Pełny tekst orzeczenia

232


POSTANOWIENIE*

z dnia 27 listopada 2002 r.
Sygn. akt Tw 25/02

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Jerzy Ciemniewski – przewodniczący
Marian Zdyb – sprawozdawca

Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska,


po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie z 4 lipca 2002 r. o odmowie nadania dalszego biegu wnioskowi Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Samodzielnych Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej,


p o s t a n a w i a:


nie uwzględnić zażalenia.


UZASADNIENIE:

21 marca 2002 r. do Trybunału Konstytucyjnego wpłynął wniosek Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Samodzielnych Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej, o stwierdzenie niezgodności art. 4a ust. 1 i 2 w zw. z art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 16 grudnia 1994 r. o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 1995 r. Nr 1, poz. 2 ze zm.) z art. 2, art. 20 w zw. z art. 65 ust. 4, art. 32 ust. 1 i 2 in fine Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 3 ustawy z dnia 22 grudnia 2000 r. o zmianie ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz zmianie niektórych ustaw i ustawy o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2001 r. Nr 5, poz. 45) z art. 2 oraz art. 88 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 czerwca 2002 r. wezwano do uzupełnienia w terminie 7 dni braków formalnych wniosku poprzez doręczenie 5 egzemplarzy aktualnego wyciągu z rejestru sądowego i aktualnego statutu organizacji, doręczenie 3 kopii uchwały Rady Naczelnej Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Zakładów Opieki Zdrowotnej o wystąpieniu z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego oraz o wskazanie, zgodnie z § 27 statutu organizacji, umocowanego przedstawiciela do reprezentowania wnioskodawcy przed Trybunałem Konstytucyjnym.
21 czerwca 2002 r. uzupełniono braki przesyłając brakujące dokumenty m.in. wypis z Rejestru Stowarzyszeń, w którym zarejestrowano Wielkopolski Związek Pracodawców Samodzielnych Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej.
Postanowieniem Trybunału Konstytucyjnego z 4 lipca 2002 r. odmówiono nadania dalszego biegu wnioskowi, uzasadniając swą odmowę brakiem czynnej legitymacji procesowej stowarzyszenia do występowania przed Trybunałem Konstytucyjnym w trybie abstrakcyjnej kontroli norm.
19 lipca 2002 r. do Trybunału Konstytucyjnego wpłynęło zażalenie na postanowienie z 4 lipca 2002 r. z wnioskiem o uchylenie zaskarżonego postanowienia i nadanie biegu sprawie przez przyjęcie do dalszego rozpoznania wniosku Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Samodzielnych Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Rozpoznając zażalenie Trybunał Konstytucyjny koncentruje się na badaniu zarzutów podniesionych w zażaleniu i do tego ogranicza rozpoznanie tego środka odwoławczego. Zobowiązany jest na podstawie art. 36 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.) do badania legitymacji podmiotów określonych w art. 191 ust. 1 pkt 3 Konstytucji domagających się wszczęcia abstrakcyjnej kontroli norm. Tylko wnikliwa kontrola każdego wniosku casu ad casum już w stadium rozpoznania wstępnego, prowadzić może do ujednolicania praktyki orzeczniczej w tych sprawach, zapobiegając zarówno bezpodstawnemu nadawaniu biegu wnioskom nieuprawnionych podmiotów, jak też bezpodstawnej odmowie nadania biegu takim wnioskom.
Trybunał Konstytucyjny stoi na stanowisku, że w “każdym stadium postępowania (a tym bardziej w trakcie wstępnego rozpoznania – przyp. TK) należy badać, czy zachodzą ujemne przesłanki postępowania, w tym brak legitymacji wnioskodawcy, których zaistnienie skutkuje obligatoryjnym umorzeniem postępowania” (S.J. Jaworski, Uprawnienia podmiotów legitymowanych warunkowo do wszczynania postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym (Wybrane problemy) [w:] Trybunał Konstytucyjny. Księga XV-lecia, Warszawa 2001, s. 132 i n.).
Nie ma podstaw do odrzucenia poglądu wyrażonego w zaskarżonym postanowieniu, w świetle którego “celem (...) kontroli wstępnej, jest zbadanie wniosku od strony formalnej i ustalenie, czy spełnione są przesłanki, umożliwiające m.in. stwierdzenie czynnej legitymacji procesowej wnioskodawcy, a co za tym idzie określenie go mianem uprawnionego podmiotu w myśl art. 191 ust.1 Konstytucji oraz w myśl art. 31 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym”. Na podmiotach, którym Konstytucja przyznała szczególną legitymację do występowania z wnioskami do Trybunału Konstytucyjnego o dokonanie abstrakcyjnej kontroli norm ciąży obowiązek wykazania, że taką legitymację rzeczywiście posiadają w konkretnej sprawie. Obowiązek ten zrealizowany musi być przez wnioskodawcę już w momencie składania wniosku. Legitymację procesową wnioskodawca musi posiadać na każdym etapie postępowania przed Trybunałem, również w trakcie kontroli wstępnej, realizowanej w trybie art. 36 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym.
Na wnioskodawcy ciąży obowiązek udowodnienia swojej legitymacji do złożenia wniosku o dokonanie abstrakcyjnej kontroli norm przez Trybunał Konstytucyjny już w momencie składania wniosku, a z pewnością nie później, niż do momentu wydania postanowienia w sprawie odmowy nadania dalszego biegu wnioskowi. Trybunał w tymże postanowieniu stwierdza brak legitymacji w chwili wydania tego postanowienia. Nie jest natomiast możliwa konwalidacja wniosku poprzez wykazanie legitymacji do jego złożenia po wydaniu postanowienia o odmowie nadania dalszego biegu wnioskowi. Rozpatrując zażalenie Trybunał nie bada bowiem ponownie wniosku od strony spełnienia wymogów formalnych, a jedynie stwierdza, czy zaszły rzeczywiste przesłanki odmowy nadania biegu wnioskowi w momencie wydawania postanowienia.
Z akt sprawy wynika, że Ogólnopolski Związek Pracodawców Samodzielnych Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej nie wykazał w sposób jednoznaczny posiadania legitymacji procesowej w zakresie składania wniosków do Trybunału Konstytucyjnego o dokonanie abstrakcyjnej kontroli norm. Nie uczynił tego w momencie składania wniosku, ani wykonując zarządzenie sędziego Trybunału. Doręczony przez Ogólnopolski Związek Pracodawców Samodzielnych Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej do akt sprawy wraz z zażaleniem na postanowienie o odmowie nadania dalszego biegu wnioskowi “aktualny wypis z rejestru związków pracodawców”, nadal nie pozwala na uznanie legitymacji do występowania z takim wnioskiem przez Ogólnopolski Związek Pracodawców Samodzielnych Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej. Co prawda nazwa organizacji uwidoczniona w dołączonym obecnie wypisie z rejestru odpowiada już nazwie, jaką posługuje się wnioskodawca, nadal jednak nie usunięte zostały podstawowe w tym zakresie wątpliwości. Uwagi odnoszą się także do kwestii formalnych dotyczących np. adresu występującej z wnioskiem organizacji (Ogólnopolski Związek Pracodawców Samodzielnych Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej posługuje się adresem: ul. Krysiewicza 7/8, 61-825 Poznań, a w rejestrze uwidoczniono siedzibę: Poznań, przy Al. Wielkopolskiej 21/25). Nadmienić należy, że rozbieżności te były m.in. powodem zwrotu wysyłanych przez Biuro Trybunału Konstytucyjnego pism do wnioskodawcy.
Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że Ogólnopolski Związek Pracodawców Samodzielnych Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej ani w momencie składania wniosku, ani wydania postanowienia o odmowie nadania jemu biegu, nie wykazał, że posiada legitymację procesową do występowania z wnioskiem o dokonanie kontroli zgodności z Konstytucją ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz zmianie niektórych ustaw.

Z tych względów Trybunał Konstytucyjny uznając, że zażalenie nie podważyło zasadności stanowiska zajętego w zaskarżonym postanowieniu, orzekł jak w sentencji.