności gospodarczej. Niezgodności tej z pewnością wiązać nie można z samym jedynie stwierdzeniem, że obrót określonymi towarami (w tym produktem importowanym przez skarżącą) objęty został – z woli prawodawcy – wymogiem uzyskania koncesji. Należy podkreślić, że wyrażona w art. 22 Konstytucji wolność działalności gospodarczej nie ma charakteru absolutnego, zaś korzystanie z niej podlegać może – przy spełnieniu konstytucyjnie określonych przesłanek – koniecznym ograniczeniom. Za takie ograniczenie uznane być może z pewnością nałożenie przez prawodawcę obowiązku uzyskania koncesji na obrót określonymi towarami. Zagadnienia związane z koncesjonowaniem obrotu określonymi towarami znajdują podstawę w postanowieniach ustawy o działalności gospodarczej oraz rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie wykazu towarów, którymi obrót z zagranicą wymaga koncesji. Te jednakże akty nie stanowią przedmiotu zaskarżenia w niniejszej sprawie.
W skardze nie sformułowano także argumentów, które pozwalałyby na ocenę, czy okoliczność objęcia konkretnego towaru importowanego przez skarżącą – wskutek zastosowania zaskarżonego przepisu – wymogiem uzyskania koncesji narusza unormowania konstytucyjne w zakresie wolności działalności gospodarczej.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, należało nie uwzględnić zażalenia wniesionego na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.