Ts 5/06
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Pełny tekst orzeczenia
82/2/B/2007
POSTANOWIENIE
z dnia 10 maja 2006 r.
Sygn. akt Ts 5/06
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Stronnictwa Prawicy Demokratycznej, w sprawie zgodności:
1) art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. – Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 46, poz. 499, ze zm.) z art. 2, art. 32 ust. 2, art. 62 ust. 1, art. 99 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz z art. 130 § 1 i 3 w zw. z art. 13 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.);
2) art. 79 ust. 1, art. 80 ust. 1 i 2 oraz art. 81 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. – Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 46, poz. 499, ze zm.) z art. 32 ust. 2, art. 62 ust. 1, art. 99 ust. 2 oraz art. 101 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej z 4 stycznia 2006 r., wniesiono o stwierdzenie niezgodności art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. – Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 46, poz. 499, ze zm.) z art. 2, art. 32 ust. 2, art. 62 ust. 1, art. 99 ust. 2 Konstytucji oraz z art. 130 § 1 i 3 w zw. z art. 13 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.); a także niezgodności art. 79 ust. 1, art. 80 ust. 1 i 2 oraz art. 81 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. – Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 46, poz. 499, ze zm.) z art. 32 ust. 2, art. 62 ust. 1, art. 99 ust. 2 oraz art. 101 Konstytucji.
Skarga konstytucyjna została oparta na następującym stanie faktycznym. Postanowieniem z 24 października 2005 r. Sąd Najwyższy pozostawił bez rozpoznania protest wyborczy Bohdana Kopczyńskiego z 29 września 2005 r. ze względu na jego wniesienie w terminie nieprzewidzianym dla tego trybu postępowania, tj. przed dniem ogłoszenia wyników wyborów przez Państwową Komisję Wyborczą, które nastąpiło 7 października 2005 r. W związku z wniesieniem 7 października 2005 r. przez skarżącego „uzupełnienia do wniosku wyborczego z 29 września 2005 r.” Sąd Najwyższy postanowieniem z 25 października 2005 r. pozostawił bez dalszego biegu protest wyborczy Bohdana Kopczyńskiego uznając, że zgodnie z wolą skarżącego pismo z 7 października 2005 r. stanowi uzupełnienie wniosku z 29 września 2005 r., a więc podlega pozostawieniu bez rozpoznania na tej samej podstawie. Postanowieniem z 16 listopada 2005 r. Sąd Najwyższy odrzucił zażalenie na powyższe postanowienia ze względu na niedopuszczalność drogi sądowej.
Skarżąca zarzuciła w skardze konstytucyjnej, że w niniejszej sprawie naruszone zostały zasady demokratycznego państwa prawnego oraz konstytucyjne prawa i wolności wyborcze wyborcy i wybieranego. Zdaniem skarżącej niejasny jest charakter terminu określonego w zaskarżonym art. 79 ust. 1 ordynacji wyborczej, który w jej przekonaniu jest terminem klamrowym, nakładającym wymóg wniesienia sprzeciwu w terminie liczonym od dnia ogłoszenia wyników wyborów, co stanowi rozwiązanie prawne ograniczające prawa wyborcze. Nadto skarżąca wskazuje na niezgodność zaskarżonego przepisu z art. 130 § 1 i 3 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., które przewidują możliwość uzupełnienia braków pisma procesowego w postępowaniu cywilnym. Niezgodność art. 79 ust. 1, art. 80 ust. 1 i 2 oraz art. 81 ust. 1 i 2 ordynacji wyborczej ze wskazanymi wzorcami konstytucyjnymi sprowadza się do rozpoznania protestów wyborczych przez składy 3-osobowe Sądu Najwyższego, a nie przez Sąd Najwyższy, co stanowi dyskryminację w życiu politycznym wyborcy i wybieranego oraz ogranicza prawa i wolności wyborcy zawarte we wskazanych wzorcach konstytucyjnych.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji warunkiem merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej jest wykazanie przez skarżącego, iż w związku z wydaniem przez organ władzy publicznej ostatecznego orzeczenia na podstawie zakwestionowanego w skardze aktu normatywnego, doszło do naruszenia przysługujących skarżącemu praw lub wolności o charakterze konstytucyjnym. Uprawdopodobnienie przez skarżącego naruszenia jego praw lub wolności jest zatem przesłanką konieczną dla uznania dopuszczalności skargi konstytucyjnej. W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny zobowiązany był zbadać, czy istotnie w niniejszej sprawie doszło do naruszenia wskazanych przez skarżącą praw konstytucyjnych.
Przekonanie skarżącej, iż doszło do naruszenia jej praw i wolności konstytucyjnych jest, w świetle przedstawionych argumentów, oczywiście niezasadne.
Uznać należy, że zarzut niezgodności art. 79 ust. 1 ordynacji wyborczej z art. 2, art. 32 ust. 2, art. 62 ust. 1, art. 99 ust. 2 Konstytucji jest zarzutem oczywiście bezzasadnym. Ustawa określa bowiem ściśle, w sposób precyzyjny i jednoznaczny termin do wniesienia protestu wyborczego. Niemożność wniesienia protestu przed wskazanym terminem ma charakter oczywisty i wynika z faktu, że protesty wyborcze zgłaszać można jedynie po ogłoszeniu wyników wyborów, w przeciwnym razie nie istnieje przedmiot sprzeciwu – rezultaty wyborów.
Niezależnie wskazać należy także, że w zakresie wskazanego zarzutu skarżąca – partia polityczna – nie wykazała naruszenia żadnych praw i wolności konstytucyjnych jej przysługujących. Uzasadnieniem zarzutu jest bowiem w przekonaniu skarżącej wskazywane naruszenie praw i wolności wyborców – art. 62 ust. 1 i art. 99 ust. 2 Konstytucji określające prawa wyborcze jednostki. Tymczasem, jak wynika jednoznacznie z treści art. 79 Konstytucji podstawą skargi konstytucyjnej może być jedynie przepis prawny, który był podstawą ostatecznego orzeczenia o prawach i wolnościach skarżącej. Podstawy takiej nie może więc stanowić domniemane naruszenie praw i wolności innych jednostek. Wskazane równocześnie wzorce zawarte w art. 2 i art. 32 ust. 2 Konstytucji nie mogą stanowić samodzielnych wzorców kontroli w trybie skargi konstytucyjnej. Przedmiotem kontroli w tym trybie nie mogą być też zarzuty niezgodności zaskarżonego przepisu z art. 130 § 1 i 3 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. Zakres tej kontroli określa bowiem jednoznacznie art. 79 ust. 1 Konstytucji. Zgodnie z nim Trybunał Konstytucyjny bada jedynie zgodność z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego orzeczono ostatecznie o wolnościach lub prawach albo obowiązkach skarżącego. Tym samym Trybunał nie jest władny orzekać o zgodności zaskarżonych przepisów z ustawą.
Oczywiście bezzasadny charakter mają także zarzuty niezgodności art. 79 ust. 1, art. 80 ust. 1 i 2 oraz art. 81 ust. 1 i 2 ordynacji wyborczej z art. 32 ust. 2, art. 62 ust. 1, art. 99 ust. 2 oraz art. 101. System sądowej kontroli czynności procesowych, w tym czynności wyborczych dokonywany przez sądy, w tym także Sąd Najwyższy zakłada kolegialność działania oraz reprezentację. Istniejące regulacje prawne określają właściwość orzeczniczą sądów, w tym skład właściwy dla rozpoznania określonego typu spraw. Dla rozpoznania skarg wyborczych przewidziano skład 3-osobowy sędziów Sądu Najwyższego. Rozwiązanie to nie stoi w sprzeczności z art. 101 Konstytucji, zgodnie z którym ważność wyborów do Sejmu i Senatu stwierdza Sąd Najwyższy. Przepis ten jednak, co oczywiste, nie wskazuje właściwości osobowej sądu – tj. składu orzekającego, lecz jedynie ogólną przedmiotową właściwość sądową, wyznaczając Sąd Najwyższy do rozpoznania tego typu spraw. Podobne rozwiązania przyjęte są także w przepisach regulujących postępowania sądowe, w tym postępowanie cywilne, karne, administracyjne. Przyjęte przez skarżącą rozumienie zaskarżonych przepisów polega więc na niezrozumieniu treści zaskarżonych przepisów i wskazanego przepisu art. 101 Konstytucji.
Niezależnie zauważyć należy, że skarżąca poza ogólnym wskazaniem nie określiła na czym w istocie polegać ma niezgodność przyjętej regulacji z Konstytucją. Skarżąca nie wykazała naruszenia przysługujących jej praw i wolności konstytucyjnych. Odwołać się należy w tym przedmiocie do podniesionych wyżej argumentów wskazujących na nieadekwatność wzorców, zawartych w art. 62 ust. 1, art. 99 ust. 2 Konstytucji. Także przepis art. 101 Konstytucji, zgodnie z którym ważność wyborów do Sejmu i Senatu stwierdza Sąd Najwyższy, nie jest adekwatnym wzorcem kontroli w trybie skargi konstytucyjnej, nie określa bowiem żadnego bezpośredniego prawa podmiotowego, które zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji może być uznane za wzorzec kontroli dokonywanej w trybie skargi konstytucyjnej.
Reasumując uznać należy, że podniesione przez skarżącą zarzuty mają charakter oczywiście bezzasadny, bądź też nie mogą być przedmiotem kontroli w trybie skargi konstytucyjnej. W tym stanie rzeczy, należało odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
POSTANOWIENIE
z dnia 10 maja 2006 r.
Sygn. akt Ts 5/06
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Stronnictwa Prawicy Demokratycznej, w sprawie zgodności:
1) art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. – Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 46, poz. 499, ze zm.) z art. 2, art. 32 ust. 2, art. 62 ust. 1, art. 99 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz z art. 130 § 1 i 3 w zw. z art. 13 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.);
2) art. 79 ust. 1, art. 80 ust. 1 i 2 oraz art. 81 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. – Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 46, poz. 499, ze zm.) z art. 32 ust. 2, art. 62 ust. 1, art. 99 ust. 2 oraz art. 101 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej z 4 stycznia 2006 r., wniesiono o stwierdzenie niezgodności art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. – Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 46, poz. 499, ze zm.) z art. 2, art. 32 ust. 2, art. 62 ust. 1, art. 99 ust. 2 Konstytucji oraz z art. 130 § 1 i 3 w zw. z art. 13 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.); a także niezgodności art. 79 ust. 1, art. 80 ust. 1 i 2 oraz art. 81 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. – Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 46, poz. 499, ze zm.) z art. 32 ust. 2, art. 62 ust. 1, art. 99 ust. 2 oraz art. 101 Konstytucji.
Skarga konstytucyjna została oparta na następującym stanie faktycznym. Postanowieniem z 24 października 2005 r. Sąd Najwyższy pozostawił bez rozpoznania protest wyborczy Bohdana Kopczyńskiego z 29 września 2005 r. ze względu na jego wniesienie w terminie nieprzewidzianym dla tego trybu postępowania, tj. przed dniem ogłoszenia wyników wyborów przez Państwową Komisję Wyborczą, które nastąpiło 7 października 2005 r. W związku z wniesieniem 7 października 2005 r. przez skarżącego „uzupełnienia do wniosku wyborczego z 29 września 2005 r.” Sąd Najwyższy postanowieniem z 25 października 2005 r. pozostawił bez dalszego biegu protest wyborczy Bohdana Kopczyńskiego uznając, że zgodnie z wolą skarżącego pismo z 7 października 2005 r. stanowi uzupełnienie wniosku z 29 września 2005 r., a więc podlega pozostawieniu bez rozpoznania na tej samej podstawie. Postanowieniem z 16 listopada 2005 r. Sąd Najwyższy odrzucił zażalenie na powyższe postanowienia ze względu na niedopuszczalność drogi sądowej.
Skarżąca zarzuciła w skardze konstytucyjnej, że w niniejszej sprawie naruszone zostały zasady demokratycznego państwa prawnego oraz konstytucyjne prawa i wolności wyborcze wyborcy i wybieranego. Zdaniem skarżącej niejasny jest charakter terminu określonego w zaskarżonym art. 79 ust. 1 ordynacji wyborczej, który w jej przekonaniu jest terminem klamrowym, nakładającym wymóg wniesienia sprzeciwu w terminie liczonym od dnia ogłoszenia wyników wyborów, co stanowi rozwiązanie prawne ograniczające prawa wyborcze. Nadto skarżąca wskazuje na niezgodność zaskarżonego przepisu z art. 130 § 1 i 3 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., które przewidują możliwość uzupełnienia braków pisma procesowego w postępowaniu cywilnym. Niezgodność art. 79 ust. 1, art. 80 ust. 1 i 2 oraz art. 81 ust. 1 i 2 ordynacji wyborczej ze wskazanymi wzorcami konstytucyjnymi sprowadza się do rozpoznania protestów wyborczych przez składy 3-osobowe Sądu Najwyższego, a nie przez Sąd Najwyższy, co stanowi dyskryminację w życiu politycznym wyborcy i wybieranego oraz ogranicza prawa i wolności wyborcy zawarte we wskazanych wzorcach konstytucyjnych.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji warunkiem merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej jest wykazanie przez skarżącego, iż w związku z wydaniem przez organ władzy publicznej ostatecznego orzeczenia na podstawie zakwestionowanego w skardze aktu normatywnego, doszło do naruszenia przysługujących skarżącemu praw lub wolności o charakterze konstytucyjnym. Uprawdopodobnienie przez skarżącego naruszenia jego praw lub wolności jest zatem przesłanką konieczną dla uznania dopuszczalności skargi konstytucyjnej. W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny zobowiązany był zbadać, czy istotnie w niniejszej sprawie doszło do naruszenia wskazanych przez skarżącą praw konstytucyjnych.
Przekonanie skarżącej, iż doszło do naruszenia jej praw i wolności konstytucyjnych jest, w świetle przedstawionych argumentów, oczywiście niezasadne.
Uznać należy, że zarzut niezgodności art. 79 ust. 1 ordynacji wyborczej z art. 2, art. 32 ust. 2, art. 62 ust. 1, art. 99 ust. 2 Konstytucji jest zarzutem oczywiście bezzasadnym. Ustawa określa bowiem ściśle, w sposób precyzyjny i jednoznaczny termin do wniesienia protestu wyborczego. Niemożność wniesienia protestu przed wskazanym terminem ma charakter oczywisty i wynika z faktu, że protesty wyborcze zgłaszać można jedynie po ogłoszeniu wyników wyborów, w przeciwnym razie nie istnieje przedmiot sprzeciwu – rezultaty wyborów.
Niezależnie wskazać należy także, że w zakresie wskazanego zarzutu skarżąca – partia polityczna – nie wykazała naruszenia żadnych praw i wolności konstytucyjnych jej przysługujących. Uzasadnieniem zarzutu jest bowiem w przekonaniu skarżącej wskazywane naruszenie praw i wolności wyborców – art. 62 ust. 1 i art. 99 ust. 2 Konstytucji określające prawa wyborcze jednostki. Tymczasem, jak wynika jednoznacznie z treści art. 79 Konstytucji podstawą skargi konstytucyjnej może być jedynie przepis prawny, który był podstawą ostatecznego orzeczenia o prawach i wolnościach skarżącej. Podstawy takiej nie może więc stanowić domniemane naruszenie praw i wolności innych jednostek. Wskazane równocześnie wzorce zawarte w art. 2 i art. 32 ust. 2 Konstytucji nie mogą stanowić samodzielnych wzorców kontroli w trybie skargi konstytucyjnej. Przedmiotem kontroli w tym trybie nie mogą być też zarzuty niezgodności zaskarżonego przepisu z art. 130 § 1 i 3 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. Zakres tej kontroli określa bowiem jednoznacznie art. 79 ust. 1 Konstytucji. Zgodnie z nim Trybunał Konstytucyjny bada jedynie zgodność z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego orzeczono ostatecznie o wolnościach lub prawach albo obowiązkach skarżącego. Tym samym Trybunał nie jest władny orzekać o zgodności zaskarżonych przepisów z ustawą.
Oczywiście bezzasadny charakter mają także zarzuty niezgodności art. 79 ust. 1, art. 80 ust. 1 i 2 oraz art. 81 ust. 1 i 2 ordynacji wyborczej z art. 32 ust. 2, art. 62 ust. 1, art. 99 ust. 2 oraz art. 101. System sądowej kontroli czynności procesowych, w tym czynności wyborczych dokonywany przez sądy, w tym także Sąd Najwyższy zakłada kolegialność działania oraz reprezentację. Istniejące regulacje prawne określają właściwość orzeczniczą sądów, w tym skład właściwy dla rozpoznania określonego typu spraw. Dla rozpoznania skarg wyborczych przewidziano skład 3-osobowy sędziów Sądu Najwyższego. Rozwiązanie to nie stoi w sprzeczności z art. 101 Konstytucji, zgodnie z którym ważność wyborów do Sejmu i Senatu stwierdza Sąd Najwyższy. Przepis ten jednak, co oczywiste, nie wskazuje właściwości osobowej sądu – tj. składu orzekającego, lecz jedynie ogólną przedmiotową właściwość sądową, wyznaczając Sąd Najwyższy do rozpoznania tego typu spraw. Podobne rozwiązania przyjęte są także w przepisach regulujących postępowania sądowe, w tym postępowanie cywilne, karne, administracyjne. Przyjęte przez skarżącą rozumienie zaskarżonych przepisów polega więc na niezrozumieniu treści zaskarżonych przepisów i wskazanego przepisu art. 101 Konstytucji.
Niezależnie zauważyć należy, że skarżąca poza ogólnym wskazaniem nie określiła na czym w istocie polegać ma niezgodność przyjętej regulacji z Konstytucją. Skarżąca nie wykazała naruszenia przysługujących jej praw i wolności konstytucyjnych. Odwołać się należy w tym przedmiocie do podniesionych wyżej argumentów wskazujących na nieadekwatność wzorców, zawartych w art. 62 ust. 1, art. 99 ust. 2 Konstytucji. Także przepis art. 101 Konstytucji, zgodnie z którym ważność wyborów do Sejmu i Senatu stwierdza Sąd Najwyższy, nie jest adekwatnym wzorcem kontroli w trybie skargi konstytucyjnej, nie określa bowiem żadnego bezpośredniego prawa podmiotowego, które zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji może być uznane za wzorzec kontroli dokonywanej w trybie skargi konstytucyjnej.
Reasumując uznać należy, że podniesione przez skarżącą zarzuty mają charakter oczywiście bezzasadny, bądź też nie mogą być przedmiotem kontroli w trybie skargi konstytucyjnej. W tym stanie rzeczy, należało odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.