Pełny tekst orzeczenia

159/3/B/2009



POSTANOWIENIE

z dnia 16 lipca 2007 r.


Sygn. akt Ts 68/07



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Marian Grzybowski,



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Marka Jarockiego w sprawie zgodności:

§ 28 ust. 3 pkt. 1 rozporządzenia Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych (Dz. U. Nr 170, poz. 1393) z art. 92 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w zw. z art. 47 ust. 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108 poz. 908, ze zm.),



p o s t a n a w i a:



odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.



UZASADNIENIE



W skardze konstytucyjnej z dnia 29 marca 2007 r. wniesiono o stwierdzenie niezgodności § 28 ust. 3 pkt. 1 rozporządzenia Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych (Dz. U. Nr 170, poz. 1393; dalej: rZnDr) z art. 92 Konstytucji w zw. z art. 47 ust. 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r., Nr 108 poz. 908, ze zm.; dalej: uprd).

Skarga konstytucyjna została oparta na następującym stanie faktycznym. Skarżący 10 września 2006 r. zaparkował pojazd w Krakowie na ul. Szpitalnej w miejscu obowiązywania znaku drogowego B-36 „zakaz zatrzymywania się”. Skarżący odmówił przyjęcia mandatu za popełnione wykroczenie wskazując, że samochód zaparkowany został każdym z kół na chodniku, tj. w sposób wskazany w art. 47 ust. 2 uprd. Wyrokiem z dnia 14 listopada 2006 r. (sygn. akt X W 3561/06/S) Sąd Rejonowy dla Krakowa – Śródmieścia w Krakowie – Wydział X Grodzki wymierzył skarżącemu karę grzywny. Wyrokiem z dnia 24 stycznia 2007 r. (sygn. akt IV 1 Waz 18/07) Sąd Okręgowy w Krakowie – IV Wydział Karny Odwoławczy orzeczenie sądu I instancji utrzymał w mocy.

Skarżący zarzucił w skardze konstytucyjnej, że zaskarżony przepis § 28 ust. 3 pkt. 1 rZnDr jest niezgodny z art. 92 ust. 1 Konstytucji w zw. z 47 ust. 2 uprd, nie wskazując jednak sposobu tego naruszenia.

W piśmie uzupełniającym braki skargi konstytucyjnej skarżący wskazał, że naruszenia swych praw i wolności upatruje w tym, że przepis § 28 ust. 3 pkt. 1 rZnDr wydany został z przekroczeniem delegacji ustawowej określonej w art. 47 ust. 2 uprd. Zdaniem skarżącego, z treści art. 47 uprd wynika, że ustawodawca pozostawił kierującym pojazdy prawo całkowicie swobodnego parkowania pojazdów o masie całkowitej do 2500 kg na chodniku poza obszarem jezdni, tymczasem zaskarżony przepis § 28 ust. 3 pkt. 1 rZnDr wykracza poza tak określone reguły, wprowadzając zakaz parkowania na chodniku. Zdaniem skarżącego, tak wydane rozporządzenie narusza normę zawartą w art. 92 ust. 1 Konstytucji, a także inne liczne wolności konstytucyjne, których jednak nie czyni wzorcami kontroli w niniejszej sprawie.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji warunkiem merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej jest wykazanie przez skarżącego, iż w związku z wydaniem przez organ władzy publicznej ostatecznego orzeczenia na podstawie zakwestionowanego w skardze aktu normatywnego, doszło do naruszenia przysługujących skarżącemu praw lub wolności o charakterze konstytucyjnym. Uprawdopodobnienie przez skarżącego naruszenia jego praw lub wolności jest zatem przesłanką konieczną dla uznania dopuszczalności skargi konstytucyjnej.

W myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji przedmiotem skargi konstytucyjnej jest wniosek o zbadanie zgodności z Konstytucją przepisów stanowiących podstawę ostatecznego orzeczenia o prawach skarżącego. Wskazany przedmiot skargi konstytucyjnej determinuje wymogi formalne, których spełnienie jest konieczne dla stwierdzenia dopuszczalności skargi konstytucyjnej.

Podstawowym powodem odmowy nadania biegu skardze konstytucyjnej jest stwierdzenie, że skarżący nie wskazał, jakie prawa i wolności naruszone zostały w oparciu o zaskarżony przepis.

Podstawą skazania skarżącego na karę grzywny było ustalenie naruszenia przez niego zasad ruchu drogowego, w szczególności zakazu wynikającego ze znaku drogowego B-36 „zakaz zatrzymywania się”. W przekonaniu skarżącego, ustalenie naruszenia zasad ruchu drogowego nastąpiło w oparciu o przepis § 28 ust. 3 pkt. 1 rZnDr, wydany, zdaniem skarżącego, z naruszeniem delegacji wynikającej z art. 7 ust. 2 uZnDr. Tymczasem, jak wynika wprost z treści art. 47 ust. 2 uZnDr, zatrzymanie lub postój na chodniku przy krawędzi jezdni całego pojazdu o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 2,5 t, innego niż samochód osobowy, motocykl, motorower lub rower dopuszczalne jest pod warunkiem, że szerokość chodnika pozostawionego dla pieszych jest taka, że nie utrudni im ruchu i jest nie mniejsza niż 1,5 m, a ponadto tylko w miejscu wyznaczonym odpowiednimi znakami drogowymi. Jak z tego wynika, oczywistym jest, że to nie brak zakazu parkowania pojazdu, jakim poruszał się skarżący, a wyraźnie wskazana znakami drogowymi możliwość parkowania jest podstawą uprawnienia do zatrzymania pojazdu w określonym miejscu. Zarówno w treści skargi konstytucyjnej, jak też pisma uzupełniającego braki skargi skarżący prezentuje przede wszystkim argumenty mające wykazać słuszność jego stanowiska w sporze dotyczącym popełnienia wykroczenia. Tymczasem przedmiotem rozstrzygnięcia Trybunału w trybie skargi konstytucyjnej nie jest zasadność rozstrzygnięcia procesowego, lecz zgodność zaskarżonych przepisów z podanymi wzorcami konstytucyjnymi. Z przepisu art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym wynika, że na skarżącym ciąży obowiązek wskazania naruszonych wolności lub praw oraz sposobu ich naruszenia. Z kolei z art. 32 ust. 1 pkt 3 i 4 wynika obowiązek uzasadnienia zarzutu niekonstytucyjności zaskarżonych przepisów. W niniejszej sprawie uznać należy, że niedopełnienie tego obowiązku, a więc brak uprawdopodobnienia naruszenia praw i wolności konstytucyjnych, uniemożliwia nadanie biegu skardze konstytucyjnej.

Niezależnie od powyższego zauważyć należy, że niedopuszczalność nadania biegu skardze wynika także z zakresu wskazanych wzorców kontroli. Jako jedyny wzorzec kontroli w niniejszej sprawie skarżący wskazał bowiem art. 92 Konstytucji. Zgodnie z przepisami art. 92 Konstytucji „rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Upoważnienie powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu. Organ upoważniony do wydania rozporządzenia nie może przekazać swoich kompetencji, o których mowa w ust. 1, innemu organowi”. Jak więc wynika jednoznacznie z treści wskazanych przepisów, nie określają one żadnych praw i wolności konstytucyjnych. Przepisy art. 92 Konstytucji, zawarte w rozdziale III Konstytucji „Źródła prawa”, określają jedynie charakter wykonawczy rozporządzenia, a więc aktu prawnego mającego na celu realizację delegacji ustawowej. Tymczasem, zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji, skargę konstytucyjną może wnieść “każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone”. Oznacza to, że przesłanką dopuszczalności złożenia skargi konstytucyjnej nie jest każde naruszenie Konstytucji, ale tylko naruszenie wyrażonych w niej norm regulujących wolności lub prawa człowieka i obywatela. Zatem skarga konstytucyjna musi zawierać zarówno wskazanie konkretnej osoby, której wolności lub prawa naruszono, jak i wskazanie, które z określonych (poręczonych, zapewnionych, gwarantowanych, chronionych) w Konstytucji wolności lub praw zostały naruszone oraz określenie sposobu naruszenia. Wymogu tego skarżący jednak nie dopełnił, wskazując jedynie pobocznie oraz bez uzasadnienia, że sposób wydania rozporządzenia w sprawie znaków i sygnałów drogowych narusza także inne wolności strony „przykładowo art. 32 ust. 2 i 3 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji, przy czym nie są to wszystkie wolności, które narusza rozciągnięcie zakazu wydanego w rozporządzeniu ponad treść ustawy”, oraz stwierdzając wprost, że „ograniczył zakres skargi konstytucyjnej jedynie do art. 92 ust. 1 Konstytucji”. Tak wskazany zakres wzorców kontroli uniemożliwia więc nadanie biegu skardze konstytucyjnej.

Na zakończenie zwrócić należy także uwagę na zakres wskazanych przez skarżącego wzorców kontroli. Zdaniem skarżącego, przepis § 28 ust. 3 pkt. 1 rZnDr niezgodny jest z art. 92 Konstytucji w zw. z art. 47 ust. 2 uprd. Tym samym skarżący czyni przepis ustawy wzorcem kontroli aktu podustawowego. Zarzuty skarżącego, formułowane w tym zakresie, oparte są w istocie na niezrozumieniu instytucji skargi konstytucyjnej, jako szczególnego środka ochrony wolności i praw jednostki. Instytucja ta wprowadzona została dla ochrony wolności i praw jednostki i, jak wskazuje na to orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, celom tym skutecznie służy. Należy jednak pamiętać, że treść art. 79 ust. 1 Konstytucji wyznacza w sposób jednoznaczny zakres jurysdykcji Trybunału w sprawach ze skargi konstytucyjnej. Zgodnie zaś z tym przepisem Trybunał jest władny orzekać w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji. Tym samym niedopuszczalna jest w tym trybie kontrola zgodności aktu normatywnego o randze rozporządzenia z aktem ustawowym.



W tym stanie rzeczy należało odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.