SK 25/07
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
70/4/A/2008
POSTANOWIENIE
z dnia 26 maja 2008 r.
Sygn. akt SK 25/07
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Zbigniew Cieślak – przewodniczący
Adam Jamróz
Marek Kotlinowski
Teresa Liszcz – sprawozdawca
Ewa Łętowska,
po rozpoznaniu, na posiedzeniu niejawnym w dniu 26 maja 2008 r., wniosku Jacka Garbacza o zawieszenie lub wstrzymanie wykonania postanowienia Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 9 lutego 2006 r. (sygn. akt V Pen 1506/05) złożonego wraz ze skargą konstytucyjną o zbadanie zgodności:
art. 248 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy (Dz. U. Nr 90, poz. 557, ze zm.) z art. 41 ust. 4 i art. 40 w zw. z art. 31 ust. 3 oraz z art. 2 Konstytucji,
p o s t a n a w i a:
nie uwzględnić wniosku.
UZASADNIENIE
I
Jacek Garbacz po złożeniu skargi konstytucyjnej, w piśmie, które wpłynęło do Trybunału Konstytucyjnego 18 lutego 2008 r., na podstawie art. 50 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK), wystąpił z wnioskiem o wydanie postanowienia tymczasowego o zawieszeniu lub wstrzymaniu postanowienia Sądu Okręgowego we Wrocławiu, V Wydziału Penitencjarnego. W uzasadnieniu skarżący poinformował, że z powodu bezprawnego przetrzymywania go w przeludnionych celach dokonał licznych samookaleczeń i był trzykrotnie operowany. Stwierdził, że wydanie tymczasowego postanowienia jest zasadne dla ochrony jego konstytucyjnych praw jako obywatela.
II
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Trybunał Konstytucyjny przypomina, że skarga konstytucyjna ma charakter uzupełniający wobec innych środków ochrony praw i wolności człowieka i obywatela. Tym bardziej charakter taki ma postanowienie tymczasowe o wstrzymaniu bądź zawieszeniu wykonania orzeczenia. Przepis art. 50 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) stanowi, że postanowienie tymczasowe o zawieszeniu lub wstrzymaniu wykonania wyroku, decyzji albo innego orzeczenia w sprawie, której skarga dotyczy, może zostać wydane, jeżeli wykonanie tego orzeczenia mogłoby spowodować skutki nieodwracalne, wiążące się z dużym uszczerbkiem dla skarżącego, lub gdy przemawia za tym ważny interes publiczny albo inny ważny interes skarżącego.
Podstawą do wydania postanowienia tymczasowego mogą być zatem jedynie okoliczności wskazane w tym przepisie. Ocena ich wystąpienia oderwana jest od merytorycznej oceny zasadności skargi konstytucyjnej (por. postanowienie TK z 26 czerwca 2001 r., sygn. SK 19/01, OTK ZU nr 6/2001, poz. 168). Środek w postaci wstrzymania wykonania lub zawieszenia orzeczenia, jako jedyny, pozwalający Trybunałowi Konstytucyjnemu ingerować w postępowanie indywidualne, powinien być wykorzystywany tylko wyjątkowo. Określone w art. 50 ust. 1 ustawy o TK przesłanki jego zastosowania nie mogą więc być interpretowane rozszerzająco. Wynika to z przyjętej konstrukcji skargi konstytucyjnej, która nie jest skierowana bezpośrednio przeciwko orzeczeniu zapadłemu w sprawie, ale przeciwko zakwestionowanemu przepisowi stanowiącemu podstawę rozstrzygnięcia (por. postanowienia z 14 grudnia 2004 r., sygn. SK 26/02, OTK ZU nr 11/A/2004, poz. 121 oraz z 15 lutego 2006 r., sygn. SK 58/05, niepublikowane).
W rozpatrywanej sprawie skarżący złożył wniosek o zawieszenie lub wstrzymanie wykonania postanowienia, nie dookreślając, jakie rozstrzygnięcie powinno podlegać zawieszeniu lub wstrzymaniu. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego wniosek skarżącego jest w istocie prośbą o zmianę (cofnięcie) uznaniowej decyzji dyrektora zakładu karnego polegającej na umieszczeniu skazanego (skarżącego) na czas określony w celi mniejszej niż 3 m² na osobę. Trybunał Konstytucyjny, szczególnie w sprawach karnych, nie może stawać się kolejną merytoryczną instancją w postępowaniu sądowym, zwłaszcza gdy sprawa w istocie nie dotyczy merytorycznego rozstrzygnięcia sądowego, ale kwestii tzw. wpadkowej. Decyzja dyrektora zakładu karnego nie powoduje skutków nieodwracalnych, gdyż – w miarę możliwości lokalowych – skazani mogą w każdym czasie zostać umieszczeni w celach spełniających minimalne standardy. Postanowienie Sądu Okręgowego nie ma zatem skutków nieodwracalnych, jak również inne przesłanki określone w art. 50 ust. 1 ustawy o TK nie znajdują zastosowania w niniejszej sprawie.
Z tych wszystkich względów Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
z dnia 26 maja 2008 r.
Sygn. akt SK 25/07
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Zbigniew Cieślak – przewodniczący
Adam Jamróz
Marek Kotlinowski
Teresa Liszcz – sprawozdawca
Ewa Łętowska,
po rozpoznaniu, na posiedzeniu niejawnym w dniu 26 maja 2008 r., wniosku Jacka Garbacza o zawieszenie lub wstrzymanie wykonania postanowienia Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 9 lutego 2006 r. (sygn. akt V Pen 1506/05) złożonego wraz ze skargą konstytucyjną o zbadanie zgodności:
art. 248 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy (Dz. U. Nr 90, poz. 557, ze zm.) z art. 41 ust. 4 i art. 40 w zw. z art. 31 ust. 3 oraz z art. 2 Konstytucji,
p o s t a n a w i a:
nie uwzględnić wniosku.
UZASADNIENIE
I
Jacek Garbacz po złożeniu skargi konstytucyjnej, w piśmie, które wpłynęło do Trybunału Konstytucyjnego 18 lutego 2008 r., na podstawie art. 50 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK), wystąpił z wnioskiem o wydanie postanowienia tymczasowego o zawieszeniu lub wstrzymaniu postanowienia Sądu Okręgowego we Wrocławiu, V Wydziału Penitencjarnego. W uzasadnieniu skarżący poinformował, że z powodu bezprawnego przetrzymywania go w przeludnionych celach dokonał licznych samookaleczeń i był trzykrotnie operowany. Stwierdził, że wydanie tymczasowego postanowienia jest zasadne dla ochrony jego konstytucyjnych praw jako obywatela.
II
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Trybunał Konstytucyjny przypomina, że skarga konstytucyjna ma charakter uzupełniający wobec innych środków ochrony praw i wolności człowieka i obywatela. Tym bardziej charakter taki ma postanowienie tymczasowe o wstrzymaniu bądź zawieszeniu wykonania orzeczenia. Przepis art. 50 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) stanowi, że postanowienie tymczasowe o zawieszeniu lub wstrzymaniu wykonania wyroku, decyzji albo innego orzeczenia w sprawie, której skarga dotyczy, może zostać wydane, jeżeli wykonanie tego orzeczenia mogłoby spowodować skutki nieodwracalne, wiążące się z dużym uszczerbkiem dla skarżącego, lub gdy przemawia za tym ważny interes publiczny albo inny ważny interes skarżącego.
Podstawą do wydania postanowienia tymczasowego mogą być zatem jedynie okoliczności wskazane w tym przepisie. Ocena ich wystąpienia oderwana jest od merytorycznej oceny zasadności skargi konstytucyjnej (por. postanowienie TK z 26 czerwca 2001 r., sygn. SK 19/01, OTK ZU nr 6/2001, poz. 168). Środek w postaci wstrzymania wykonania lub zawieszenia orzeczenia, jako jedyny, pozwalający Trybunałowi Konstytucyjnemu ingerować w postępowanie indywidualne, powinien być wykorzystywany tylko wyjątkowo. Określone w art. 50 ust. 1 ustawy o TK przesłanki jego zastosowania nie mogą więc być interpretowane rozszerzająco. Wynika to z przyjętej konstrukcji skargi konstytucyjnej, która nie jest skierowana bezpośrednio przeciwko orzeczeniu zapadłemu w sprawie, ale przeciwko zakwestionowanemu przepisowi stanowiącemu podstawę rozstrzygnięcia (por. postanowienia z 14 grudnia 2004 r., sygn. SK 26/02, OTK ZU nr 11/A/2004, poz. 121 oraz z 15 lutego 2006 r., sygn. SK 58/05, niepublikowane).
W rozpatrywanej sprawie skarżący złożył wniosek o zawieszenie lub wstrzymanie wykonania postanowienia, nie dookreślając, jakie rozstrzygnięcie powinno podlegać zawieszeniu lub wstrzymaniu. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego wniosek skarżącego jest w istocie prośbą o zmianę (cofnięcie) uznaniowej decyzji dyrektora zakładu karnego polegającej na umieszczeniu skazanego (skarżącego) na czas określony w celi mniejszej niż 3 m² na osobę. Trybunał Konstytucyjny, szczególnie w sprawach karnych, nie może stawać się kolejną merytoryczną instancją w postępowaniu sądowym, zwłaszcza gdy sprawa w istocie nie dotyczy merytorycznego rozstrzygnięcia sądowego, ale kwestii tzw. wpadkowej. Decyzja dyrektora zakładu karnego nie powoduje skutków nieodwracalnych, gdyż – w miarę możliwości lokalowych – skazani mogą w każdym czasie zostać umieszczeni w celach spełniających minimalne standardy. Postanowienie Sądu Okręgowego nie ma zatem skutków nieodwracalnych, jak również inne przesłanki określone w art. 50 ust. 1 ustawy o TK nie znajdują zastosowania w niniejszej sprawie.
Z tych wszystkich względów Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.