Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE
z dnia 26 listopada 2002 r.
Sygn. akt Tw 60/02


Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Andrzej Mączyński

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym wniosku Krajowego Związku Plantatorów Buraka Cukrowego o stwierdzenie zgodności:
1) art. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o regulacji rynku cukru (Dz. U. Nr 76, poz. 810 ze zm.) z art. 92 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz
2) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie kwoty A i B cukru oraz kwoty A i B izoglukozy (Dz. U. Nr 139, poz. 1166) z art. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o regulacji rynku cukru (Dz. U. Nr 76, poz. 810 ze zm.),

p o s t a n a w i a:


odmówić nadania dalszego biegu wnioskowi.


UZASADNIENIE:

13 września 2002 r. do Trybunału Konstytucyjnego wpłynął wniosek Krajowego Związku Plantatorów Buraka Cukrowego o stwierdzenie zgodności art. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o regulacji rynku cukru (Dz. U. Nr 76, poz. 810 ze zm.) z art. 92 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie kwoty A i B cukru oraz kwoty A i B izoglukozy (Dz. U. Nr 139, poz. 1166) z art. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o regulacji rynku cukru (Dz. U. Nr 76, poz. 810 ze zm.).
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 14 października 2002 r. wezwano do uzupełnienia braków formalnych wniosku poprzez wskazanie umocowanego przedstawiciela do wystąpienia z wnioskiem do Trybunału i reprezentowania przed Trybunałem, powołanie przepisu Konstytucji lub ustawy wskazującego, że kwestionowany akt normatywny dotyczy spraw objętych zakresem działania Krajowego Związku Plantatorów Buraka Cukrowego oraz doręczenie 5 kopii uchwały uprawnionego organu wnioskodawcy o wystąpieniu z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego i 5 egzemplarzy Statutu Krajowego Związku Plantatorów Buraka Cukrowego.
18 października 2002 r. uzupełniono wskazane braki.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.) wszczęcie postępowania przed Trybunałem następuje na podstawie wniosku pochodzącego od uprawnionego organu. Okoliczność, czy wnioskodawca jest podmiotem uprawnionym do złożenia wniosku, podlega badaniu we wstępnym rozpoznaniu prowadzonym na podstawie art. 36 powołanej ustawy.
Art. 191 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zawiera taksatywne wyliczenie podmiotów, które mogą wystąpić do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem w sprawach określonych w art. 188 Konstytucji. Przepis ten wymienia dwie grupy podmiotów uprawnionych. Po pierwsze – z wnioskiem w sprawach, o których mowa w art. 188 Konstytucji, wystąpić mogą podmioty legitymowane generalnie, wyliczone w art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji. Drugą grupę stanowią podmioty dysponujące legitymacją szczególną – to znaczy takie, które mogą wystąpić z wnioskiem jedynie w przypadku, gdy „akt normatywny dotyczy spraw objętych zakresem ich działania”(art. 191 ust. 2 Konstytucji).
W myśl art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zgodności ustawy z Konstytucją może wystąpić ogólnokrajowy organ związku zawodowego. Oznacza to, po pierwsze, że nie każdy związek zawodowy ma legitymację do występowania z takimi wnioskami do Trybunału; po drugie, nie każdy organ związku zawodowego obejmującego swoim zasięgiem działania całe terytorium kraju może zainicjować procedurę wystąpienia z wnioskiem w sprawie zgodności ustawy z Konstytucją.
Wstępna kontrola wniosku Krajowego Związku Plantatorów Buraka Cukrowego wskazuje w sposób niewątpliwy, że pochodzi on od podmiotu, który nie ma uprawnienia do występowania przed Trybunałem Konstytucyjnym z wnioskiem kwestionującym zgodność ustawy z konstytucją. Zgodnie z § 1 Statutu Krajowego Związku Plantatorów Buraka Cukrowego związek ten jest dobrowolną, niezależną, samorządną, społeczno-zawodową organizacją rolników, zrzeszającą zrzeszenia plantatorów buraków cukrowych. Nie jest on jednak związkiem zawodowym w rozumieniu ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm.). Wnioskodawca nie jest też organizacją pracodawców (w rozumieniu ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o organizacjach pracodawców; (Dz. U. z 1991 r. Nr 55, poz. 235 ze zm.), ani organizacją zawodową (bo trudno byłoby znaleźć w polskim systemie prawa uzasadnienie dla tezy o istnieniu „zawodu plantatora buraka cukrowego”) w rozumieniu art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji. Nie mieści się zatem w grupie podmiotów objętych zakresem art. 191 Konstytucji, a w szczególności ustępu 1 pkt 4.
Trybunał Konstytucyjny uznał ponadto za konieczne wskazanie jeszcze jednej przesłanki, która uzasadnia wydanie postanowienia o odmowie nadania biegu wnioskowi. Z powołanym wyżej art. 191 ust. 2 Konstytucji, ograniczającym uprawnienie podmiotów określonych w art. 191 ust. 1 pkt 3-5 do spraw objętych ich zakresem działania, został skorelowany art. 32 ust. 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, który wymaga, by wniosek pochodzący od organizacji wskazanych w art. 191 ust. 1 pkt 3-5 Konstytucji zawierał „powołanie przepisu prawa lub statutu, wskazującego, że kwestionowana ustawa lub inny akt normatywny dotyczy spraw objętych ich zakresem działania”.
Wnioskodawca, mimo zarządzenia sędziego, wydanego w trybie kontroli wstępnej, nadal nie wskazał w odpowiedni sposób przepisu, z którego wynikałoby objęcie zakresem działania wnioskodawcy – mimo jego nazwy – kwestii związanych z regulacją rynku cukru w Polsce. Okoliczność ta stanowi samodzielną przesłankę odmowy nadania dalszego biegu wnioskowi (art. 36 ust. 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym).

Z tego względu Trybunał Konstytucyjny orzekł jak w sentencji.


2