Pełny tekst orzeczenia

140/4/B/2006

POSTANOWIENIE
z dnia 18 lipca 2006 r.
Sygn. akt Ts 136/05

Trybunał Konstytucyjny w składzie:




Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska – przewodnicząca


Marek Safjan – sprawozdawca


Marian Grzybowski,


po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 listopada 2005 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Krzysztofa Iwańczuka,


p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej z 11 sierpnia 2005 r. wniesiono o stwierdzenie niezgodności art. 535 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 ze zm.) z art. 45 ust. 1 w zw. z art. 32 ust. 1 oraz art. 2 Konstytucji.
Skarżący zarzucił w skardze konstytucyjnej, że oddalenie kasacji bez uzasadnienia narusza zasadę jawności postępowania sądowego. Wskazał ponadto, że skierowanie sprawy na rozprawę wobec istnienia okoliczności wymagających szczegółowej analizy, a następnie uznanie kasacji za oczywiście bezzasadną pozostaje w sprzeczności z zasadą demokratycznego państwa prawnego. Zdaniem skarżącego możliwość oddalenia kasacji jako oczywiście bezzasadnej po przeprowadzeniu rozprawy narusza zasadę równości obywateli wobec prawa. Naruszenie art. 45 Konstytucji polega w przekonaniu skarżącego na naruszeniu jawności postępowania, albowiem ustne uzasadnienie postanowienia różni się zawsze od uzasadnienia pisemnego.
Postanowieniem z 25 listopada 2005 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. W szczególności wskazał, że podnoszone przez skarżącego zarzuty, związane z wydaniem postanowienia o oddaleniu kasacji na rozprawie z powodu jej oczywistej bezzasadności bez pisemnego uzasadnienia, były już przedmiotem oceny Trybunału w postanowieniu z 11 kwietnia 2005 r. (sygn. SK 48/04, OTK ZU nr 4/A/2005, poz. 45). Trybunał podkreślił, że podobnie jak w sprawie SK 48/04, postanowienie o oddaleniu kasacji wydano po przeprowadzeniu rozprawy, a ponadto Sąd Najwyższy wygłosił ustne uzasadnienie wydanego postanowienia. W tej sytuacji nie może się ostać argument o arbitralności działania sądu i zarzucanym przez skarżącego braku uzasadnienia postanowienia. Uzasadnienie zostało przedstawione, natomiast nie słyszał go skarżący, który nie był obecny na posiedzeniu mimo prawidłowego zawiadomienia o jego terminie. W tej sytuacji nie można twierdzić, że kwestionowany przepis k.p.k. w ogóle uniemożliwia uzyskanie uzasadnienia w wypadku wydanego na rozprawie postanowienia uznającego kasację za bezzasadną. Tym samym Trybunał uznał, że skarżący nie zrealizował podstawowej przesłanki wymaganej przez art. 79 Konstytucji, a mianowicie nie wykazał, iż w ogóle doszło do naruszenia jego konstytucyjnego prawa do rzetelnego rozpatrzenia sprawy przez sąd.
Pełnomocnik skarżącego wniósł zażalenie na postanowienie o odmowie nadania skardze dalszego biegu. Wskazał w nim, że naruszenie prawa do sądu polegało na nieznajdującym uzasadnienia w polskiej procedurze karnej zakończeniu rozprawy przed Sądem Najwyższym postanowieniem i to bez pisemnego uzasadnienia. Zdaniem skarżącego taka praktyka Sądu Najwyższego oparta na brzmieniu przepisu art. 535 § 2 k.p.k. jest niezgodna z wskazanymi wzorcami kontroli.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, zaś zarzuty podniesione w zażaleniu nie podważają dokonanych ustaleń i w ocenie Trybunału nie zasługują na uwzględnienie.
Zasadniczym powodem odmowy nadania biegu skardze konstytucyjnej było stwierdzenie, że skarżący nie wykazał naruszenia przysługującego mu prawa do uzyskania uzasadnienia orzeczenia. Tymczasem zarzut ten był podstawą skargi konstytucyjnej skarżącego. Skarżący sformułował ponadto zarzuty dotyczące modelu postępowania kasacyjnego w przypadku uznania skargi kasacyjnej za oczywiście bezzasadną. Nie mogły one jednak stanowić podstawy rozważań Trybunału Konstytucyjnego, skoro – jak ustalono jednoznacznie – nie doszło w niniejszej sprawie do naruszenia wskazanego przez skarżącego prawa do sądu. Dokonana przez skarżącego ocena nie mogła być więc przedmiotem dalszych ocen Trybunału w niniejszej sprawie.
Ponadto wskazać należy, że Trybunał Konstytucyjny dokonał już oceny konstytucyjności przepisu art. 535 § 2 k.p.k. W wyroku wydanym 16 stycznia 2006 r., sygn. SK 30/05 (OTK ZU nr 1/A/2006, poz. 2) Trybunał uznał, że art. 535 § 2 k.p.k. jest niezgodny z art. 2 w związku z art. 45 ust. 1 i art. 31 ust. 3 Konstytucji w zakresie, w jakim umożliwia całkowite pozbawienie postępowania w sprawie kasacji oczywiście bezzasadnej wszelkich instrumentów zapewniających przejrzystość orzekania, tj. łączne występowanie takich elementów, jak: brak powinności zawiadamiania stron o terminie posiedzenia, orzekanie na posiedzeniu bez udziału stron, brak uzasadnienia, fakt posługiwania się zwrotem nieostrym jako przesłanką stosowania art. 535 § 2 k.p.k. Przedmiotem oceny – co należy podkreślić – była jednak, odmiennie niż w niniejszej sprawie, prawidłowość oddalenia kasacji z powodu jej oczywistej bezzasadności na posiedzeniu i bez uzasadnienia. W niniejszej sprawie zaś mamy do czynienia z całkowicie odmienną sytuacją faktyczną, w której oddalenie kasacji nastąpiło na rozprawie, o terminie której skarżący został prawidłowo powiadomiony, lecz nie wziął w niej udziału. W rozprawie brali jednak udział obrońcy skarżącego, a ponadto po przeprowadzeniu przewodu sądowego, przedstawieniu głosów stron i ogłoszeniu postanowienia przedstawione zostało ustne uzasadnienie rozstrzygnięcia.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, należało nie uwzględnić zażalenia wniesionego na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.