Pełny tekst orzeczenia

142/3/B/2007


POSTANOWIENIE
z dnia 29 maja 2007 r.
Sygn. akt Ts 265/06

Trybunał Konstytucyjny w składzie:


Maria Gintowt-Jankowicz – przewodniczący


Adam Jamróz – sprawozdawca


Jerzy Ciemniewski,


po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 lutego 2007 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Piotra Wicińskiego,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej z 31 października 2006 r., wniesiono o stwierdzenie niezgodności art. 14 ust. 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Przepisy wprowadzające Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 554, ze zm. ) z art. 32 Konstytucji.
Skarżący zarzucił w skardze konstytucyjnej, że w niniejszej sprawie naruszona została zasada równości wszystkich wobec prawa. Zdaniem skarżącego wynikający z zaskarżonego przepisu nakaz stosowania do spraw zakończonych prawomocnym wyrokiem, w których kara nie została wykonana, zasad dotychczasowych, tj. wynikających z treści kodeksu karnego z 1969 r., uniemożliwia obniżenie zastępczej kary pozbawienia wolności do 12 miesięcy, jak jest to przewidziane z przepisach kodeksu karnego z 1997 r. Jedynym kryterium stosowania zaskarżonego przepisu jest data uprawomocnienia się wyroku, która, jak wskazuje skarżący, może być różna dla przestępstw popełnionych w tym samym czasie. Takie różnicowanie wysokości zastępczej kary pozbawienia wolności w zależności od daty uprawomocnienia się wyroku narusza, zdaniem skarżącego, wyrażoną w art. 32 Konstytucji zasadę równości.
Postanowieniem z 13 lutego 2007 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Za zasadniczy powód niedopuszczalności nadania biegu skardze konstytucyjnej Trybunał uznał fakt, że skarga konstytucyjna wniesiona została po upływie terminu określonego w art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Samodzielną podstawą odmowy nadania biegu skardze był też brak wskazania konstytucyjnych praw i wolności, których naruszenie skarżący wiąże z treścią zaskarżonego przepisu. Jako ostateczne orzeczenie o przysługujących mu prawach konstytucyjnych skarżący wskazał postanowienie Sądu Okręgowego w Radomiu z 30 marca 2005 r., które otrzymał w maju 2005 r., nie potrafił jednak podać dokładnej daty ani przedstawić w tym zakresie żadnych dokumentów. Jak wynikało ponadto z pisma uzupełniającego braki skargi konstytucyjnej, w sprawie skarżącego wydane zostało 7 czerwca 2005 r. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Lublinie, utrzymujące w mocy postanowienie Sądu Okręgowego w Radomiu z 30 marca 2005 r. W dniu 9 maja 2006 r. skarżący wniósł samodzielnie do Trybunału Konstytucyjnego pismo oznaczone jako skarga konstytucyjna. Pismem z 7 czerwca 2006 r. skarżący został pouczony o wymogach formalnych skargi konstytucyjnej, skarga została zaś ostatecznie złożona 31 października 2006 r. Oceniając stan faktyczny sprawy, Trybunał stwierdził, że skarga konstytucyjna wniesiona została po terminie. Skoro orzeczenie, wskazane przez skarżącego jako ostateczne zostało mu doręczone w maju 2005 r. to termin do wniesienia skargi upłynął najpóźniej z końcem sierpnia 2005 r. Nawet jeśli przyjąć, że ostatecznym orzeczeniem było w istocie postanowienie Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 7 czerwca 2005 r., o którym skarżący wspomina jedynie w piśmie uzupełniającym braki skargi konstytucyjnej, to również uznać należy, że termin do wniesienia skargi nie został dochowany. Wobec braku innych dowodów należy bowiem przyjąć, że postanowienie Sądu Apelacyjnego w Lublinie zostało skarżącemu doręczone przed wniesieniem do Trybunału Konstytucyjnego pisma z 9 maja 2006 r., a tym samym termin do wniesienia skargi upłynąłby najpóźniej z dniem 9 sierpnia 2006 r.
Niezależnie Trybunał wskazał również, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego zasada równości wobec prawa, wywiedziona z art. 32 Konstytucji nie jest bezpośrednim źródłem konstytucyjnych praw podmiotowych. Odwołanie się do niej musi być poprzedzone określeniem przysługującego skarżącemu prawa lub wolności rangi konstytucyjnej w związku, z którym zasady te zostały naruszone. W konsekwencji, art. 32 Konstytucji może stanowić wzorzec kontroli tylko w razie wskazania przez skarżącego, jaka jego wolność lub prawo, wynikające z innych przepisów, są uregulowane z naruszeniem zasady równości wobec prawa. Trybunał podkreślił, że skarżący pomimo wezwania zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego, nie wskazał innych niż art. 32 Konstytucji wzorców kontroli, co w świetle powyższego uniemożliwiało nadanie biegu skardze konstytucyjnej.
Zażalenie na postanowienie o odmowie nadania skardze dalszego biegu wniósł pełnomocnik skarżącego, zarzucając niezgodność ustaleń faktycznych z treścią zebranego materiału dowodowego w sprawie. Skarżący nie kwestionuje podanych w skardze terminów doręczeń orzeczeń, jednak jego zdaniem bieg terminu trzymiesięcznego powinien się rozpocząć dopiero po otrzymaniu przez skarżącego pouczenia w zakresie wymogów formalnych wniesienia skargi.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, zaś zarzuty podniesione w zażaleniu nie podważają ustaleń dokonanych w przedmiotowym postanowieniu i w ocenie Trybunału nie zasługują na uwzględnienie.
Zasadniczym powodem odmowy nadania biegu skardze konstytucyjnej było uznanie, że skarga konstytucyjna wniesiona została po terminie. Termin ten, w sposób jednoznaczny, określony został w przepisie art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Zgodnie z tym przepisem skarga konstytucyjna może być wniesiona po wyczerpaniu drogi prawnej w ciągu 3 miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego orzeczenia o jego prawach i wolnościach. Ustawodawca przesądził więc, że początkiem biegu terminu jest termin otrzymania przez skarżącego ostatecznego orzeczenia o jego prawach i wolnościach, wraz z uzasadnieniem. Tym samym nieuprawnione jest stanowisko skarżącego, jakoby bieg terminu uzależniony powinien być od otrzymania przez niego pouczenia o wymogach formalnych skargi konstytucyjnej. Przypomnieć należy także, że skarga konstytucyjna jest szczególnym, nadzwyczajnym środkiem ochrony praw i wolności jednostki. Skorzystanie z tego środka uzależnione jest więc także od spełnienia określonych wymogów, w tym sporządzenia skargi przez adwokata lub radcę prawnego. Na skarżącym, jako podmiocie występującym z żądaniem dokonania kontroli zgodności wskazanych przepisów z Konstytucją spoczywa obowiązek spełnienia tych wymogów. Obowiązek ten nie może być jednak uzależniony od otrzymania przez skarżącego od organu, od którego żąda on dokonania tej kontroli, w tym przypadku Trybunału Konstytucyjnego, pouczenia o wymogach związanych z wniesieniem skargi. Wymogi te określone zostały w sposób jednoznaczny w przepisach art. 79 ust. 1 Konstytucji, oraz przepisach ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, są więc powszechnie dostępne. Nieznajomość obowiązujących przepisów nie jest więc w takiej sytuacji okolicznością uzasadniającą naruszenie terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej, nie stanowi podstawy do przywrócenia terminu, tym samym zaś uniemożliwia nadanie biegu skardze konstytucyjnej.
Niezależnie, wskazać należy jednak także na kolejny powód odmowy nadania biegu skardze konstytucyjnej, o którym mowa w zaskarżonym postanowieniu, a którego nie kwestionował skarżący w swym zażaleniu. Brak wskazania konstytucyjnych praw i wolności, których naruszenie skarżący wiąże z treścią zaskarżonego przepisu, stanowi samodzielną podstawę odmowy nadania biegu skardze i niezależnie od ustaleń dotyczących przekroczenia terminu do wniesienia skargi, przesądza o zasadności wydanego przez Trybunał postanowienia.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, należało nie uwzględnić zażalenia wniesionego na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.