Pełny tekst orzeczenia

116/3/B/2007

POSTANOWIENIE
z dnia 12 marca 2007 r.
Sygn. akt Ts 75/06

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Jerzy Ciemniewski,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Teresy i Stanisława Szyszków o zbadanie zgodności:
art. 25 ust. 1a ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903, ze zm.) z art. 64 i art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej złożonej do Trybunału Konstytucyjnego 1 kwietnia 2006 r. skarżący zarzucili art. 25 ust. 1a ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903, ze zm.) sprzeczność z art. 64 w związku z art. 2, art. 32, art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2, art. 51 ust. 4 i art. 47, oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji.
Wyrokiem Sądu Rejonowego w Grudziądzu z 6 kwietnia 2005 r. (sygn. akt I C 347/04) zasądzono od skarżących zapłatę kwoty 1126,28 zł. tytułem opłat związanych z utrzymaniem własności lokalu. Poszczególne kwoty cząstkowe wynikały z ustalonych przez zarząd wspólnoty stawek i norm oraz wysokości opłat na pokrycie wydatków związanych z utrzymaniem lokali w związku z korzystaniem z usług komunalnych. Do ustalenia tychże stawek, norm oraz wysokości opłat upoważniała zarząd wspólnoty uchwała wspólnoty mieszkaniowej (nr 6/2002) podjęta 22 marca 2002 r. Uchwała nie została zaskarżona przez członków wspólnoty mieszkaniowej, w tym również skarżących. Jak wynika z uzasadnienia wyroku Sądu Rejonowego, skarżący podnosili w postępowaniu zarzut nieważności uchwały wspólnoty (nr 6/2002), na podstawie art. 58 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.), mimo braku jej zaskarżenia. Sąd nie uznał jednak tej argumentacji. Wyrokiem z 30 listopada 2005 r. (sygn. akt VIII Ca 562/05) Sąd Okręgowy w Toruniu oddalił apelację skarżących od wyroku Sądu Rejonowego, podzielając stanowisko, iż regulacja art. 25 ust. 1a ustawy o własności lokali wyłącza w odniesieniu do uchwał wspólnoty mieszkaniowej zastosowanie art. 58 k.c.
W przedstawionej Trybunałowi Konstytucyjnemu skardze konstytucyjnej skarżący wskazują, że art. 25 ust. 1a ustawy o własności lokali jest niekonstytucyjny ze względu na wykluczenie możliwości ustalenia nieważności czynności prawnej po upływie terminów oraz w trybie innym niż przewidziany w kwestionowanym przepisie. To, ich zdaniem, prowadzi do naruszenia prawa własności, prawa do sądu, zasady równości, prawa żądania sprostowania informacji nieprawdziwych, prawa do ochrony życia prywatnego, czci, dobrego imienia oraz decydowania o życiu osobistym.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Skarga konstytucyjna stanowi kwalifikowany instrument kontroli zgodności z Konstytucją aktów normatywnych w celu wyeliminowania z systemu prawnego przepisów prawa z Konstytucją niezgodnych. Wniesienie tego środka uwarunkowane zostało szeregiem przesłanek wynikających z art. 79 ust. 1 Konstytucji, a doprecyzowanych w przepisach ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Skargę konstytucyjną może zgodnie z tymi regulacjami wnieść każdy, czyje prawa lub wolności zagwarantowane Konstytucją zostały naruszone wskutek zastosowania normy prawnej, która jest niezgodna z Konstytucją, po wyczerpaniu przez skarżącego przysługującej mu drogi prawnej. Ponadto, w myśl art. 47 ust. 1 ustawy o TK, poza innymi wymogami odnoszącymi się do pisma procesowego skarga konstytucyjna powinna zawierać wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa i w jaki sposób – zdaniem skarżącego – zostały naruszone oraz uzasadnienie skargi, z podaniem dokładnego opisu stanu faktycznego. Skarżący winni byli zatem wykazać, w jaki sposób orzeczenie wydane w oparciu o zaskarżony przepis narusza ich konstytucyjne prawa i wolności. Argumenty przytoczone w uzasadnieniu skargi konstytucyjnej dla poparcia tezy o naruszeniu prawa żądania sprostowania informacji nieprawdziwych, prawa do ochrony życia prywatnego, czci, dobrego imienia oraz decydowania o życiu osobistym przesłanki tej nie spełniają. Wskazane przez skarżących okoliczności faktyczne uzasadniające ich zadaniem naruszenie wskazanych praw nie pozostają w związku ani z przepisem wskazanym jako przedmiot kontroli, ani nawet z orzeczeniem wskazanym przez skarżących jako ostateczne w sprawie. W tym zakresie skarga jest zatem oczywiście bezzasadna.
Uwagi te odnoszą się również do przedstawionego w petitum skargi zarzutu naruszenia prawa własności. Skarżący uzasadniają naruszenie swojego prawa własności w odniesieniu do uiszczonych zaliczek na koszty utrzymania nieruchomości, obejmujących m.in. opłaty za niektóre media. Skarżący wywodzą – w oparciu o wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 22 lutego 2001 r. (sygn. akt I ACa 1309/2000) – że jeżeli kwoty te zostały pobrane jedynie do rozliczenia, to nadal są właścicielami środków pieniężnych znajdujących się na rachunku wspólnoty. Twierdzenie to jest oczywiście bezzasadne. Środki pieniężne, ze względu na swój charakter, co do zasady są własnością podmiotu, który jest ich posiadaczem. Zasada ta doznaje w prawie cywilnym jedynie nielicznych wyjątków, z których żaden nie może znaleźć w niniejszej sprawie zastosowania. W przypadku, gdy środki pieniężne zostają wpłacone na rachunek bankowy, to bank staje się ich właścicielem, a posiadaczowi rachunku przysługuje wierzytelność w stosunku do banku o ich wypłatę lub dokonanie rozporządzeń stosownie do dyspozycji posiadacza. Przytoczone przez skarżących orzeczenie Sądu Apelacyjnego w Warszawie potwierdza jedynie zasadę, że wspólnocie i jej członkom przysługują uprawnienia do wskazania zarządowi wspólnoty sposobu wykorzystania wpłaconych środków, lub roszczenie o zwrot nadpłaconych kwot, jeżeli po dokonaniu rozliczeń okaże się, że zaliczki ustalane były w zbyt dużej wysokości. Uprawnienia te, o charakterze majątkowym, w niniejszej sprawie nie wygasły. Skarżący jako członkowie wspólnoty nadal mogą brać udział w podejmowaniu decyzji o przeznaczeniu tych środków lub zażądać ich zwrotu, jeżeli zostaną spełnione przesłanki roszczenia o zwrot.
Na marginesie Trybunał zwraca uwagę, że podnoszone przez skarżących uchybienia mogą prowadzić także do odpowiedzialności odszkodowawczej członków zarządu wspólnoty, w związku z nienależytym pełnieniem przez nich funkcji. W konsekwencji Trybunał uznaje, że w przedstawionej sprawie nie doszło do naruszenia prawa własności skarżących gwarantowanego w art. 64 Konstytucji.
Odnosząc się do zarzutu przedstawionego w petitum skargi konstytucyjnej obejmującego niezgodność art. 25 ust. 1a ustawy o własności lokali z art. 45 ust. 1 Konstytucji, Trybunał zwraca uwagę, że art. 47 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy o TK wymagają, aby skarżący wskazali, w jaki sposób ich konstytucyjne prawa lub wolności zostały naruszone oraz uzasadnili skargę . Wywody zawarte w skardze konstytucyjnej, jakkolwiek obszerne, ograniczają się do krytyki zarządu Wspólnoty Mieszkaniowej przy ul. Kustronia 5 w Grudziądzu uzasadnionej niewykonywaniem lub nienależytym wykonywaniem przez niego uchwały nr 6/2000 oraz zarzutu, że nie mogli powołać się na zarzut nieważności wspomnianej uchwały. Uzasadnienie pozostaje jednak bez związku ze stawianym zarzutem niekonstytucyjności i nie pozwala Trybunałowi na stwierdzenie, że w sprawie skarżących istotnie doszło do naruszenia konstytucyjnie gwarantowanego prawa do sądu.
A limine zarzut ten jest oczywiście bezzasadny w zakresie, w jakim miałby się odnosić do braku w tym przepisie regulacji odpowiadającej art. 58 k.c. Ustawodawca nie jest związany Konstytucją w zakresie kształtowania instytucji nieważności, może zatem przewidywać w odniesieniu do niektórych czynności nieważność względną, charakteryzującą się obowiązkiem podjęcia przez zainteresowanego określonych działań, np. złożenia oświadczenia o uchyleniu się od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem określonych wad oświadczenia woli, czy wniesienia powództwa o stwierdzenie nieważności czynności prawnej. Przesłanki powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały Wspólnoty Mieszkaniowej (niezgodność z prawem, umową właścicieli, naruszenie zasad prawidłowej gospodarki, naruszenie interesu właściciela lokalu) ukształtowane zostały szeroko, pozwalając zainteresowanym na pełną obronę ich interesów, a termin 6 tygodni od dnia jej podjęcia lub od dnia powiadomienia wytaczającego powództwo o treści uchwały podjętej w trybie indywidualnego zbierania głosów jest wystarczająco długi, by uprawnieni mogli rozważyć treść uchwały i podjąć stosowne działania. W świetle powyższych uwag Trybunał stwierdza, że skarga jest oczywiście bezzasadna, a ponadto skarżący nie wykazali naruszenia prawa do sądu w sposób uzasadniający nadanie skardze konstytucyjnej dalszego biegu.

Biorąc powyższe pod uwagę, należało orzec jak na wstępie.