Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 kwietnia 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 17 kwietnia 2013r. w Katowicach

sprawy z odwołania G. S. (G. S. )

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o wysokość emerytury

na skutek apelacji ubezpieczonej G. S.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w Częstochowie

z dnia 29 maja 2012r. sygn. akt IV U 399/12

oddala apelację.

/-/SSA L. Jachimowska /-/SSA E. Piotrowska /-/SSA A. Grymel

Sędzia Przewodnicząca Sędzia

Sygn. akt III AUa 1464/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 25 stycznia 2012r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w S. dokonał przeliczenia emerytury ubezpieczonej G. S.. Emerytura ubezpieczonej została obliczona w oparciu o art. 26 ustawy z 17 grudnia 1998r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jedn. tekst Dz. U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.), z tym że przy ustalaniu zwiększenia emerytury w trybie art. 26a ustawy przyjęto okres za który nastąpiło opłacenie składek na ubezpieczenie społeczne rolników.

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła ubezpieczona, domagając się uwzględnienia do wysokości emerytury również okresu za jaki została zwolniona
z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników w trybie art. 40 ustawy z dnia 27 października 1977r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz o innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin (Dz. U. Nr 32, poz. 140).

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, podnosząc iż zgodnie z art. 26a ustawy emerytalnej zwiększenie przysługuje jedynie za okres za który zostały opłacone składki na ubezpieczenie społeczne rolników. W związku z powyższym organ rentowy przyznał zwiększenie emerytury za okres od 1 lipca 1982r. do 31 grudnia 1988r. i zweryfikował dotychczas wypłacaną wysokość świadczenia. Wyrokiem z dnia 29 maja 2012r. Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Częstochowie oddalił odwołanie.

Uzasadniając zaskarżony wyrok Sąd I instancji wskazał, że ubezpieczona pobiera emeryturę obliczoną w trybie art. 26 ustawy oraz że podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników od 1 lipca 1977r. do 31 grudnia 1988r. W okresie jednakże od 1 lipca 1977r. do
30 czerwca 1982r. ubezpieczona nie opłacała składek na te ubezpieczenia z uwagi na zwolnienie przewidziane w art. 40 ustawy z 27 października 1977r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin .

Sąd Okręgowy podkreślił zarazem, iż w świetle art. 26a ustawy emerytalnej, jedynie okres opłacania składek na ubezpieczenia społeczne rolników daje możliwość zwiększenia świadczenia. Podobne uregulowanie zawiera art. 56 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach
z FUS. W oparciu o ten przepis zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników przysługuje za okresy opłacania składek na te ubezpieczenia.

Od wyroku z dnia 29 maja 2012r. apelację wywiodła ubezpieczona, wnosząc o jego zmianę poprzez uwzględnienie żądania zawartego w petitum odwołania. Uzasadniając apelację ubezpieczona podkreśliła, że od 2 lipca 1997r. posiadała prawo do wcześniejszej emerytury - do emerytury tej przyznano zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie rolne za okres od 1 lipca 1977r. do 31 grudnia 1988r. W 2011r. w związku
z ukończeniem wieku emerytalnego przyznano jej emeryturę, do której doliczono zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników w dotychczas otrzymywanej wysokości - 83,74 zł, tj. za okres od 1 lipca 1977r. do 31 grudnia 1988r. Zaskarżoną decyzją z dnia 25 stycznia 2012r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych dokonał przeliczenia emerytury apelującej i zamiast zwiększenia świadczenia z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników, dotychczas otrzymywanego przez nią
w wysokości 83,74 zł, przyznał ubezpieczonej zwiększenie zaledwie w kwocie 47,33 zł, obejmujące okres od dnia 1 lipca 1982r. do 31 grudnia 1988r. Apelująca podkreśliła zarazem, że w okresie od 1 lipca 1977r. do 30 czerwca 1982r. była zwolniona jako rolnik, który rozpoczął prowadzenie gospodarstwa rolnego przed 35 rokiem życia, od obowiązku opłacania składki na podstawie art. 40 ustawy z dnia 27 października 1977r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin (Dz. U. Nr 32, poz. 140).

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna i jako taka podlega oddaleniu.

W ocenie Sądu II instancji zasadnym jest stanowisko Sądu I instancji wyrażone
w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku z dnia 29 maja 2012r., iż zgodnie z art. 26a ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS (jedn. tekst. z 2009r. Dz. U.
Nr 153, 1227 ze zm.) wysokość emerytury ustalonej zgodnie z art. 26 ustawy ulega zwiększeniu za okresy opłacania składek na FER, FUSR i ubezpieczenie emerytalno - rentowe, o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników. Zwiększenie to ustala się według zasad wymiaru części składkowej emerytury rolniczej przewidzianej
w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników na podstawie zaświadczenia KRUS
o okresach opłacania składek. W powołanym przepisie jednoznacznie wskazano,
iż przedmiotowe zwiększenie przysługuje za okresy opłacania składek a nie za okresy podlegania ubezpieczeniu w ramach FER, FUSR czy ubezpieczeniu emerytalno - rentowemu rolników.

Podkreślenia wymaga, iż stanowisko Sądu Okręgowego uzyskało jednoznaczne potwierdzenie w świetle treści uchwały Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2012r., wyrażonej na gruncie sprawy sygn. akt III UZP 4/12, stosownie do której, emerytura ustalona zgodnie z art. 26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jedn. tekst: Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) nie ulega zwiększeniu na podstawie art. 26a tej ustawy za okresy podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników, w których rolnik zwolniony był od obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie społeczne rolników na podstawie art. 40 ustawy z dnia 27 października 1977r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin (Dz. U.
Nr 32, poz. 140 ze zm.).

Uzasadniając swoje stanowisko Sąd Najwyższy uwypuklił na gruncie w/w uchwały, iż nie ma podstaw do traktowania okresów zwolnienia z obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie społeczne rolników jako okresów składkowych i w konsekwencji do uwzględniania ich przy wyliczeniu kwoty zwiększenia. Do takiej konkluzji skłania wykładnia językowa i systemowa art. 56 ust. 3 i 4 oraz art. 26a ustawy emerytalnej. Za rozwiązaniem takim przemawia też wykładnia funkcjonalna tych przepisów. Celem przedmiotowego zwiększenia jest wszakże zrekompensowanie osobie uprawnionej do emerytury w systemie powszechnym rzeczywistych ciężarów, jakie ponosiła w przeszłości, podlegając podwójnemu ubezpieczeniu i opłacając z tego tytułu należne składki.

Podzielając powyższe stanowisko zaprezentowane w w/w uchwale Sądu Najwyższego, Sąd Apelacyjny raz jeszcze pragnie wskazać, iż w niniejszej sprawie bezspornym było, iż jakkolwiek ubezpieczona G. S. podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników od 1 lipca 1977r. do 31 grudnia 1988r., jednakże za równie bezsporną okoliczność należało uznać to, iż od dnia 1 lipca 1977r. do dnia 30 czerwca 1982r. ubezpieczona nie opłacała składek na te ubezpieczenia z uwagi na zwolnienie przewidziane w art. 40 ustawy z 27 października 1977r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin. W tym stanie rzeczy, w świetle treści art. 26 oraz 26a ustawy emerytalnej, nie było możliwości przyjęcia, iż w okresie gdy ubezpieczona
w latach 1977 - 1982 podlegała ubezpieczeniu rolniczemu, nie mając jednakże obowiązku opłacania składek na to ubezpieczenie, miała by pobierać zwiększone za ten okres świadczenie emerytalne, skoro przepis art. 26a ustawy emerytalnej z 1998r. wyraźnie stanowi, iż wysokość emerytury ustalonej zgodnie z art. 26 ustawy ulega zwiększeniu
za okresy opłacania składek na FER, FUSR i ubezpieczenie emerytalno - rentowe, o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.

/-/SSA L. Jachimowska /-/SSA E. Piotrowska /-/SSA A. Grymel

Sędzia Przewodnicząca Sędzia

JM